Ulepszony
U
l
e
p
s
z
o
n
y
2
4
0
9
Ulepszony 2409
U
l
e
p
s
z
o
n
y
2409
2
4
0
9
podsłuch
p
o
d
s
Å‚
u
c
h
podsłuch
p
o
d
s
Å‚
u
c
h
przewodowy
p
r
z
e
w
o
d
o
w
y
przewodowy
p
r
z
e
w
o
d
o
w
y
Do czego to służy? nu przekroczy ustalony poziom, klucz analo- odporność systemu na zakłócenia indukujące
W EdW 3/98 opublikowany został nie- gowy przewodzi i do głośnika doprowadzony się w linii. Rezystory R1, R2 zapewniają do-
skomplikowany układ podsłuchu przewodo- jest wzmocniony sygnał z mikrofonu. pływ energii do części mikrofonowej. Sygnał
wego. Przeznaczony był do zabawy, a także Rysunek 2 pokazuje schemat ideowy z układu U1A podawany jest na klasyczny
do monitorowania garaży, sklepów czy poko- układu bazowego. Układ zasilany jest napię- wzmacniacz z prostownikiem, zrealizowany
jów, gdzie śpią małe dzieci.
Projekt ten cieszył się zaskakująco dużą
popularnością. Okazało się, że zaprezento-
wany prosty układ stosowany był do jak naj-
bardziej poważnych celów. Do Redakcji na-
płynęły liczne pytania i prośby dotyczące
możliwości dostosowania układu do indywi-
dualnych potrzeb i warunków. Opisany dalej
układ jest ulepszoną wersją układu AVT-
2187. Nowy system może współpracować
z linią o długości kilkuset metrów, a nawet
więcej. Zastosowany wzmacniacz pozwala
w razie potrzeby uzyskać bardzo dużą gło- Rys. 1 Schemat blokowy
śność sygnału. Ulepszony przełącznik-klucz
gwarantuje, że w stanie spoczynku głośnik ciem symetrycz-
jest całkowicie wyciszony. Precyzyjny układ nym. Napięcie
pomiaru poziomu sygnału z obwodami cza- zasilania ukła-
sowymi pozwala dobrać próg włączania dów CMOS 4066
i opóz
nienia stosownie do indywidualnych musi być ograni-
potrzeb. czone do 18V,
stąd obecność
Jak to działa? stabilizatorów 9-
Schemat blokowy systemu jest pokazany wo l t o wy c h .
na rysunku 1. Dwa moduły połączone są Część mikrofo-
dwuprzewodową linią, która podaje zasilanie nowa dołączona
do części mikrofonowej oraz przesyła sygnał jest do punktów
w przeciwną stronę. Obwody współpracujące L1, L2 linią dwu-
z liniÄ… sÄ… symetryczne, co zdecydowanie pr zewodowÄ…
zwiększa odporność na zewnętrzne zakłóce- (najlepiej skrętką
nia. Część bazowa zawiera zasilacz, wzmac- telefoniczną).
niacz mocy, klucz elektroniczny i obwody Wzmacni acz
sterujÄ…ce. W stanie spoczynku klucz analogo- U1A pracuje jako
wy nie przewodzi i do wzmacniacza mocy nie wzmacniacz róż-
przedostają się żadne sygnały. Głośnik jest nicowy, co rady-
całkowicie wyciszony. Jeśli sygnał z mikrofo- kalnie polepsza Rys. 3
Elektronika dla Wszystkich
76
na układzie U1B. Wyprostowany sygnał po- Schemat ideowy części mikrofonowej Montaż i uruchomienie
dawany jest przez obwód filtrujący R10C4 pokazany jest na rysunku 3. Sygnał z typo- Układ można zmontować na płytkach
na tranzystorowy blok sterujący. Jego zada- wego, dwukońcówkowego mikrofonu elek- drukowanych, pokazanych na rysunkach 4
niem jest nie tylko dopasować poziomy na- tretowego jest wzmocniony w klasycznym i 5. Montaż nie sprawi trudności. Do punk-
pięć, ale również wprowadzić odpowiednie wzmacniaczu nieodwracającym z układem tów X, Y, równolegle do kondensatora C11
opóz
nienie podczas włączania i wyłączania. U1. Tranzystor T1 z rezystorem R8 pełnią w części bazowej, można dołączyć przycisk,
Klucze CMOS U2A, U2C pracujÄ… w nietypo- rolÄ™ sterowanego
wej roli przerzutnika Schmitta. Wielkość hi- z
ródła prądowego.
