s.9
zrok jest bardzo waŻnym zmys"em.
WKreacjoniĘci  tj. zwolennicy prze-
W
konania, Że Stwórcą wszechĘwiata, w tym
Oczy są najlepszym
równieŻ cz"owieka i innych organizmów,
jest sam Bóg  uwaŻali, iŻ oczy są najlep-
szym dowodem na Jego istnienie. I czy nie
mieli racji? PrzecieŻ to one są dla nas
g"ównym kana"em informacyjnym, dzi�ki
dowodem
nim czujemy si� bezpieczni, moŻemy po-
dziwia� pi�kno stworzonego przez Boga
Ęwiata. SpecjaliĘci nie mają jednak zbyt
optymistycznych informacji. Ich zdaniem,
zaledwie co dwudziesty cz"owiek jest
szcz�Ęliwym posiadaczem wzroku absolut-
na istnienie Boga
nego. Co to oznacza w praktyce? �e taka
osoba widzi z odleg"oĘci 20 metrów to, co
wi�kszo� z nas z... 5! Dla uspokojenia
warto jednak doda�, Że tak wspania"y
wzrok jest przede wszystkim zas"ugą pra-
wid"owej budowy oka. Nie jest to jednak
Żadne usprawiedliwienie dla tych, którzy
chcieliby by� zwolnieni z obowiązku dba-
nia o swój wzrok. Brak nienagannej budo-
wy oka nie upowaŻnia nikogo z nas do
lekcewaŻenia cho�by najdrobniejszych,
krótkotrwa"ych zaburzeł
wzroku. GdyŻ ta-
kie objawy mogą by� bezcennym sygna-
"em, Że stan naszych oczu nie jest najlep-
szy i by� moŻe naleŻa"oby si� zwróci� z
proĘbą o konsultacj� i ewentualną pomoc
do lekarza okulisty.
Problemy ze wzrokiem są juŻ dziĘ zali-
czane do chorób cywilizacyjnych. Przyczyni"
si� do tego m.in. fakt, Że wi�kszoĘ� z nas
pracuje przy komputerze, cz�sto w klimaty-
zowanych pomieszczeniach, które  jak si�
okazuje  przynoszą ulg� wy"ącznie nasze-
mu cia"u, oczom zaĘ przede wszystkim
szkod�. Pami�tajmy teŻ, Że oko w okula-
rach  co jest dziĘ doĘ� powszechnym zja-
wiskiem  bardzo  si� rozleniwia . Dlatego
stanie si�  szcz�Ęliwym posiadaczem oku-
larów jest swego rodzaju ostatecznoĘcią.
Nie zaniedbujmy zatem naszych oczu, wy-
konujmy �wiczenia relaksujące i uspraw-
niające mi�Ęnie oczu, o które moŻemy za-
pyta� lekarza okulist�. Badajmy wzrok
przynajmniej raz na 2 lata i nie ignorujmy
Żadnych, nawet najmniejszych objawów
mogących sugerowa�, Że z naszymi oczami
moŻe dzia� si� coĘ niepokojącego!
Za�ma moŻe by� przyczyną utraty wzroku
Problemy z widzeniem, cz�sta zmiana okularów nia. Podstawowym jej objawem jest cza, która rozwija si� z wiekiem, bez otworu w torebce soczewki, przez
bia"a ęrenica oraz charakterystyczny jednoznacznej przyczyny. który usuwa si� zm�tnia"e masy. Do
i trudnoĘci z dobraniem w"aĘciwej korekcji mogą
dla niewidzących dzieci odruch palco- pozostawionej torebki wszczepia
by� przyczyną zm�tnienia soczewki oka zwanej
wo-oczny Franceschettiego, polega- si� sztuczną soczewk�, która po-
Jak leczy� za�m�?
jący na uciskaniu przez niemowl� zwala na dobre widzenie bez ko-
pospolicie za�mą (cataracta complicata).
