Rozdział 28

Windows NT jako serwer Internetu

Na początku bieżącego rozdziału postaramy się odpowiedzieć na
pytanie, czym jest Internet. Będziemy chcieli pokazać nie tyle, jak
sieć ta funkcjonuje i w jaki sposób jest ona fizycznie realizowana,
co raczej jakie usługi oferuje ona użytkownikowi i w jaki sposób
możemy z nich korzystać. Przedstawimy naturalnie narzędzia
systemu NT 4 Server, przeznaczone do pracy w Internecie.

Uwaga: Dobrym źródłem informacji ogólnych o Internecie są
strony WWW producentów bezpośrednio z siecią tą związanych, jak
Microsoft czy Netscape, a także grupy dyskusyjne ( np. poświęcone
systemowi Windows NT).

Czym jest Internet

Najprościej mówiąc, Internet jest strukturą obejmującą komputery
rozmieszczone na całym świecie, połączone ze sobą siecią
komputerową, wykorzystującą do komunikacji protokół T CP/IP.
Na rysunku 28.1 przedstawiono schematyczną strukturę fragmentu
sieci Internet. Jednakże takie zdefiniowanie pojęcia Internetu nie
odpowiada na podstawowe pytanie: jakiego rodzaju usług dostarcza
nam Internet? Po pierwsze, Internet działa w oparciu o jeden,
wspólny dla wszystkich protokół transmisji danych T CP/IP
(opisany szczegółowo w rozdziale 7). Można w nim wyróżnić szereg
podsieci, umieszczonych na terenie większości państw świata
i połączonych ze sobą dla wymiany informacji. Dzięki Internetowi,
wiele z uniwersytetów, rządów, przedsiębiorstw, a

nawet osób

prywatnych udostępnia innym użytkownikom informacje
składowane na swoich komputerach, czy też pozwala innym na
wykorzystanie mocy obliczeniowych swoich maszyn. Internet,
i towarzysząca mu subkultura, jest jednym z

najbardziej

zadziwiających zjawisk we współczesnym świecie.

1128

Rozdział 28

T aka globalna sieć komputerowa wymagała opracowania
standardów komunikacyjnych, wykorzystywanych do wymiany
informacji. Niektóre z nich zostały opracowane przez rząd USA,
inne - przez jednostki związane z uniwersytetami. Należy pamiętać,
że wciąż trwają pracę nad nowymi metodami komunikowania się
poprzez Internet, o coraz większych możliwościach (przykładem
może być opracowany ostatnio przez firmę Sun Microsystems
język Java). Fakt ten powinien być brany pod uwagę przy
konfigurowaniu Windows NT jako serwera Internetu.

Wśród obecnie najbardziej popularnych usług oferowanych
w Internecie należy wymienić:

!

WWW (World Wide Web): jedna z najciekawszych usług

oferowanych dzięki Internetowi. Jej użytkownik, poprzez
specjalny interfejs graficzny, jest w stanie przeglądać informacje
znajdujące się na komputerach podłączonych do Internetu,
składowane w formacie WWW.

!

FTP: jest to usługa pozwalająca na udostępnianie innym

użytkownikom własnych przestrzeni dyskowych (np.
z oprogramowaniem).

!

poczta Internetowa: jest to zestaw standardowych

protokołów, pozwalających różnym systemom pocztowym (np.
Microstoft Mail i Lotus cc:Mail) na wymianę informacji za
pośrednictwem Internetu.

University

Networks

Corporate

Networks

Foreign

Networks

Foreign

Networks

Military

Networks

NASA

Networks

Rys. 28.1.

Fragment sieci

Internet.

Windows NT jako serwer Internetu

1129

!

grupy dyskusyjne: stanowią one idealne źródło informacji

z wielu, często bardzo specjalistycznych dziedzin. Umożliwiają
wymianę doświadczeń, jak i kierowanie pytań do grupy osób
zainteresowanych daną dziedziną. Obecnie działa ogromna liczba
grup dyskusyjnych, obejmujących swym zakresem tysiące
różnorodnych, i często bardzo wymyślnych, zagadnień.

!

Telnet: usługa pozwalająca na zdalne rejestrowanie się

użytkowników na komputerach w celu wykorzystania dostępnej
na nich informacji, czy też uruchamiania na nich
oprogramowania.

!

Gopher/WAIS: narzędzia umożliwiające wyszukiwanie

informacji w sieci Internet. Zarówno Gopher, jak i WAIS
(Windows Acces to Internet Service) stwarzają użytkownikowi
możliwość określenia rodzaju poszukiwanej informacji,
a następnie przeszukiwania komputerów pracujących w ramach
sieci Internet.

