Podłoża

Podłożami bakteriologicznymi = pożywkami

mieszaniny różnych związków chemicznych, których skład zapewnia rozwój i rozmnażanie się określonych gatunków
bakterii i ich identyfikację w oparciu o obserwację cech morfologicznych, biochemicznych i serologicznych
poszczególnych drobnoustrojów

I. Ze względu na

skład

podłoża dzielimy na:

1.

naturalne – skład jest nam znany tylko w przybliżeniu

2.

syntetyczne – skład jakościowy i ilościowy jest ściśle określony

3.

półsyntetyczne – zawierają związki nieorganiczne w określonej ilości i składniki naturalne

4.

II. Ze względu na

konsystencję

:

5.

płynne – umożliwiają szybkie namnażanie flory bakteryjnej

6.

stałe – zastosowanie przy izolacji poszczególnych kolonii bakteryjnych oraz dostarczają informacji dotyczących
morfologicznych i biochemicznych cech drobnoustrojów

7.

półpłynne – zastosowanie np. przy obserwacji ruchu niektórych gatunków bakterii

8.

III. Ze względu na

ilość i jakość

składników:

9.

proste

- agar zwykły, żelatyna, bulion zwykły

10.

wzbogacone

– dodatkowo zawierają składniki niezbędne do wzrostu niektórych bakterii

- bulion cukrowy, agar z krwią

11.

wybiórczo-namnażające

– przyspieszają wzrost jednych bakterii, równocześnie hamując rozwój innych bakterii

- bulion z żółcią, podłoże SF, podłoże Loewensteina-Jensena (L-J)

12.

wybiórczo-różnicujące

– służą do badania cech metabolizmu danego gatunku bakterii

- podłoże Levine'a, agar SS, podłoże Chapmana, podłoże MacConkeya, podłoże Wilsona-Blaira, pożywka Endo, podłoże Kliglera

13.

podłoża specjalne

– do hodowli bakterii o specjalnie wysokich wymaganiach odżywczych, wysokowartościowe substancje odżywcze

- podłoże Löfflera, podłoże Tarroziego-Wrzoska, agar czekoladowy, pożywka Clauberga, podłoże Löwensteina-Jensena.

Podłoże Chapmana

•

dla gronkowców, stałe, kolor- amarantowego

•

zawartość:

➢

czynnik wybiórczy- 7,5% NaCl

➢

czynnik różnicujący – mannitol

➢

wskaźnik - czerwień fenolowa

•

fermentacja mannitolu – zakwaszenie środowiska, zmiana barwy na żłótą

•

brak fermentacji mannitolu – brak zmiany podłoża

Podłoże McConkeya

•

dla pałeczek Gram (-) z rodziny Enterobacteriaceae, stałe, koloru cielistego/beżowego

•

zawartość:

➢

czynnik wybiórczy – fiolet krystaliczny, dezoksycholan sodu

➢

czynnik różnicujący – laktoza

➢

wskaźnik – czerwień obojętna

•

fermentacja laktozy – kolonie różowe

•

brak fermentacji – kolonie szare/beżowe

Podłoże SS

•

podłoże do izolacji pałeczek Salmonella i Shigella

•

zawartość: sole kwasów żółciowych, sole cytrynianu – hamują wzrost bakterii Gram(+) i Gram(-); laktoza- odróżnienie
pałeczek laktozo(+), tiosiarczan sodowy- wykrywanie szczepów wytwarzających H

2

S

•

wytwarzanie H

2

S – bezbarwne kolonie z zaczernieniem środka

Inne podłoża

•

Podłoże Loewensteina-Jensena (L-J)

– podłoże n-w dla prątków, modyfikacje: podłoże Ogawy lub pożywka Stonebrinka

•

Podłoże Löfflera

– podłoże do hodowli maczugowców błonnicy

•

Podłoże Clauberga

- wybiórcza pożywka do hodowli maczugowca błonicy

•

Podłoże Tinsdale’a

– podłoże do izolacji i różnicowania maczugowców

•

Podłoże z mannitolem i NaCl

– podłoże do izolacji gronkowców

•

Podłoże z żółcią i eskuliną

– podłoże do izolacji i identyfikacji paciorkowców

•

Podłoże agar czekoladowy

– podłoże wzrostowe dla Heamophilus czy Neisseria gonorrhoeae, z batytracyną – podłoże wybiórcze dla

pałeczek Haemophilus

•

•

Podłoże Wrzoska

– podłoże do hodowli i wykrywania bakterii beztlenowych, szczególnie z rodzaju Clostridium

