BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA

Do pracy naukowej, magisterskiej bądź licencjackiej powinna być dołączona bibliografia
załącznikowa (literatura przedmiotu) będąca wykazem dokumentów wykorzystanych przez
autora.
Zasady opisu tych dokumentów ustala norma PN-ISO 690:2002 Dokumentacja. Przypisy
bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura. Norma ta jest przeznaczona do stosowania
przy sporządzaniu przypisów w celu włączenia ich do bibliografii i przy formułowaniu
powołań w tekście odpowiadających pozycjom w tej bibliografii. W przypadku
wykorzystania w pracy naukowej dokumentu elektronicznego stosuje się dodatkowo normę
PN-ISO 690-2:1999 Informacja i dokumentacja - Przypisy bibliograficzne - Arkusz 2:
Dokumenty elektroniczne i ich części.

Przypisy dotyczące książki (do trzech autorów), pracy zbiorowej

Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli
osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w
dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł; w
przypadku więcej niż trzech autorów podaje się tylko pierwszego i dodaje się skrót "et al."
bądź "i in." ; można podawać nazwy redaktorów książek składających się z prac
pochodzących z różnych źródeł lub artykułów kilku autorów, pod warunkiem, że redaktor jest
wyraźnie wskazany; w takich przypadkach po nazwie należy dodać w nawiasie okrągłym
skrót "red."
Tytuł: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność drugorzędna: redaktorzy, tłumacze i in.; ich nazwy i funkcje można
przejmować do oznaczenia odpowiedzialności drugorzędnej, występującej po tytule
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się
przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub
datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Objętość: liczba stronic lub (dla książek wielotomowych) liczba woluminów
Seria: nazwę i numerację przejmuje się w postaci występującej na dokumencie
Uwagi: informacje uznane za ważne do odnotowania
Numer znormalizowany: ISBN

Przykład 1

PUŁŁO, Andrzej. Prace magisterskie i licencjackie : wskazówki dla studentów. Wyd. 2.
Warszawa : Wydawnictwa Prawnicze PWN, 2001. 108 s.
ISBN 83-88296-55-8

Odpowiedzialność główna: PUŁŁO, Andrzej
Tytuł: Prace magisterskie i licencjackie : wskazówki dla studentów

Wydanie: Wyd. 2
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwa Prawnicze PWN
Data wydania: 2001
Objętość: 108 s.
Numer znormalizowany: ISBN 83-88296-55-8

Przykład 2

Dynamika transformacji polskiej gospodarki. Praca zbiorowa pod kier. nauk. Marka Belki i
Witolda Trzeciakowskiego. Wyd. 1. Warszawa : Poltext, 1997. 2 wol. ISBN 83-86890-22-3

Tytuł: Dynamika transformacji polskiej gospodarki
Odpowiedzialność drugorzędna: Praca zbiorowa pod kier. nauk. Marka Belki i Witolda
Trzeciakowskiego
Wydanie: Wyd. 1
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Poltext
Data wydania: 1997
Objętość: 2 wol.
Numer znormalizowany: ISBN 83-88296-55-8

Przykład 3

KUKUŁA, Karol (red. nauk.). Wprowadzenie do ekonometrii w przykładach i zadaniach.
Wyd. 2 popr. i rozszerz. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. 370 s. ISBN 83-
01-12756-2.

Odpowiedzialność główna: KUKUŁA, Karol (red. nauk.)
Tytuł: Wprowadzenie do ekonometrii w przykładach i zadaniach
Wydanie: Wyd. 2 popr. i rozszerz.
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Data wydania: 2003
Objętość: 370 s.
Numer znormalizowany: ISBN 83-01-12756-2

Przypisy dotyczące fragmentu książki

W przypisie identyfikującym wyodrębnioną część książki (rozdział, tom, dodatek itp.)
numerację, tytuł i inne szczegóły charakterystyczne dla części następują po odpowiednich
szczegółach odnoszących się do całości dzieła.

Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli
osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w
dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł; w
przypadku więcej niż trzech autorów podaje się tylko pierwszego i dodaje się skrót "et al."
bądź "i in."
Tytuł dokumentu macierzystego: w formie występującej w źródle
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się
przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Numeracja części: numer tomu, części
Odpowiedzialność drugorzędna: redaktorzy, tłumacze i in.; ich nazwy i funkcje można
przejmować do oznaczenia odpowiedzialności drugorzędnej, występującej po tytule
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub
datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: numer rozdziału, jego tytuł (mogą być tylko
pierwsze wyrazy tytułu), strony, na których fragment jest zamieszczony

Przykład 1:

MASIOTA, Jacek. Elektroniczne instrumenty płatnicze. Wyd. 1. Bydgoszcz : Oficyna
Wydawnicza Branta, 2003. Rozdz. 5, Karty płatnicze oraz instrumenty pieniądza
elektronicznego w Unii Europejskiej, s. 126-140.

