WIKINGOWIE - HISTORIA

Początek
...W zaczątkach świata, za czasów Ymira
Ni piasku, ni morza, ni chłodnych bałwanów,
Nie było ziemi i nie było niebios
Ni traw nie było, lecz czeluść otchłani...

Otchłań o której mowa to Ginnungagap, zbudowana z lodu. Na północ od niej
leżał Niflheim, gdzie panowały ciemności i zamiecie lodowe, a na południu
leżała kraina ognia i żaru - Muspellheim. Gdy ciepły południowy wiatr stopił
lodowiec, narodził się olbrzym Ymir, ojciec lodowych gigantów - Thurusów,
którzy powstali z jego stóp. Spod lewej pachy Ymira wyszedł jego syn Buri
(inna wersja podaje, że "wylizała" go z lodu krowa Aundumla). Buri miał syna
o imieniu Borr, który ożenił się z córką Ymira, Bestlą. Z tego związku narodzili
się bogowie Odyn, Vili i Ve - protoplaści boskiego rodu Azów. Ci trzej
bogowie w przypływie gniewu zabili Ymira, którego krew zalała świat.
Podczas potopu wszystkie olbrzymy lodu zginęły, ocalał jedynie Bergelmir,
który zdołał uciec. Dał on początek nowej rasie olbrzymów po wieki wrogiej
Azom. Z ciała Ymira bogowie uformowali Midgard ("środkową ziemię")
leżący odtąd pomiędzy Niflheimem a Muspellheimem Morza i jeziora
Midgardu powstały z krwi Ymira, ziemia z jego ciała, góry z kości a skały i
kamienie ze szczęk i zębów. Z brwi Ymira bogowie stworzyli mur
odgradzający ich od olbrzymów lodu, natomiast jego czaszki powstało
sklepienie nieba, podtrzymywane na czterech krańcach przez cztery karły oraz
przez Yggdrasil - "drzewo światów". Następnie bogowie otoczyli Midgard
pierścieniem morza a na niebie umieścili gwiazdy którymi były iskry tryskające
z Muspellheimu. Ze złota pochodzącego z tego królestwa demona Surtura
uformowali powóz słońca przed którym mknął powóz księżyca. W Midgardzie
umieścili też pierwszych ludzi - byli nimi zrodzeni z drzew Ask i Embla.

ASGAARD - SIEDZIBA BOGÓW
Asgaard ("dom Azów") był siedzibą bogów którą wybudowali sobie w
Midgardzie. Kraina ta mieściła się prawie na samym szczycie drzewa Yggdrasil
a z ziemią łączył ją tęczowy most Bifrost, pilnowany przez milczącego boga
Heimdalla. Korzenie Yggdrasila rozciągały się pod, a konary nad całym
światem (ściślej mówiąc, tych światów w mitologii nordyckiej było 9). Pod
jednym z korzeni, sięgającym do jaskiń karłów, biło źródło mędrca Mimira,
dające mądrość; pod innym - źródło przeznaczenia, tzw. Krynica Urd.
Mieszkały tu 3 norny - boginie przeznaczenia: Urd, Werdand i Skud, przędące
ludzkie losy. Korzenie Yggdrasila oplatał wąż Nidhogg. Śmiertelnicy do

Asgaardu mogli przedostać się jedynie po śmierci, na skrzydlatych rumakach
Valkirii. W Asgaardzie znajdowały się 3 pałace Odyna: Walaskjalf, gdzie stoi
tron Odyna - Hlidskjalfem; Gladsheim - miejsce spotkań rady bogów oraz
Valhalla, gdzie przebywają polegli w walce wojownicy, przygotowujący się
nieustannie na Ragnarok - ostateczną bitwę do której poprowadzi ich Odyn. W
Asgaardzie bogowie jedli, pili, kochali się i kłócili, podczas gdy wysoko nad
nimi, na Lidskjalf - Stromej Turni Nieba - siedział Odyn przyglądając się
światu.
