plik

Zioła wiosenne w kuracjach zdrowotnych

Jest wiele ziół wzmacniających organizm wiosną, wśród nich najbardziej wartościowe to:
mniszek lekarski, babka zwyczajna lub lancetowata, krwawnik, podbiał pospolity, liście i sok
z brzozy, pokrzywa zwyczajna.

Artykuł opublikowano w Lubuskich Aktualnościach Rolniczych nr 4/2007

Zioła wiosenne w kuracjach zdrowotnych
Wiosna - najpiękniejsza pora roku, często nas zaskakuje, nie tylko przyjemnie, ale też różnymi
dolegliwościami.   Jest   to   tzw.   osłabienie   wiosenne,   które   u   wielu   ludzi   objawia   się   ciągłym
zmęczeniem,   sennością,   przyspieszonym   biciem   serca,   skokami   ciśnienia   krwi,   niepokojem,
rozdrażnieniem, zniechęceniem, nasilonymi bólami stawów i mięśni.
Osłabienie wiosenne dotyczy ludzi w różnym wieku, także bardzo młodych. Jest ono dowodem
braku dbałości o zdrowie, o kondycję naszego organizmu przez cały rok. Środków zaradczych jest
na   szczęście   wiele   i   każdy  może   wybrać   coś   odpowiedniego   dla   siebie.   Naszym   Czytelnikom
chciałabym zaproponować kurację naturalną, świeżymi ziołami, które każdy ma na ogół w zasięgu
ręki. Taka kuracja jest naprawdę bardzo prosta  i tania, wymaga jedynie … wytrwałości. Jest wiele
ziół wzmacniających organizm wiosną, wśród nich najbardziej wartościowe to: mniszek lekarski,
babka zwyczajna lub lancetowata, krwawnik, podbiał pospolity, liście i sok z brzozy, pokrzywa
zwyczajna.
MNISZEK  LEKARSKI
Znają   go   chyba   wszyscy   i   traktują   jako   uciążliwy   chwast   łąk   i   pastwisk.   Tymczasem
wykorzystywany jest w przemyśle farmaceutycznym do sporządzania syropów i innych preparatów
leczniczych.   Mniszek   posiada   działanie   żółciopędne,   moczopędne,   polepszające   trawienie,
obniżające poziom cukru i cholesterolu we krwi. Kwiaty działają podobnie jak korzenie (zbierane
wiosną   lub   jesienią)   z   tym,   że   są   bardziej   moczopędne   i   przeciwzapalne.   We   Francji   oraz
Niemczech mniszek jest bardzo popularny jako jarzynka - surówka. Zbiera się go ze stanu dzikiego,
wyłącznie na przedwiośniu, gdy tworzy rozetę liści. Po starannym umyciu doprawia się sosem
vinaigrette   lub   pieprzem,   solą   i   śmietaną.   Można   go   również   przyrządzić   tak   jak   szpinak.   Z
młodych   liści   mniszka   można   sporządzać   napary   i   maseczki,   szczególnie   przydatne   dla   osób
mających problem z trądzikiem młodzieńczym i stale przetłuszczającymi się włosami. W maju-
czerwcu z kwiatów mniszka sporządza się doskonały i bardzo smaczny syrop - „miód”, działający
przeciwzapalnie  i przeciwkaszlowo.
SYROP MNISZKOWY
Zebrać 400 świeżych koszyczków kwiatowych, bardzo dokładnie wypłukać, zalać 1 litrem zimnej
wody i gotować pod przykryciem przez 1 godzinę. Następnie przecedzić przez gazę, dodać 1 kg
cukru oraz sok z 1 cytryny, wymieszać i gotować na malutkim ogniu jeszcze przez 2 godziny.
Gorący syrop przelać do czystych, gorących słoiczków, dobrze zakręcić wieczka, odwrócić do góry
dnem, przykryć kocykiem do ostygnięcia (jest to tzw. sucha pasteryzacja).
BABKA ZWYCZAJNA LUB LANCETOWATA
W polskim ziołolecznictwie ma szerokie zastosowanie. Działa  przeciwzapalnie, wykrztuśnie oraz
osłaniająco   na   błony   śluzowe.   Używana   jest   w   nieżytach   dróg   oddechowych,   przewodu
pokarmowego,   chorobie   wrzodowej,   zapaleniu   spojówek   oraz   stanach   zapalnych   skóry.   W
warunkach domowych świeże liście babki (lub sok z nich) można przykładać na bolesne otarcia,
stany zapalne  skóry,  ukąszenia  i  użądlenia  przez  owady.   Młode liście  babki  wskazane  są jako
dodatek do surówek, sałatek, zup i sosów warzywnych (podobnie jak mniszek i pokrzywa). Godna