oczu piąstkami lub kciukami obu d"o- Za�m� leczy si� tylko operacyjnie niecznoĘci uŻywania po zabiegu sil-
Owo zm�tnienie soczewki w róŻnym mieni Ęwietlnych na zm�tnieniach ni. Za�ma wrodzona cz�Ęciowa moŻe przez wszczepienie nowej soczew- nych szkie". Coraz bardziej popular-
stopniu moŻe upoĘledza� ostroĘ� wi- soczewki. Kiedy za�ma zaczyna po- by� rozpoznana dopiero u kilkuletnie- ki. Wskazania do tego typu leczenia ne staje si� zastąpienie korekcji
dzenia. W prawid"owym oku so- st�powa�, pogarsza si� ostroĘ� wi- go dziecka, gdy upoĘledza widzenie są zaleŻne od stopnia obniŻenia okularowej soczewkami kontakto-
czewka jest ca"kowicie przeęroczysta dzenia zarówno z bliska, jak i z dale- w szkole lub gdy jej rozwój post�pu- ostroĘci wzroku. JeĘli jest wi�ksza wymi. Takie rozwiązanie niesie ze
i wpadające do oka promienie ka. W niektórych przypadkach na- je w wieku póęniejszym. Tego typu od 0,3, nie daje to podstaw do sobą wiele korzyĘci, a do najwaŻ-
Ęwietlne, nie napotykając Żadnej st�puje znaczne uszkodzenie wzro- za�ma moŻe by� wynikiem przeby- stworzenia stanu pooperacyjnej niejszych naleŻy moŻliwoĘ� patrze-
przeszkody, docierają do siatkówki, ku, w związku z czym chory widzi je- tych przez matk� w czasie ciąŻy cho- bezsoczewkowoĘci, wraz ze wszyst- nia obuocznego nawet przy duŻej
w związku z czym powstaje wyraęny dynie kontury duŻych przedmiotów. rób, moŻe mie� takŻe uwarunkowa- kimi konsekwencjami, jakie niesie róŻnicy ostroĘci wzroku w oczach,
obraz. Pierwszym objawem za�my nie genetyczne. Zm�tnienie soczew- korekcja optyczna i brak akomoda- poszerzenie pola widzenia, zmniej-
jest zwykle widzenie  jakby przez ki wyst�puje czasem jako powik"anie cji (akomodacja to zjawisko dosto- szenie Ęwiat"owstr�tu, uczucie lek-
Przyczyny powstawania
mg"� , co powoduje, Że niektóre niektórych chorób ogólnych, np. cu- sowania si� oka do oglądania koĘci i korzystniejszy wygląd. Pa-
zm�tnienia soczewki
osoby zaczynają przeciera� szk"a, krzycy czy t�Życzki, lub chorób same- przedmiotów znajdujących si� w cjent po zabiegu musi uwaŻa� na
myĘląc, Że są brudne. Inaczej obja- Przyczyny powstawania za�my są go oka, m.in. zapalenia b"ony naczy- róŻnych odleg"oĘciach). Wspó"cze- wzrost ciĘnienia w ga"ce ocznej, np.
wia si� poprzez zjawisko olĘnienia róŻne. MoŻe ona mie� charakter wro- niowej. RównieŻ niektóre leki, np. Ęnie stosowaną metodą operacji za- nie moŻe wykonywa� ci�Żkiej pracy
przy patrzeniu na ęród"a Ęwiat"a, dzony, wówczas zm�tnienie soczewki sterydy, mogą by� przyczyną rozwo- �my jest metoda wewnątrztorebko- czy energicznych sk"onów.
spowodowane rozszczepieniem pro- wyst�puje juŻ w momencie urodze- ju za�my. Istnieje takŻe za�ma star- wa, polegająca na wykonaniu Kamila Pietrzak
FOT. M. BORAWSKI
10 ZDROWKO CMYK 30.8.2006 12:25 Page 1
10 Nasz Dziennik Czwartek, 31 sierpnia 2006
SZLACHETNE ZDROWIE
Czy suche oko
to powód do niepokoju?
napromieniowania. MoŻe by� rów-
Pieką Ci� oczy? Widzisz niewyraęnie? Masz Ęwiat"owstr�t oraz Czy trudno zdiagnozowa�?
nieŻ sygna"em, Że nasz organizm
cierpi na inne schorzenia. MoŻe wy- OtóŻ w"aĘciwa diagnoza zespo"u su-
przekrwione, "zawiące po wyjĘciu na dwór oczy? UwaŻaj! To
stąpi� takŻe w wyniku zaniku gru- chego oka wymaga szczegó"owych
czo"u "zowego, do którego dochodzi badał
, gdyŻ objawy mogą przypomi-
moŻe by� znak, Że doskwiera Ci zespó" suchego oka. Warto to
wtedy, gdy nasz organizm produku- na� m.in. zapalenie spojówek. W tym
skonsultowa� z lekarzem okulistą, gdyŻ podobne objawy to- je komórki niszczące w"asne tkanki. celu wykonuje si� tzw. test Schirme-
Zespó" suchego oka moŻe wystąpi� ra. Pozwala on oceni�, czy iloĘ� wy-
warzyszą m.in. zapaleniu spojówek. m.in. przy chorobach tarczycy, dzielanych "ez jest wystarczająca.
