Zarz
ą
dca energi
ą
(214932)*
*
kod zawodu z projektowanej Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci z 2013 r., stan na dzie
ń
26.09.2013 r.
Specjali
ś
ci
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Zarz
ą
dca energi
ą
(214932)*
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-300-0 (300)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu .............................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach ...
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy ................................................
4
2. Opis zawodu ..........................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu .......................................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
powania
zawodu ....................................................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia pracy,
zagro
ż
enia, organizacja pracy) ................................................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwska-
zania do wykonywania zawodu ................................................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia pracy
w zawodzie ...............................................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji
kompetencji ...............................................................................
8
2.7. Zadania zawodowe ...................................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych..............................................
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a poziomem
kwalifikacji w ERK/PRK .............................................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych .......................................................... 10
3.1. Wykonywanie przegl
ą
du energetycznego organizacji Kz1 ...... 10
3.2. Planowanie, wdra
ż
anie, monitorowanie, ocena i korygowanie
działa
ń
poprawiaj
ą
cych efektywno
ść
energetyczn
ą
organizacji
Kz2 ........................................................................................... 12
3.3. Kompetencje społeczne KzS ................................................... 14
4. Profil kompetencji kluczowych ............................................................ 15
5. Słownik .................................................................................................. 16
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
* Według projektowanej Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku
pracy (KZiS 2013) stan na dzie
ń
26.09.2013 r.:
214932* Zarz
ą
dca energi
ą
Grupa wielka 2 – Specjali
ś
ci (w Mi
ę
dzynarodowej Klasyfikacji Standardów
Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 7).
Grupa elementarna 2149 – In
ż
ynierowie i pokrewni gdzie indziej nieskla-
syfikowani (w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08
odpowiada grupie: 2149 Engineering professionals not elsewhere classified).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja M. Działalno
ść
profesjonalna, naukowa i techniczna, Dział 70. Dzia-
łalno
ść
firm centralnych (head offices); doradztwo zwi
ą
zane z zarz
ą
dza-
niem, Grupa 70.22 Z. Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia dzia-
łalno
ś
ci gospodarczej i zarz
ą
dzania. Dział 71. Działalno
ść
w zakresie ar-
chitektury i in
ż
ynierii; badania i analizy techniczne. Grupa 71.12 Z. Dzia-
łalno
ść
w zakresie in
ż
ynierii i zwi
ą
zane z ni
ą
doradztwo techniczne.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe) oraz głównie wyni-
ków bada
ń
analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 6 przedsi
ę
biorstwach
(du
ż
e – 6, w tym produkcyjne – 3, usługowe – 3), przeprowadzonych w lutym
i marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Mirosław Kuczy
ń
ski – Vena Energia w Warszawie,
•
Bo
ż
ena Hury
ń
– Echo Environmental Group w Nadarzynie,
•
Gabriel Miczka – Gabriel Miczka Przedsi
ę
biorstwo w Gliwicach,
•
Michał Butkiewicz – Edukacja i Praca w Warszawie.
Ewaluatorzy:
•
Andrzej Fr
ą
cek – Energetyka Słoneczna Sp. z o.o. w D
ę
blinie,
•
Tadeusz B
ą
kała – Przedsi
ę
biorstwo Wielobran
ż
owe TECH–POL w Pu-
ławach.
5
Recenzenci:
•
Jan Surówka – firma EMS Energy Engineering & Measurement Systems
w Gliwicach,
•
Eugeniusz Struk – Miejskie Przedsi
ę
biorstwo Wodoci
ą
gów i Kanalizacji
w Lublinie.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Waldemar Mazan (przewodnicz
ą
cy) – Konfederacja Budownictwa i Nie-
ruchomo
ś
ci w Warszawie,
•
Stanisław Sowi
ń
ski – Stowarzyszenie Polskich Energetyków Oddział
w Radomiu,
•
Ludomir Duda – Zwi
ą
zek Zawodowy Budowlani. Zarz
ą
d Krajowy w War-
szawie.