BOGOWIE
Tuż po stworzeniu świata, kiedy Azom udało się pokonać olbrzymy, musieli
oni stawić czoła nowym intruzom. Tym razem byli to Frejr, Freya i Nijord,
bogowie płodności należący do drugiej boskiej rasy - Wanów. Z czasem jednak
Azowie postanowili zawrzeć pokój z Wanami i obie rasy zamieszkały w
Asgaardzie. Pochodzenie niektórych bogów jest niejasne. Wiadomo jednak, że
najpotężniejszym z nich był Odyn.
ODYN
Odyn jest największym i najstarszym z bogów Wikingów, znany również w
mitologii południowogermańskiej pod imieniem Wodana. Rządzi on
wszystkim, a inni bogowie służą mu jak dzieci swojemu ojcu. śyje wiecznie,
decyduje o sprawach wielkich i małych. Stworzył wszechświat, ziemię i niebo
oraz wszystko, co w nich się znajduje. Świat nordycki potrzebował takiego
boga, który usprawiedliwiałby gwałtowność i okrucieństwo cechujące
ówczesny północny lud zamieszkujący Skandynawię. Odyn - straszny,
arogancki i kapryśny - jest więc przede wszystkim bogiem wojny, który
prowadzi do zwycięstwa lub decyduje o klęskach. Na swoim dworze Valhalli,
w którym znajduje się 504 pomieszczeń, podejmuje poległych wojowników
(wybranych i przyprowadzonych tam przez walkirie). Będą oni walczyć w
dzień sądu ostatecznego, a tymczasem każdego ranka wychodzą ze dworu by
walczyć między sobą tak długo aż wszyscy padną zabici. Wieczorem zaś
powstają z martwych i wracają do Valhalli, gdzie oddają się uciechom z
walkiriami. Odyn jest również bogiem poezji. Swojemu wujowi Mimirowi
wykradł napój zsyłający natchnienie poetyckie. Był też patronem poetów
tworzących pieśni Eddy i być może dlatego odgrywa w nich tak dużą rolę.
Odyn jest jasnowidzem i jak szaman wysyła swoją energię podczas jazdy na
ośmionogim rumaku Sleipnirze lub pozyskuje mądrość od zmarłych. Można go
uważać za boga umarłych, gdy podczas dobrowolnej ofiary przeszyty
włóczniami zawisł na drzewie. Nosi kapelusz z szerokim rondem aby uniknąć
łatwego rozpoznania. Ubrany jest w niebieski płaszcz, w ręku trzyma magiczną
włócznię - Gungir. Na jego ramionach siedzą kruki Huginn (Myśl) i Muninn
(Pamięć) - są to ptaki wojny latające w poszukiwaniu mądrości; do ucha
szepczą Odynowi, czego dowiedziały się podczas codziennego lotu do środka

Midgaru (ziemi) - świata ludzi. Ze swojego wysokiego miejsca w pałacu
Valaskjálf może obserwować wszystko, co się dzieje w dziewięciu światach.
Jest on strasznym bogiem, który budzi respekt, ale którego się nie kocha. śoną
Odyna jest Frigg - bogini miłości i małżeństwa. Odyn nie zawsze jest jej
wierny. Ma ponad tuzin dzieci z innymi kobietami, a także syna Heimdallura
urodzonego przez dziewięć sióstr. W artystycznej wizji Haukura Halldórssona
Odyn trzyma czaszkę Ýmira - zamrożonego olbrzyma, którego zabił wraz z
braćmi. Z ciała olbrzyma uczynili ziemię, z jego kości góry, zaś z zębów i
szczęk skały i kamienie. Jego krew zamieniła się w jeziora i morze. Z
uniesionej do góry czaszki stworzyli niebo, na którego czterech rogach
sięgających krańców ziemi posadzili karły nazywające się Wschód, Zachód,
Północ i Południe. Odyn ma jedno oko, drugie oddał Mimirowi w zastaw za
uzyskanie mądrości i wiedzy. Nad Odynem fruwają kruki Huggin i Muninn, z
prawej strony widoczny jest koń Sleipnir, a w oddali dwór Volaskjálf w
Asgardzie. Na pierwszym planie znajdują się dwa wilki i wojownicy z Valhalli.