zw"aszcza u kobiet, przy bia"aczce, Test trwa zaledwie 5 minut i polega
Zespó" suchego oka naleŻy do naj- si� ją filmem "zowym. Nie przekracza kurz czy py"ki. Gdy oko jest zdrowe, chorobach onkologicznych, mononu- na umieszczeniu pod powiekami pa-
cz�Ęciej spotykanych schorzeł
okuli- on 10 mikrometrów gruboĘci. JeĘli liczba mrugni�� na minut� wynosi kleozie zakaęnej, schorzeniach neuro- cjenta pasków bibu"y, na którą sp"y-
stycznych. Jak wskazuje nazwa tej dojdzie do jego  przerwania  do 15. To pozwala zachowa� ciąg"oĘ� logicznych, AIDS, jaglicy czy oparze- wają "zy. JeĘli są one zwilŻone powy-
choroby, tworzy ją ZESPÓ� schorzeł
. czego dochodzi po 12-15 sekundach filmu. Gdy natomiast oko jest chore, niach oczu. MoŻe pojawi� si� równieŻ Żej 10 mm, moŻemy by� spokojni
Co prowadzi do zmian nazywanych  musi by� natychmiast odnowiony. do przerwania warstwy ochronnej w przypadku anatomicznych niepra-  na pewno nie cierpimy na to scho-
zespo"em suchego oka? Wszelkie Rekonstrukcj� umoŻliwiają porusza- dochodzi duŻo szybciej, co powodu- wid"owoĘci funkcji powiek. Medycy- rzenie. MoŻna takŻe przeprowadzi�
zmiany patologiczne w tzw. filmie jące si� powieki, które z jednej stro- je, Że przez d"uŻszy czas rogówka na zna takŻe przypadki, w których ze- inne badanie polegające na pomia-
"zowym. Kiedy oko jest zdrowe, po- ny rozprowadzają nowe sk"adniki po pozostaje nienawilŻona. Zazwyczaj spó" suchego oka towarzyszy" cukrzy- rze czasu przerwania filmu "zowego z
wierzchnia ga"ki ocznej pokryta jest powierzchni oka, z drugiej  usuwa- efektem takich zmian jest uszkodze- cy i zaburzeniom hormonalnym u ko- uŻyciem barwnika zwanego fluore-
bez przerwy "zami. Fachowo nazywa ją z niej zanieczyszczenia, takie jak nie spojówki i rogówki, a niekiedy biet w okresie menopauzy. I wreszcie sceiną. Dzi�ki niemu lekarz wie, jak
nawet utrata wzroku. schorzenie to moŻe by� efektem nie- d"ugo i czy jest to wystarczające "zy
REKLAMA
poŻądanego dzia"ania leków, zw"asz- utrzymują si� na powierzchni oka.
cza obniŻających ciĘnienie, psychotro- Nie są to oczywiĘcie jedyne testy po-
Gdzie szuka� przyczyn?
powych i antyalergicznych. zwalające postawi� w"aĘciwą dia-
Istnieje wiele przyczyn tej choroby. Zespó" suchego oka naleŻy rów- gnoz�, jednak uwaŻa si� je za mają-
Pocieszające moŻe by� to, Że zespó" nieŻ do tzw. chorób cywilizacyjnych. ce zasadnicze znaczenie.
Rada Nadzorcza suchego oka niezwykle rzadko ma Coraz cz�Ęciej bowiem jego ofiarami
Operatora Gazociągów Przesy"owych pod"oŻe genetyczne. Zazwyczaj jest są uŻytkownicy komputerów, zw"asz-
Czy "atwo
GAZ  SYSTEM Sp. z o.o.
efektem zmian nabytych, np. ura- cza pracujący w pomieszczeniach
pokona� chorob�?
z siedzibą w Warszawie
zów, zabiegów chirurgicznych czy klimatyzowanych.
Okazuje si�, Że ze wzgl�du na doĘ�
dzia"ając na podstawie ż 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18
REKLAMA
zróŻnicowane pod"oŻe zespo"u suche-
marca 2003 r. w sprawie przeprowadzania post�powania kwalifikacyj-
go oka leczenie nie jest proste. Wy-
nego na cz"onka zarządu w niektórych spó"kach handlowych (Dz. U. Nr
maga naprawd� kompleksowej oce-
55 poz. 476), uniewaŻnia post�powanie kwalifikacyjne na stanowisko
ny przyczyn wystąpienia choroby, a
Cz"onka Zarządu ds. Finansowych wszcz�te na mocy uchwa"y Rady Nad-
takŻe okreĘlenia, jak bardzo jest ona
zorczej Nr 68/RN/I/2006 z dnia 16 sierpnia 2006 r.
zaawansowana. W związku z tym
Operator Gazociągów Przesy"owych GAZ  SYSTEM Sp. z o.o. proces leczenia nie tylko si� kompli-
kuje, ale takŻe znacznie wyd"uŻa. Le-
ul. Bohomolca 21, 01-613 Warszawa, tel. [phone]
czy� moŻna zarówno przyczyny, jak i
www.gaz-system.pl
objawy. Chodzi o jedno  by zmniej-
REKLAMA
szy� uciąŻliwe dolegliwoĘci oraz za-
pobiec uszkodzeniu rogówki. Bywa,
Że wystarczy np. wy"ączenie klimaty-
zacji czy zastosowanie nawilŻacza po-
wietrza, okularów ochronnych, ale
zdarzają si� równieŻ przypadki, w
których nieodzowna jest interwencja
chirurgiczna. Podstawową metodą le-
czenia zespo"u suchego oka jest jed-
nak stosowanie tzw. sztucznych "ez
 substancji imitujących naturalny
film "zowy. Obecnie dost�pne są one
zarówno w formie kropli, jak i Żeli.
S"owem  cierpiący na dolegliwo-
Ęci przypominające zespó" suchego
oka w pierwszej kolejnoĘci powinni
skonsultowa� si� z lekarzem, podda�
si� wnikliwym badaniom, a nast�p-
nie juŻ tylko regularnie aplikowa� so-
bie krople i przestrzega� higieny,
dzi�ki której stan ich oczu nie b�dzie
si� pogarsza". A zatem  cz�sto wie-
trzy� pomieszczenia, dba� o ich w"a-
Ęciwe nawilŻenie, unika� dymu pa-
pierosowego, od czasu do czasu robi�
sobie przerwy od pracy przy kompu-
terze i dba� o to, by oko by"o w"aĘci-
wie nawilŻone  jeĘli nie dzi�ki natu-
ralnym "zom, to na pewno sztucznym.
