Wulkanizator

(814104)

Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Wulkanizator (814104)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-276-8 (276)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach .................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................

4

2. Opis zawodu ................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie .............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Weryfikowanie, dobieranie metody i przygotowywanie

do naprawy elementów gumowych Kz1 ......................... 10

3.2. Naprawianie elementów gumowych metod

ą

wulkaniza-

cji Kz2 .............................................................................. 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ........................................................................................ 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach:

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS

2010):

814104 Wulkanizator

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

(w Mi

ę

-

dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 –
poziom 3).

Grupa elementarna 8141 – Operatorzy maszyn i urz

ą

dze

ń

do pro-

dukcji wyrobów gumowych (w Mi

ę

dzynarodowym Standardzie Klasy-

fikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 8141 Rubber products
machine operators).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja G. Handel hurtowy i detaliczny. Naprawa pojazdów samo-
chodowych wł

ą

czaj

ą

c motocykle, Dział 45. handel hurtowy i deta-

liczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samocho-
dowych, Grupa 45.2. Konserwacja i naprawa pojazdów samocho-
dowych, z wył

ą

czeniem motocykli. Sekcja C. Przetwórstwo prze-

mysłowe, Dział 22. Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucz-
nych, Grupa 22.1. Produkcja wyrobów z gumy.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e małe − 1, mikro − 4, w tym usługowe − 4,

inne usługowo-handlowe – 1), przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Urszula Jastrz

ę

bska – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik MB Mo-

tors Sp. z o.o. w Piasecznie,

•

Krzysztof Witowski – Auto Tech w Warszawie,

•

Mariusz Radzimierski – Wojskowa Akademia Techniczna w War-

szawie,

•

Maciej Szyndler – Zespół Szkół Samochodowych i Licealnych Nr 3

w Warszawie.

5

Ewaluatorzy:

•

Stanisław Półtorak – P.H.U. Auto Serwis Zygmunt Bieli

ń

ski w War-

szawie,

•

Monika Mazur – Organizacja Narodów Zjednoczonych, Program

Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), Biuro Projektowe
w Polsce, Warszawa,

Recenzenci:

•

Piotr Borkowski – BS Autotronik w Piasecznie,

•

Marcin Wieczorek – Wojskowa Akademia Techniczna w Warsza-

wie.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Roman Kantorski (przewodnicz

ą

cy) – Polska Izba Motoryzacji

w Warszawie,

•

Grzegorz Sołtysiak – Ogólnopolskie Porozumienie Zwi

ą

zków Za-

wodowych w Warszawie,

•

Janusz Zdort – Cech Rzemiosł Motoryzacyjnych w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

08.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Wulkanizator naprawia opony, d

ę

tki i inne elementy gumowe meto-

d

ą

wulkanizacji.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Wulkanizator jest zawodem o charakterze usługowym. Zajmuje si

ę

napraw

ą

, w tym regeneracj

ą

i konserwacj

ą

, opon i d

ę

tek oraz innych

elementów gumowych. Przewa

ż

aj

ą

ca cz

ęść

usług wulkanizacyjnych

zwi

ą

zana jest z wyrobami przemysłu oponiarskiego. Dlatego od wulka-

nizatora wymaga si

ę

znajomo

ś

ci zagadnie

ń

z zakresu mechaniki po-

jazdowej. Do głównych zada

ń

wulkanizatora nale

ż

y weryfikacja ele-

mentów gumowych, ustalenie przyczyny uszkodzenia i okre

ś

lenie me-

tody oraz technologii naprawy. Wulkanizator demontuje element, po
przygotowaniu wykonuje napraw

ę

lub bie

ż

nikowanie metod

ą

wulkani-

zacji oraz ocenia jako

ść

wykonanych prac. Dobiera materiały u

ż

ywane

podczas wykonywania usługi oraz monitoruje parametry procesu wul-
kanizacji, takie jak temperatura i czas. W małych i

ś

rednich zakładach

wulkanizacyjnych ustala równie

ż

koszt i zakres pracy z klientem.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Wulkanizator znajduje zatrudnienie w jednoosobowych firmach

usługowych oraz małych i

ś

rednich przedsi

ę

biorstwach,

ś

wiadcz

ą

cych

wył

ą

cznie usługi wulkanizacyjne lub w serwisach samochodowych

z działem wulkanizacyjnym. Stanowisko pracy wulkanizatora zlokalizo-
wane jest w warsztacie, co powoduje,