W czaszcze odbijają się postacie Jesiona i Wiązu - pierwszych ludzi na ziemi
stworzonych przez Odyna ze zwalonych drzew.
THOR
Thor jest synem Odyna i Ziemi. Jest on drugim z kolei w panteonie, najbardziej
kochanym i szanowanym ze wszystkich bogów. Podczas, gdy Odyn jest
zwolennikiem gwałtu i wojny, Thor reprezentuje prawo i porządek. Młotem
zwanym Mjölnir osacza olbrzymów i zmaga się z wężem Jormungandem.
Mieszka w swoim dworze Bilskirnir, mającym 640 pomieszczeń - największym
spośród siedzib bogów. Z żoną Sif mają syna Modiego i córkę Thrudur. Thor
był jednak niewierny swojej żonie i z obrzymką Járnsaxą (śelazny Nóż) ma
jeszcze dwóch synów - Magniego (Potęga) i Modiego (Gniew). Thor ciągle
walczy z olbrzymami i podejmuje długie wyprawy przeciwko nim. Jednym z
najbardziej ryzykownych przedsięwzięć była wyprawa do Utgard w
Jötunheimur (Świecie Olbrzymów), gdzie został poddany kilku próbom przez
rządzącego tam króla olbrzymów Utgarda - Lokiego, mistrza iluzji. Pierwszą z
nich było wypicie jednym haustem zawartości rogu. Mimo, że jak powiedział
Utgard, niektórzy mężczyźni opróżniają go w dwóch łykach, a tylko słabi w
trzech, Thor z trudem wypił go trzema haustami. Druga próba polegała na
podniesieniu kota Utgarda, z czym radzili sobie wszyscy młodzi olbrzymi.
Jednak mimo ogromnego wysiłku Thor zdołał unieść zaledwie jedną łapę kota.
Widząc te porażki król olbrzymów wyśmiał Thora i obrzucił go
przekleństwami. Mimo, że Thor chciał jeszcze walczyć z którymś z olbrzymów,
Utgard-Loki zaproponował walkę ze starą czarownicą Elli, swoją przybraną
matką. Ale i tę próbę Thor przegrał, gdyż im bardziej napierał, tym łatwiej było
Elli go pokonywać. Zawstydzony Thor chciał wrócić do Asgardu i wtedy
Utgard wyjaśnił mu przyczynę tych porażek - kiedy pił z rogu, jego koniec

znajdował się w morzu, natomiast kot był wężem Mitgardem opasującym świat,
a prawie cudem był długi opór stawiany Elli ponieważ jest ona Dawną Epoką.
Rozwścieczony Thor zamierzył się swoim młotem Mjölnirem i gdy miał on już
dosięgnąć Utgarda, ten zniknął, a z nim cała jego twierdza. Od imienia Thora
pochodzi nazwa czwartku w wielu językach germańskich. Na obrazie
Halldórssona Thor jedzie na rydwanie ciągnionym przez dwa kozły. W ręku
trzym swój młot Mjölnir, który rzucony przez Thora nigdy nie chybi celu i
wraca do niego. Podczas długich podróży głodny Thor zabija swoje kozły i je
zjada. Jednak po uderzeniu młotem w ich kości, kozły wracają do życia. Młot
Thora będą dziedziczyć synowie Magni i Modi, którzy na obrazie stoją na
stromej skale. Nastąpi to po Ragnaröku - apokaliptycznej walce między bogami
i olbrzymami, w wyniku której nastąpi zagłada dziewięciu światów. Poniżej
rydwanu widać pałac Thora. Stojący z prawej strony półorzeł - półczłowiek to
Loki, kawalarz, który może zamienić się w dowolną postać. Z lewej strony
siedzi ojciec Thora - Odyn ze swoimi dwoma wilkami. Widoczny na pierwszym
planie wąż to Midgard, który opasuje ziemię gryząc swój ogon.