REKLAMA REKLAMA

o t
t e
r c
O h
www.orto-tech.com.pl
ul. Broniewskiego 21, Warszawa
tel./fax [phone]
czynne: pn.-pt. 10.00-19.00, sob. 10.00-13.00
* obuwie specjalistyczne, ortopedyczne
* wk"adki, pasy, ko"nierze, ortezy
* wyroby medyczno-ortopedyczne
* wózki inwalidzkie, elektryczne, "óŻka
* sprz�t rehabilitacyjny
PRODUKCJA  US�UGI
SPRZEDA�  HURT  DETAL
WYPO�YCZALNIA
Realizacja zleceł
NFZ
!
!
k
k
e
e
n
n
y
y
z
z
c
c
o
o
p
p
y
y
w
w
i
i
a
a
j
j
c
c
a
a
t
t
i
i
l
l
i
i
b
b
a
a
h
h
e
e
R
R
E
E
C
C
I
I
L
L
E
E
P
P
R
R
E
E
S
S
W
W
R
R
O
O
M
M
E
E
I
I
G
G
U
U
B
B
/
/
N
N
tel./fax [phone]
.elremet.pl
www
[e-mail]
e-mail: or
T
T
u
u
r
r
n
n
u
u
s
s
r
r
e
e
h
h
a
a
b
b
i
i
l
l
i
i
t
t
a
a
c
c
y
y
j
j
n
n
y
y
9
9
 wspania"y mikroklimat
-
-
2
2
3
3
p
p
a
a
ę
ę
d
d
z
z
i
i
e
e
r
r
n
n
i
i
k
k
a
a
2
2
0
0
0
0
6
6
r
r
.
.
 smaczna kuchnia
8
8
4
4
0
0
z
z
"
"
!
!
 oĘrodek dost�pny dla
(14 dni, 3 zabiegi dziennie,
osób na wózkach
opieka medyczna,
!
!
Y
Y
M
M
A
A
Z
Z
S
S
A
A
muzykoterapia i in.)
R
R
P
P
A
A
Z
Z
11 ZDROWKO CMYK 30.8.2006 12:24 Page 1
Czwartek, 31 sierpnia 2006 Nasz Dziennik 11
SZLACHETNE ZDROWIE
REKLAMA
AMD  epidemia
Ęlepoty XXI wieku
szeniem ostroĘci widzenia. Zmiany
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, tzw. AMD,
degeneracyjne najcz�Ęciej obejmują
moŻna okreĘli� jako epidemi� Ęlepoty XXI wieku. Rocznie
najpierw jedno oko. Bywają one jed-
nak cz�sto niezauwaŻone, poniewaŻ
na Ęwiecie przybywa ok. 500 tys. osób cierpiących na t�
oko zdrowe przejmuje funkcje chore-
chorob�. Szacuje si�, Że tylko w Polsce w ciągu roku licz-
go. Niestety, w wielu przypadkach
ba nowych przypadków wysi�kowego AMD zwi�ksza si� AMD obejmuje takŻe drugie oko.
Dlatego pacjenci, u których rozpo-
o ponad 20 tys. Jak dotąd nie uda"o si� odkry� lekarstwa
znano zwyrodnienie plamki, powin-
na ca"kowite wyleczenie z tej choroby. Wczesna diagno-
ni by� pod sta"ą opieką okulisty. U
mniej wi�cej 40 proc. z nich zmiany
za daje szans� na powstrzymanie jej post�pów. Dlatego
zwyrodnieniowe pojawiają si� bo-
teŻ lekarze zalecają, aby osoby po 50. roku Życia regular-
wiem w drugim oku w ciągu 5 lat od
nie chodzi"y na wizyty kontrolne do okulistów.
zdiagnozowania choroby.
Zwyrodnienie plamki, czyli obszaru spieszające starzenie si� organizmu,
Niepokojące objawy...
siatkówki oka odpowiedzialnego za takie jak palenie tytoniu, promie-
precyzyjne widzenie, stanowi jedną z niowanie UV, nieprawid"owa dieta ...to przede wszystkim problemy z
najwaŻniejszych przyczyn utraty wi- czy zanieczyszczenie Ęrodowiska. widzeniem elementów obrazu znaj-
dzenia centralnego, a w konsekwencji dujących si� w polu widzenia, czyli z
prowadzi do praktycznej Ęlepoty u tzw. widzeniem centralnym. Znie-
Wyst�puje
osób powyŻej 50. roku Życia. Zwyrod- kszta"cone widzenie osoby chorej
w dwóch formach...