Odpowiedzialność główna: MASIOTA, Jacek
Tytuł dokumentu macierzystego: Elektroniczne instrumenty płatnicze
Wydanie: Wyd. 1
Miejsce wydania: Bydgoszcz
Wydawca: Oficyna Wydawnicza Branta
Data wydania: 2003
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Rozdz. 5, Karty płatnicze oraz instrumenty
pieniądza elektronicznego w Unii Europejskiej, s. 126-140

Przykład 2:

JAKÓBIK, Witold. Zmiany systemowe a struktura gospodarki w Polsce. Warszawa :
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. Rozdz. 3, Zmiany strukturalne..., s. 97-138.

Odpowiedzialność główna: JAKÓBIK, Witold

Tytuł dokumentu macierzystego: Zmiany systemowe a struktura gospodarki w Polsce
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Data wydania: 2000
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Rozdz. 3, Zmiany strukturalne..., s. 97-138

Przypisy dotyczące artykułu w książce

Pod pojęciem artykułu rozumie się niezależny tekst stanowiący część publikacji. Elementy
przypisu dotyczące artykułu podajemy przed danymi przypisu odnoszącymi się do całości
książki i wyraźnie oddzielamy stosując np. wyrazy takie jak "In" lub "W:". Na końcu przypisu
podajemy paginację wskazującą lokalizację artykułu w obrębie książki.

Odpowiedzialność główna: autor artykułu (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł artykułu: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność główna: autor książki (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł książki: w formie występującej w źródle
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się
przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub
datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: strony, na których artykuł został
zamieszczony

Przykład:

SZAŁKOWSKI, Adam. Kapitał intelektualny menedżera personalnego jako czynnik rozwoju
przedsiębiorstwa. W: Zarządzanie wiedzą a procesy restrukturyzacji i rozwoju
przedsiębiorstw : materiały z międzynarodowej konferencji naukowej Krynica, 26-28
października 2000 roku. Kraków : s.n., 2000, s. 156-161.

Odpowiedzialność główna: SZAŁKOWSKI, Adam
Tytuł artykułu: Kapitał intelektualny menedżera personalnego jako czynnik rozwoju
przedsiębiorstwa
Tytuł książki: Zarządzanie wiedzą a procesy restrukturyzacji i rozwoju przedsiębiorstw :
materiały z międzynarodowej konferencji naukowej Krynica, 26-28 października 2000 roku
Miejsce wydania: Kraków
Wydawca: w książce nia ma nazwy wydawcy; podajemy wyrażenie "wydawca nieznany" lub
odpowiedni skrót
Data wydania: 2000
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: s. 156-161

Przypisy dotyczące całości czasopisma

Tytuł: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność: redaktor, ciało zbiorowe itp.
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się
przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Oznaczenie zeszytu: daty i/lub numery; jeżeli przypis odnosi się do całości czasopisma, które
nie przestało się ukazywać, należy podawać oznaczenie chronologiczne i/lub numerowanie
tylko pierwszego zeszytu uzupełnione myślnikiem; w przypisie dotyczącym całości
wydawnictwa, które przestało się ukazywać lub części ciągu należy podawać oznaczenie
chronologiczne i/lub numerowanie pierwszego i ostatniego zeszytu
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub
datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Seria: podajemy nazwę i numerację w postaci występującej na dokumencie
Uwagi: informacje uznane za ważne do odnotowania
Numer znormalizowany: ISSN

Przykład 1:

Bank i Kredyt. L. Laskowski - redaktor naczelny. Styczeń 1970 nr 1-. Warszawa : Państw.
Wydaw. Ekonomiczne, 1970-. ISSN 0137-5520.

Tytuł: Bank i Kredyt
Odpowiedzialność: L. Laskowski - redaktor naczelny
Oznaczenie zeszytu: Styczeń 1970 nr 1-
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Państw. Wydaw. Ekonomiczne
Data wydania: 1970-
Numer znormalizowany: ISSN 0137-5520

Przykład 2:

Zagadnienia Informacji Naukowej. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych
Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. 2000 nr 2 (76).
Warszawa : Wydawnictwo SBP, 2000. ISSN 0324-8194.