ż

e nara

ż

ony jest na hałas, zapy-

lenie, wysok

ą

temperatur

ę

, opary wieloskładnikowych mieszanin sub-

stancji chemicznych, w szczególno

ś

ci substancji o działaniu rakotwór-

czym takich, jak benzen, talk zawieraj

ą

cy azbest, mgły kwasu siarko-

wego, N-nitrozoaminy, rozpuszczalniki zanieczyszczone benzenem
i inne. Konieczne jest

ś

cisłe stosowanie si

ę

do zasad BHP, ergonomii,

ochrony ppo

ż

. i ochrony

ś

rodowiska. Kontakt z substancjami chemicz-

nymi mo

ż

e powodowa

ć

ostre lub przewlekłe zatrucia, choroby skóry,

oczu, czy schorzenia układu oddechowego. Wulkanizator stosuje na-
rz

ę

dzia r

ę

czne (mechaniczne, elektryczne i pneumatyczne) oraz urz

ą

-

dzenia do demonta

ż

u opon i wulkanizacji sterowane elektrycznie lub

7

pneumatycznie.

Praca w wymuszonej pozycji ciała, przenoszenie du-

ż

ych i ci

ęż

kich opon (kół) mo

ż

e przyczyni

ć

si

ę

do powstawania urazów

oraz bólów pleców, r

ą

k i nóg. Prac

ę

wulkanizatora charakteryzuje wie-

lokrotne powtarzanie tych samych czynno

ś

ci, monotonia oraz sezono-

we nat

ęż

enie pracy. Wulkanizator pracuje w systemie jedno- lub dwu-

zmianowym, samodzielnie lub w zespole.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Od wulkanizatora wymaga si

ę

zdolno

ś

ci manualnych, odporno

ś

ci na

monotoni

ę

pracy, umiej

ę

tno

ś

ci współdziałania w zespole i pozytywnego

nastawienia do klienta. Osoba wykonuj

ą

ca ten zawód powinna cecho-

wa

ć

si

ę

dokładno

ś

ci

ą

, rzetelno

ś

ci

ą

oraz spostrzegawczo

ś

ci

ą

Ze wzgl

ę

-

du na charakter pracy i wyst

ę

puj

ą

ce zagro

ż

enia oczekuje si

ę

,

ż

e b

ę

dzie

to pracownik w pełni sprawny, wytrzymały na wysiłek fizyczny, mało
wra

ż

liwy na działanie alergenów kontaktowych i szkodliwych czynników

chemicznych wyst

ę

puj

ą

cych na stanowisku pracy wulkanizatora. Powi-

nien mie

ć

sprawny zmysł dotyku oraz wzroku i słuchu (z mo

ż

liwo

ś

ci

ą

korygowania okularami i aparatem słuchowym), na poziomie pozwala-
j

ą

cym na prac

ę

przy niedostatecznym nat

ęż

eniu

ś

wiatła i na identyfika-

cj

ę

zagro

ż

e

ń

, których pojawieniu si

ę

towarzyszy charakterystyczny

d

ź

wi

ę

k.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Zawód wulkanizatora mo

ż

na zdoby

ć

na drodze kształcenia rze-

mie

ś

lniczego. Pracodawcy zatrudniaj

ą

równie

ż

osoby, które posiadaj

ą

wykształcenie zasadnicze zawodowe w zawodzie mechanik pojazdów
samochodowych lub zdały egzamin potwierdzaj

ą

cy kwalifikacje zawo-

dowe w zakresie kwalifikacji M.18. Diagnozowanie i naprawa podze-
społów i zespołów pojazdów samochodowych, uj

ę

tej w podstawie pro-

gramowej kształcenia w tym zawodzie. Mo

ż

liwe jest równie

ż

szkolenie

praktyczne (przyuczenie) na stanowisku pracy i zdobywanie kompeten-
cji w trakcie pracy. Wulkanizator powinien bra