nienie plamki związane z wiekiem, w wiąŻe si� z rozmyciem i tzw. pofa"-
skrócie AMD (z ang. Age-related Ma- ...suchej i wysi�kowej (neowaskular- dowaniem linii lub kraw�dzi obser-
cular Degeneration), jest chorobą cha- nej). Posta� sucha zwyrodnienia plam- wowanych przedmiotów. Normalne,
rakteryzującą si� degeneracyjnymi ki tylko w niektórych przypadkach po- czyli bez Żadnych zak"óceł
, jest jedy-
zmianami w obr�bie plamki w wyniku woduje znaczną utrat� widzenia. W nie widzenie peryferyjne, tzn. po-
starzenia si�. AMD powoduje zabu- tej fazie w warstwie podsiatkówkowej strzeganie obrzeŻy obrazu. Zaczyna-
rzenia lub utrat� widzenia centralne- powstają ma"e, zaokrąglone zmiany ją si� wtedy problemy z wykonywa-
go, co uniemoŻliwia choremu precy- zwyrodnieniowe, tzw. druzy. MoŻe to niem szczegó"owych prac, np. z szy-
zyjne widzenie linii, konturów i barw by� przyczyną zaburzeł
w funkcjono- ciem czy czytaniem; twarze obser-
konkretnych przedmiotów znajdują- waniu komórek siatkówki. Pierwsza wowanych osób wydają si� rozmyte
cych si� w polu widzenia. W konse- forma AMD dotyczy od 80 do 90 proc. i coraz trudniejsze staje si� rozróŻ-
kwencji uniemoŻliwia to wykonywa- wszystkich przypadków choroby, ale nianie kolorów. W zaawansowanym
nie podstawowych czynnoĘci, takich niestety w zaawansowanym stadium AMD zaburzeniom ostroĘci central-
jak krojenie chleba, czytanie, pisanie jest przyczyną praktycznej utraty wi- nego widzenia towarzyszą puste
czy prowadzenie samochodu. Czas dzenia u ok. 20 proc. chorych. Ponad- miejsca lub czarne plamy pokrywa-
rozwoju choroby moŻe si� waha� od to moŻe si� przekszta"ci� w wysi�ko- jące rejestrowany obraz.
kilku tygodni nawet do kilku lat. we, czyli neowaskularne AMD. Jest to
posta� rzadsza, lecz groęniejsza, po-
Test Amslera...
niewaŻ w 90 proc. przypadków powo-
AMD jest chorobą
duje znaczną utrat� wzroku. W przeci- ...jest "atwym i skutecznym sposo-
cywilizacyjną...
wieł
stwie do postaci suchej, w której bem diagnozowania zaburzeł
wi-
...która dotyka ok. 25 mln ludzi na ma miejsce stopniowa utrata wzroku, dzenia. Wielu lekarzy zaleca pacjen-
Ęwiecie, tzn. od 2 proc. do 10 proc. w postaci wysi�kowej, zwanej rów- tom stosowanie tego testu w domu,
osób po 50. roku Życia cierpi na nieŻ mokrą, utrata widzenia moŻe na- poniewaŻ daje on moŻliwoĘ�,
AMD, natomiast po 85. roku Życia stąpi� w ciągu kilku tygodni. W tej for- zw"aszcza osobom po 50. roku Życia,
liczba ta wzrasta do 13 proc. W Pol- mie AMD do uszkodzenia komórek regularnego kontrolowania wzroku.
sce kaŻdego roku przybywa 20 tys. siatkówki w obszarze plamki docho- Pacjent, korzystając z tzw. siatki Am-
nowych przypadków wysi�kowej dzi w wyniku nadmiernego, nieprawi- slera, czyli kartki papieru z naryso-
postaci tej choroby. Naukowcy d"owego wzrostu naczył
krwiono- wanymi kratkami, moŻe zauwaŻy�
przewidują, Że w ciągu najbliŻszych Ęnych naczyniówki. Z nieprawid"o- wszelkie zmiany i zniekszta"cenia jej
25 lat  w wyniku procesu starzenia wych naczył
przechodzi osocze i linii. JeŻeli linie proste postrzegane
si� spo"eczeł
stwa  liczba chorych krew, co objawia si� wybroczynami i są jako pofa"dowane, wyst�pują za-
na Ęwiecie na AMD ulegnie potroje- wylewami oraz prowadzi do powsta- burzenia kszta"tu obrazu lub czarne
niu. Na t� chorob� cierpią zw"aszcza nia blizn w siatkówce. plamy oraz wraŻenie oĘlepiających
spo"eczeł
stwa rozwini�te. Cz�Ęciej b"ysków Ęwiat"a, naleŻy natychmiast
rozwija si� u kobiet niŻ u m�Żczyzn, zg"osi� si� do okulisty w celu prze-
Wczesne stadium AMD...
a takŻe u ludzi bia"ej rasy, zw"aszcza prowadzenia szczegó"owych badał

o niebieskich oczach. Rozwojowi ...u wi�kszoĘci osób nie wp"ywa na diagnostycznych. W tym przypadku
AMD sprzyjają nie tylko podesz"y jakoĘ� widzenia. Dopiero póęniejsze wizyta u specjalisty jest tym bardziej
wiek, ale takŻe uwarunkowania ge- stadium AMD, które wyst�puje u co zalecana, gdyŻ w medycynie nie ist-
netyczne i choroby naczył
(miaŻdŻy- dziesiątej osoby po 50. roku Życia, nieje przyczynowe leczenie AMD.
ca i nadciĘnienie) oraz czynniki przy- charakteryzuje si� znacznym pogor-
Wczesne wykrycie zmian
degeneracyjnych...
