GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

1

Wykład II

Diagram zależności funkcji (DZF)

• Technika modelowania stosowana do pokazania

współzależności między funkcjami oraz zdarzeń,

które sprawiają, że funkcje są wykonywane.

• Współzależności są wynikiem reguł sterujących

działaniem organizacji.

Wyróżnia się dwa typy DZF:
• Ogólny diagram zależności funkcji ODZF (inaczej model

wysokiego poziomu)

• Szczegółowy diagram zależności funkcji SDZF

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

2

Sekwencja i zależność funkcji

• Sekwencja – która funkcja powinna być wykonana i

zakończona przed rozpoczęciem następnej funkcji?

• Często rozpoczęcie funkcji biznesowej wymaga

spełnienia jednego z warunków

– zakończenie innej funkcji: zależność między funkcjami
– wystąpienie jakiejś rzeczy: zależność między funkcją i

zdarzeniem

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

3

Zdarzenia

• zewnętrzne (Ze) – poza zasięgiem kontroli organizacji

lub poza zakresem analizowanego systemu, ale jest
znaczące dla działania danej organizacji

• zmiany (Z) – zmiana stanu dowolnego obiektu
• czasu (C) – określony termin (data, koniec roku,

koniec miesiąca)

• systemowe (S) – w ramach działalności danej

organizacji, jako wynik funkcji i najczęściej wywołuje
inną funkcję

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

4

Zdarzenia i funkcja

Z

A

W

Zdarzenie inicjujące Wynik funkcji

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

5

Prezentacja graficzna zdarzeń na DHF

W2

...

Z2

Z1

Z3

W1/Z11

W3

W11

zdarzenie inicjujące Z11 jest implikowane przez wynik W1

Wynik kluczowy

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

6

Sprawdź możliwość realizacji

Zarejestruj nową dostawę

Wykonaj dzienne

podsumowanie obrotów

Godzina końca dnia pracy

Nowa dostawa

Życzenie klienta

Sporządź zamówienie

Minimalny stan zapasów

Przykłady zdarzeń i wyników

Ze

Z

C

S

Jest możliwość

Zarejestrowana nowa

dostawa

Wykonane dzienne

podsumowanie obrotów

Sporządzone zamówienie

Brak możliwości

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

7

Definicja zależności funkcji

Zależność funkcji

B

od funkcji

A

oznacza, że

B

nie może

się rozpocząć, dopóki nie zakończy się funkcja

A

.

A

B

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

8

Przyczyny zależności funkcji

• Informacyjna – dane tworzone przez jedną funkcję

są przetwarzane przez funkcję od niej zależną.

• Prawna – wymagania stawiane przez przepisy

prawne danego państwa lub umowy

międzynarodowe.

• Taktyczna – metody działania wypracowane przez

daną organizację.

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

9

Przykłady zależności

Przydziel miejsce

Wydaj bilet

Informacyjna

Potwierdzenie

odprawy celnej

Przyjęcie do składu

wolnocłowego

Prawna

Zakończenie

przyjmowania

zamówień

Realizacja

zamówienia

Taktyczna

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

10

Szczegółowy diagram zależności funkcji

• Przedstawia podzbiór funkcji z niższych poziomów DHF

wraz z ich współzależnościami, których zakres wyznacza

jedno lub kilka zdarzeń inicjujących i jeden lub kilka

rezultatów kluczowych.

• Określa wszystkie możliwe „drogi” dochodzenia do

rezultatu kluczowego.

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

11

Struktura SDZF

Wynika z analizy dwóch typów zdarzeń:
• Inicjujących, które są powodem wykonania

określonego zbioru sekwencji funkcji,

• Zainicjowanych, które są odpowiedzią na

zdarzenia inicjujące i stanowią rezultaty
kluczowe procesu.

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

12

Proste układy zależności

A

B

X

A

A

X

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

13

Operatory logiczne w przypadku zależności

złożonych

X

X

AND




OR




AND


XOR

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

14

Złożone układy zależności

A

B

X

A

B

C

D

A

B

C

D

?

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

15

Złożone układy zależności -

rozłączne

A

B

C

D

A

B

?

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

16

Selekcja i koniunkcja

• To się nigdy nie może zdarzyć!

A

B

C

D

?

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

17

Złożone układy zależności -

rekurencja

A

B

A

B

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

18

Konstrukcje niedopuszczalne

A

B

A

B

X

Y

a)

b)

c)

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

19

Przykład DZF

Sprawdź

urządzenie

Przyjmij

urządzenie

Przyniesione

urządzenie

Ustal rodzaj

defektu

Zwróć

urządzenie

Przydziel

specjalistę

Ustal czynności

naprawcze

Niewykonana

naprawa

Identyfikuj

części zamienne

Pobierz części

z magazynu

Przeprowadź

naprawę

Wykonana

naprawa

Brak możliwości

Przydziel

specjalistę

Termin

naprawy

XOR

AND

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

20

Analiza zdarzeń i wyników funkcji elementarnej

Zdarzenie inicjujące

Funkcja elementarna

Wynik

Przyniesione urządzenie

Sprawdź urządzenie

Naprawa możliwa albo niemożliwa

Naprawa możliwa

Przyjmij urządzenie

Urządzenie przyjęte do naprawy i ustalony
termin naprawy

Urządzenie przyjęte do
naprawy i ustalony termin
naprawy

Przydziel specjalistę

Przydzielony specjalista do sprawdzenia

Przydzielony specjalista do
sprawdzenia i wystąpienie
terminu naprawy

Ustal rodzaj defektu

Brak możliwości naprawy albo
możliwość naprawy

Brak możliwości naprawy

Zwróć urządzenie

Niewykonana naprawa

Możliwość naprawy

Przydziel specjalistę

Przydzielony specjalista do naprawy

Przydzielony specjalista do
naprawy

Identyfikuj części zamienne

Potrzebne części zamienne albo nie

Potrzebne części zamienne

Pobierz części z magazynu

Pobrane części zamienne

Przydzielony specjalista do
naprawy

Ustal czynności naprawcze

Ustalone czynności naprawcze

Ustalone czynności naprawcze
i

(pobrane części albo części

niepotrzebne)

Przeprowadź naprawę

Wykonana naprawa

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

21

Sprawdzenie modelu DZF

• Ukryte zależności

– „czy jest jakaś różnica w wyborze kolejności wykonania

funkcji: najpierw A a później B, a może odwrotnie, a może
obie w tym samym czasie

”

• Brakujące zależności

– „co jest jeszcze potrzebne do wykonania tej funkcji?”
– „po wykonaniu jednej funkcji co umożliwia przejście do

wykonania następnej funkcji?”

• Modeluj tylko zależności zasadnicze dla realizacji

celów biznesowych

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

22

Ogólny diagram zależności funkcji

Budowany na wczesnym etapie tworzenia systemu na podstawie

podzbiorów funkcji z wyższych poziomów DHF wyodrębnionych

ze względu na funkcjonalność oraz sekwencje ich realizacji.

Stosowany jako ramowy szkic do ustalenia:

• faz realizacji systemu informatycznego, identyfikacji systemów

użytkowych oraz kolejności ich wykonania,

• zakresu szczegółowych badań organizacji,

• ustalenia wstępnych kosztów, możliwych korzyści.

GHJ - wszelkie prawa

zastrzeżone

23

Przykład ODZF

ZASOBY

PLANOWANIE

NAPRAWY

KLIENT

ZGŁOSZENIA

Faza 1

Faza 2

Faza 3