Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa i jego okrêgu z 1818
Artyku³ 1
Religia katolicka apostolska rzymska (wyznawana od wiêkszej czêœci mieszkañców Wolnego
Miasta Krakowa i jego okrêgu)
utrzymuje siê jako religia kraju. Bêdzie zawsze przedmiotem szczególniejszych starañ rz¹du,
nie uw³aczaj¹c w niczym wolnoœci
innych wyznañ chrzeœcijañskich, które wszystkie bez ¿adnego wy³¹czenia bêd¹ mog³y byæ
wyznawanymi wolno publicznie pod
opiek¹ rz¹du.
Artyku³ 2
Wszystkie wyznania chrzeœcijañskie nie stanowi¹ ¿adnej ró¿nicy w prawach towarzyskich.
Artyku³ 3
Prawa teraŸniejsze rolników bêd¹ utrzymane. Ka¿demu wieœniakowi wolno jest przenieœæ
osobê swoj¹, równie¿ jak swoj¹
w³asnoœæ wedle form ustawami przypisanych. Stosunki w³oœcianina wzglêdem w³aœciciela
gruntu stanowi umowa b¹dŸ
domniemana, b¹dŸ wyraŸna; równie pierwsza jak druga œciœle zachowan¹ byæ powinna.
Wzglêdem ziem onemu do uprawiania
u¿ytecznej, uwa¿aæ go nale¿y jako dzier¿awcê, op³acaj¹cego dzier¿awê swoj¹ to pieniêdzmi,
b¹dŸ ziemiop³odami, b¹dŸ te¿
pos³ugami osobistymi. Równie w³aœcicielowi jako dzier¿awcy wolno jest zrzec siê umowy
domniemanej i zawrzeæ nowe
umowy. Ka¿dy rolnik ma niezaprzeczaln¹ zdolnoœæ u¿ywania wszelkich praw cywilnych i
politycznych b¹dŸ czynnych (actifs),
b¹dŸ biernych (passifs), je¿eli posiada w³asnoœci przez konstytucjê ¿¹dane. W obliczu prawa
wszyscy obywatele s¹ równi i
wszyscy zostaj¹ pod równ¹ onego¿ opiek¹, bez ¿adnej ró¿nicy stanów lub kondycji.
Prawo tak¿e opiekuje siê cudzoziemcami, którzy mieszkaj¹ i mieszkaæ bêd¹ w Wolnym
Mieœcie Krakowie i jego okrêgu;
wyj¹wszy ludzi spod broni usz³ych lub od prawa œciganych, którzy s¹ zbiegami.
Po przemieszkanych piêciu latach, przy sprawowaniu siê nienagannym i po nabyciu
w³asnoœci, cudzoziemcy bêd¹ u¿ywaæ praw
spo³ecznych i politycznych i bêd¹ mogli byæ mianowani na urzêdy publiczne. Senat jednak¿e
mocen jest przeci¹g ten czasu
skróciæ lub z w³asnej woli nadaæ prawo obywatelstwa jakiemu b¹dŸ cudzoziemcowi.
Ka¿demu obywatelowi wolno jest opuœciæ ojczyznê. pod opiek¹ prawa zostaj¹ tak¿e
wyznania tolerowane.
Artyku³ 4
Rząd Wolnego Miasta Krakowa i jego okrêgu zostaje w Senacie, z³o¿onym z dwunastu
cz³onków nazwanych senatorami i
jednego prezesa. Senat sprawuje w całej zupe³noœci w³adzê wykonawcz¹. Wszelka w³adza
wykonywaj¹ca lub administracyjna