1

Genogram Mariusza, lat 27

Wstęp

Genogram został wykonany na podstawie rozmów z Mariuszem 14 oraz 15 stycznia w

domu Mariusza. Pierwsze i drugie spotkanie trwało około dwóch godzin. Obydwa spotkania
zostały przeze mnie nagrane za pomocą dyktafonu.

Mariusz chętnie zgodził się porozmawiać ze mną na temat jego rodziny, jeszcze przed

przekazaniem mu informacji dotyczącej genogramu oraz ekomapy. Rozmowa przebiegała w
miłej atmosferze. Nie było pytania, na które nie uzyskałbym odpowiedzi.

Genogram narysowałem po pierwszej rozmowie 14 stycznia. W trakcie tego

spotkania udało mi się sporządzić cały rysunek, gdyż informacje dane przez Mariusza były
precyzyjne i wystarczające. Nasza rozmowa dotyczyła historii rodziny.

Podczas drugiej rozmowy podejmowaliśmy tematy uzależnienia Mariusza oraz

uzyskałem wiadomości dotyczące jego kontaktów pozarodzinnych.

Przebieg pierwszej i drugiej rozmowy w punktach:
-

historia rodziny (uzyskanie formalnych informacji potrzebnych do
narysowania genogramu np. imiona, data urodzenia)

-

podstawowe informacje dotyczące członków rodzin (gdzie mieszkają,
pracują, wykształcenie, choroby)

-

relacje z rodziną

-

opis relacji Mariusza z matką i ojcem

-

najważniejsze wydarzenia w życiu Mariusza oraz ich oddźwięk na przyszłe
życie

-

życie pozarodzinne Mariusza i jego najbliższych (znajomi, uczestnictwo w
kulturze, spędzanie czasu wolnego)

-

plany na przyszłość

Opis sytuacji rodziny

Mariusz ma 27 lat. Mieszka sam z matką w dwupokojowym mieszkaniu pod

Warszawą (Konstancin). Nie ma rodzeństwa. Obydwoje pracują. Mariusz określa swoją
sytuację materialną jako zadowalającą. Matka Mariusza od dwóch lat spotyka się z innym
mężczyzną. On zaś obecnie z nikim się nie spotyka.

Od 10 lat Mariusz jest uzależniony od alkoholu.

Opis genogramu

Dziadkowie Mariusza, zarówno ze strony matki jak i ojca, pochodzili z rodzin

wiejskich, wszyscy z okolic oddalonych od Warszawy o pięćdziesiąt do siedemdziesięciu
kilometrów.

Jan (dziadek Mariusza) urodził się w 1911 roku. W 1949 roku poślubił młodszą od

siebie o 16 lat Irenę (babcię Mariusza). Biorąc pod uwagę tradycje z tamtego okresu czasów,
mogę stwierdzić iż Jan był już dojrzałym mężczyzną, kiedy doszło do małżeństwa (miał 38

2

lat). Mieli oni pięcioro dzieci- Lidię, Teresę, Marka, Mieczysława oraz Bogdana. Dziadek
Mariusza zmarł w 1998 roku po zawale. Jego śmierć nie miała jednak, w opinii Mariusza,
negatywnego „wydźwięku”, gdyż uważa on, że jego dziadek był już „w sędziwym wieku”.

Dziadkowie od strony matki Mariusza (Wiesław i Barbara) byli młodzi, kiedy wzięli

ślub (mieli po 19 lat). Urodziło im się dwoje dzieci- Krystyna, o której Mariusz nie wiedział
zbyt wiele, gdyż nie utrzymywała ona kontaktów z rodziną, oraz Agnieszka.

Agnieszka wraz z Bogdanem, synem Jana i Ireny, pobrali się w 1981 roku. Rok

później urodziło im się pierwsze i jedyne dziecko- Mariusz, z którym przeprowadzałem
rozmowę. W 1998 roku zmarł ojciec Mariusza podczas wypadku samochodowego. Po ośmiu
latach Agnieszka zaczęła spotykać się z Andrzejem, który jest w pełni akceptowany przez
Mariusza.

Interpretacja genogramu

DZIETNOŚĆ

Ojciec Mariusza pochodzi z rodziny wielodzietnej, natomiast matka miała jedną

siostrę. Żadne kolejne pokolenie nie miało więcej niż dwójki dzieci. Na moje pytanie
dlaczego rodzice biologiczni Mariusza nie zdecydowali się na więcej dzieci, Mariusz
odpowiada, iż tłumaczyli to strachem przed finansowym poradzeniem sobie przy kolejnym
dziecku.
RELIGIA

Wszyscy członkowie rodziny Mariusza są katolikami. Agnieszka jest osobą bardzo

wierzącą, określaną przez Mariusza wręcz jako „dewotkę”. Jej wiara przybrała na sile w
związku ze stratą męża. Silna więź z kościołem matki irytuje Mariusza, który przyznaje się do
częstych wątpliwości związanych z istnieniem Boga. Może to być spowodowane stosunkowo
często nieobecnością matki w domu. Jednak Mariusz nie podejmuje tematu religii w
rozmowach z Agnieszką.
MIEJSCE ZAMIESZKANIA

Wszystkie osoby z rodziny mieszkają poza Warszawą (Konstancin oraz Pruszków).