!

serwer nazw w

domenie: serwer umożliwiający

wykorzystywanie symbolicznych nazw komputerów
przyłączonych do sieci Internet (jak np.
www.microsoft.com

), zamiast przypisanych im adresów

(np. 123.123.123.123); zadaniem serwera nazw jest
przechowywanie list nazw symbolicznych z odpowiadającymi im
adresami i udostępnianie ich w razie potrzeby.

Jak więc widzimy, Internet możemy traktować jako zestaw
pewnych usług, dostępnych po uzyskaniu z nią połączenia (rysunek
28.2). Użytkownicy tej sieci nie muszą interesować się, w jaki
sposób komputery w niej pracujące są ze sobą połączone, ani jak się
one komunikują.

1130

Rozdział 28

Gdy Internet został opracowany w celu umożliwienia komunikacji
pomiędzy sieciami lokalnymi, rolą Intranetu było zapewnienie
wymiany informacji w ramach poszczególnych sieci lokalnych.
W Intranecie wykorzystywane są narzędzia stworzone z myślą
o

Internecie - jednak w

odniesieniu do lokalnej wymiany

informacji.

Serwer informacyjny Internetu

Początkowo Internet obejmował swym zasięgiem pewną liczbę
rządowych i

uniwersyteckich komputerów, działających pod

nadzorem systemu operacyjnego UNIX. Gdy dołączyła do nich cała
rzesza innych użytkowników, należało im szybko zapewnić
bezawaryjny, bezpieczny dostęp do jego zasobów. Na znaczeniu
zyskał także problem bezpieczeństwa danych składowanych na
komputerach użytkowników Internetu. W

poszukiwaniu

odpowiednich rozwiązań zrodził się pomysł tzw. zapór ogniowych
(firewalls). Firewalls, w

postaci komputerów i

urządzeń

wykorzystywanych przy łączeniu komputerów, zapobiegają
realizacji połączeń T CP/IP z maszyn nieupoważnionych.

Pierwszym produktem Microsoftu, przeznaczonym do pracy
w Internecie, był Microsoft Explorer Web Browser, rozszerzony
następnie o Internet Information Server - IIS (Serwer informacyjny
Internetu). Serwer ten, funkcjonujący pod nadzorem Windows NT ,
charakteryzuje się stabilną pracą i dużymi możliwościami.

Network

FTP Server

World Wide Web

Telnet Servers

Gophe r/WAIS

Internet M ail

Newsgroups

Domain Name Server

Rys. 28.2. Internet
widziany poprzez
pryzmat
dostępnych za
jego
pośrednictwem
usług.

Windows NT jako serwer Internetu

1131

Przyjrzyjmy się usługom IIS (rysunek 28.3 pokazuje okno wyboru
opcji do jego konfiguracji). Widzimy tutaj m.in.:

!

WWW,

!

Gopher,

!

FT P.

Jedyną spośród wymienionych usług, wchodzącą w

skład

podstawowej wersji pakietu sieciowego Windows NT , jest FT P.
Jednak jej IIS-owy odpowiednik cechuje się dużo większymi
możliwościami komunikacji. Wśród innych opcji Serwera
informacyjnego Internetu uwagę zwracają sterowniki ODBC (ODBC
Drivers), przeznaczone dla serwera SQL Microsoftu. Umożliwiają
one powiązanie stron WWW z

bazami danych. Kolejnym

elementem IIS jest przeglądarka stron WWW - Microsoft Internet
Explorer, umożliwiająca m.in. prowadzenie transmisji
z wykorzystaniem protokołu FT P, uczestnictwo w

grupach

dyskusyjnych.

Instalacja Serwera informacyjnego Internetu

Internet Information Server stanowi integralną część systemu
operacyjnego NT 4 Server. Można go również uzyskać bez
dodatkowych opłat poprzez Internet, ze strony:

www.microsoft.com

Rys. 28.3. Okno

konfiguracyjne

Serwera

informacyjnego

Internetu. W ybór

części składowych

systemu.

1132

Rozdział 28

Proces instalacyjny IIS jest zawsze jednakowy - tj. niezależny od
źródła pozyskania.