sterezy jest wyznaczona stosunkiem rezysto- Dioda D1 ma za zada-
rów R16, R17. Klucz U2B umieszczony jest nie chronić układ
w torze sygnałowym. Klucz U2D dodatkowo przed ewentualnymi
zwiera do masy resztki sygnału, gdy klucz zakłóceniami induko-
U2B nie przewodzi. wanymi w długiej li-
Ponieważ część mikrofonowa dołączona nii. Mostek diod
jest do części bazowej za pomocą długiego, D2...D5 pozwala do-
nawet kilkusetmetrowego nieekranowanego wolnie dołączyć linię,
przewodu, konieczne jest wzmocnienie sy- bez względu na biegu-
gnału mikrofonowego przed wpuszczeniem nowość.
go w linię. W rezultacie sygnał na wyjściu Ze względu na nie-
kostki U1A jest duży i prawdopodobnie był- duży pobór prądu,
by zbyt głośny. Dzielnik R7, R8 i potencjo- część mikrofonowa
metr PR2 pozwalają dobrać pożądaną gło- może być dołączona
śność. Przewidziano także dodatkowy rezy- za pomocą linii o re-
stor R24, który ogranicza głośność. Jeśli zystancji rzędu kilku-
z kolei głośność byłaby za mała, należy R24 set omów, co umożli-
zastąpić zworą, a wzmacniacz U3 zasilać na- wia wykorzystanie
pięciem niestabilizowanym sprzed stabiliza- kilkusetmetrowej li-
torów (pamiętając o umieszczeniu kondensa- nii, wykonanej ze
torów C7, C8, C18, C19 blisko układu scalo- zwykłej skrętki telefo-
nego). nicznej.
Rys. 2 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
77
który pozwoli ręcznie włączyć układ. Stopień sygnał zmienny w linii był rzędu 0,5...2Vpp.
trudności wyceniono na dwie gwiazdki nie ze W skrajnych przypadkach może zajść potrzeba
Wykaz elementów
względu na montaż, tylko ze względu na fakt, zmiany wartości R6, by taki poziom uzyskać.
że w różnych zastosowaniach trzeba będzie System zasilany jest z dowolnego transfor-
PÅ‚ytka bazowa
według potrzeb i warunków wyregulować matora sieciowego 2x8V...2x16V o mocy za-
Rezystory
czułość za pomocą potencjometru PR1, gło- leżnej od wymaganej głośności. Można także
R1,R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220&! 0,5W
R
1
,
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
&!
0
,
5
W
śność za pomocą PR2 i ewentualnie dobrać wykorzystać transformator z uzwojeniem po-
R3-R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&! 1%
R
3
R
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
1
%
wartości elementów R8, C5, C5, C11 w czę- jedynczym, stosując prostowanie jednopołów-
R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18k&! (10...22k&!)
R
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
8
k
&!
(
1
0
.
.
.
2
2
k
&!
)
ści bazowej i R8 w części mikrofonowej. kowe. Pokazuje to rysunek 6. W typowych
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3k&!
R
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
,
3
k
&!
Podczas testów modelu, zdecydowano się przypadkach wystarczy transformator o mocy
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,1k&!
R
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
5
,
1
k
&!
na wartości elementów podane w wykazie, rzędu 4...6W. Jedynie w przypadku zwarcia
R10,R11,R16,R20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
R
1
0
,
R
1
1
,
R
1
6
,
R
2
0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
jednak w niektórych wypadkach celowe oka- R24 potrzebna moc może być większa. Wtedy
R12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k&!
R
1
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
,
2
k
&!
żą się zmiany według poniższych wskazówek. też do stabilizatorów trzeba przykręcić
Rezystor R8 w części bazowej niewielkie radiatory. Można też zasilić wzmac- R13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&!
R
1
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
k
&!
(220&!...100k&!) decyduje o głośności sygna- niacz mocy napięciem sprzed stabilizatorów.
R14,R15,R18,R19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
1
4
,
R
1
5
,
R
1
8
,
R
1
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
łu. Kondensatory C5, C6 uniemożliwiają W tym celu trzeba przeciąć ścieżki w punktach
R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M&!
