Instalacje całość urządzeń znajdujących się
na terenie nieruchomości odrębne od sieci
ulicznych, inst wew/ zewn; domowe
przemysłowe p-poz.
INST.

KANAL.

I

SANIT.

*odprowadzanie wód zużytych, ścieków i
wód opadowych,*ścieki tylko w stanie
płynnym,*ścieki

odprowadzane

do

miejskiego

układu

kanal.,

lokalnej

oczyszczalni lub zbiorników zamkniętych
na terenie nieruchomości.
PRZYKANALIK PRAKTYCZNY jeśli
l≤15m dla

∅0,15m oraz l≤25m dla ∅0,3 i

0,4m to łączenie trójnikiem, jeśli inny
przypadek to studzienka kanal.
KANAŁY WENT. Klatka schod. na
najwyższej kondygnacji, kuchnia, łazienka,
wc, suszarnia, pralnia, węzeł cieplny, może
być dla pom. wodomierza, 14x20 dla
wszystkich kanałów na najwyższej kondyg.,
14x14 dla pozostałych, w budynkach
niskich kanały muszą być niezależne
KNAŁY

SPAL.

wypełnione

rurą

spalinową

(z

blachy

stalowej

kwasoodpornej, odcinek pionowy 22 cm,
wznosi się do kanału spal., spadek 5%,
łączna dł. L<2m), całość nazywamy
przewodem spalinowym, wymiary jak w
went., 1PGW=1kanał, powinny być
posadowione w ścianach wewnętrznych

między

pomieszczeniami

z

PGW!

PROWADZENIE

KANAL.

SANITARNYCH *trójniki o kącie 45°
*średnice (d) przewodów kanal. deszczowej
pod pow. terenu 0,15m, przewodów kanal.
sanitarnej pod pow. terenu min. 0,15m,a
pod posadzką przewody odprowadzające
0,10m *odległość między studzienkami
kanal. przy d=0,15m jest ≤35m, jeśli d
większe to odl. ≤50m *studzienki
rewizyjne- kontrolprzewodów, czyszczenie
itp. *głębokość studzienki <1,5m to krąg
betonowy o średnicy 1m, jeśli gł. >1,5m to
średnica 1,2m *studzienkę przykrywa płyta
żelbetowa,

na

niej

właz

żeliwny.

PRZEWODY

KANAL.

muszą być

umieszczone

ponieżej

gł.

przemarzania(zależna od strefy klim.)
Grupy przemarzania: I) h

z

=0,8m ->

h

p

min

=1m, II) h

z

=1,0m -> h

p

min

=1.2m, III)

h

z

=1.2m -> h

p

min

=1,4m, IV) h

z

=1,4m ->

h

p

min

=1,6m. Na terenie po którym odbywa

sie ruch pojazdów i nie ma specjalnych
zabezpieczeń,

głębokość

usadowienia

przewodów

≥1,4m.

Min.

Spadki

przewodów odpływowych i podłączeń
kanalizacji bytowo-gospodarczej zależne są
od średnicy, d=0.1m –min. 2%; d=0.15m –
min.1,5%; d=0,20m – min.1%; d=0.25m –
min. 0.8%, d=0,30m – min. 0.67%. Dając
min.

spadki

otrzymujemy

tzw.

samoczyszczenie

sie

przewodów

o

prędkosci

min.

0,7m/s.