ć

udział w szkoleniach

organizowanych przez zatrudniaj

ą

ce go przedsi

ę

biorstwo, izby rze-

mie

ś

lnicze, producentów urz

ą

dze

ń

do wulkanizacji oraz producentów

ogumienia.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo

ż

na po-

twierdzi

ć

w organizacjach rzemie

ś

lniczych egzaminem czeladniczym

i mistrzowskim dla zawodu wulkanizatora. Rozpoczynaj

ą

c prac

ę

jako

pomocnik wulkanizatora, mo

ż

na po zdobyciu kwalifikacji zawodowych,

zosta

ć

wulkanizatorem a nast

ę

pnie brygadzist

ą

lub mistrzem. Wulkani-

zator po uzupełnieniu wykształcenia ogólnego do poziomu

ś

redniego

i zdaniu egzaminu potwierdzaj

ą

cego kwalifikacje zawodowe w zakresie

M.12. Diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych
układów pojazdów samochodowych, M.18. Diagnozowanie i naprawa
podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych i M.42. Organizo-
wanie i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych, uj

ę

-

tych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie 311513 Technik
pojazdów samochodowych, mo

ż

e zosta

ć

kierownikiem serwisu lub

zakładu wulkanizacyjnego, a tak

ż

e rozpocz

ąć

studia wy

ż

sze na kierun-

kach zwi

ą

zanych z motoryzacj

ą

lub transportem.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Ocenianie uszkodze

ń

i ich przyczyn oraz okre

ś

lanie sposobu

wykonania naprawy (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z2. Planowanie i organizowanie procesów technologicznych napra-

wy (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3. Przygotowywanie elementu do naprawy lub regeneracji (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Wykonywanie czynno

ś

ci naprawczych z zastosowaniem wła

ś

ci-

wych metod i technologii (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z5. Obsługiwanie maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesie wul-

kanizacji (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z6. Kontrolowanie jako

ś

ci wykonanej pracy (niezb

ę

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z7. Prowadzenie dokumentacji procesu naprawy (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z8. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP,

ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska oraz wymaganiami ergono-

mii (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Weryfikowanie, dobieranie metody oraz przygotowywanie do

naprawy elementów gumowych (potrzebne do wykonywania za-
da

ń

: Z1, Z2, Z3, Z7, Z8).

Kz2 – Naprawianie elementów gumowych metod

ą

wulkanizacji (po-

trzebne do wykonywania zada

ń

: Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z8).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód wulkanizatora:

1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, procesy i poj

ę

cia ogólne

w zawodzie wulkanizatora; zna i rozumie podstawowe fakty poj

ę

cia

i zale

ż

no

ś

ci w zawodzie oraz w szerszym zakresie elementarne

uwarunkowania prowadzonej działalno

ś

ci w bran

ż

y motoryzacyjnej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów poprzez wybieranie podstawo-

wych metod, sprz

ę

tu technicznego, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi,

ś

rodków

ochrony osobistej oraz informacji zwi

ą

zanych z procesem wulkani-

zacji; potrafi wykonywa

ć

zadania według ogólnej instrukcji w cz

ę

-

ś

ciowo zmiennych warunkach; umie rozwi

ą

zywa

ć

typowe problemy,

odbiera

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi, tak

ż

e bardzo proste wypowiedzi

w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z7, Z8 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Weryfikowanie, dobieranie metody oraz

przygotowywanie do naprawy elementów
gumowych Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy ,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z weryfikowaniem, dobiera-
niem metody naprawczej i przygo-
towywaniem elementu do napra-
wy, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady BHP, ochrony ppo

ż

.,

ochrony

ś

rodowiska oraz wy-

magania ergonomii w zakresie
przygotowania elementów do
naprawy;

−

instrukcje obsługi i przezna-
czenie narz

ę

dzi i urz

ą

dze

ń

kontrolno-pomiarowych;

−

technologi

ę

naprawy wyrobów

gumowych, w tym opon;

−

prawo

o

ruchu

drogowym

w zakresie wymaga

ń

dotycz

ą

-

cych ogumienia pojazdów;

−

podstawy procesów chemicz-
nych zachodz

ą

cych podczas

wulkanizacji;

−

zasady budowy i eksploatacji
pojazdów w zakresie układu
jezdnego;

−

zasady sporz

ą

dzania zlece

ń

naprawy.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z weryfi-

kowaniem, dobieraniem metody
oraz przygotowywaniem elemen-
tów

gumowych

do

naprawy,

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

zasady BHP, ochro-

ny ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska

oraz

wymagania

ergonomii

w zakresie przygotowania ele-
mentów do naprawy;