Data zatwierdzenia:
•
17.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Zarz
ą
dca energi
ą
identyfikuje, analizuje, planuje, optymalizuje i monitoruje
wska
ź
niki wykorzystania zasobów energetycznych.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Zarz
ą
dca energi
ą
jest zawodem in
ż
ynierskim wykonywanym w sferze zarz
ą
-
dzania wykorzystaniem zasobów energetycznych organizacji. Zawód zarz
ą
dca
energi
ą
wyst
ę
puje w ka
ż
dej formie organizacji publicznej lub prywatnej, b
ę
d
ą
cej
odbiorc
ą
ko
ń
cowym energii. Praca zarz
ą
dcy energi
ą
jest działalno
ś
ci
ą
o charak-
terze mened
ż
erskim, ekspercko-doradczym; polega na tworzeniu i doskonaleniu
systemu zarz
ą
dzania energi
ą
w organizacji w celu poprawy jej efektywno
ś
ci
energetycznej. Zarz
ą
dca energi
ą
identyfikuje zasoby energetyczne wytwarzane,
przesyłane, dystrybuowane i zu
ż
ywane w organizacji; wyznacza kierunki polityki
energetycznej organizacji okresowo ustanawiaj
ą
c cele, zadania i programy. Za-
dania poprawy efektywno
ś
ci energetycznej realizuje zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
cym
prawem, dotycz
ą
cym ograniczenia wpływu planowanych działa
ń
na
ś
rodowisko
naturalne. Wykonuje lub nadzoruje wykonanie audytu efektywno
ś
ci energetycz-
nej. Wskazuje mo
ż
liwo
ś
ci wykorzystania systemów wsparcia działa
ń
na rzecz
poprawy efektywno
ś
ci energetycznej. Współtworzy system doskonalenia
ś
wia-
domo
ś
ci i zachowa
ń
pracowników organizacji i jej otoczenia. Dokonuje analizy
porównawczej sytuacji rynkowej w zakresie dostaw, zu
ż
ycia i produkcji energii
i wskazuje optymalne rozwi
ą
zania.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Zarz
ą
dca energi
ą
dobiera, nadzoruje i obsługuje podstawowe i specjali-
styczne urz
ą
dzenia kontrolne, pomiarowe i steruj
ą
ce, jak: kamera termogra-
ficzna, mierniki parametrów
ś
rodowiska, analizatory parametrów sieci, układy
pomiarowo-rozliczeniowe oraz komputerowe systemy zarz
ą
dzania energi
ą
.
Jest zatrudniony w organizacji na stanowisku: mened
ż
era, doradcy, eksperta
technicznego, audytora efektywno
ś
ci energetycznej lub
ś
wiadczy usługi
w ramach samodzielnie prowadzonej działalno
ś
ci gospodarczej. Pracuje
w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, na wysoko
ś
ciach, w pomiesz-
czeniach ruchu elektrycznego zagro
ż
onych wybuchem lub po
ż
arem, w nara
ż
e-
niu na uci
ąż
liwo
ś
ci: szkodliwego promieniowania, wpływu pól elektromagne-
tycznych, hałasu i drga
ń
, zanieczyszczenia powietrza pyłami i gazami. Pracuje
w podstawowym lub zadaniowym systemie czasu pracy, tak
ż
e zmianowo, sa-
modzielnie lub w zespole, tak
ż
e jako kieruj
ą
cy zespołem. Choroby zawodowe
wynikaj
ą
z opisanych zagro
ż
e
ń
.
7
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Zawód zarz
ą
dcy energi
ą
wymaga zainteresowa
ń
naukowo-technicznych, sta-
łego uzupełniania wiedzy i doskonalenia umiej
ę
tno
ś
ci. Wymaga zdolno
ś
ci do
dostosowania si
ę
do tempa zachodz
ą
cych procesów przemian energii, koncen-
tracji, obserwacji i kojarzenia faktów, zdolno
ś
ci analitycznych i syntetycznych,
dokładno
ś
ci, rzetelno
ś
ci, umiej
ę
tno
ś
ci zarz
ą
dzania zespołem i pracy w zespole.