Przewody

projektujemy na zapełnienie h: *kan.
bytowo-gospod.

h/d=0.5,

*kan.

ogólnospławna h/d=0.7, *kan. deszczowa:
h/d=0.7 oraz d=0,15m – min. spadek 0,8%;
d=0,2m – min. 0.5%; d=0.25m – min.0,4%.
WYWIEWKA *w pom. piwnicznym, w
którym temp. Nie spada poniżej 0°,
odległość od wierzchu podłogi do dołu rury
=0,3m dla rur żeliwnych (=0,5m dla innych
rur) *przewody kanal. które nie mają
odpowiedniego

przekrycia

wymagają

docieplenia *w budynkach powyżej 5
kondyg.

stosujemy

odsadzki,

aby

zmniejszyć energię kinet. spadających
ścieków, *wywiewki można zastąpić
zaworami napowietrzającymi (umożliwiają
zakończenie pionów wewn. budynku),
*wywiewkę powinien mieć każdy ostatni
pion oraz co najmniej co piąty z
pozostałych

pionów

kanal.*przewody

spustowe powinny być wyprowadzone
wywiewką ponad połac dachu, min. 4 m od
okna * średnica rur wywiewnych większa
od pionu spustowego o 50mm *gazy nie
mogą sie cofać w kanale, należy utrzymać
poziom wody w urządz. sanit. *jeśli dł.
podejścia jest dłuższa niż 2.5m to należy
dać tam rewizję!*wpusty podł. w pom.
gdzie moze się zbierać brudna woda
(żeliwne lub z tworzyw szt.), rozmiary-
średnica wylotu wpustu: 40,50,70,100 mm
*miski spustowe posiadają syfony oraz
zbiorniki płuczące (średnica rury płuczącej

32mm), *syfon kolankowy-dla wód silnie
zanieczyszczonych,

*syfon

butelkowy-

woda średnio zanieczyszczona, *syfony
zainstalowane

pod

przyborami

sanit.

(żeliwen,

kamionkowe,

mosiężne,

porcelanowe, najczęściej z tworzyw szt.).,
Montaż pionów i poziomów kanal. *piony
mogą być prowadzone po wierzchu ściany
lub we wnęce- nie można zalewać
betonem!, w szalunkach (szybach wentyl.)
razem z innymi, *przewody należy układać
przy ścianach konstrukcyjnych, *odległość
przewodu od wyprawionej ściany (z
tynkiem) powinna być taka, aby kielichy
stykały się punktowo z wyprawieniem,
*rury mocuje się w zależności od ich
materiału: żeliwne i mosiężne – za pomocą
haka; z tworzyw szt. – uchwyt, *rury muszą
przechodzić przez przegrody budowlane w
tulejach (rurach osłonowych) *w piwnicach
poziomy kanal. montujemy najniżej w
stosunku do innych przewodów. WODY
OPADOWE

*w

budynkach

do

5

kondygnacji w dachu spadzistym trafiają do
rynien(przewody otwarte pod połacią
dachową, posiadają spadek do pionów),
*rynna posiada średnicę

∅15mm i spadek

5% w stosunku do przewodu pionu
deszczowego, mocowanego na zewnątrz do
pow. budynku *średnica zlewni pionowej
zależy od wielkości powierzchni, z której
odprowadzamy wodę: -tarasy, balkony:

∅0,05m, -dachy do 50m: ∅0,07m, -

dachy~100m

2

:

∅0,1m, -dachy do 200m

2

:

∅0,15m, *piony od strony ulicy zawsze
odprowadzamy bezpośrednio do kanalizacji
miejskiej, *piony od podwórza mogą być
odprowadzane powierzchniowo, *kielichy
nie mogą znajdować się w murze, *rozstaw
pionów (dla budynku do 5 kond.) 10÷25m,
*pion spustowy mocowany za pomocą
uchwytów z płaskowników, * w budynkach
powyżej 5 kond. piony znajdują się
wewnątrz budynku, ponieważ spadek dachu
jest do środka Tłuzczownik-wewn pion
kanaliz deszczowej musi wytzrymać
ciśnienie=ciśń słupa wody o H=1,5H (H-
wys budynku) Średnica min.15mm, stosow
min 2 wpusty, pion ma swoją rewizję, NIE
łączymy

z

przewod.kanaliz.sanitarnej.