•

Podłoże tioglikolanowe

- podłoże służy do kontroli jałowości i hodowli bakterii beztlenowych

•

Podłoże z cetrimidem

– podłoże do izolacji pałeczek z rodzaju Pseudomonas

•

Bulion cukrowy

– płynne podłoże namnażające

Agar krwawy

•

stałe, koloru czerwonego

•

podłoże zawiera 5% jałowej, odwłóknionej krwi baraniej

•

podłoże bogate przeznaczone dla drobnoustrojów o wysokich wymaganiach wzrostowych i odżywczych

•

umożliwia wykrywanie

drobnoustrojów hemolizujących i rozróżnienie rodzaju hemolizy

Typy hemolizy

•

liza erytrocytów może być wywołana przez wiele czynników, w tym także przez działanie enzymów bakteryjnych – hemolizyn

•

typy hemolizy wywoływanej przez bakterie z rodzaju Streptococcus na podłożu z krwią

•

Podłoże Muellera-Hinton

•

podłoże rutynowo stosowane do oznaczania lekowrażliwości i identyfikacji bakterii metodą krążkowo-dyfuzyjną

Szereg biochemiczny do identyfikacji pałeczek Gram(-)z rodziny
Enterobacteriaceae

1.

podłoże Kliglera

2.

woda peptonowa z 10% laktozą pod parafiną

3.

woda peptonowa z mannitolem i rurką Durhama

4.

woda peptonowa z tryptofanem

5.

podłoże Christensena z mocznikiem

Podłoże Kliglera

•

do określania rozkładu glukozy, laktozy, wytwarzania gazu i H

2

S

•

Interpretacja wyników:

1.

Skos i słupek bez zmian – brak fermentacji glukozy i laktozy

2.

Ż

ółty skos i słupek – fermentacja glukozy i laktozy

3.

Rozerwanie lub bańki powietrza w podłożu – wytwarzanie gazu (H

2

/CO

2

)w trakcie fermentacji glukozy i/lub laktozy

4.

Czerwony skos i żółty słupek – fermentacja glukozy, brak fermentacji laktozy

5.

Zaczernienie podłoża – wytwarzanie H

2

S

Woda peptonowa z laktozą pod parafiną

•

do określania zdolności fermentacji laktozy w warunkach beztlenowych

•

interpretacja:

➢

reakcja ujemna (-) – brak zmian w zabarwieniu

➢

reakcja dodatnia (+) - zmiana zabarwienia podłoża z fioletowego na żółte

Woda peptonowa z tryptofanem

•

do określania zdolności bakterii do wytwarzania indolu z tryptofanu

•

interpretacja:

➢

reakcja ujemna (-) – brak czerwonego pierścienia po dodaniu odczynnika Ehrlicha

➢

reakcja dodatnia (+) – po dodaniu odczynniki Ehrlicha pojawia się na powierzchni podłoża czerwony pierścień

Woda peptonowa z mannitolem i rurka Durhama

•

do określania zdolności fermentacji przez bakterie mannitolu z wytworzeniem gazu

•

interpretacja:

➢

reakcja ujemna (-) – brak gazu w rurce i brak zmian w zabarwieniu podłoża (zielone)

➢

reakcja dodatnia (+) – pojawienie się banieczki gazu w rurce i zmiana zabarwienia podłoża z zielonego na żółte

Podłoże Christensena

•

=woda peptonowa z mocznikiem

•

do wykrywania enzymu ureazy, mającego zdolność hydrolizy mocznika do amoniaku (NH

3

) i CO

2

•

interpretacja:

➢

reakcja ujemna (-) – brak zmian w zabarwieniu podłoża (żółte)

➢

reakcja dodatnia (+) – alkalizacja podłoża, zmiana zabarwienia z żółtego na czerwone

Podłoże Sabouraud

•

służy do namnażania i oznaczania ilościowego chorobotwórczych grzybów

•

podłoże zawiera pepton sojowy, ekstrakt drożdżowy i słodowy, które dostarczają składników odżywczych ułatwiających
rozwój drożdży