Zarz
ą
dca energi
ą
pracuje pod presj
ą
czasu i stresu. Wymagana jest precyzja,
umiej
ę
tno
ś
ci manualne i techniczne, post
ę
powanie zgodnie z procedurami i in-
strukcjami. Wymagany jest ogólnie dobry stan zdrowia i sprawno
ść
fizyczna,
potwierdzone badaniami lekarskimi. Przeciwwskazaniem do zatrudnienia w za-
wodzie mog
ą
by
ć
np.: l
ę
k wysoko
ś
ci, klaustrofobia, agorafobia, dysfunkcja ko
ń
-
czyn górnych w zakresie precyzyjnego chwytania, si
ę
gania, przenoszenia, skr
ę
-
cania, rozł
ą
czania itp., brak palców (przede wszystkim kciuka), wady wzroku
w stopniu uniemo
ż
liwiaj
ą
cym korekcj
ę
za pomoc
ą
okularów, zaburzenia widzenia
barwnego, astygmatyzm, wady słuchu w stopniu uniemo
ż
liwiaj
ą
cym korekcj
ę
za
pomoc
ą
aparatu słuchowego. Praca zarz
ą
dcy energi
ą
mo
ż
e by
ć
wykonywana
przez osob
ę
niepełnosprawn
ą
na podstawie pozytywnej opinii lekarskiej.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Do podj
ę
cia pracy w zawodzie zarz
ą
dca energi
ą
preferowane jest wykształ-
cenie wy
ż
sze drugiego stopnia na kierunkach np.: mechaniczno-energetyczny;
budownictwo; architektura; in
ż
ynieria
ś
rodowiska; in
ż
ynieria sanitarna i wodna;
elektroenergetyka i elektrotechnika; ochrona
ś
rodowiska; ciepłownictwo
i ogrzewnictwo lub inne pokrewne zwi
ą
zane z problemami gospodarowania
energi
ą
. Do wykonywania zawodu konieczne jest posiadanie
ś
wiadectw kwalifi-
kacyjnych uprawniaj
ą
ce do zajmowania si
ę
eksploatacj
ą
i dozorem w zakresie:
urz
ą
dze
ń
, instalacji i sieci elektroenergetycznych, energetycznych i gazowych
na stanowisku dozoru zgodnie z ustaw
ą
Prawo energetyczne. Wymagana jest
umiej
ę
tno
ść
pracy z komputerem w stopniu zaawansowanym oraz znajomo
ść
słownictwa obcoj
ę
zycznego, w tym bran
ż
owego. Ka
ż
dorazowo, w przypadku
obsługi urz
ą
dze
ń
i instalacji oraz specjalistycznej aparatury kontrolno-
-pomiarowej steruj
ą
cej, diagnostycznej, przyrz
ą
dów pomiarowych, kalibruj
ą
-
cych i testuj
ą
cych, wymagane s
ą
udokumentowane szkolenia specjalistyczne
zwi
ą
zane ze stanowiskiem pracy.
8
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Praca zarz
ą
dcy energi
ą
wi
ąż
e si
ę
ze stałym pogł
ę
bianiem wiedzy technicz-
nej i ogólnej. Zarz
ą
dca energi
ą
rozwija si
ę
zawodowo, uczestnicz
ą
c: w kursach
i szkoleniach specjalistycznych dotycz
ą
cych technologii, obsługi konkretnych
narz
ę
dzi, urz
ą
dze
ń
i instalacji, specjalistycznej aparatury kontrolno-pomiarowej,
steruj
ą
cej, diagnostycznej, przyrz
ą
dów kalibruj
ą
cych i testuj
ą
cych; w konferen-
cjach, sympozjach, kursach i szkoleniach z zakresu funkcjonowania rynku
energii, u
ż
ytkowania energii, pomiarów i oszcz
ę
dno
ś
ci energii, ochrony cieplnej
budynków, eksploatacji kotłów na paliwa stałe, ciekłe i gazowe, wentylacji
i klimatyzacji, pomp ciepła i odnawialnych
ź
ródeł energii, systemów ciepłowni-
czych i wewn
ę
trznych instalacji grzewczych, oszcz
ę
dnego u
ż
ytkowania wody,
systemów zagospodarowania energi
ą
odpadow
ą
, kierowania gospodark
ą
energetyczn
ą
, oceny ekonomicznej efektywno
ś
ci inwestycji (przedsi
ę
wzi
ęć
energooszcz
ę
dnych), metod pomiarów i bada
ń
, techniki termografii, systemów
zarz
ą
dzania, logistyki i innymi, uzyskuj
ą
c
ś
wiadectwa i certyfikaty potwierdzaj
ą
-
ce posiadanie wymaganych uprawnie
ń
. Mo
ż
e awansowa
ć
na stanowisko dy-
rektora zarz
ą
dzaj
ą
cego, członka lub prezesa zarz
ą
du organizacji.
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Wykonanie inwentaryzacji energetycznej w organizacji celem okre
ś
lenia
zu
ż
ycia i strat energii (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z2.