−

obsługiwa

ć

narz

ę

dzia i urz

ą

dze-

nia kontrolno-pomiarowe: suw-
miark

ę

, wann

ę

wulkanizatorsk

ą

,

urz

ą

dzenie do pomiaru gł

ę

boko-

ś

ci bie

ż

nika, manometr;

−

ocenia

ć

uszkodzenia elemen-

tów gumowych;

−

dobiera

ć

technologi

ę

naprawy

do zweryfikowanego uszkodze-
nia;

−

dobiera

ć

materiały do wykona-

nia naprawy;

−

przygotowywa

ć

opon

ę

, d

ę

tk

ę

do naprawy/regeneracji;

−

sporz

ą

dza

ć

zlecenie naprawy

w zakresie weryfikacji usterki
i przygotowywania elementu do
naprawy.

11

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Naprawianie elementów gumowych metod

ą

wulkanizacji Kz2

Wiedza – zna i rozumie podstawo-
we fakty, zasady, procesy, poj

ę

cia

ogólne

i

zale

ż

no

ś

ci

zwi

ą

zane

z napraw

ą

elementów gumowych

metod

ą

wulkanizacji, w szczegól-

no

ś

ci zna:

−

zasady BHP, ochrony ppo

ż

.,

ochrony

ś

rodowiska oraz wy-

magania ergonomii w zakresie
naprawy

elementów

gumo-

wych;

−

instrukcje obsługi i przezna-
czenie maszyn i urz

ą

dze

ń

u

ż

ywanych do wulkanizacji;

−

instrukcje obsługi i przezna-
czenie urz

ą

dze

ń

do demonta-

ż

u/monta

ż

u opon i wywa

ż

ania

kół;

−

technologi

ę

naprawy lub rege-

neracji elementów gumowych,
w tym opon i d

ę

tek;

−

dokumentacj

ę

serwisow

ą

w zakresie obsługi ogumienia;

−

metody kontroli napraw wulka-
nizacyjnych;

−

zasady sporz

ą

dzania zlece

ń

naprawy;

−

zasady sporz

ą

dzania kosztory-

sów naprawy.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania według okre

ś

lonej

instrukcji zwi

ą

zanych z napraw

ą

elementów

gumowych

metod

ą

wulkanizacji, w szczególno

ś

ci po-

trafi:

−

stosowa

ć

zasady BHP, ochro-

ny ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska

oraz

wymagania

ergonomii

w zakresie naprawy elementów
gumowych;

−

obsługiwa

ć

r

ę

czne, elektryczne

i pneumatyczne

urz

ą

dzenia

i narz

ę

dzia

wulkanizacyjne:

frez r

ę

czny, wann

ę

wulkaniza-

torsk

ą

, termopres itp.;

−

obsługiwa

ć

stanowiska

do

naprawy i kontroli opon, mon-
ta

ż

ownice do opon, wywa

ż

arki

do kół;

−

demontowa

ć

naprawiany ele-

ment;

−

lokalizowa

ć

i weryfikowa

ć

usz-

kodzenie;

−

naprawia

ć

lub

regenerowa

ć

elementy gumowe metod

ą

wul-

kanizacji;

−

naprawia

ć

opon

ę

metod

ą

bie

ż

-

nikowania;

−

dobiera

ć

warto

ść

ci

ś

nienia

w ogumieniu;

−

stosowa

ć

dokumentacj

ę

serwi-

sow

ą

w zakresie obsługi ukła-

dów kontroli warto

ś

ci ci

ś

nienia

i rodzaju gazu w ogumieniu;

12

−

kontrolowa

ć

wykonan

ą

napra-

w

ę

;

−

montowa

ć

naprawiany element;

−

wykonywa

ć

pogł

ę

bianie bie

ż

ni-

ka;

−

sprawdza

ć

skuteczno

ść

na-

prawy;

−

wywa

ż

a

ć

dynamicznie koła;

−

sporz

ą

dza

ć

zlecenie naprawy;

−

sporz

ą

dza

ć

kosztorys naprawy.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

dostosowuje zachowanie do zmiennych okoliczno

ś

ci pracy w warsz-

tacie wulkanizacyjnym,

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

ę

zada

ń

zwi

ą

zanych z napraw

ą

elementów gumowych metod

ą

wulkanizacji,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach w warsztacie wulkanizacyjnym,

−

ocenia swoje działania wykonywane w ramach współpracy zespo-
łowej oraz ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu wulkanizatora

przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 814104 Wulkanizator

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.