Nikt nie wyraża chęci przeprowadzki do miasta (także Wioletta, Jakub i Marzena, którzy
pracują w Warszawie).
SYTUACJA FINANSOWA

Żadna osoba w rodzinie nie jest bardzo majętna, jednak Mariusz uważa, iż powodzi

mu się dobrze lub wręcz bardzo dobrze. Rodzinę ojca Mariusz określił jako „w miarę bogata,
mniej więcej coś takiego jak ziemiaństwo, bogate chłopstwo”. Dziadek (Jan) badanego
odziedziczył cały majątek po rodzicach, gdyż był najstarszy ze swojego rodzeństwa, liczącego
dziewięć osób. Jednak „po wojnie, jak to po wojnie, sytuacja była nieciekawa i rodzina dosyć
mocno zubożała”. Później Jan i Irena, żyli „raczej w biedzie, uprawiali ziemię, babcia
dorabiała chyba sprzątaniem, żeby jakoś połączyć koniec z końcem”.
PRACA

Nikt nie posiada stanowiska kierowniczego oraz nie prowadzi własnej firmy.

Możliwe, iż jest to spowodowane sytuacją finansową i, w związku z tym, niechęcią do
podjęcia ryzyka. Matka Mariusza jest księgową. Jej mąż był budowniczym, natomiast obecny
partner pracuje jako kontroler w urzędzie pocztowym. Mariusz podjął pracę w świetlicy w

3

szkole tuż po zakończeniu studiów, w weekendy pracuje jako animator społeczny. Uważa, że
zarabia wystarczającą sumę pieniędzy („jestem zadowolony z pensji”). Na moje pytanie, jaka
suma pieniędzy wystarczyłaby mu na dogodne życie, odpowiada, że taka jaką otrzymuje ze
swojej dotychczasowej pracy.

Zarówno Mariusz, jak i Agnieszka oraz Andrzej pracują w Konstancinie.

WYKSZTAŁCENIE

W rodzinie jedynie Mariusz oraz Wioletta mają wykształcenie wyższe. Jednak w

związku z wykształceniem średnim, które charakteryzuje drugie pokolenie rodziny
mężczyzny oraz ukończeniem szkół policealnych przez Bogumiła i Marzenę, można
zauważyć wzrost wykształcenia w rodzinie. Na pytanie, czy uważa, że czuje się wyróżniony,
dzięki tytułowi magistra odpowiada, że tak. Jednak nie potrafił podać przykładu, który
wyrażałby szacunek rodziny wobec jego wykształcenia. Jedynie wspomina, że jego matka
często na rodzinnych spotkaniach lubiła chwalić się studiami syna.
MAŁŻEŃSTWO

W rodzinie nie doszło do rozwodów. Jedynie śmierć była przyczyną przerwania

małżeństw. Mariusz nie potrafił stwierdzić jakie są stosunki w małżeństwach w jego rodzinie.
Stosunki jego rodziców przed śmiercią ojca uznał za „normalne- kłócili się jak wszyscy, ale
się kochali”. Młodsze pokolenie (Mariusz, Wioletta, Marzena, Bogumił) nie wchodzą w
związki małżeńskie, choć „wiekowo” można by tego oczekiwać.
ŚMIERĆ

Mariusz bardzo przeżył śmierć ojca. W szczególności, iż zdarzyła się ona nagle.

Jednak nie przerwał w tamtym okresie edukacji (miał wówczas 17 lat, był uczniem II klasy
liceum ogólnokształcącego). Mówi, że uzyskał ogromne wsparcie od matki i przyjaciół.
Obecnie „nie czuje smutku”. Jednak może być to spowodowane dorosłym wiekiem,
rozpoczęciem nowego okresu w życiu (skończeniem studiów, rozpoczęciem nowej pracy)
oraz świadomością, że matka, znalazła sobie innego mężczyznę i jest w stanie rozpocząć
drugie życie.
RELACJE W RODZINIE

Mariusz mówi, że w jego rodzinie istnieją dosyć silne więzi. Uznał Wiolettę za swoją