polecenia jest wiosenna sałatka (działająca oczyszczająco i wzmacniająco na organizm). Do jej
sporządzenia   używamy   młode   listki   babki,   pokrzywy,   mniszka,   krwawnika.   Wszystko   należy
starannie wypłukać, drobno pokroić  i przyprawić szczyptą cukru, pieprzu  i soli oraz śmietaną lub
sosem (1 łyżka oliwy z oliwek, 1 łyżka soku z cytryny, posiekany ząbek czosnku roztarty  z solą,
szczypta   pieprzu   i   ewentualnie   cukru).   Do   tego   podstawowego   zestawu   można   dodać   według
upodobań smakowych: szczypiorek, rzeżuchę, rzodkiewkę, młode listki szczawiu, mięty czy innych
roślin wiosennych. Sałatkę odstawiamy w chłodne miejsce i zjadamy z chlebem lub bez. Kurację
sałatkową należy zacząć od małych porcji (2 łyżki dziennie) stopniowo zwiększając jej ilość przez
okres 2-6 tygodni.
PODBIAŁ POSPOLITY
Zakwita już na przedwiośniu. Najpierw ukazują się małe, jasnożółte kwiaty, zebrane w koszyczku i
zamykające się na noc. Po ich przekwitnięciu pozostaje puch, podobnie jak u mniszka. Kwiaty
można   zbierać   już   w   marcu,   kwietniu.   Po   zebraniu   należy   je   szybko   ususzyć,   w   miejscu
zacienionym (najlepiej w suszarni). Liście podbiału, należy zbierać dopiero w maju, czerwcu i
suszyć na słońcu. Zarówno kwiaty jak i liście podbiału są cennym surowcem zielarskim.
W  medycynie   ludowej   podbiał   stosowany  jest   pomocniczo   przy  astmie,   suchym,   przewlekłym
kaszlu, stanach zapalnych gardła i krtani, wypryskach skórnych, przebarwieniach wątrobowych i
starczych   skóry,   schorzeniach   płucnych   stanach   zapalnych   żył,   obrzękach   nóg,   stłuczeniach   i
zwichnięciach,   bólach   uszu.   Odwar   z   kwiatów   podbiału   jest   niezwykle   pomocny   w   leczeniu
schorzeń kobiecych (stany zapalne, nadżerki, upławy).  W tym celu 1 łyżkę kwiatów należy zalać  1
szklanką zimnej wody i gotować na małym ogniu około 20 minut. Następnie odcedzić i uzupełnić
przegotowaną wodą, tak, aby powstała 1 szklanka płynu. Odwar należy pić 3-4 razy dziennie, po
1/4 szklanki.
POKRZYWA ZWYCZAJNA
Należy   do   najbardziej   cennych   ziół   wzmacniających.   Działa   regenerująco,   krwiotwórczo   i
oczyszczająco   na   organizm.   Zawiera   wiele   cennych   makro-   i   mikroelementów   oraz   witamin.
Pomaga   w   schorzeniach   układu   moczowego,   oddechowego,   nieżytach   żołądka   i   jelit,   pobudza
czynności   gruczołów   wydzielania   wewnętrznego,   obniża   ilość   cukru   we   krwi,   zwiększa   ilość
czerwonych   krwinek,  regeneruje   uszkodzony  miąższ   wątroby,  zapobiega   zaparciom,  wspomaga
leczenie   schorzeń   reumatycznych   i   onkologicznych,   odchudza,   poprawia   stan   skóry   i   włosów.
Najcenniejsza jest pokrzywa zebrana w maju i czerwcu. Polecam zatem wiosenną kurację sokiem
pokrzywowym. Sok z pokrzywy można uzyskać w różny sposób. Najłatwiej: dokładnie wypłukane
liście pokrzywy przelać dość ciepłą wodą, odsączyć na sicie i przepuścić przez maszynkę do mięsa,
potem   przez   gazę   wycisnąć   sok.   Można   też   użyć   sokowirówki.   Świeży  sok   przechowywać   w
lodówce do 2-3 dni (zakonserwowany miodem lub sokiem z cytryny). Kuracja sokiem to minimum
2-3 tygodni, a najlepiej 6-8 tygodni (z tygodniową przerwą). Sok najlepiej wypijać po jedzeniu,
zaczynając od 1 łyżeczki, 3 razy dziennie, dochodząc stopniowo do dziennej porcji 6-9 dużych
łyżek.   Można   go   także   rozcieńczyć   wodą,   dodać   sok   z   cytryny.   Liście   pokrzywy   można
wykorzystywać także w postaci naparów, nalewek, sałatek, przyrządzać jak szpinak z omletem,
naleśnikami.
BRZOZA
Leczniczo i wzmacniająco działa zarówno kora, pączki, sok oraz liście brzozy. Pączki brzozowe są
niezwykle   cenne,   działają   oczyszczająco   na   cały   organizm.   Mają   właściwości   moczopędne
(usprawniają

pracę

nerek

i pęcherza moczowego), napotne i żółciopędne, działają silnie antyseptycznie. Pomagają (napary z
pączków i nalewki) w leczeniu trudno gojących się ran, odleżyn, różnych postaci wyprysków
skórnych, gośćcu przewlekłym, artretyzmie. Młode listki brzozy działają podobnie, chociaż słabiej
niż pączki. Bardzo cenny i skuteczny - szczególnie w zaburzeniach przemiany materii jest sok
brzozowy. Pozyskanie go wymaga nieco zachodu. Trzeba też wybrać odpowiedni termin zbioru.