MECHANICZNY
PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN II
P5
Mateusz Elbich
MECHANIKA I BUDOWA MASZYN
-
dr inż. M. Plewa
Politechnika
Białostocka
Wydział (Instytut)
...............................................................................................................................
SPRAWOZDANIE Z ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH
.......................................................................................................................................
(Nazwa przedmiotu
Ćwiczenie numer:
................
Temat: Badanie przebiegu włączania sprzęgła ciernego
.................................................................................................................................
(Imię i nazwisko studenta)
Rodzaj studiów: dzienne
Kierunek studiów:
..........................................................................................................
Specjalność:
................................................................................................................
Semestr:
.............................
Grupa laboratoryjna:
..........................
Prowadzący ćwiczenia:
...................................................................................................
OCENA
....................................................
(Data wykonania ćwiczenia)
1. Cel ćwiczenia.
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z praca układu układu napędowego sterowanego
sprzęgłem ciernym w trakcie włączania sprzęgła.
Zakres ćwiczenia:
-wyznaczenie masowych momentów bezwładności wirujących mas członu biernego układu
napędowego;
-wyznaczenie momentu oporu łożysk wału biernego M
oł
;
-wyznaczenie wpływu siły docisku sprzęgła (napięcia zasilającego elektromagnes sprzęgła) i
prędkości obrotowej wału biernego na moment tarcia sprzęgła M
spb
tj. sporządzenie
charakterystyk M
sp
=g
1
(U) i M
sp
=g
2
(n
s
).
2. Opis stanowiska pomiarowego.
Rys.3. Schemat stanowiska badawczego:1- silnik elektryczny, 2- sprzęgło cierne, 3- hamulec, 4- koło
zamachowe, 5- czujnik prędkości obrotowej, 6- rama
Układ napędowy składający się z silnika elektrycznego 1, sprzęgła ciernego 2,
hamulca 3 i koła zamachowego 4, jest zamocowany na spawanej konstrukcji ramowej 6. W
prezentowanym stanowisku badawczym zastosowano sprzęgło elektromagnetyczne ESM3-
20-25-24 f-my PPH FUMO. Stanowisko pomiarowe wyposażono w zasilacz pozwalający
zmieniać napięcie zasilające elektromagnes sprzęgła, co pozwoliło uzyskiwać różne wartości
siły docisku tarcz. Do pomiaru prędkości obrotowych wałów czynnego i biernego
wykorzystano czujniki 5. Zastosowany w układzie hamulec jest w ćwiczeniu wykorzystany
tylko do zatrzymania wałów.
3. Wyniki pomiarów i obliczenia.
a) Wyniki pomiarów czasu hamowania członu biernego układu napędowego do
wyznaczania momentu tarcia łożysk (M
oł
):
Nr
pomiaru
t
1
[s]
t
2
[s]
Δt
h
[s]
n
1
[obr/min]
n
2
[obr/min]
Δn
[obr/min]
ε
oł
[1/s
2
]
M
oł
[Nm]
1.
16,5
32,78
16,24
1156
489,5
666,5
4,3
0,502
2.
13,64
24,2
10,56
1192
733,7
458,3
4,54
0,53
3.