Odprowadzanie H2O z podwórzy i
dziedzińców: wodę pobierają wpusty
(wzmocnione kręgami betonowymi),część
osadnikowa można wyjąć w celu
czyszczenia, położyć poniżej głębokości
przemarzania gruntu(podobne do wpustów
ulicznych) Urządzenia kanaliz specjalne:
odtłuszczacze(tłuzczowniki)*zatrzymuje
tłuszcze płynące ze ściekami-aby zapobiec:
osadzaniu

na

wewn

ściankach

otworów,zmniejszanie światła, zakwaszanie
ścieków*budowane

przed

budynkiem,

łączone z piaskownikiem*w gł. Komorze
tłuzcz wpływa na jej powierzchnie-można
go łatwo usunąć*pojemność od kilkuset
dm

3

–kilkunastu

m

3

*małe

potrzeby

odtłuszczania-tłuszczow. Indywidualne z
tw.sztucznego

30x30x30cm

przy

bezpośredniej

kanalizacji

sanitarnej,

Odbenzyniacze:

*na

zewn.

budynku*można łączyć z piaskownikami*
zatrzymują płynącą benzynę, oliwę,
smary*działanie i budowa podobna do
odtłuszcz.*okresowo

benz

trzeba

usuwać*dobra wentylacjaNeutralizatory:
zatrzymują kwasy, ługi, zasady(pH0<4
pH>11) i zobojętniają *a)dla ścieków
kwaśnych*w komorze neutr złoże wapnia i
gryszku

marmurowego

przez

które

przepływają ścieki*powinien być bdb
wentylowany

(warsztaty,

lab

chem)

b)dezynfekcja

ściekówdezynfekcja

ścieków: z oddziałów zakaźnych,szpitali,
przed odprowadzeniem do kanalizacji
ulicznej

powinny

być

zdezynfekowane*środek

dezynf-wapno,

chlorowanie,

chlorek,

chlor

gazowy,podchloryn

Do

sieci

kanaliz

ulicznej

NIE

można

odprowadzać:*twardego

osadu(popiół,

piasek, gruz) *stałych odpadów gosp
domowego(kości) *stłaych i płynnych
produktów które na skutek swego składu
chem lub temp mogłyby uszkodzić
przewody Próba szczelności i odbiór
instalacji kanalizacyjnej: *wykonuje się
oddzielnie dla pionów i poziomów
kanalizacyjnych a)piony sprawdza się na
szczelność

wraz

z

podejściami

kanalizacyjnymi i z syfonami przez
całkowite zalanie ich wodą lub przez
spalanie papy lub siarki w najniższej rewizji
na

pionie,

równocześnie

zatykając

wywiewkę sprawdzając czy dym wydostaje
się z przyborów sanitarnych (można płyny
aromatyczne) b)poziomy sprawdza się na
szczelność montując w najwyższym
punkcie sieci poziomej kolano skierowane
ku górze z przewodem o h=2m potem
uszczelnia się boczne wyloty rury pionowej,
do której wlewamy, po 2h dolewamy wody
aby uzupełnić poziom, jeżeli nie obniży się
w ciągu 10-15 min to sieć uważamy za
szczelną,

Przyłącze

wodociągowe

*własność dostawcy wody*wewn instalacja
wodociągowa,

zaopatrywanie

nieruchomości w wodę z wodociągu
komunalnego*rozgałęzienie przy pomocy
trójnika-przyłącze lub opaska nałożona na
przewód w miejscu złącza i przewiercenie
ścianki rurociągu*na terenie nieruch może
funkcjonować własne ujęcie wody, a ścieki
mogą odpływać do prywatnych szczelnych
zbiorników-szamb*otwory od zbiorników
od nieczystości ciekłych :*15m od okien-
7m od sąsiada*15m od ujęcia wody
pitnej(studni) otwory od zbiorników od
nieczystości stałych:*10m od otworu
budynku*3m

od

lini

regulacyjnej

ZASUWY-1m przed linią regulacyjną, ale
na zewn nieruchomości WODOMIERZ-
własność dostawcy, na każdym połączeniu