Po rozpoczęciu instalacji jesteśmy proszeni o podjęcie kilku decyzji
(oczywiście po wyrażeniu zgody na przyjęcie warunków licencji).
Pytania, na które musimy odpowiedzieć, zgrupowane są w czterech
oknach pojawiających się w trakcie instalacji. Pierwsze z nich
(rysunek 28.3) umożliwia selekcję (do zainstalowania) części
składowych Serwera informacyjnego Internetu. Sugerujemy wybór:
Internet Service Manager (programu do zarządzania usługami
Internetu), World Wide Web Service (usług WWW), FTP Service
(usługi FT P ) oraz wspomnianego już Microsoft Internet Explorer.
Instalacja usługi Gopher zalecana jest jedynie w przypadku, gdy
z systemu będą korzystać osoby, które naprawdę jej potrzebują. Gdy
przy opracowywaniu stron WWW wykorzystywane będą bazy
danych (lub też będą w nich składowane informacje dostarczane
przez serwer Internetu) należy zainstalować sterowniki ODBC
(ODBC Drivers). Jeśli dysponujemy wystarczającą ilością miejsca
na dysku możemy zainstalować pliki pomocy i przykładów (Help &
Samples Files), zawierające między innymi przykładowe strony
WWW, gotowe do wykorzystania przy tworzeniu własnego serwera
WWW.

Rysunek 28.4 przedstawia drugie okno w procesie instalacji IIS.
Możemy tutaj wskazać katalogi, z

których będzie korzystał

instalowany Serwer. Wybrany przez nas dysk powinien pomieścić
instalację, która z pewnością będzie się z czasem rozrastać. Ze
względów bezpieczeństwa, należy również zadbać o to, by wybrane
katalogi nie znajdowały się na dyskach, na których przechowywane
są informacje strategiczne. Oczywiście problem ten ma mniejsze
znaczenie w pracy w lokalnej sieci Intranet. Jeśli jednak zezwalamy
- poprzez Internet - na dostęp do naszych zasobów osobom
trzecim, powinniśmy rozważyć, ze względów bezpieczeństwa,
system plików NT FS.

Windows NT jako serwer Internetu

1133

Przejdźmy teraz do trzeciego okna konfiguracyjnego (rysunek
28.5). Możemy tutaj zmienić standardowy serwer FT P, oferowany
wraz z Windows NT , na serwer wchodzący w skład instalowanego
pakietu. Serwer FT P, pochodzący z IIS, jest - w porównaniu ze
swoim standardowym odpowiednikiem - narzędziem o większych
możliwościach, zapewniającym większą kontrolę nad systemem.

Rysunek 28.6 pokazuje okno konfiguracyjne, pojawiające się po
zainstalowaniu usługi FT P z

pakietu Serwera informacyjnego

Internetu. Po tej instalacji jako domyślna, wykorzystywana będzie
(zamiast standardowej FT P) usługa z

właśnie zainstalowanego

pakietu. Usługą związaną z Serwerem informacyjnym Internetu,
uruchamianą automatycznie przy starcie systemu (która powinna

Rys. 28.4. Okno

konfiguracyjne

Serwera

informacyjnego

Internetu. W ybór

katalogów

systemu.

Rys. 28.5. Okno
konfiguracyjne
serwera
informacyjnego
Internetu. W ybór
serwera FTP.

1134

Rozdział 28

zawsze funkcjonować podczas normalnej pracy systemu) jest FTP
Publishing Service. Po zainstalowaniu usługi FT P z pakietu IIS,
możemy (tylko gdy jest to niezbędne) skasować standardową wersję
serwera FT P.

Rysunek 28.7 przedstawia okno pojawiające się w

trakcie

instalowania Serwera informacyjnego Internetu, w

systemie

z ogólnie dostępnym kontem Guest (gość). Zawiera ono pytanie
o to, czy użytkownik zarejestrowany w takim systemie powinien
mieć dostęp do usługi FT P, czy też nie. T rzeba być bardzo
ostrożnym z udostępnianiem dostępu do zasobów komputera
(takich jak drukarki, pliki itp.) z poziomu tego konta. Z konta
Guest bowiem, nawet jeśli jest ono zabezpieczone hasłem, mogą
korzystać osoby niepowołane. O

jego konfiguracji powinny

decydować informacje (tj. jak ważne są dla nas) składowane na
danym komputerze.

Zarządzanie serwerem informacyjnym Internetu

Po zainstalowaniu Internet Information Server, zyskujemy jedynie
gotowy, funkcjonujący system. W tej chwili pojawiają się przed
nami dwa nowe zadania. Po pierwsze musimy stworzyć strony
WWW, które serwer Internetu będzie udostępniał, zapełnić nasze
katalogi dla FT P, oraz zadbać o bezpieczeństwo i prawa dostępu do

Rys. 28.6.
Konfigurowanie
usługi FTP po
zainstalowaniu
Serwera
informacyjnego
Internetu.

Rys. 28.7. Okno
udostępniające
usługę FTP dla

konta Guest.

Windows NT jako serwer Internetu

1135

serwera. T eraz ograniczymy się do tematu bezpieczeństwa i praw
dostępu do serwera Internetu.