19,36
29,26
9,9
1173
750,3
422,7
4,49
0,524
b) Wyniki pomiarów czasu włączania sprzęgła przy n
s
= 1200 obr/min:
Napięcie
[V]
t
1
[s]
t
2
[s]
Δt
wł
[s]
n
1
[obr/min]
n
2
[obr/min]
Δn
[obr/min]
ε
wł
[1/s
2
]
M
sp
[Nm]
11
9,24
10,12
0,88
0,15
1271
1270,85
151,16 18,15
9,1
6,82
8,14
1,32
272,7
1176
903,3
71,63
8,88
6
7,92
13,4
5,48
149,2
1171
1021,8
19,52
2,8
c) Wyniki pomiarów czasu włączania sprzęgła przy n
s
= 1100 obr/min:
Napięcie
[V]
t
1
[s]
t
2
[s]
Δt
wł
[s]
n
1
[obr/min]
n
2
[obr/min]
Δn
[obr/min]
ε
wł
[1/s
2
]
M
sp
[Nm]
11
5,5
6,38
0,88
0,45
1184
1183,55
140,77 16,94
9,1
6,28
8,14
1,86
0,61
1051
1050,49
59,11
7,41
6
5,72
11,88
6,16
1,05
1083
1082,95
18,4
2,67
d) Wyniki pomiarów czasu włączania sprzęgła przy n
s
= 1000 obr/min:
Napięcie
[V]
t
1
[s]
t
2
[s]
Δt
wł
[s]
n
1
[obr/min]
n
2
[obr/min]
Δn
[obr/min]
ε
wł
[1/s
2
]
M
sp
[Nm]
6
6,6
12,32
5,72
0,92
992,7
991,78
18,15
2,64
Obliczam masowy moment bezwładności:
m=5,5 kg
𝑉
1
=
3,8 ∗ 3,14 ∗ (239,6
2
− 178²)
4
≈ 76735,17 𝑚𝑚³
𝑉
2
=
9,1 ∗ 3,14 ∗ (239,6
2
− 75,2²)
4
≈ 369698,41 𝑚𝑚³
𝑉
3
=
0,3 ∗ 3,14 ∗ (239,6
2
− 174,9²)
4
≈ 6315,67 𝑚𝑚³
𝑉
4
=
11,4 ∗ 3,14 ∗ (262,2
2
− 174,9²)
4
≈ 341483,37 𝑚𝑚³
𝑉
𝑐
= 𝑉
1
+ 𝑉
2
+ 𝑉
3
+ 𝑉
4
= 794232,62 𝑚𝑚³
𝑚
1
=
𝑉
1
∗ 𝑚
𝑉
𝑐
=
76735,17 ∗ 5,5
794232,62
≈ 0,53 𝑘𝑔
𝑚
2
=
𝑉
2
∗ 𝑚
𝑉
𝑐
=
369698,41 ∗ 5,5
794232,62
≈ 2,56 𝑘𝑔
𝑚
3
=
𝑉
3
∗ 𝑚
𝑉
𝑐
=
6315,67 ∗ 5,5
794232,62
≈ 0,044 𝑘𝑔
𝑚
4
=
𝑉
4
∗ 𝑚
𝑉
𝑐
=
341483,37 ∗ 5,5
794232,62
≈ 2,36 𝑘𝑔
𝑉
𝑐
𝑚
=
𝑉
1
𝑚
1
=
𝑉
2
𝑚
2
=
𝑉
3
𝑚
3
=
𝑉
4
𝑚
4
𝐼 =
𝑚(𝑟
1
² + 𝑟
2
²)
2
𝐼
1
=
0,53 ∗ (119,8
2
+ 89²)
2
≈ 5902,36 [𝑘𝑔 ∗ 𝑚𝑚²]
𝐼
2
=
2,56 ∗ (119,8
2
+ 37,6²)
2
≈ 20180,22 [𝑘𝑔 ∗ 𝑚𝑚²]
𝐼
3
=
0,044 ∗ (119,8
2
+ 87,45²)
2
≈ 483,99 [𝑘𝑔 ∗ 𝑚𝑚²]
𝐼
4
=
2,36 ∗ (131,1
2
+ 87,45²)
2
≈ 29428,91 [𝑘𝑔 ∗ 𝑚𝑚²]
𝐼
𝑏𝑑
= 𝐽
1
+ 𝐽
2
+ 𝐽
3
+ 𝐽
4
= 55995,48 𝑘𝑔 ∗ 𝑚𝑚
2
≈ 559,95[𝑘𝑔 ∗ 𝑐𝑚²]
𝐼
𝑏
=
𝐼
𝑏𝑑
∗ 𝜀
𝐻
̽
𝜀
𝐻
− 𝜀
𝐻
̽
; 𝜀
𝐻
̽ = 3
1
𝑠
2
; 𝜀
𝐻
= 4,44 [
1
𝑠
2
]
𝐼
𝑏
=
559,95 ∗ 3
4,44 − 3
≈ 1166,56 [𝑘𝑔 ∗ 𝑐𝑚²]
Wyznaczenie momentu oporu łożysk:
1)
𝛥𝑛 = 666,5 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 12,26 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 666,5
60
≈ 69,76 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑜ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
69,76
12,23
≈ 4,3 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑜ł
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 4,3 ≈ 0,502 [𝑁𝑚]
2)
𝛥𝑛 =
458,3
[𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 10,56 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 458,3
60
≈ 47,97 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑜ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
47,97
10,56
≈ 4,54 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑜ł
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 4,54 ≈ 0,53 [𝑁𝑚]
3)
𝛥𝑛 = 422,7 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 9,9 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 422,7
60
≈ 44,42 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑜ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
44,42
9,9
≈ 4,49 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑜ł
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 4,49 ≈ 0,524 [𝑁𝑚]
wyznaczenie momentów włączenia sprzęgła:
dla n
s
=1200 [obr/min]:
U
1
=11 [V]