instalacji wodociągowej z wodociągiem
miejskim *mierzymy V wody pobranej na
odcinku

między

dwoma

zaworami*odległość od budynku do lini
regulowanej jest <15m , czy w budynkach
nie podprowadzonych umieszczone są za
zgodą dotawcy w studzience wodociągowej
poza budynkiem Lokalizacja połączenia
domowego: *powinna wychodzić w tym
miejscu do granicy nieruchomości, skąd
można doprowadzać wode najkrótszą drogą
do najbardziej obciążonych punktów
rozbioru*ułożone

na

głębokości

zabezpieczającej

przewód

przed

przemarzaniem=gł przem. + 0,4 m*można
zabezpieczyć otuliną, gdy ponad h przem
*można

rury

żeliwne,

stalowe,

ocynkowane(zabezp bitumicznie) z tw.
Szt:PCV, polietylenu *w budynek powinno
wchodzić w tuleii *odległ od kabli: elektr
0,8m

telekom

0,5m *jeśli przewód

kanalizacyjny pod wodociągowym o 0,5m –
rura ochronna *wodomierz w budynku 0,4-
1,0 m nad posadzką *wewn instalacja
wodociągowa zaczyna się za wodomierzem
i sklada z: poziomów, które rozprowadzają
wodą do poszczególnych pionów, a potem
podłączenia do armatury wodociągowej
*każdy pion jest korkiem spustowym
*wewn przewody wodociągowe rozkłada
się równolegle lub prostopadle do ściany
budynku *spadek w kierunku wodomierza
min 3promile *przewody prowadzimy po

ścianach wewn *można prowadzić w
wnękach, bruzdach (NIE betonować!)
*można w sztychach z innymi przewodami
*chronic

przed

uszkodzeniem

*min

odległości od przewodów: elektr i metal:
0,5m; w miejscu skrzyżowań 5cm, rury
gazowe 15cm *w ścianach mocujemy za
pomoca haków lub uchwytów *w piwnicy
prześwit od 2-5 cm Zawór czerpalny:
uzbrojenie sieci: *zaporowe regulujące
przepływ

wody

(zasuwy,

zawory

przelotowe, zawory zwrotne) *czerpalne
(zawory

czerpalne,

hydranty,

baterie

wodociągowe) *zabezpieczające (zawory
bezp,

odpowietrzniki)*pomiarowe

(wodomierze,

manometry)

Zawory

i

zasuwy

wodociągowe:do

zamykania

przepływu wody, skonstruowane tak, że
uniemożliwiają raptowne zamknięcie i
otwarcie

dużych

przepływów

wody

*metalowe lub z tw sztucznychZawory
przelotowe:

*do

zamykania

odcinka

przewodu * srednica 15-50*łączy się z
rurami

na

gwint

*do

połączeń

kołnierzowych *grzybkowy powinien być
tak projektowany, aby woda przepływała
pod grzybkiem zawór zwrotny grzybkowy
poziomy; zaw. Pływakowy* stosowany
przy płuczkach Z.Zwrotne: *grzybkowe
poziomowe*grz.
pionowe*klapowe*działaja samoczynnie,
stosujemy gdy przepływ wody powinien
odbywac

się

w

jednym

kierunku

*odwrotnie woda nie może płynąć przez
zawór zwrotny
Obliczenia hydrauliczne: Hd≤Hn ( Hd-
wysokość cisnienia dostatecznego, Hn-
najniższe cisnienie gwarantowane przez
dostawce), Hd=Hg+ΣHst+Hwyl (Hg- wys
jaka woda przepływa, Hst- straty wys
ciśnienia wody, ) qn- normatywny wypływ
z punktów czerpanych [dm3/s], dla
armatury 0,07≤Σqn≤20, qn≤0,5- q=
0,682*(Σqn)^0.45-0.14

dla

armatury

Σqn>20

[dm3/s],

qn>0.5

q=1,7*(Σqn)^0.21-0.7