Wykonanie lub organizowanie przeprowadzenia niezb
ę
dnych pomiarów
charakterystycznych parametrów energetycznych w zaplanowanych okre-
sach (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z3.
Opracowanie planów działania poprawy efektywno
ś
ci energetycznej
organizacji (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z4.
Wdro
ż
enie zatwierdzonych działa
ń
poprawy efektywno
ś
ci energetycznej
organizacji (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z5.
Ocenianie osi
ą
gni
ę
tych efektów energetycznych równie
ż
w kontek
ś
cie
finansowym i
ś
rodowiskowym organizacji (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2,
KzS).
Z6.
Opracowanie planów działa
ń
koryguj
ą
cych i naprawczych w celu po-
prawy efektywno
ś
ci energetycznej organizacji (niezb
ę
dne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z7.
Podnoszenie
ś
wiadomo
ś
ci organizacji i jej otoczenia w celu zwi
ę
kszenia
poszanowania energii i ochrony
ś
rodowiska (niezb
ę
dne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z8.
Organizowanie własnego stanowiska pracy zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
cymi
wymaganiami ergonomii, przepisami BHP, ochrony ppo
ż
. ochrony
ś
rodo-
wiska (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
9
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Wykonywanie przegl
ą
du energetycznego organizacji (potrzebne do
wykonywania zada
ń
: Z1, Z2, Z8).
Kz2 – Planowanie, wdra
ż
anie, monitorowanie, ocena i korygowanie działa
ń
po-
prawiaj
ą
cych efektywno
ść
energetyczn
ą
organizacji (potrzebne do wykony-
wania zada
ń
: Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
: Z1÷Z8).
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje potrzebne do wykonywania zada
ń
w zawodzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na poziomie 7 wła
ś
ciwym dla wykształcenia
wy
ż
szego drugiego stopnia w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom
ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w projektowanej Klasyfikacji
zawodów i specjalno
ś
ci z 2013 r. (grupa wielka 2 i jej odpowiednik w ISCED
2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód zarz
ą
dca energi
ą
:
1) w zakresie wiedzy: zna w pogł
ę
biony sposób wybrane poj
ę
cia, fakty, teorie,
metody oraz zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci i uwarunkowania pomi
ę
dzy nimi, tak
ż
e
w powi
ą
zaniu z innymi dziedzinami, stosowane w zawodzie zarz
ą
dca energi
ą
oraz posiada ró
ż
norodn
ą
wiedz
ę
umo
ż
liwiaj
ą
c
ą
dostosowanie procedur, norm
i przepisów do realizacji zada
ń
systemu zarz
ą
dzania energi
ą
. Zna sposoby
przezwyci
ęż
ania ogranicze
ń
wynikaj
ą
cych z cech i wła
ś
ciwo
ś
ci urz
ą
dze
ń
i pro-
cesów oraz ogólne zasady zarz
ą
dzania, analizowania, planowania i oceny;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: potrafi samodzielnie wykonywa
ć
zadania oraz
formułowa
ć
i rozwi
ą
zywa
ć
problemy z wykorzystaniem nowej wiedzy tak
ż
e
z innych dziedzin (ochrona
ś
rodowiska), potrafi samodzielnie diagnozowa
ć
,
planowa
ć
, wykonywa
ć
, sprawdza
ć
i wdra
ż
a
ć
udoskonalenia w zakresie
efektywno
ś
ci energetycznej, potrafi komunikowa
ć
si
ę
ze zró
ż
nicowanym
kr
ę
giem odbiorców i odpowiednio uzasadnia
ć
stanowiska w zakresie do-
skonalenia
ś
wiadomo
ś
ci i zachowa
ń
proefektywno
ś
ciowych i proekologicz-
nych.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych
w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z8 wymaga posiadania kompeten-
cji zawodowej Kz1.