...daje wi�ksze moŻliwoĘci leczenia i
zapobiegania dalszemu rozwojowi
choroby. Wiele zaleŻy równieŻ od
profilaktyki. Lekarze zalecają przede
wszystkim ca"kowite odrzucenie pa-
lenia tytoniu, noszenie okularów
przeciws"onecznych, cz�ste przeby-
wanie na ĘwieŻym powietrzu, zdro-
we odŻywianie, w tym zw"aszcza
spoŻywanie duŻej iloĘci warzyw i
owoców. Korzystne moŻe by� takŻe
uzupe"nianie diety preparatami za-
wierającymi przeciwutleniacze i in-
ne substancje wp"ywające na pra-
wid"owe funkcjonowanie oka (np.
witamin� C, witamin� E, beta-karo-
ten, selen, cynk). SpecjaliĘci zaleca-
ją, aby osoby, zw"aszcza po 50. ro-
ku Życia, regularnie chodzi"y na wi-
zyty kontrolne do okulistów. NaleŻy
pami�ta� o tym, Że nawet nieznacz-
ny spadek ostroĘci wzroku moŻe
wskazywa� na rozpoczynające si�
zwyrodnienie plamki.
Magdalena M. Stawarska
12 Nasz Dziennik Czwartek, 31 sierpnia 2006
SZLACHETNE ZDROWIE
Przez fachowców nazywana wie-
loczynnikową neuropatią nerwu
wzrokowego. WĘród pacjentów
Trudny przeciwnik
sieje postrach. Jaskra  bo o niej
mowa  zaliczana jest do niezwy-
kle ci�Żkich chorób oczu. Statysty-
ki pokazują, Że jest równieŻ g"ów-
ną przyczyną Ęlepoty.
w walce ze Ęlepotą
Jedną z podstawowych trudnoĘci le-
czenia jaskry jest fakt, Że jej objawy
d"ugo nie są widoczne. Zwykle daje o
Niepokojące objawy
sobie zna� w sposób bardzo gwa"-
towny, nag"y, wtedy gdy poczyni"a SpecjaliĘci mówią, Że objawów choro-
juŻ ogromne spustoszenie w naszym by jest tyle, ile postaci jaskry. A tych
organizmie  w postaci nieodwracal- naliczono kilkadziesiąt. Czy jest jednak
nej utraty widzenia. W pierwszej ko- coĘ, co winno nas zaniepokoi�? CoĘ,
lejnoĘci uszkodzeniu ulegają bowiem co mog"oby Ęwiadczy� o tym, Że w na-
w"ókna odpowiedzialne za widzenie szym oku zachodzą jakieĘ niepokojące
obwodowe, a dopiero póęniej te, od procesy? Na chwil� refleksji i wizyt� u
których zaleŻy widzenie centralne. lekarza okulisty powinniĘmy si� zdo-
Dlatego początkowo choroba moŻe by�, gdy towarzyszy nam poranna mi-
by� w ogóle niezauwaŻona. Fakt ten grena, widzenie t�czowych pól, gdy
jest tym bardziej uderzający, Że niele- obijamy si� o przedmioty, odczuwamy
czona jaskra prowadzi do nieodwra- intensywny ból oka i g"owy, md"oĘci
calnej Ęlepoty! czy zawroty g"owy.
Recepta na jaskr� Grupa ryzyka
W tym miejscu mia"oby si� ochot� za- Jak w wi�kszoĘci chorób, takŻe w tej
pyta�, jak zatem leczy� t� podst�pną istnieją pewne grupy osób, które win-
chorob�. OtóŻ recepta z jednej strony ny si� mie� szczególnie na bacznoĘci.
jest niezwykle prosta, z drugiej zaĘ  SpecjaliĘci wyróŻniają kilka zespo"ów
ze wzgl�du na brak jasnych objawów cech znacznie zwi�kszających ryzyko
tego schorzenia  trudna. Jak mówią rozwini�cia si� jaskry. NajwaŻniejszym
lekarze okuliĘci  odpowiedę jest tylko z nich jest czynnik dziedziczenia. JeĘli
jedna: zaczą� leczenie w początkowej mamy w rodzinie kogoĘ, kto cierpi na
fazie choroby. A moŻliwe jest to wy- omawianą dolegliwoĘ�, zagroŻenie tą
"ącznie dzi�ki regularnemu badaniu chorobą wzrasta nawet do 70 procent!
oczu! Pami�tajmy wi�c, Że stawka jest PoniewaŻ czynnik ten zaliczany jest
naprawd� duŻa  dzi�ki wczesnej dia- przez specjalistów do podstawowych,
gnozie moŻemy wygra� wzrok! w trosce o zdrowie pacjentów opraco-
wano specjalne programy komputero-
we, które umoŻliwiają dok"adną, nie-
zwykle szczegó"ową profilaktyk�. To-
CIEKAWOSTKI
C
I
E
K
A
W
O
S
T
K
I
CIEKAWOSTKI
C
I
E
K
A
W
O
S
T
K
I
teŻ jeĘli mamy wĘród cz"onków rodzi- rozwoju jaskry moŻe si� równieŻ uszkodzenia wynikające ze zwi�kszo-
Jak ją wykluczy�?
