Przypisy

ROZMOWA PIERWSZA Kontekst
i horyzonty socjologii

1} „Polski Październik" to nazwa nadana wydarzeniom,
jakie miały miejsce w Polsce w roku 1956, po XX Zjeź-
dzie Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, na
którym Chruszczow dokonał krytyki stalinizmu. W Pol-
sce PZPR wykorzystała ten moment, by odebrać władzę
wojskowym i w czerwcu 1956 w czasie zamieszek w Po-
znaniu polała się krew. Pierwszym sekretarzem Partii zo-
stał wybrany Gomułka, który oparł się naciskom Mo-
skwy, by przywrócić poprzedni zakres kontroli. Nieposłu-
szeństwo Gomułki wobec Związku Radzieckiego osiągnęło
apogeum w październiku 1956, kiedy nie ugiął się pod
groźbą radzieckiej interwencji wojskowej. Gomułka spro-
wadził Polskę na jej własną socjalistyczną ścieżkę, ale po
Październiku zakazał jakiejkolwiek krytyki Związku Ra-
dzieckiego. Jak pisze w Sercu Europy Norman Davies,
„ubito interes - autonomiczna, narodowa gałąź komuni-
zmu powraca do służalczej wobec Związku Radzieckiego
roli. Polska Ludowa przestała był państwem marionetko-
wym, a stała się klientem". Z tego powodu Październik
jest dla Polaków symbolem roztrzaskanych nadziei
i abortowanej wolności. Jak ujął to w Głównych nurtach
marksizmu Leszek Kołakowski: „Tak zwany «polski Paź-

199

d/,iernik», który bynajmniej nie otworzył okresu społecz-
nej i kulturalnej odnowy c/y «liberali/,acji», symbolizuje
stopniowy zanik wszystkich tego rod/aju dążeń".

2) „The Editor" jest cotygodniowym kolorowym dodat-
kiem do dziennika „The Guardian". W każdy piątek po-
jawia się tam rubryka „The digcsted read" {„Do poczyta-
nia w streszczeniu"), w której główne wątki świeżo wyda-
nej książki przedstawia się w postaci liczącego kilkaset
słów streszczenia pod tytułem Nie masz czasu na czytanie
nowości? Pozwól, że zrobimy to za ciebie. Ta sama książka jest
omawiana także w około dwudziestu słowach pod tytułem
A jeśli naprawdę ci się spieszy - streszczenie streszczenia.

ROZMOWA TRZECIA
Ambiwalencje nowoczesności

1) Odwołanie do antyimigracyjnych zamieszek „w stylu
Dover" to aluzja do niepokojów, jakie wybuchły wiosną
2000 w porcie w Dover i były uzasadniane „moralną pa-
niką" w związku z domniemanym napływem „ekono-
micznych uchodźców" z Europy Wschodniej, w tym Ro-
mów, do Anglii.

BIBLIOTEKA GŁÓWNA UWM

WOLSZTYNIE

339900

Bibliografia

Pierwsza część poniższej Bibliografii zawiera opisy prac
Zygmunta Baumana wymienianych w rozmowach
i Przedmowie. W żadnym wypadku nie jest to pełna lista
publikacji Baumana. Druga część Bibliografii zawiera opi-
sy książek, do których odwołujemy się w rozmowach
i Przedmowie. Zygmunt Bauman wielokrotnie powołuje się
mimochodem na jakiegoś autora i w takich wypadkach
w Bibliografii można znaleźć przykładową książkę (lub
w kilku przypadkach parę książek) tego autora, którą, jak
można przypuszczać, Bauman mógł mieć na myśli, gdy
się na niego powoływał. Poniższa Bibliografia powinna
być zatem traktowana jako punkt wyjścia do dalszych
lektur i przemyśleń.

Prace Zygmunta Baumana

(1969) Modern Times, Modern Mancism, w: Peter L. Berger
(red.), Marrism and Sociology: Views frbm Eastern Europę,
New York: Appleton Century Crofts. (1972) Cutture,
Yalues and Science ofSociety, „Uniyersity of Leeds
Revicw", t. 15, s. 185-203.

201

(1973) Culture as Praxis, London; Routledge and Kegan

Paul.

(1976) Socialism: Tlić Activc Utopia, London: George Allen
and Unwin.

(1978) Hermeneutics and Social Science: Approaches to Un-

derstanding, London: Hutchinson.

(1987) Legislators and Interpreters: On Modernity, Post-mo-

dernity and Intellectuals, Cambridge: Polity. (Wyd. poi.:

Prawodawcy i tłumacze, Warszawa 1998).

(1988) Freedom, Milton Keynes: Open University Press.
(Wyd. poi.: Wolność, Kraków-Warszawa 1995).