3.1. Wykonywanie przegl
ą
du energetycznego organizacji
Kz1
Wiedza – w zaawansowanym stopniu
zna fakty, teorie, zjawiska i wielko
ś
ci
fizyczne, metody i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
za-
ne z wykonaniem przegl
ą
du energe-
tycznego, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodo-
wiska podczas wykonywania prze-
gl
ą
du energetycznego;
−
metody zastosowania technologii
wytwarzania, przesyłania, dystry-
bucji, u
ż
ytkowania i odzysku ener-
gii;
−
rozwi
ą
zania techniczne, konstruk-
cje i modele przyrz
ą
dów i syste-
mów pomiarowych oraz metody
pomiaru po
ś
redniego, półpo
ś
red-
niego i bezpo
ś
redniego wielko
ś
ci
fizycznych;
−
wymagania odno
ś
nie do
ś
wia-
dectw kwalifikacji zawodowych
w organizacji;
−
zagro
ż
enia wynikaj
ą
ce z przeby-
wania w pomieszczeniach ruchu
elektrycznego, zagro
ż
onych wy-
buchem lub po
ż
arem;
−
zagro
ż
enia wynikaj
ą
ce z nara
ż
e-
nia na uci
ąż
liwo
ś
ci: szkodliwego
promieniowania, wpływu pól elek-
tromagnetycznych, hałasu i drga
ń
,
zanieczyszczenia powietrza pyła-
mi i gazami;
−
zasady sporz
ą
dzania rysunków
technicznych, schematów monta-
ż
owych, schematów blokowych
Umiej
ę
tno
ś
ci – innowacyjnie, twór-
czo wykonuje polecon
ą
mu prac
ę
oraz
rozwi
ą
zuje zło
ż
one i nietypowe pro-
blemy zwi
ą
zane z wykonaniem prze-
gl
ą
du
energetycznego.
Analizuje,
przetwarza, uporz
ą
dkowuje i interpre-
tuje
informacje,
komunikuje
si
ę
z podwykonawcami,
przeło
ż
onymi
i/lub zespołem, tak
ż
e w j
ę
zykach
obcych, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii
i ochrony
ś
rodowiska podczas wy-
konywania przegl
ą
du energetycz-
nego;
−
wyszukiwa
ć
, pozyskiwa
ć
i selek-
cjonowa
ć
najnowsze informacje
techniczne nt. metod i technologii
wytwarzania, przesyłania, dystry-
bucji, u
ż
ytkowania i odzysku energii
dla celów przemysłowych i nie-
przemysłowych;
−
czyta
ć
i analizowa
ć
rysunki tech-
niczne,
schematy
monta
ż
owe,
schematy
blokowe
automatyki,
schematy elektryczne, schematy
hydrauliczne;
−
identyfikowa
ć
urz
ą
dzenia i instala-
cje, technologie i ci
ą
gi technolo-
giczne, procesy i maszyny proce-
sowe, linie produkcyjne, ich wza-
jemne powi
ą
zania i zale
ż
no
ś
ci;
−
identyfikowa
ć
i eliminowa
ć
zagro-
ż
enia wynikaj
ą
ce z przebywania
w pomieszczeniach ruchu elek-
11
automatyki, schematów elektrycz-
nych, schematów hydraulicznych;
−
metody i oprogramowanie do pozy-
skiwania, obróbki, przesyłu i wizuali-
zacji danych pomiarowych;
−
metody i narz
ę
dzia doboru, anali-
zy i prezentacji uzyskanych wyni-
ków przegl
ą
du energetycznego;
−
sposoby komunikacji społecznej
i efektywnej prezentacji wyników
działa
ń
w kontek
ś
cie efektywno
ś
ci
energetycznej oraz skutków
ś
ro-
dowiskowych działa
ń
organizacji.
trycznego, zagro
ż
onych wybuchem
lub po
ż
arem;
−
identyfikowa
ć
i eliminowa
ć
zagro-
ż
enia wynikaj
ą
ce z nara
ż
enia na
uci
ąż
liwo
ś
ci: szkodliwego promie-
niowania, wpływu pól elektroma-
gnetycznych, hałasu i drga
ń
, za-
nieczyszczenia powietrza pyłami
i gazami;
−
identyfikowa
ć
potrzeby w zakresie
rozwi
ą
za
ń
technicznych, konstruk-
cji i modeli przyrz
ą
dów i systemów
pomiarowych;
−
dobiera
ć
rozwi
ą
zania techniczne
konstrukcji i modeli przyrz
ą
dów
oraz systemów pomiarowych, me-
tod pomiaru po
ś
redniego, półpo-
ś
redniego i bezpo
ś
redniego wiel-
ko
ś
ci fizycznych;
−
wykorzystywa
ć
metody i oprogra-
mowania do pozyskiwania, obróbki,
przesyłu i wizualizacji danych po-
miarowych;
−
wykorzystywa
ć
metody i narz
ę
dzia
doboru, analizy i prezentacji uzy-
skanych wyników przegl
ą
du ener-
getycznego.