W wyniku instalacji IIS, w grupie

Programs

pojawi się nowa

pozycja -

Microsoft Internet Serv er

(rysunek 28.8). Po jej

wybraniu pojawi się menu, zawierające m.in. narzędzie o nazwie
Internet Service Manager (program do zarządzania usługami
internetowymi), wykorzystywane do kontroli konfiguracji serwera.

Interfejs użytkownika Internet Service Manager, pokazany na
rysunku 28.9, nie różni się istotnie od wielu narzędzi z rodziny NT .
W głównym oknie programu wyświetlana jest lista zainstalowanych
usług, wraz z aktualnym stanem ich aktywności (zwykle Running -
działający). Jak widać na przykładzie z rysunku 28.9, zainstalowano
trzy usługi: WWW, Gopher i FT P. Aby przeprowadzić modyfikację
dowolnej z nich, należy ją podświetlić, a następnie wybrać myszką
jedną z pozycji z paska narzędzi (lub zaznaczyć prawym klawiszem
myszki i kliknąć

Properties

z menu kontekstowego). Wybranie

przycisku ze strzałką w prawo (z paska narzędzi) powoduje
uruchomienie zaznaczonej usługi, z zaciemnionym kwadratem - jej
wstrzymanie, a z

dwoma pionowymi liniami - chwilowe

wstrzymanie (usługa wciąż pracuje, jednak nie odpowiada na
żądania).

Rys. 28.8. Sposób
dostępu do
narzędzi Serwera
informacyjnego
Internetu.

1136

Rozdział 28

Dokładniejszą konfigurację serwera Internetu umożliwiają karty
konfiguracyjne, wywoływane z paska menu opcją

Properties

.

Wspomniane okno zawiera cztery bądź pięć (dla serwera FT P) kart
konfiguracyjnych. Rys. 28.10 przedstawia pierwszą
z udostępnianych kart -

Serv ice

(Usługa). Możemy tutaj

wyznaczyć czas -

Connection

Timeout

- po jakim system,

w przypadku niepowodzenia, wstrzymuje realizację danej akcji oraz
maksymalną liczbę obsługiwanych równocześnie połączeń -

Maximum Connections

. Możemy ponadto zezwolić bądź zabronić

połączeń anonimowych -

Allow Anonymous

Connections

.

W

przypadku serwera FT P, karta ta umożliwia dodatkowo

monitorowanie stanu aktualnie rozpoczętych sesji (

Current

Sessions

).

Rys. 28.9.

Program do

zarządzania

usługami

internetowymi.

Windows NT jako serwer Internetu

1137

Karta

Messages

(komunikatów) dostępna jest jedynie dla serwera

FT P (rysunek 28.11). Pozwala ona na wprowadzenie komunikatów,
które będą wyświetlane osobom łączącym się z

naszym

komputerem (poprzez FT P). Pierwszy komunikat -

Welcome

- jest

wyświetlany w

chwili rejestrowania się w

systemie. Drugi

z możliwych do wprowadzenia komunikatów -

Exit message

-

pojawia się w chwili zamykania sesji systemu, na zakończenie
pracy. Ostatni -

Maximum

connections message

-

wyświetlany

jest przy odmowie połączenia, w wyniku osiągnięcia maksymalnej
liczby obsługiwanych równocześnie połączeń.

Rys. 28.10.Karta

Service.

Rys. 28.11. Karta
Messages serwera
FTP.

1138

Rozdział 28

Przeznaczeniem karty

Directories

(katalogów) jest określanie

katalogów wykorzystywanych przez serwer Internetu (rysunek
28.12). W chwili instalowania Serwera informacyjnego Internetu
zdefiniowane zostają pojedyncze katalogi, przeznaczone dla
poszczególnych usług dostępnych w systemie: dla WWW, Gopher'a
oraz FT P. Gdy serwer udostępniony jest większej grupie
użytkowników, warto jest dopuścić, aby każda z tych usług mogła
wykorzystywać więcej niż jeden katalog, z których każdy byłby
przeznaczony dla danych innego typu (możemy mieć jeden katalog
do przechowywania materiałów związanych z produkcją, jeden dla
materiałów związanych ze sprzedażą itp.). O tym, jakie katalogi
będą wykorzystywane przez daną usługę i jakie będą z nimi związane
aliasy, decyduje ustawienie na karcie katalogów. Ona też umożliwia
również wybór formatu wprowadzanych katalogów (np. DOS-owy
lub zgodny z formatem UNIX-a).