najlepszą przyjaciółkę, „której mógłby opowiedzieć o wszystkim”. Cała rodzina mieszka pod
Warszawą, dlatego stosunkowo często odwiedzają się. Podczas głównych świąt kościelnych
większość rodziny spotyka się ze sobą lub odwiedzają w domach. Z drugiej strony Mariusz
mówi, że nigdy nie spotkał się z całą rodziną naraz. To nie wynika z konfliktów, ale z
niemożności znalezienia odpowiedniego miejsca, które pomieściłoby wszystkich. Wydaje mi
się jednak, że Mariusza odczucia dotyczące więzi są bardzo subiektywne. Zawsze mówił, że
to on dzwoni do rodziny. Jego matka nie wyraziła ochoty organizować świąt w domu.
Mariusz tłumaczy to brakiem miejsca, jednak mówił też, iż przyjmowała swoje koleżanki z
pracy podczas jej urodzin. Dodatkowym czynnikiem świadczącym o subiektywnym odbiorze
relacji w rodzinie jest fakt, iż matka Mariusza „bardzo rzadko jeździ do rodziców”. Mariusz
argumentuje swoją wypowiedź jej zmęczeniem. Lecz sam przyznaje się do częstych wizyt u
dziadków. Myślę, że mogło to być spowodowane również faktem, iż większość osób z
rodziny Mariusza to osoby od strony jego ojca, który zmarł i może nie być w stanie
podtrzymywać z nimi kontaktów. Matka może także się wstydzić przed rodziną, że znalazła
sobie innego mężczyznę.

4

CHOROBY

W rodzinie nie występują choroby genetyczne. Mariusz nie stwierdza, aby ktokolwiek

z rodziny poza nim cierpiał na chorobę alkoholową. Jednak Jerzy oraz Marek nadużywają
jego zdaniem alkoholu. Nie jestem przekonany, czy nie jest to jedynie szukanie
usprawiedliwienia dla jego poczynań. Nadużywanie alkoholu interpretuje jako: „często
spożywa rozmaite trunki”, „na każdej imprezie był pijany” (jednak mężczyzna nie potrafił
stwierdzić, ile odbyło się imprez), „jak tylko się spotykaliśmy zaraz częstował mnie jakąś
wódeczką” (tutaj uznał, że takie spotkania są każdego roku podczas świąt Bożego
Narodzenia). Ojciec Mariusza pił alkohol jedynie okazjonalnie, tak samo jego matka.
Uzależnienie nie było spowodowane żadnym wydarzeniem w życiu Mariusza. „Od
gimnazjum lubiłem popić”. Wydaje mi się, że rodzice Mariusza nie reagowali odpowiednio,
kiedy pił alkohol. „Oni się denerwowali. No jasne! Ale tylko tak se gadali, a ja szedłem spać”.
Z czasem zaczął pić większe ilości. Także środowisko pozarodzinne Mariusza powodowało
coraz częstsze spożywanie alkoholu („zawsze było z kim się napić”).

W liceum Mariusz wziął udział w terapii. Wiedziała o tym jedynie jego matka oraz

Wioletta. Udział w terapii był spowodowany coraz gorszymi wynikami w nauce. Mariusz nie
miał problemów wychowawczych w liceum, jednak opuścił się w zajęciach. Terapię
przerywał i wracał co pewien czas. Jednak po wyjściu stwierdził, że „woli umrzeć, niż
zrezygnować z picia alkoholu. To mi daje największe szczęście. Bez alkoholu jestem jak
wrak”. Do dziś Mariusz stwierdza, że ma okresy częstego spożywania alkoholu oraz okresy
przerw. Uważa, że problem jest taki sam od zawsze- „nie jest ani większy, ani mniejszy, gdyż
ciągle piję”.
PRZYSZŁOŚĆ

Mariusz uważa, że jest w stanie nie pić, jeśli znajdzie osobę, w której będzie

zakochany. Jednak na moje pytanie, czy częste bycie pijanym nie utrudni mu znalezienia
odpowiedniej osoby, stwierdza, że będzie ona akceptować jego czyny. To wskazuje, że liczy
on, iż druga osoba pozwoli mu wieść takie samo życie.

Mariusz chciałby mieć dwójkę dzieci, zrezygnować z pracy w weekendy i podjąć

więcej godzin w szkole.

PODSUMOWANIE
Rodziny Agnieszki oraz Bogdana różnią się od siebie strukturą - ojciec Mariusza pochodził z
wielodzietnej rodziny, a matka ma tylko jedną siostrę. Rodzice Mariusza, zakładając rodzinę
świadomie zdecydowali się na wybranie modelu rodziny z jednym dzieckiem. W ich
pokoleniu już nikt nie zdecydował się na więcej niż dwójkę dzieci. Uzależnienie Mariusza od
alkoholu jest zastanawiające, gdyż nikt w jego rodzinie nie miał zdiagnozowanej tej choroby
(może są jakieś fakty nieujawnione). Ponadto Mariusz nie wiąże kwestii uzależnienia z
żadnymi wydarzeniami rodzinnymi, nie potrafi wskazać przyczyn, dla których zaczął pić.
Fakt podjętej w liceum i bardzo szybko przerwanej terapii ukrył przed rodziną. Można
przypuszczać, że Mariusz tak naprawdę nie chce zaakceptować faktu bycia alkoholikiem,
wstydzi się faktu nadużywania alkoholu. Obawia się też, że podjęcie jakichś działań może
tylko pogorszyć jego sytuację, zwłaszcza, że „pozornie” radzi on sobie bardzo dobrze
zarówno w pracy zawodowej, jak i w życiu towarzyskim.

5

6