" W ciągu dnia prawie pó" go-
ny osob� chorującą na jaskr�, koniecz- przyczyni�... krótkowzrocznoĘ�. nego ciĘnienia. Po czwarte, okulista
dziny przeznaczamy na mru-
nie powinniĘmy to zaznaczy� przy naj- Lekarze podkreĘlają, Że za pomocą za- moŻe dokona� pomiaru kąta przesą-
ganie. Cz"owiek mruga Ęred-
bliŻszej wizycie u lekarza okulisty. ledwie jednego badania nie sposób czania mi�dzy t�czówką a rogówką.
Czy jaskra to choroba osób
nio jeden, dwa razy co 10 se-
Ponadto jaskra niezwykle cz�sto wykluczy� jaskry. Koniecznych jest Wynik jest bezcenny dla okreĘlenia ro-
starszych?
kund, a kaŻde mrugni�cie trwa
rozwija si� u ludzi o niskim ciĘnieniu przynajmniej kilka wizyt u specjali- dzaju jaskry, na którą pacjent choruje,
oko"o 1/3 sekundy. Oznacza
ogólnym. WiąŻe si� to z tym, Że jeĘli Zwyk"o si� tak mówi�. Ale na jaskr� stów, na które winien nas skierowa� i pozwala ustawi� w"aĘciwe leczenie.
to, Że w ciągu 12-godzinnej
mamy sk"onnoĘ� do podwyŻszonego moŻe zachorowa� kaŻdy. Zdarza si� okulista. Po pierwsze, naleŻa"oby wy-
aktywnoĘci mrugamy oko"o
ciĘnienia w oku, a zarazem niskie ci- ona i u dzieci, i u m"odzieŻy, i u ludzi w kona� badanie dna oka. Jest krótkie i JeĘli przekroczy"eĘ 50. rok Życia, ktoĘ w
25 minut. Noworodki mrugają
Ęnienie ogólne, to nerw wzrokowy jest Ęrednim wieku, a najcz�Ęciej u osób po bezbolesne, pozwala zauwaŻy� pew- Twojej rodzinie choruje na jaskr�, masz
rzadziej, bo od jednego do
ęle odŻywiany, a tym samym jego de- 50. roku Życia. I rzeczywiĘcie w tej ne cechy jaskrowych zmian na tarczy
niskie ciĘnienie krwi, cierpisz na miaŻ-
czterech razy na minut�. Cz�- strukcja post�puje duŻo szybciej niŻ w ostatniej grupie wiekowej przybiera nerwu wzrokowego. Po drugie, moŻ-
dŻyc�, cukrzyc� bądę jesteĘ krótkowi-
stotliwo� ta zwi�ksza si� oko- innych przypadkach. ona najbardziej dramatyczny kszta"t. na zbada� pole widzenia. Po trzecie,
dzem, masz poranne migreny, widzisz
"o 6. miesiąca Życia. Szkodliwe dla nerwu wzrokowego Dlaczego? G"ównie dlatego, Że rzadko istnieje moŻliwoĘ� sprawdzenia ciĘnie-
t�czowe ko"a, obijasz si� o przedmioty
są takŻe zaburzenia gospodarki t"usz- osoby w tym wieku są ca"kowicie nia Ęródga"kowego. W tym badaniu
 koniecznie skonsultuj si� z lekarzem,
" Maluchy p"aczą na sucho. czowej, podwyŻszony poziom trigli- zdrowe, natomiast wiele trapiących je lekarz najpierw znieczula oko, nast�p-
gdyŻ istnieje duŻe prawdopodobieł
-
cerydów albo cholesterolu, a nawet schorzeł
moŻe mie� zdecydowany nie dotyka ga"ki ocznej i przy pomocy
Gruczo"y "zowe noworodków
stwo, Że i Ciebie zaatakuje jaskra!
niewielkie podwyŻszenie cukru. Do wp"yw na rozwój jaskry. specjalistycznego urządzenia ocenia
nie wydzielają "ez! Pierwsze "zy
pojawiają si� oko"o 2. miesią-
ca Życia.
daniu genetycznym i okreĘleniu d"ugo przy komputerze, warto sko-
prawdopodobieł
stwa), jakie jest rzysta� z prostej zasady  60 minut
" Tak naprawd� wszystko wi-
ryzyko pojawienia si� danej wady pracy, 5 minut przerwy. W tym cza-
dzimy... do góry nogami. Ob- Dbajmy o wzrok
u kolejnego dziecka. sie moŻna równieŻ robi� proste
raz przedmiotu na siatkówce
�wiczenie  zamkną� oczy i wyko-
jest odwrócony do góry noga-
Z dr. Mariuszem Rowił
skim, okulistą z Centrum Mikrochirurgii
WciąŻ jeszcze mamy lato, du- nywa� ruchy ga"kami ocznymi, tak
mi, co wynika z fizycznej bu-
Oka Laser, rozmawia Magdalena M. Stawarska
Żo s"oł
ca. Jakie okulary prze- jakby si� chcia"o ogląda� obwód
dowy oka, poniewaŻ soczewka
ciws"oneczne skutecznie chro- elipsy. Podczas przerw warto takŻe
odwraca obraz. W pierwszych
Kiedy powinniĘmy uda� si� moŻna je równieŻ zaliczy� nią nasze oczy przed szkodli- spogląda� w dal.