Jeden z elementów IIS stanowią narzędzia do monitorowania
przebiegu rejestracji. Dzięki nim możemy obserwować działania
użytkowników wykorzystujących serwer. Informacje tego typu
przydatne są zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych. Karta

Logging

(rejestracji programu) umożliwia ustalenie parametrów
monitorowania rejestracji serwera Internetu (rysunek 28.13).
Możemy tutaj określić, czy monitorowanie ma być prowadzone czy
też nie -

Enable

Logging

, oraz jak często ma być tworzony nowy

plik rejestracji (codziennie, raz w tygodniu, raz na miesiąc, po
osiągnięciu określonego rozmiaru). Należy dodać, że dane

Rys. 28.12. Karta

katalogów.

Windows NT jako serwer Internetu

1139

o przebiegu rejestracji mogą być składowane zarówno w postaci
pliku tekstowego, jak i

zgodnie ze standardem ODBC,

pozwalającym na wykorzystanie różnorodnych narzędzi do ich
dalszego przetwarzania. Dzięki temu możemy z łatwością, na
podstawie gromadzonych danych, tworzyć raporty dokumentujące
pracę systemu (przy pomocy takiego programu jak np. Crystal
Reports), jak również wykorzystać je w dowolnie inny sposób, przy
użyciu systemów zarządzania bazami danych Microsoftu czy
Oracle.

Ostatnia karta Service Managera -

Adv anced

- poświęcona jest

ustawieniom zaawansowanym (rysunek 28.14). Możemy w niej
ustalać parametry związane z bezpieczeństwem systemu. Przede
wszystkim możemy zadecydować, czy domyślnie dostęp do naszego
komputera będzie zabroniony, czy też dozwolony dla wszystkich
innych użytkowników z zewnątrz. Mamy tutaj także możliwość
określenia listy adresów w sieci Internetu, które nie będą podlegały
ustalonej regule. Wymaga to jednak znajomości systemu adresów
i masek w Internecie (np. adres 123.123.0.0 z

maską

255.255.0.0

oznacza komputery należące do grupy

123.123.x.x

, gdzie x jest dowolną liczbą). Ustalamy tutaj

również maksymalny poziom wykorzystania naszego komputera
przez użytkowników łączących się z zewnątrz poprzez usługi
serwera Internetu. Pozwala to uniknąć sytuacji, w których praca
lokalnych użytkowników staje się niemożliwa - ze względu na

Rys. 28.13. Karta
Loggings.

1140

Rozdział 28

ogromne obciążenie naszego komputera przez użytkowników
zewnętrznych.

Na zakończenie musimy stwierdzić, że Serwer informacyjny
Internetu Microsoftu obejmuje większość usług oferowanych
w swoich konkurencyjnych odpowiednikach. Poniżej zamieściliśmy
kilka uwag, które powinny zainteresować potencjalnych
użytkowników tego systemu:

!

Instalacja i obsługa Serwera nie powinna przysporzyć problemów

nawet osobom niedoświadczonym w pracy z narzędziami tego
rodzaju.

!

Pamiętajmy, że sama instalacja IIS zapewni nam jedynie

narzędzia, które można wykorzystać do przekazywania
informacji. Dodatkowej pracy wymaga stworzenie zawartości
serwera przekazywanej innym użytkownikom.

!

Zwracajmy szczególną uwagę na poziom bezpieczeństwa

tworzonego przez nas systemu. Uważnej analizy wymaga
zarówno zestaw udostępnianych usług, jak i informacji.

!

Należy zastanowić się nad wpływem zainstalowanego serwera

Internetu na pracę pozostałych części składowych systemu.
Może się bowiem okazać, iż ogromna popularność serwera
pozbawi nas możliwości realizacji niektórych zadań na naszym
komputerze.

Rys. 28.14. Karta

Advanced.

Windows NT jako serwer Internetu

1141

!

Warto dokumentować przyjęte przez nas rozwiązania,

dokonywane w trakcie pracy zmiany i ich konsekwencje -
zwłaszcza w odniesieniu do bezpieczeństwa naszego systemu.
Wśród użytkowników sieci Internetu są bowiem i tacy, którzy
z przyjemnością

włamaliby się do naszego systemu,

doprowadzając do jego uszkodzenia, czy nawet zniszczenia.

Powyższe rozważania adresowane są przede wszystkim do
administratorów serwera Internetu. Dotyczą one spraw związanych
z poprawnym i bezpiecznym funkcjonowaniem serwera, jego
obsługi technicznej. W kilku następnych rozdziałach omówimy
usługi dostępne w ramach serwera Internetu z punktu widzenia
klientów.