Tytuł: Zagadnienia Informacji Naukowej
Odpowiedzialność: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu
Warszawskiego, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich
Oznaczenie zeszytu: 2000 nr 2 (76)
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo SBP
Data wydania: 2000
Numer znormalizowany: ISSN 0324-8194

Przypisy dotyczące artykułu w czasopiśmie

Odpowiedzialność główna: autor artykułu (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł artykułu: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność drugorzędna:redaktorzy, tłumacze, ilustratorzy i in.
Tytuł czasopisma: w formie występującej w źródle
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się
przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: rok, oznaczenie zeszytu, strony, na których
artykuł został zamieszczony

Przykład:

KRUSZKA, Michał. WTO i usługi finansowe: zobowiązania europejskich państw okresu
transformacji. Bank i Kredyt. Sierpień 2003, nr 8, s.13-24.

Odpowiedzialność główna: KRUSZKA, Michał
Tytuł artykułu: WTO i usługi finansowe: zobowiązania europejskich państw okresu
transformacji
Tytuł czasopisma: Bank i Kredyt
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Sierpień 2003, nr 8, s.13-24

Przypisy dotyczące dokumentów elektronicznych i ich części

Norma, na którą powołujemy się we wstępie, przeznaczona jest do stosowania w celu
sporządzania przypisów dotyczących dokumentów elektronicznych oraz w celu włączenia do
bibliografii załącznikowej i formułowania powołań w tekście odpowiadających właściwym
pozycjom tej bibliografii. Zasady, jakie podaje norma, obejmują przypisy dotyczące baz
danych, programów komputerowych, elektronicznych wydawnictw zwartych i ciągłych,
biuletynów elektronicznych i innych systemów elektronicznego komunikowania się (np. listy
dyskusyjne) oraz artykułów i fragmentów tych dokumentów. Na potrzeby naszych
użytkowników zamieszczamy sposoby cytowania:
a)

całości e-książki

b)

fragmentu e-książki

c)

artykułu z e-czasopisma (np. archiwa e-czasopism)

Podajemy wyłącznie elementy obowiązkowe opisu w postaci legendy - najpierw z
objaśnieniami ogólnymi, potem dla konkretnych przykładów.

a) opis całości e-książki

Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli
osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w
dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł
Tytuł: w formie występującej w źródle
Typ nośnika: podajemy w nawiasach kwadratowych; może to być [online], [CD-ROM],
[dyskietka]
Wydanie: wydanie, wersja (np. wyd. 5, wersja 3.5)
Miejsce wydania: podajemy, o ile potrafimy je ustalić; jeżeli informacja pochodzi spoza
źródła podajemy ją w nawiasach kwadratowych, jeżeli jest podana w źródle zamieszczamy ją
w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma pełna lub skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", przy czym dla
dokumentów dostępnych online, które ukazują się przez więcej niż jeden rok, możemy w
ogóle pominąć to pole i podać datę dostępu (w polu data dostępu) ujętą w nawiasy
kwadratowe
Data aktualizacji: podajemy datę jeśli jest ona znana
Data dostępu: dla dokumentów online
Warunki dostępu: dla dokumentów online
Numer znormalizowany: ISBN

Przykład 1

Kopaliński, W. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM]. Wersja
1.0.3.16 Łódź: PRO-media CD, 1998. Aktualizowane w dniu 25.11.1998. ISBN 83-7231-731-
3.

Odpowiedzialność główna: Kopaliński Władysław
Tytuł: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych
Typ nośnika: [CD-ROM]
Wydanie: wersja 1.0.3.16
Miejsce wydania: Łódź
Wydawca: PRO-media CD
Data wydania: 1998
Aktualizacja: Aktualizowane w dniu 25.11.1998
Numer znormalizowany: ISBN 83-7231-731-3

Przykład 2

WIEM 2001 [on-line]. Edycja 2001. [Bielsko-Biała]: Onet.pl SA [dostęp: 27 marca 2003].
Dostępny w Internecie: <http://wiem.onet.pl>.

Tytuł: WIEM 2001
Typ nośnika: [online]
Wydanie: Edycja 2001

Miejsce wydania: [Bielsko-Biała] - ustaliliśmy to telefonicznie z krakowskim Oddziałem
Onetu; gdybyśmy tego nie ustalili pominęlibyśmy to pole
Wydawca: Onet.pl SA
Data dostępu: [dostęp: 27 marca 2003]
Warunki dostępu: Dostępny w Internecie: <http://wiem.onet.pl>