R
1
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
M
&!
włączenie klucza U2B przez przypadkowe oznaczonych X i zewrzeć punkty U - U, W -
R21,R23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
R
2
1
,
R
2
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
k
&!
pojedyncze dz
więki. Kondensator C11 po- W. W każdym przypadku należy sprawdzić,
R22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .680&!
R
2
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
6
8
0
&!
woduje, że po zadziałaniu, układ przez co czy podczas działania układu napięcie na wyj-
R24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7&!
R
2
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
,
7
&!
najmniej kilka sekund jest włączony, co za- ściach stabilizatorów nie spada poniżej 9V. Po-
R25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10&! 5W
R
2
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
&!
5
W
pobiega nieprzyjemnemu  szczekaniu , gdy dane podstawowe informacje powinny wystar-
PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&! miniaturowy
P
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
m
i
n
i
a
t
u
r
o
w
y
odbierane dz
więki nie są ciągłe. czyć, ponieważ układ nie jest przeznaczony dla
PR2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .potencjometr 10k&!
P
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
p
o
t
e
n
c
j
o
m
e
t
r
1
0
k
&!
Wartość rezystora R8 w części mikrofono- zupełnie początkujących (2 gwiazdki).
Kondensatory
wej wyznacza pobór prądu przez ten układ. Układ modelowy, pokazany na fotografii,
C1,C2,C9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C
1
,
C
2
,
C
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
Przy wyjątkowo długich liniach o rezystancji podczas uruchomiania i prób nie sprawiał
rzędu kilkuset omów, konieczne może się oka- żadnych niespodzianek i od razu pracował C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
n
F
zać zmniejszenie wartości R8 w części bazo- poprawnie. Konieczna była tylko regulacja
C4-C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF
C
4
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
wej, by napięcie zasilające układ TL081 nie głośności i czułości włączania.
C7,C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny
C
7
,
C
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
było mniejsze od 8...9V. Dla zachowania do- Piotr Górecki
C10,C12,C13,C20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
C
1
0
,
C
1
2
,
C
1
3
,
C
2
0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
1
6
V
brego odstępu sygnał/zakłócenia zaleca się, by Daniel Loretz
C11,C16,C17-C19 . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C
1
1
,
C
1
6
,
C
1
7
C
1
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
C14,C15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2200µF/25V
C
1
4
,
C
1
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
0
µ
F
/
2
5
V
Półprzewodniki
D1,D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D
1
,
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
1
4
8
D3-D6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001
D
3
D
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
0
0
1
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
T
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
4
8
T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC558
T
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
5
8
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TL082
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
L
0
8
2
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4066
U
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
6
6
U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TDA2040
U
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
D
A
2
0
4
0
U5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM7809
U
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
M
7
8
0
9
U6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM7909
U
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
M
7
9
0
9
PÅ‚ytka mikrofonowa
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k&!
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
,
2
k
&!
R2,R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R
2
,
R
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
k
&!
R
3
,
R
4
,
R
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
Rys. 4 R3,R4,R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220k&!
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
k
&!
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470&!
R
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
&!
C1,C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/25
C
1
,
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
2
5
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
1
6
V
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF ceramiczny
C
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
n
F
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dioda Zenera 33V 1W
D
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
d
i
o
d
a
Z
e
n
e
r
a
3
3
V
1
W
D2-D5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D
2
D
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
1
4
8
M1 . . . . . . . . .mikrofon elektretowy dwukońcówkowy
M
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
m
i
k
r
o
f
o
n
e
l
e
k
t
r
e
t
o
w
y
d
w
u
k
o
Å„
c
ó
w
k
o
w
y
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
T
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
4
8
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TL081
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
L
0
8
1
Komplet podzespołów z płytką jest
K
o
m
p
l
e
t
p
o
d
z
e
s
p
o
Å‚
ó
w
z
p
Å‚
y
t
k
Ä…
j
e
s
t
dostępny w sieci handlowej AVT jako
d
o
s
t
Ä™
p
n
y
w
s
i
e
c
i
h
a
n
d
l
o
w
e
j
A
V
T
j
a
k
o
Rys. 5 Rys. 6
kit szkolny AVT-2409
k
i
t
s
z
k
o
l
n
y
A
V
T
2
4
0
9
Elektronika dla Wszystkich
78