Serwer FTP

Serwer FT P umożliwia przeglądanie zawartości katalogów na
zdalnych komputerach i

przesyłanie plików. W

porównaniu

z innymi usługami serwera Internetu jest narzędziem o stosunkowo
prostym i czytelnym interfejsie graficznym. Zasadniczo pozwala
on na wykonanie trzech zadań: przeglądanie zawartości katalogów,
przesyłanie plików na serwer FT P oraz kopiowanie plików
z

serwera FT P. W

zależności od stopnia zaawansowania

wykorzystywanego narzędzia, wymienione zadania mogą być
realizowane za pomocą odpowiednich komend (np. get, put,
cd i ls

), albo odpowiednich przycisków z paska narzędzi czy

sterowań. Rys. 28.15 ilustruje przykładową zawartość serwera FT P.

1142

Rozdział 28

Z uwagi na fakt, iż niemal każde z narzędzi do przeglądania
zawartości serwerów FT P różni się od pozostałych, ograniczyliśmy
się jedynie do ogólnych uwag związanych z konfiguracją - i tym
samym optymalizacją - systemu FT P:.

!

Nie należy umieszczać dużej liczby plików w jednym katalogu.

T aki układ przeważnie bardzo utrudnia przeglądanie zawartości
serwera FT P i wyszukiwanie potrzebnych plików. Należy dążyć
do stworzenia systemu podkartotek, grupujących informacje na
dany temat.

!

Z drugiej strony nadmierna liczba podkatalogów

i skomplikowane zależności między nimi, mogą również
skutecznie utrudnić odnajdywanie potrzebnej informacji. Stąd
potrzeba wyważenia liczby wykorzystywanych katalogów
i przechowywanych w nich plików.

!

Dobrym zwyczajem jest umieszczanie w katalogu głównym

systemu FT P plików z

informacjami o

zawartości

poszczególnych katalogów. Powinny być to pliki tekstowe
(należy pamiętać o tym, że niektórzy użytkownicy, pracujący
np. pod UNIX-em, nie mają dostępu do narzędzi typu Microsoft
Word) o czytelnych nazwach, takich jak readme.txt,
index.txt, contents.txt

.

Rys. 28.15.
Przeglądanie
zawartości
serwera FTP
w programie
Internet Explorer.

Windows NT jako serwer Internetu

1143

!

Powinniśmy dążyć do tego, aby nazwy plików w

miarę

jednoznacznie określały ich zawartość (pamiętając przy tym, że
wielu użytkowników może wciąż pracować w systemie DOS lub
Windows 3.1), stosując regułę zapisu „8+3”. Wprawdzie wiele
z narzędzi przeznaczonych do prowadzenia transmisji
z wykorzystaniem FT P potrafi dokonywać konwersji nazw, lecz
niejednokrotnie takie przekształcone nazwy są trudne do
zrozumienia.

!

Należy pamiętać o możliwości powiązania katalogów FT P ze

stronami WWW. Dzięki temu można przekazać informacje
z wykorzystaniem

stron

WWW, a

następnie - celu

przeprowadzenia transferu plików - dokonać połączenia
z odpowiednim katalogiem FT P.

!

Każdy z katalogów FT P może być przeznaczony wyłącznie do

odczytu lub zarówno do odczytu i zapisu. W drugim przypadku,
każdy, kto może połączyć się z naszym serwerem FT P, jest
w stanie w takim katalogu dokonać zmian (zarówno umieścić
w nim nowe pliki jak i usunąć istniejące).

!

Istnieją dwa tryby transmisji z wykorzystaniem FT P. Pierwszy -

ASCII, służy do przesyłania plików tekstowych i im podobnych,
zawierających jedynie znaki z zakresu podstawowego zestawu
ASCII. Należy pamiętać, że przy transmisji w trybie ASCII
pomiędzy systemami różnego typu (np. DOS-em a UNIX-em)
przeprowadzana jest dodatkowa konwersja zawartości plików.
Drugi z

trybów, binarny, pozwala na przesyłanie plików

zawierających znaki kontrolne, pliki wykonywalne itp.

Serwer WWW

W jednym z poprzednich rozdziałów omówiliśmy sposób instalacji
serwera WWW i jego podstawowe cechy. T eraz przyjrzymy się
dokładniej jego możliwościom, próbując przy okazji uzasadnić
popularność usług dostępnych dzięki niemu. Rys. 28.16 przedstawia
stronę WWW, instalowaną jako stronę domyślną Serwera
informacyjnego Internetu. Już ta prosta strona ujawnia przyczyny
niezwykłej popularności WWW. Po pierwsze - dostępna grafika,
umożliwiająca tworzenie atrakcyjnych stron WWW. Po drugie -
możliwość tworzenia skomplikowanych dokumentów

1144

Rozdział 28

z wykorzystaniem systemu powiązań uaktywnianych myszką (np.
podkreślony tekst executive summary z rysunku 28.16).