b) opis fragmentu e-książki

Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli
osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w
dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł
Tytuł: tytuł dokumentu macierzystego
Typ nośnika: podajemy w nawiasach kwadratowych; może to być [on-line], [CD-ROM],
[dyskietka]
Wydanie: wersja, wydanie (np. wersja 3.5, wyd. 5)
Miejsce wydania: podajemy o ile potrafimy je ustalić; jeżeli informacja pochodzi spoza źródła
podajemy ją w nawiasach kwadratowych, jeżeli jest podana w źródle zamieszczamy ją w
oryginalnym języku
Wydawca: może być forma pełna lub skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright" przy czym dla
dokumentów dostępnych online, które ukazują się przez więcej niż jeden rok, możemy w
ogóle pominąć to pole i podać datę dostępu (w polu data dostępu) ujętą w nawiasy
kwadratowe
Data aktualizacji: podajemy datę jeśli jest ona znana
Data dostępu: dla dokumentów online
Tytuł fragmentu:
Lokalizacja w obrębie dokumetu macierzystego:należy podawać jeżeli format dokumentu
uwzględnia paginację (np. strony w dokumencie w formacie pdf)
Warunki dostępu: dla dokumentów online
Numer znormalizowany: ISBN

Przykład:

Kopaliński, Wł. Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego [CD-ROM].
Wersja 1.00.000 Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2000. Słownik eponimów
czyli wyrazów odimiennych. ISBN 83-01-13194-2.

Odpowiedzialność główna: Kopaliński, Władysław
Tytuł: Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego
Typ nośnika: [CD-ROM]
Wydanie: wersja 1.00.000
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN SA
Data wydania: 2000
Tytuł fragmentu: Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych
Numer znormalizowany: ISBN 83-01-13194-2

c) Opis artykułu z e-czasopisma

Odpowiedzialność główna (artykułu): autor (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł (artykułu):
Tytuł (wydawnictwa ciągłego): stosujemy wyróżnienia typograficzne, interpunkcję lub
wyrażenie takie jak "In"
Typ nośnika: podajemy w nawiasach kwadratowych; może to być [online], [CD-ROM],
[dyskietka]
Wydanie: wersja, wydanie (np. wersja 3.5, wyd. 5)
Oznaczenie zeszytu: możliwie pełne oznaczenie chronologiczne (miesiąc, rok itp.) i
numerowanie (numer tomu, zeszytu itp.)
Data aktualizacji: podajemy datę jeśli jest ona znana
Data dostępu: dla dokumentów online
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: podajemy, gdy format dokumentu
uwzględnia paginację (np. strony w dokumencie w formacie pdf)
Warunki dostępu: dla dokumentów online
Numer znormalizowany: ISSN

Przykład 1:

Bobińska, Maria. Ryzykowny kurs. W: Gazeta Prawna [online]. 2002-06-03, nr 105/2002
[dostęp 27 marca 2003]. s. 2. Dostępny w Internecie:
<http://archiwum.infor.pl/gp/index.php?str=s&P180=I02.2002.105.00000020a>. ISSN 1232-
6712

Odpowiedzialność główna (artykułu): Bobińska Maria
Tytuł (artykułu): Ryzykowny kurs
Tytuł (wydawnictwa ciągłego): Gazeta Prawna
Typ nośnika: [online]
Wydanie: 2002-06-03
Oznaczenie zeszytu: nr 105/2002
Data dostępu: [dostęp 27 marca 2003]
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: s. 2
Warunki dostępu: Dostępny w Internecie:
<http://archiwum.infor.pl/gp/index.php?str=s&P180=I02.2002.105.00000020a>
Numer znormalizowany: ISSN 1232-6712

Przykład 2:

Tadeusiewicz, Ryszard. Informacja o utworzeniu, a także o celach i sposobach działania
Polskiej Biblioteki Internetowej : Do wiadomości Rektorów-Członków KRASP. W: Biuletyn
EBIB [online]. Nr 2/2003 (42) luty. [dostęp 28 marca 2003]. Dostępny w Internecie:
<http://ebib.oss.wroc.pl/2003/42/tadeusiewicz.php>. ISSN 1507-7187

Odpowiedzialność główna (artykułu): Tadeusiewicz Ryszard
Tytuł (artykułu):Informacja o utworzeniu, a także o celach i sposobach działania Polskiej

Biblioteki Internetowej : Do wiadomości Rektorów-Członków KRASP - po dwukropku
wpisujemy podtytuł
Tytuł (wydawnictwa ciągłego): Biuletyn EBIB
Typ nośnika: [online]
Oznaczenie zeszytu: Nr 2/2003 (42) luty
Data dostępu: [dostęp 28 marca 2003]
Warunki dostępu: Dostępny w Internecie:
<http://ebib.oss.wroc.pl/2003/42/tadeusiewicz.php>.
Numer znormalizowany: ISSN 1507-7187