Cz ci oryginalne a cz ci alternatywne
(zamienniki)
Odnosz c si do kwestii cz ci zamiennych (cz ci alternatywnych, cz ci nowych i oryginalnych) przy
likwidacji szkód z ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych
przekazujemy poni sze wyja nienia, które maj na celu w przyst pny sposób ukaza
problematyk .
Problem stosowania przy rozliczaniu szkód z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
cen cz ci alternatywnych jest cz sto przedmiotem skarg kierowanych do Rzecznika.
Niezaprzeczalnym jest fakt, i ceny cz ci alternatywnych s znacz co ta sze, co ewidentnie ma
wp yw na wysoko wyp acanych przez zak ady ubezpiecze odszkodowa . Stosowanie w
rozliczeniach z poszkodowanymi cen tzw. cz ci alternatywnych zak ady ubezpiecze uzasadniaj
przepisem ż 2 pkt 20 rozporz dzenia Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wy czenia
okre lonych porozumie wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu
porozumie ograniczaj cych konkurencj (Dz.U. nr 38, poz. 329 ze zm.) - zgodnie bowiem z zawart
w tym przepisie definicj , za cz ci oryginalne uznaje si tak e te cz ci, których producent
za wiadczy, e s one tej samej jako ci co komponenty, które s lub by y stosowane do monta u
danych pojazdów samochodowych. Jednak celem powo anego rozporz dzenia by o ograniczenie
przywilejów po stronie producentów samochodów, gdy prowadzi o to do ograniczanie
konkurencyjno ci, jednak regulacje te dotycz wy cznie zagadnie zwi zanych z ochron
konkurencji na rynku motoryzacyjnym i w aden sposób nie mog ogranicza prawa
poszkodowanego do uzyskania pe nej kompensaty poniesionej szkody tj. przywrócenia do stanu
poprzedniego uszkodzonego pojazdu, co wymaga uwzgl dnienia w procesie likwidacji szkody
elementów identycznych z tymi, jakie zosta y uszkodzone. Wobec istnienia obowi zku pe nego
naprawienia szkody oczywista i zrozumia a jest konieczno oddzielenia zagadnie zwi zanych z
prawem odszkodowawczym od zagadnie zwi zanych z rynkiem konkurencji i reguluj cych jego
dzia anie - s to bowiem dwie niezale ne od siebie p aszczyzny, a nale yte wykonanie zobowi zania
zaci gni tego przez zak ad ubezpiecze wymaga ich oddzielenia. W konsekwencji zast powanie
wyst puj cych uprzednio w poje dzie cz ci oryginalnych cz ciami alternatywnymi jest
dopuszczalne, ale pod bezwzgl dnym warunkiem, e poszkodowany wyrazi na to zgod . W naszej
ocenie, narzucanie przez zak ady ubezpiecze naprawy pojazdów z u yciem cz ci alternatywnych
jest dzia aniem nieprawnym, w wyniku którego zobowi zanie wobec poszkodowanego nie zostaje
spe nione. Prawo poszkodowanego do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego zawarte jest w
art. 363 ż 1 kodeksu cywilnego i jest zdaniem Rzecznika równoznaczne z obowi zkiem uwzgl dnienia
w procesie likwidacji szkody elementów identycznych z tymi, jakie zosta y uszkodzone, chyba e
poszkodowany wyrazi zgod na zastosowanie cz ci proponowanych przez zak ad ubezpiecze . Na
marginesie trzeba doda , i nierzadko cz ci alternatywne w sposób istotny ró ni si jako ci od
cz ci oryginalnych, a ich monta wymaga dodatkowych czynno ci dostosowawczych, co mo e mie
wp yw m.in. na bezpiecze stwo jazdy, jako i estetyk dokonanej naprawy. Dodatkowym
argumentem przemawiaj cym za prawem poszkodowanego do wyboru cz ci mo e by orzeczenie
du Najwy szego z dnia 25 kwietnia 2002r sygn. akt I CKN 1466/99, które stanowi, i o ile z tre ci
umowy auto-casco nie wynika nic innego, ubezpieczony nabywaj c cz ci samochodowe nie ma
obowi zku poszukiwa sprzedawcy oferuj cego je najtaniej. Powy sze orzeczenie zosta o wydane w
sprawie dotycz cej ubezpieczenia auto-casco, jednak tym bardziej ma ono zastosowanie w
obowi zkowym ubezpieczeniu OC, którego regulacje nie tylko nie zawieraj nakazu poszukiwania
cz ci najta szych, lecz nawet podkre laj obowi zek pe nej kompensaty poniesionej przez
poszkodowanego szkody.
Stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych potwierdzi d Najwy szy w uzasadnieniu postanowienia z
dnia 24 lutego 2006 r. wydanego w zwi zku z wnioskiem Rzecznika skierowanym do S du w tej
sprawie. S d Najwy szy stwierdzi bowiem, i w wi kszo ci wypadków konieczne jest nabycie
elementów, w celu ich monta u, w zamian za cz ci zniszczone lub uszkodzone. Odpowiadaj c na to
pytanie stwierdzi e poszkodowany podejmuje w tym przedmiocie autonomiczn decyzj (wyrok z 11
czerwca 2003 r., V CKN 308/01), której ubezpieczyciel nie mo e nakaza lub zakaza , poniewa
jego wiadczenie ogranicza si do wyp acenia usprawiedliwionej kwoty (uchwa a z 15 listopada 2001
r., III CZP 68/01). S d wskaza ponadto, e w tej fazie likwidacji szkody ubezpieczyciel mo e zwraca
uwag na konsekwencje wyboru wykraczaj cego np. poza obowi zek odszkodowawczy, lub maj c
odpowiednie rozeznanie - sugerowa ród a zaopatrzenia oceniane przez siebie jako korzystne co do
jako ci towarów i ceny, a skorzystanie przez poszkodowanego z tej sugestii mo e za doprowadzi
do ugody obejmuj cej ca lub pewne sk adniki likwidacji szkody. W opinii Rzecznika decyzja
poszkodowanego o naprawie pojazdu cz ciami oryginalnymi jest jego prawem wynikaj cym z zasady
pe nego odszkodowania zawartej w art. 361 ż 2 k.c., a tak e - stosownie do art. 363 ż 2 k.c. -
prawem do posiadania pojazdu o cz ciach identycznych z uszkodzonymi, a nie wyborem
prawem do posiadania pojazdu o cz ciach identycznych z uszkodzonymi, a nie wyborem
wykraczaj cym poza obowi zek odszkodowawczy.
W przypadku, gdy Pa stwa problem wymaga szerszego wyja nienia zapraszamy do skorzystania z
porad ekspertów udzielanych podczas dy urów telefonicznych. Dy ury te odbywaj si od
poniedzia ku do pi tku pod numerem telefonu: 022 33-37-328 w godzinach od 9.00 do 19.00.
Strona zosta a wydrukowana z serwisu internetowego Biura Rzecznika Ubezpieczonych
.
Orygina znajduje si pod adresem http://www.rzu.gov.pl/skargi/najczestsze-problemy/Czesci_oryginalne_a_
czesci_alternatywne_zamienniki___44.