Postarajmy się teraz odpowiedzieć na pytanie, czym jest Web site.
Najprościej mówiąc jest to zestaw dokumentów WWW wraz
z plikami zawierającymi grafikę, dane do przesłania itp, dostępnych
z każdego miejsca poprzez sieć komputerową. Przy instalowaniu
Serwera informacyjnego Internetu ustaliliśmy m.in. położenie
katalogu głównego naszego systemu WWW. W nim właśnie
powinien znajdować się plik default.htm, zawierający tekst,
grafikę i kody sterujące - do wygenerowania strony z rysunku
28.16. Zawartość tego pliku jest zgodna z normami narzucanymi
przez HT ML (Hypertext Markup Language) - standardowym
językiem do tworzenia dokumentów WWW. Na rynku dostępnych
jest wiele narzędzi wspomagających tworzenie dokumentów WWW,
poczynając od prostych edytorów, poprzez pakiety uzupełniające
do edytorów tekstu (jak np. Inernet Assistant dla programu MS
Word), aż po w pełni samodzielne, graficzne narzędzia (np.
FrontPage Microsoftu).

T worzenie stron World Wide Web stało się tematem licznych
publikacji. W naszych rozważaniach graniczymy się jedynie do
podstawowych zasad związanych z

opracowywaniem własnych

stron WWW:

Rys. 28.16.
Przykład strony
W W W .

Windows NT jako serwer Internetu

1145

!

Wielu użytkowników Internetu wciąż wykorzystuje połączenia

o stosunkowo niskiej przepustowości. T ym samym ich dostęp do
stron WWW, zawierających wiele różnorodnych grafik
o wysokiej rozdzielczości, jest bardzo utrudniony. Istotne
znaczenie ma tutaj kolejność ładowania informacji związanych
z daną stroną. Jeśli - w wyniku jej konstrukcji - ładowany jest
najpierw tekst, a dopiero potem grafika, użytkownik może
ograniczyć się do odczytania tekstu (co często jest
wystarczające), rezygnując zupełnie z przesyłania obrazów.

!

Strony WWW mogą zawierać grafiki dwojakiego rodzaju. Mamy

tutaj na myśli te, przechowywane w pliku opisującym stronę
WWW oraz grafiki składowane w

oddzielnych zbiorach,

z odwołaniami w plikach ze stronami WWW. W pierwszym
przypadku można (w przeciwieństwie do drugiego) zrezygnować
z przesyłania grafiki, ograniczając się do przekazu tekstu, co ma
szczególne znaczenie dla użytkowników wykorzystujących
połączenia o stosunkowo niskiej przepustowości.

!

Przy wykorzystywaniu na swoich stronach odwołań do stron

stworzonych przez innych użytkowników sieci, należy co
pewien czas sprawdzać, czy wprowadzone przez nas odwołania
nie zdezaktualizowały się. Niektóre strony mogły zostać bowiem
usunięte lub też zmianie uległo miejsce ich składowania.

!

Nie należy tworzyć zbyt obszernych stron WWW. Lepszym

rozwiązaniem będzie wprowadzenie zestawu mniejszych stron,
zawierających wzajemne odwołania.

!

Istnieje możliwość bezpośredniego przesyłania plików z poziomu

stron WWW, z pominięciem serwera FT P.

!

Wykorzystanie systemu podkatalogów w katalogu głównym

serwera WWW umożliwia oddzielne przechowywanie informacji
z różnych dziedzin. Co więcej - wprowadzenie katalogów
dzielonych z kontrolą dostępu do danych pozwala na stworzenie
systemu, w którym wybrane grupy użytkowników będą mogły
samodzielnie modyfikować jedynie wyznaczone strony.

!

Gwałtowny rozwój World Wide Web spowodował pojawienie się

wielu narzędzi, usprawniających pracę w tej sieci - nie zawsze
z zachowaniem specyfikacji języka HT ML. Powinniśmy o tym
pamiętać wybierając narzędzia do tworzenia stron WWW.

1146

Rozdział 28

!

Strony WWW umożliwiają pozyskiwanie danych (np. w formie

formularzy) od osób je odwiedzających. Dzięki temu możemy
szybko reagować na ich potrzeby (zapytania, opinie itp.).

!

Świat WWW udostępnia nam - poprzez odnośniki - wiele

różnych baz danych, których zawartość możemy wyświetlać
w ramach stron WWW.