12
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Planowanie, wdra
ż
anie, monitorowanie, ocena
i korygowanie działa
ń
poprawiaj
ą
cych efektywno
ść
energetyczn
ą
organizacji Kz2
Wiedza – w zaawansowanym stopniu
zna fakty, teorie, zjawiska i wielko
ś
ci
fizyczne, metody i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
za-
ne z planowaniem, wdra
ż
aniem, mo-
nitorowaniem, ocen
ą
i korygowaniem
działa
ń
poprawiaj
ą
cych efektywno
ść
energetyczn
ą
organizacji, w szcze-
gólno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodo-
wiska podczas planowania, wdra-
ż
ania, monitorowania, oceny i ko-
rygowania działa
ń
poprawiaj
ą
cych
efektywno
ść
energetyczn
ą
organi-
zacji;
−
rynek dostawców urz
ą
dze
ń
i usług
w zakresie poprawy efektywno
ś
ci
energetycznej;
−
podstawy
audytu
efektywno
ś
ci
energetycznej zgodnie z obowi
ą
zu-
j
ą
cymi przepisami prawa i aktual-
nymi normami technicznymi;
−
zasady sporz
ą
dzania rysunków
technicznych, schematów monta-
ż
owych, schematów blokowych au-
tomatyki,
schematów
elektrycz-
nych, schematów hydraulicznych;
−
zasady
sporz
ą
dzania
raportów
z działa
ń
i tworzenia planów, ich
prezentacji i wykorzystania w ra-
mach istniej
ą
cego systemu zarz
ą
-
dzania organizacj
ą
;
−
wymagania systemu zarz
ą
dzania
energi
ą
w organizacji i w odpo-
wiednich aktualnie obowi
ą
zuj
ą
cych
normach;
−
fizyk
ę
zjawisk
energetycznych
zachodz
ą
cych wewn
ą
trz instalacji,
grup obiektów oraz ich interakcji
Umiej
ę
tno
ś
ci – innowacyjnie, twórczo
wykonuje polecon
ą
mu prac
ę
oraz
rozwi
ą
zuje zło
ż
one i nietypowe proble-
my zwi
ą
zane z planowaniem, wdra
ż
a-
niem, monitorowaniem, ocen
ą
i korygo-
waniem działa
ń
poprawiaj
ą
cych efek-
tywno
ść
energetyczn
ą
organizacji.
Analizuje, przetwarza, uporz
ą
dkowuje
i interpretuje informacje, komunikuje si
ę
z podwykonawcami, przeło
ż
onymi i/lub
zespołem, tak
ż
e w j
ę
zykach obcych,
w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii
i ochrony
ś
rodowiska podczas pla-
nowania, wdra
ż
ania, monitorowa-
nia, oceny i korygowania działa
ń
poprawiaj
ą
cych efektywno
ść
ener-
getyczn
ą
organizacji;
−
wyszukiwa
ć
informacje techniczne
o rozwi
ą
zaniach
organizacyjnych
i sprz
ę
towych mog
ą
cych poprawi
ć
efektywno
ść
energetyczn
ą
;
−
czyta
ć
i analizowa
ć
rysunki tech-
niczne,
schematy
monta
ż
owe,
schematy
blokowe
automatyki,
schematy elektryczne, schematy
hydrauliczne;
−
identyfikowa
ć
urz
ą
dzenia i instala-
cje, technologie i ci
ą
gi technolo-
giczne, procesy i maszyny proce-
sowe, linie produkcyjne, ich wza-
jemne powi
ą
zania i zale
ż
no
ś
ci;
−
wybiera
ć
odpowiednie rozwi
ą
zania
poprawiaj
ą
ce efektywno
ść
energe-
tyczn
ą
w organizacji na bazie da-
nych o czasie zwrotu nakładów, do-
finansowaniach, kosztach i zyskach
planowanych rozwi
ą
za
ń
;
13
z otoczeniem
technicznym
we-
wn
ą
trz i na zewn
ą
trz organizacji;
−
zasady odczytywania i porówny-
wania wielko
ś
ci energetycznych
i parametrów fizycznych urz
ą
dze
ń
elektrycznych, cieplnych i gazo-
wych;
−
rynek dost
ę
pnych rozwi
ą
za
ń
tech-
nicznych i organizacyjnych w za-
kresie efektywno
ś
ci energetycznej;
−
sposoby komunikacji społecznej
i efektywnej prezentacji wyników
działa
ń
w kontek
ś
cie poprawy efek-
tywno
ś
ci energetycznej oraz skut-
ków
ś
rodowiskowych działa
ń
orga-
nizacji;
−
metody
audytu
wewn
ę
trznego
i przeprowadzania działa
ń
korygu-
j
ą
cych i naprawczych;
−
zagro
ż
enia wynikaj
ą
ce z nara
ż
enia
na uci
ąż
liwo
ś
ci: szkodliwego pro-
mieniowania, wpływu pól elektro-
magnetycznych, hałasu i drga
ń
,
zanieczyszczenia powietrza pyłami
i gazami;
−
zasady tworzenia systemów do-
skonalenia
ś
wiadomo
ś
ci i zacho-
wa
ń
pracowników organizacji oraz
jej otoczenia;
−
zasady i metody analizy porów-
nawczej sytuacji rynkowej w zakre-
sie dostaw, wykorzystania i pro-
dukcji energii oraz wyłaniania
optymalnych rozwi
ą
za
ń
;
−
metody zarz
ą
dzania energi
ą
;
−
wymagania odno
ś
nie do
ś
wiadectw
kwalifikacji zawodowych w organi-
zacji;
−
metody analizy i oceny jako
ś
ci
wykonanych prac.