dniach Życia mózg cz"owieka
do lekarza okulisty na bada- do chorób cywilizacyjnych? wym dzia"aniem s"oł
ca?
uczy si� widzie� prawid"owy
nie wzroku?  Nie moŻna w sposób jednoznacz-  Te, które mają filtr UV. PewnoĘ� ZbliŻa si� jesieł
, a wraz z nią
obraz, obracając go, by w
 Teoretycznie swój wzrok powinni- ny odpowiedzie� na to pytanie. U taką moŻna mie�, kupując okulary d"ugie wieczory, w sam raz
póęniejszym Życiu robi� to au-
Ęmy kontrolowa� co 12-24 miesią- osób, u których w rodzinie wyst�- w salonie firmowym. Mniejszą na dobrą lektur�. Powinni-
tomatycznie. Oznacza to, Że
ce. W przypadku dzieci i m"odzieŻy pują wady wzroku (krótkowzrocz- pewnoĘ� mamy, gdy kupujemy oku- Ęmy pomyĘle� o zaopatrze-
niemowl� widzi Ęwiat  posta-
i wyst�powania u nich wad wzroku noĘ�, nadwzrocznoĘ� bądę astyg- lary na bazarze czy na nieautoryzo- niu si� w odpowiednie oku-
wiony na g"owie i dopiero po
kontrole mogą by� cz�stsze. ZaleŻy matyzm), szanse pojawienia si� wa- wanym stoisku. lary? A moŻe noszenie ich
pewnym czasie zaczyna wi-
to od progresji wady. W przypadku dy wzroku są wi�ksze. W okresie jest jednoznaczne z jakąĘ
dzie� normalnie.
osób przewlekle chorych (np. cier- dorastania, gwa"townego wzrostu, Koł
czy si� sezon urlopowy, konkretną chorobą wzroku?
oprac. KP
piących na jaskr� czy cukrzyc�) kon- cz�sto ujawnia si� krótkowzrocz- niebawem wszyscy wrócimy  Niepokój jest tu niewskazany. Po
trole równieŻ muszą by� cz�stsze noĘ�. Istnieją powaŻne przes"anki do pracy. Obecnie chyba nie 40. roku Życia po prostu potrzebuje-
REKLAMA
 co 3-6 miesi�cy. do tego, Że d"ugotrwa"a praca z bli- ma juŻ firmy, w której nie my okularów do czytania. Jest to
Aparaty s"uchowe, ska (czytanie, komputer, pisanie) uŻywa"oby si� komputerów. związane z naturalnym procesem sta-
Na jakie choroby oczu mogą powoduje t� wad�. Powszechnie wiadomo o ich rzenia si� organizmu. Obecnie jednak
ciĘnieniomierze,
cierpie� dzieci czy m"odzieŻ? szkodliwym wp"ywie na medycyna ma juŻ kilka metod pomo-
glukometry, sprz�t medyczny.
 Najcz�stszą przyczyną wizyt dzieci Które choroby oczu moŻna wzrok, zarówno u dzieci, jak cy pacjentom z tzw. presbiopią, czyli
SERWIS
czy m"odzieŻy u okulisty są wady zaliczy� do cywilizacyjnych, i u osób starszych& starczowzrocznoĘcią, np. za pomocą
wzroku. U dzieci jest to nadwzrocz- a jakie do genetycznych?  Tak. D"ugotrwa"a praca przy kom- lasera (metoda LAPR) albo twardych
OTEMED
noĘ�, u m"odzieŻy zaĘ krótkowzrocz- Czy istnieje skuteczny spo- puterze nasila objawy suchego oka, soczewek kontaktowych czy socze-
PrzemyĘl, ul. Boh. Getta 17a
noĘ�. Cz�ste są takŻe wizyty z powo- sób, by im zapobiega�? a u osób predysponowanych moŻe wek pseudoakomodacyjnych.
(16) 678 66 89,
du alergicznych chorób oczu, szcze-  Pytanie jest z"oŻone. JeĘli chodzi nawet pog"�bia� krótkowzrocznoĘ�.
Jaros"aw, ul. Grunwaldzka 8/1b
gólnie w okresie pylenia. o choroby genetyczne, to zapobie- PoniewaŻ wi�kszoĘ� z nas pracuje Dzi�kuj� za rozmow�.
(16) 623 08 41 ganie im polega na doradztwie ro-
Czy problemy ze wzrokiem dzinnym. Lekarz powinien zasuge-
Rzeszów, plac Dworcowy 2/21a
wynikają raczej z uwarun- rowa� rodzicom dziecka z chorobą
(budynek OLK), tel. [phone]
Dodatek opracowa"a Aneta Jezierska.
kował
genetycznych, czy genetyczną oczu (po uprzednim ba-
FOT. M. BORAWSKI