𝛥𝑛 = 1270,85 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 0,88 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 1270,85
60
≈ 133,02 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
133,02
0,88
≈ 151,16 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 151,16 + 0,519 ≈ 18,15 [𝑁𝑚]
U
2
=9,1 [V]
𝛥𝑛 = 903,3 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 1,32 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 903,3
60
≈ 94,55 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
94,55
1,32
≈ 71,63 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 71,63 + 0,519 ≈ 8,88[𝑁𝑚]
U
3
=6 [V]
𝛥𝑛 = 1021,8 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 5,48 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 1021,8
60
≈ 106,95 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
106,95
5,48
≈ 19,52 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 19,52 + 0,519 ≈ 2,8 [𝑁𝑚]
dla n
s
=1100 [obr/min]:
U
1
=11 [V]
𝛥𝑛 = 1183,55 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 0,88 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 1183,55
60
≈ 123,88 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
123,88
0,88
≈ 140,77 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 140,77 + 0,519 ≈ 16,94 [𝑁𝑚]
U
2
=9,1 [V]
𝛥𝑛 = 1050,49 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 1,86 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 1050,49
60
≈ 109,95 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
109,95
1,86
≈ 59,11 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 59,11 + 0,519 ≈ 7,41 [𝑁𝑚]
U
3
=6 [V]
𝛥𝑛 = 1082,95 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 6,16 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 1082,95
60
≈ 113,35 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
113,35
6,16
≈ 18,4 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 18,4 + 0,519 ≈ 2,67 [𝑁𝑚]
dla n
s
=1000 [obr/min]:
U
3
=6 [V]
𝛥𝑛 = 991,78 [𝑜𝑏𝑟/𝑚𝑖𝑛]
𝛥𝑡 = 5,72 [𝑠]
𝐼
𝑏
= 1166,56 ∗ 10
−4
[𝑘𝑔 ∗ 𝑚²]
𝛥𝜔 =
2𝜋𝛥𝑛
60
=
2𝜋 ∗ 991,78
60
≈ 103,81 [
1
𝑠
]
𝜀
𝑤ł
=
𝛥𝜔
𝛥𝑡
=
103,81
5,72
≈ 18,15 [ 1/𝑠
2
]
𝑀
𝑠𝑝
= 𝐼
𝑏
∗ 𝜀
𝑤ł
+ 𝑀
𝑜ł
= 1166,56 ∗ 10
−4
∗ 18,15 + 0,519 ≈ 2,64 [𝑁𝑚]
4. Analiza wyników.
a) Wykresy zależności momentu tarcia od napięcia:
dla n
s
=1200 [obr/min]:
dla n
s
=1100 [obr/min]:
b) wykres zależności momentu tarcia od prędkości obrotowej dla napięcia U=6 V:
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
4
6
8
10
12
M
sp
[Nm
]
Napięcie [V]
Liniowy (Serie1)
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
4
6
8
10
12
M
sp
[Nm
]
Napięcie [V]
Liniowy (Serie1)
2,6
2,62
2,64
2,66
2,68
2,7
2,72
2,74
2,76
2,78
2,8
2,82
950
1000
1050
1100
1150
1200
1250
M
sp
[
Nm
]
n [obr/min]
Liniowy (Seria 1)
5. Wnioski.
Na podstawie przeprowadzonych obliczeń oraz sporządzonych wykresów można
wywnioskować, że wraz ze wzrostem napięcia rośnie moment tarcia sprzęgła. Sprawa
również ma się tak samo dla zależności momentu tarcia sprzęgła od prędkości obrotowej.
Moment tarcia sprzęgła przy prędkości obrotowej n=1200 obr/min przyjmuje większą wartość
przy tym samym napięciu niż moment tarcia sprzęgła przy prędkości obrotowej n=1100
obr/min. Błędy mogły być spowodowane niedokładnością odczytu z przyrządów wartości
mierzonej oraz zaokrąglaniami wyników.