−
dobiera
ć
metody zarz
ą
dzania pro-
jektami w zakresie efektywno
ś
ci
energetycznej;
−
identyfikowa
ć
i eliminowa
ć
zagro-
ż
enia wynikaj
ą
ce z przebywania
w pomieszczeniach ruchu elek-
trycznego zagro
ż
onych wybuchem
lub po
ż
arem;
−
identyfikowa
ć
i eliminowa
ć
zagro-
ż
enia wynikaj
ą
ce z nara
ż
enia na
uci
ąż
liwo
ś
ci: szkodliwego promie-
niowania, wpływu pól elektroma-
gnetycznych, hałasu i drga
ń
, za-
nieczyszczenia powietrza pyłami
i gazami;
−
odczytywa
ć
dane energetyczne
i
ś
rodowiskowe
z
monitoringu
w zakresie efektywno
ś
ci energe-
tycznej;
−
interpretowa
ć
wyniki monitoringu
w zakresie efektywno
ś
ci energe-
tycznej;
−
planowa
ć
i wdra
ż
a
ć
działania kory-
guj
ą
ce i naprawcze w zakresie
efektywno
ś
ci energetycznej.;
−
planowa
ć
, przeprowadza
ć
i nadzo-
rowa
ć
audyty wewn
ę
trzne;
−
współtworzy
ć
system doskonalenia
ś
wiadomo
ś
ci i zachowa
ń
pracowni-
ków organizacji oraz jej otoczenia.
−
dokonywa
ć
analizy porównawczej
sytuacji rynkowej w zakresie do-
staw, wykorzystania i produkcji
energii oraz wskazuje optymalne
rozwi
ą
zania;
−
dobiera
ć
i stosowa
ć
metody zarz
ą
-
dzania energi
ą
;
−
dobiera
ć
i stosowa
ć
sposoby ko-
munikacji społecznej i efektywnej
prezentacji wyników działa
ń
w kon-
tek
ś
cie
poprawy
efektywno
ś
ci
energetycznej oraz skutków
ś
ro-
dowiskowych działa
ń
organizacji;
−
ocenia
ć
jako
ść
wykonanych prac.
14
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodo-
wych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
−
pracuje samodzielnie lub w zespole i podejmuje współprac
ę
w zorganizo-
wanych warunkach pracy organizacji,
−
samodzielnie podejmuje decyzje i przyjmuje odpowiedzialno
ść
za ich skutki,
wykonuj
ą
c przegl
ą
d energetyczny, planuj
ą
c, wdra
ż
aj
ą
c, monitoruj
ą
c, oce-
niaj
ą
c i koryguj
ą
c działania poprawiaj
ą
ce efektywno
ść
energetyczn
ą
organi-
zacji,
−
dokonuje krytycznej oceny działa
ń
własnych oraz zespołów, w których
uczestniczy,
−
wprowadza usprawnienia i innowacje w obszarze swoich zada
ń
zawodo-
wych w organizacji.
15
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu zarz
ą
dcy energi
ą
przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stoso-
wanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt
PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 214932* Zarz
ą
dca energi
ą
16
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.