INSTYTUT MATERIAA
ÓW INŻYNIERSKICH I
BIOMEDYCZNYCH
INSTRUKCJA DO ĆWICZEC
Z CHEMII OGÓLNEJ
 Miedziowanie bezprądowe I
Opracowała
Dr inż. Santina Topolska
1. Przygotowanie do procesu bezprądowego
Przed przystąpieniem do miedziowania bezprądowego, przedmiot pokrywany należy
oczyścić z rdzy i brudu, a następnie odtłuścić i wytrawić.
Zazwyczaj odtłuszczanie elementów metalicznych (poza metalami łatwo reagującymi  Al, Zn,
Sn, Pb), prowadzone jest w roztworze wodorotlenku sodu lub potasu, stosując czas zależny od
potrzeb.
Klasyczne trawienie przeprowadzane jest w mieszaninie roztworów kwasu siarkowego (15 %
obj.) i solnego (10 % obj.) rozcieńczonego wodą destylowaną. Proces ten prowadzony jest w
podwyższonej temperaturze (ok. 600C), do momentu odrdzewienia. Oprócz takiej mieszaniny
można stosować również mieszaninę kwasów, azotowego (10 %obj.) z solnym (20 %obj.).
Składnikami roztworu do miedziowania żelaza i stali są:
- CuSO4 10 g/l
- stężony kwas siarkowy (8 ml/l)
Gdy siarczan miedzi (II), który jest solą krystaliczną o niebieskiej barwie (potocznie zwana
sinym kamieniem lub koperwasem) rozpuści się całkowicie, należy dodać do całości 8 ml
stężonego kwasu siarkowego (o gęstości 1,84 g/cm3). Tak przygotowany roztwór jest już
gotowy do miedziowania.
Samo miedziowanie odbywa się poprzez zanurzenie w przygotowanym roztworze na parę
sekund małego przedmiotu, większe przedmioty należy dokładnie zwilżyć przygotowanym
roztworem za pomocą czystego tamponika. Następnie przedmioty szybko się płucze i suszy w
trocinach, pocierając nimi przedmiot pomiedziowany.
Aby nadać powłoce połysk należy ją po wyschnięciu potrzeć lekko parafiną lub woskiem.
2. Miedziowanie innych materiałów
Jeżeli miedziowanie nie dotyczy żelaza i stali ale cynku, to roztwór będzie miał nieco inny
skład:
- CuSO4 60 g/l
- 70 ml 10% wodorotlenku amonu (NH4OH)
3. Charakterystyka uzyskanej powłoki
Poprzez miedziowanie bezprądowe, niezależnie od tego czy miedziujemy żelazo czy
cynk, uzyskana powłoka jest bardzo cienka. Takie powłoki ze względu na swą mała grubość,
nie mogą być szczelne, czyli za razem nie mogą być stosowane jako pokrycia antykorozyjne
(gdyż skuteczność ochrony jest mierna).
W momencie, gdy dany element będziemy dłużej przetrzymywać w kąpieli do miedziowania,
to na grubość uzyskanej powłoki nie ma wpływu. Tą bezprądową metodą nie da się otrzymać
grubych i szczelnych powłok. Dlatego miedziowanie to stosowane jest głównie dla celów
dekoracyjnych, ale tak otrzymane przedmioty pokrywa się jeszcze bezbarwnym lakierem
caponowym (taki lakier można otrzymać samemu).