Coś sie kończy

ok 2005 bêdzie rokiem zwyk³ym,
a zatem liczy³ bêdzie 365 dni.
1 stycznia o pó³nocy przypadaæ

bêdzie 2453371,5 JD, czyli dzieñ ju-
liañski. Juliañska rachuba dni jest
bardzo wygodna. Zosta³a wprowa-
dzona w XVI w. przez Scaligera;
jest to przyporz¹dkowanie ka¿dej
dacie umownego kolejnego nume-
ru. Za pocz¹tek juliañskiej rachuby
dni uznaje siê po³udnie czasu uni-
wersalnego (UT) 1 stycznia 4713 ro-
ku p.n.e. W czasach staro¿ytnych

dni liczone by³y od po³udnia do po-
³udnia, st¹d te¿ w obecnej dacie
wystêpuje u³amek.

Nale¿y jeszcze opisaæ za³¹-

czony wykres pokazuj¹cy widocz-
noœæ planet w nadchodz¹cym roku.
Wykres sporz¹dzony jest z dok³ad-
noœci¹ piêciu dni, dla obserwacji
planet jest to wystarczaj¹ca do-
k³adnoœæ. Dolna bia³a wstêga z da-
tami pokazuje nam zachód S³oñca,
czarne linie s¹ momentami zapada-
nia zmierzchów lub œwitów.

Zmierzch lub œwit cywilny to mo-
ment, kiedy S³oñce znajduje siê 6°
pod horyzontem, zmierzch lub œwit
¿eglarski, zwany nautycznym, to
moment, kiedy s³oñce znajduje siê
12° pod horyzontem, zaœ zmierzch
i œwit astronomiczny to moment,
kiedy S³oñce znajduje siê 18° pod
horyzontem. Tak naprawdê, dopie-
ro po zapadniêciu zmierzchu astro-
nomicznego mo¿na przystêpowaæ
do obserwacji, jak widaæ od koñca
maja do po³owy lipca w Polsce nie
ma nocy astronomicznej. Po odnale-
zieniu po¿¹danej daty na dolnym
obrze¿u wykresu tzn. wieczoru,
przesuwamy siê na wykresie piono-
wo ku górze, a¿ do rana nastêpne-
go dnia. Przecinaj¹c kolejne linie
wykresu, Czytelnicy bêd¹ mogli od-
czytywaæ godziny wschodów, góro-
wania i zachodów planet. Przy oka-
zji nale¿y pamiêtaæ, ¿e planety Plu-
ton, Neptun i Uran nie s¹ widoczne
go³ym okiem, nale¿y wtedy zasto-
sowaæ do obserwacji teleskop.

W nadchodz¹cym roku ¿yczê

wszystkim Czytelnikom wielu po-
godnych nocy i satysfakcji z prze-
prowadzonych obserwacji. !

TEKST

ATWY

!
!

a s t r o n o m i a

ASTROSERWIS – STYCZEŃ

S³oñce:

dzieñ godzina

do 19

18:19

w gwiazdozbiorze Strzelca

w znaku Kozioro¿ca

w gwiazdozbiorze Kozioro¿ca

w znaku Kozioro¿ca

13:42

w gwiazdozbiorze Kozioro¿ca

w znaku Wodnika

Ksiê¿yc:

dzieñ godzina

18:46

ostatnia kwadra

13:03

nów

7:57

pierwsza kwadra

11:32

pe³nia

Ponadto:

2 Ziemia w peryhelium, 147,1 mln km od S³oñca,

4 maksimum aktywnoœci roju meteorów

Kwadrantydy,

10 najwiêksze w roku zbli¿enie Ksiê¿yca do Ziemi,

13 Saturn w opozycji do S³oñca, 1208 mln km od

Ziemi.

Wszystkie momenty podano w czasie urzêdowym

ODY

TECHNIK

2/2004

J a c e k S z c z e p a n i k

o d k o ń c a m a j a d o p o ł o w y l i p c a
w P o l s c e n i e m a n o c y a s t r o n o m i c z n e j

Przełom jednego i następnego roku to przeważnie czas tworzenia

tzw. planów pracy. Astronomowie i miłośnicy gwiazd przygoto-

wują się do programu obserwacji na cały nadchodzący rok. Wte-

dy poszukiwane są wszelkie roczniki astronomiczne, kalendarze

astronomiczne. Przez innych poszukiwane są na rynku kalendarze

księżycowe, roczniki astrologiczne, przepowiednie niejakiego No-

stradamusa. Warto więc, aby Czytelnicy MT również mieli możli-

wość zaplanowania sobie obserwacji na nadchodzący rok.

Pocz¹tki pór roku:
wiosna:

20 marca

godz. 13:33

lato:

21 czerwca

godz. 08:46

jesieñ:

23 wrzeœnia

godz. 00:23

zima:

21 grudnia

godz. 19:35

Ziemia w peryhelium 2 stycznia - 147,099 mln km

w aphelium 5 lipca - 152,102 mln km

Zaæmienia:
8/9 kwietnia

obr¹czkowo-ca³kowite zaæmienie S³oñ-

ca w godz. od 20:52 do 00:18, w Euro-

pie niewidoczne

3 paŸdziernika

obr¹czkowe zaæmienie S³oñca, w Pol-

sce widoczne jako czêœciowe do 54%

w godz. od 10:43 do 14:20

17 paŸdziernika czêœciowe zaæmienie Ksiê¿yca 7%,

w Polsce niewidoczne

Koniunkcje jasnych planet:
26 czerwca

Wenus 1,3° na pó³noc od Saturna

2 wrzeœnia

Wenus 1,2° na po³udnie od Jowisza

Zmiany czasu:
wprowadzenie czasu letniego (CWE) 27 marca

wprowadzenie czasu zimowego (CSE) 29 paŸdziernika

Wszystkie zjawiska podane s¹ w czasie urzêdowym

COŚ SIĘ KOŃCZY, COŚ SIĘ ZACZYNA

CZYLI

ROK 2005