Grupy dyskusyjne

W sieci Internet istnieje bardzo wiele grup dyskusyjnych,
poświęconych tysiącom tematów - od ściśle specjalistycznych po
zupełnie dowolne, często wręcz absurdalne. Początkowo grupy
dyskusyjne służyły jako elektroniczne medium do swobodnej
wymiany poglądów. Wciąż możemy w nich znaleźć odpowiedź na
wiele dręczących nas problemów - np. grupa dyskusyjna, związana
z Windows NT , ma adres: comp.os.ms-windows.nt.misc.
Znajdziemy tutaj informacje o nowych produktach dotyczących
NT , dzieląc się także doświadczeniami z innymi użytkownikami
tego systemu.

Obecna wersja Serwera informacyjnego Internetu nie daje nam
możliwości korzystania z grup dyskusyjnych. Pomocny nam będzie
tutaj inny program - Microsoft Internet Explorer.

Wykorzystanie serwera Telnetu

T elnet jest standardowym protokołem dostępu z

terminala,

wykorzystywanym w sieci Internet. Aktualnie oferta Microsoftu
nie obejmuje serwera T elnetu (pozwalającego innym osobom na
rejestrację w

naszym systemie); dostępny jest jedynie klient

T elnetu (umożliwiający nam rejestrację w komputerach innych
użytkowników, jeśli oczywiście oni na to zezwolą). Przyczyna
takiego stanu rzeczy wynika z faktu, iż środowisko Windows -
w przeciwieństwie do T elnetu z linią komend - obsługiwane jest (z
reguły) poprzez interfejs graficzny. Klient T elnetu jest natomiast
przydatny przy dostępie do dużych maszyn, w celu wykonania
przechowywanych na nich programów.

Windows NT jako serwer Internetu

1147

Serwer T elnetu oferowany jest przez producentów niezależnych.
Informacje o

niektórych znajdziemy na stronach WWW

Microsoftu.

Dostęp do danych poprzez Internet

Być może już w niedalekiej przyszłości będziemy mogli w Polsce,
poprzez Internet, zapoznać się z

ofertą danego producenta,

zamówić interesujące nas pozycje, zapłacić za nie kartą kredytową
i oczekiwać na ich dostarczenie. Jedynym problemem na drodze do
realizacji tej wizji jest ogólna dostępność informacji krążącej w tej
sieci. Można by, po zajęciu strategicznej pozycji, z łatwością śledzić
zarówno numery kart kredytowych jak i rodzaj zakupywanych
dóbr. Obecnie trwają intensywne prace nad systemem
bezpieczeństwa danych przesyłanych w Internecie. Niektóre z firm
(Microsoft, Intuit, większość dostawców kart kredytowych)
zaproponowały pewne standardy do przekazywania poufnych
informacji, które są obecnie w fazie testów.

Druga sprawa to dostęp do baz danych z wykorzystaniem stron
WWW. Dotychczas pojawiło się wiele systemów (np. opracowane
przez Microsoft czy Oracle), pozwalających na wzajemne
interakcje pomiędzy serwerami WWW i systemami zarządzania
bazami danych. Stwarzają one możliwość automatycznego
generowania stron WWW, zawierających wybrane przez
użytkownika informacje, na podstawie zawartości niejednokrotnie
olbrzymich baz danych. Informacje mogą być przekazywane
w postaci wykresów, zestawień, jak i opracowań statystycznych.

Windows NT jako brama do Internetu

Zależnie od zastosowanej struktury sieciowej, może pojawić się
konieczność wprowadzenia komputera, pełniącego rolę pomostu
pomiędzy naszym systemem a Internetem. Może to być także
maszyna działająca pod nadzorem Windows NT . Nie zapewni on
wprawdzie wyszukanego systemu ochrony dostępu do danych, ale
z całą pewnością dobrze wypełni powierzone zadanie.

Struktura systemu z serwerem NT , funkcjonującym jako brama do
Internetu, jest niezwykle prosta. Serwer NT , działający jako brama

1148

Rozdział 28

pomiędzy naszym systemem komputerowym a

Internetem,

wyposażony jest w

dwie karty sieciowe: jedną połączoną

z Internetem, drugą z naszą siecią wewnętrzną. Po ustawieniu na
stacjach roboczych, które mają mieć dostęp do Internetu,
dołączonego serwera NT jako bramy T CP/IP, i wykorzystaniu do
obsługi lokalnej komunikacji usługi RIP (Routing Infrmation
Protocol) możemy prowadzić transmisję w obu kierunkach -
pomiędzy naszą siecią a Internetem. T akie rozwiązanie pozwala
dodatkowo na umieszczenie takich części składowych naszego
systemu, jak serwer WWW lub FT P, na komputerze pełniącym rolę
bramy, co z pewnością przyczyni się do odciążenia naszej sieci
lokalnej.