FREJA
Freja jest boginią miłości, córką Njorda - boga morza. Jej bratem jest Fieyr -
bóg płodności. Mieszka w Folkvang, jej mąż Óñur opuścił ją dawno temu i
dlatego płacze złotymi łzami. Szukała męża po całym świecie, ale go jeszcze
nie znalazła. Podróżuje często rydwanem zaprzężonym w dwa koty; może
zmieniać się w ptaka, kiedy tego zapragnie. Freja wspiera zakochanych i
swoich wielbicieli. Była często oskarżana o zdradę mażeńską. Zarzuca się jej,
że aby dostać wykonany przez krasnoludków drogocenny naszyjnik Brising,
spędziła noc z każdym z nich. Wielu pragnęło zdobyć Freję, a zwłaszcza
olbrzymi, którzy chcieli ją zabrać do swojego świata. Na plakacie wykonanym
przez Halldórssona widzimy Freję siedzącą w rydwanie zaprzężonym w dwa
koty. W ręku trzyma naszyjnik Brising. W lewym górnym rogu znajduje się
symbol wioski lub osiedla, których Freja była opiekunką, a w prawym symbol
małżeństwa również pozostającego pod jej opieką. W prawym dolnym rogu
znajduje się znak miłości. W głębi z prawej strony znajduje się dwór Frei -
Sessmunnir ze stojącym przed nim mężem Óñurem. Na pierwszym planie
widać walkirie.
LOKI/LOKE
Ostatnim bogiem, którego prezentujemy jest Loki. Jest on synem olbrzyma
Fabrautura i Laufey. Ponieważ miał on bardzo mały kontakt ze swoim ojcem,
przybrał nazwisko od imienia matki tzn. nazywa się Laufeyson. Loki jest
przystojny, ale też przebiegły i sprytny. Dlatego nazywają go "Oszust" lub
"Chytry" lub oszczercą bogów Aesirów. Nie należy on do nich z racji swego
pochodzenia, jednak z Odynem łączy go braterstwo krwi i dlatego jest też
uważany za boga. śoną Lokiego jest Sigyn - godna zaufania i wierna -

przeciwieństwo swojego męża. Ich dzieci to Vali i Nari. Owocem
pozamałżeńskich związków Lokiego są monstrualne dzieci: wilk Fenris, wąż
Midgard (symbolizuje wszystko co złe na świecie) oraz córka Hel - strażnik
śmierci. Bogowie wychowywali Fenrisa ze względu na przyjaźń z Lokim,
jednak stał się on tak okrutny i straszny, że musieli go związać. Odyn rzucił
węża Midgarda do morza, ale ten opasał cały świat. Hel został natomiast
rzucony do Nilfheim, gdzie rządzi światem umarłych, do którego dostają się
wszyscy, którzy umierają z powodu choroby lub starości. Loki potrafi zmieniać
swoją postać. Jednego razu będąc klaczą został zapłodniony przez ogiera.
Musiał wtedy pozostawać w tej postaci aż do urodzenia potomka, którym jest
ośmionogi koń Odyna - Sleipnir. Z czasem wybryki Lokiego stawały się coraz
bardziej złośliwe i bogowie starali się go unieszkodliwić. Został zabrany do
jaskini, gdzie bogowie zamienili jego syna Vali w wilka i kazali mu porwać na
strzępy brata Nari. Lokiego ułożyli na trzech kamiennych głazach, związali go
jelitami Nariego, a na głowie umieścili jadowitego węża, z którego trucizna
kapała mu na twarz. Jednak wierna żona nie pozostawiła go w potrzebie. Pod
kapiącą truciznę podstawia kielich, a gdy ten napełni się - opróżnia go. Gdy
mimo to trucizna spłynie na twarz Lokiego, dostaje on konwulsji, które
powodują trzęsienie ziemi. Loki leży tak związany aż do dnia sądu
ostatecznego, wtedy rozegra się walka, a uwolniony Loki poprowadzi zastępy
przeciwko bogom. Na plakacie Loki trzyma głowę Mímira, najmądrzejszego z
bogów. Kiedy Mímir zmarł, jego głowa dzięki Odynowi zachowała zdolność
mówienia. Pozwala to Odynowi na korzystanie z mądrości Mímira. Tak będzie
aż do końca świata, kiedy Loki uciszy głowę. Po jednej stronie Lokiego
widzimy Odyna siedzącego na swoim tronie, a po drugiej olbrzyma Hrymura.
Będzie on dowodzić w końcowej bitwie (Ragnarök) okrętem Naglfarem.
Poniżej tronu Odyna można zobaczyć Thora trzymającego w ręku łososia, w
którego Loki zamienił się, gdy chciał uciec przed gniewem bogów po
dokonaniu jednego ze swoich niecnych występków. Naprzeciw Thora na tronie
wykonanym ze szkieletów ludzkich siedzi Hel. Rządzi ona Niflungheimem -
miejscem zmarzniętej mgły, ciemności i śmierci, gdzie trafiają wszyscy, którzy
umarli z powodu choroby lub ze starości. Loki stoi na grzbiecie swego syna
wilka Fenrisa. Postać Lokiego ukazana jest na tle bitwy i płomieni
Muspellheimu. Widoczne są również korzenie drzewa świata (Ygrasill Ash).
Ukryli się w nich podczas bitwy mężczyzna i kobieta, którzy dadzą początek
nowej rasie ludzkiej w lepszym nadchodzącym świecie.
BALDUR/BALDR/BALDER
Był bogiem piękna i łagodności. Został zamordowany wskutek intrygi Lokiego.
TYR
Bóg wojny. Stracił rękę podczas pętania wilka Fenrisa. Fenris tylko wtedy dał
sobie założyć na szyję linę, gdy jeden z bogów włożył mu rękę do pyska. Gdy

lina nie dawała się przerwać, odgryzł rękę Tyrowi Znany też pod imieniem Tiu.
HEIMDALL
Ten ciągle milczący bóg stał na straży mostu Bifrost - wejścia do Asgaardu.
Słyszał gdy rosła trawa lub wełna na owcach, toteż nikt (i nic) nie mógł się
przemknąć obok niego niezauważony. Heimdall w razie ataku olbrzymów miał
zadąć w swój róg Gjallarhorn, którego dźwięk miał być słyszalny we
wszystkich światach.
IDUNN
Atrybutami tej bogini były jabłka dające wieczną młodośc.
AGIR I RAN
Małżeństwo, które posiadło we władaniu morza. Topili oni nieostrożnych
żeglarzy. Oczywiście panteon wikingów był znacznie większy. Bóstwa wyżej
wymienione to tylko kropla w morzu.
APOKALIPSA- RAGNAROK
Ragnarok ("zmierzch bogów") to ostateczna bitwa, jaka rozegra się pomiędzy
bogami a olbrzymami z południa na czele z Surturem, gigantami z północy pod
wodzą Thryma oraz wszystkimi z potworów Lokiego. Sam Loki zerwie kajdany
by walczyć z bogami Asgaardu. O nastaniu Ragnarok ma świadczyć nastanie
ciemności wywołane połknięciem słońca przez wilka Fenrisa. Gdy nadejdzie
Ragnarok, świat przestanie istnieć i nastanie nowy porządek...