(1989) Modernity and the Holocaust, Cambridge: Polity.

(Wyd. poi.: Nowoczesność i Zagląda, Warszawa 1992).

(1991) Modernity and Ambivalence, Cambridge: Polity.

(Wyd. poi.: Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wielo

znaczna, Warszawa 1995).

(1992a) Intimations of Postmodernity, London: Routledge.

(1992b) Mortality, Immortality and Othcr Life Strategies,

Cambridge: Polity. (Wyd. poi.: Śmierć i nieśmiertelność.

O wielości strategii życia, Warszawa 1998). (1993)

Postmodern Ethics, Cambridge: Polity. (Wyd. poi.: Etyka

ponowoczesna, Warszawa 1996). (1995) Life in Fragments:

Essays in Postmodern Morality, Cambridge: Polity.

(1997) Postmodernity and its Discontents, Cambridge: Poli-

ty. (Wyd. poi.: Potwwoczesność jako źródło cierpień, Warszawa

2000).

(1998a) Globalization: The Human Conseąuences, Cambrid-

ge: Polity. (Wyd. poi.: Globalizacja: i co z tego dla ludzi wy-

nika, Warszawa 2000).

(1998b) Work, Consumerism and the New Poor, Buchin-
gnam: Open University Press.

(1998c) What Prospccts of Morality in Times ofUncertainty?,
„Theory, Culture and Society", t. 15 (1), s. 11-22.
(1999a) Culture as Praxis, wyd. II, London: Sagę. (1999b)
In Search ofPolitics, Cambridge: Polity.

202

(I999c) The World Inhospitable to Levinas, „Philosophy To-
day", t. 43 (2); wersja rozszerzona: Private Morality, Im-
moral World, Bauman 2000b, s. 175-200. (2000a) Liifuid
Modernity, Cambridge: Polity. (2000b) The Individualized
Society, Cambridge: Polity. (2001) Community, Cambridge:
Polity.

Prace inne

Anderson, Benedict (1983) Imagined Communities: Reflec-

tions on the Origin and Spread of Nationalism, London: Ver-

so.

Arendt, Hannah: Korzenie totalitaryzmu, t. 1-2, przel. Ma-
riola Szawiel i Daniel Grinberg, Warszawa 1993. Arendt,
Hannah: Eichmann w Jerozolimie: rzecz o banalności zla,
przeł. Adam Szostkiewicz, Kraków 1987 i 1998.
Askonas, Peter i Stewart, Angus (red.) (2000) Social Inc-
lusion: Possibilities and Tensions, London: Macmillan.
Bauman, Janina: Zima o poranku. Opowieść dziewczynki z
warszawskiego getta, Kraków 1989. Baumann, Gerd (1999)
The Multicultural Riddle: Rethinking National, Ethnic and
Religious Identities, London: Routledge. Beck, Urlich (1992)
Risk Society: Towards a New Modernity, London: Sagę.

Beilharz, Peter (2000) Zygmunt Bauman: Dialectic of Mo-
dernity, London: Sagę.

Beilharz Peter (red.) (2001) The Bauman Rcader, Oxford:
Blackwell.

Bloch, Ernst (1986) The Principle ofHope, przel. Neyille Pla-
ice, Stephen Plaice i Paul Knight, t. 1-3, Oxford: Blackwell.
Boltanski, Luc (1999) Distant Suffcring: Morality, Media
and Politics, przel. Graham Burchell, Cambridge: Cam-
bridge University Press.

203

Borges, Jorge Luis (1970) Lahyrinths: Selected Stories and
Other Wńtinff, przel. Donald A. Yates i James E. Irby,
Harmondswcrth: Penguin.

;

Bourdieu, Pierre i in. (1999) Tlie Weightofthe World: Soda!
Suffcring m Contemporary Soclety, przeł. Priscilla Park-hurst
Ferguson, Susan Emmanuel, Joe Johnson i Shoggi T.
Waryn, Cambridge: Polity.

Canetti, Elia;: Masa i władza, przel. Eliza Borg i Maria
Przybyłowsks, Warszawa 1996.

Castoriadis, Cornelius (1987) Tlie Imaginary Institution of
Society, przet. ICathleen Blamcy, Cambridge: Polity. Cohn,
Norman (1967) Warrant ofGenocidc, London: Ey-re and
Spottiswoode.

Crozier, Micfiel (1964) The Bureaucmtic Phenomenon, Chi-
cago: University of Chicago Press.

Douglas, Mary (1966) Purity and Danger: Ań Analysis of
the Concepts ofPoiłution and Taboo, London: Routledge and
Kegan Paul.

Drucker, Peter (1989) The New Rcalitics, London: Heine-

mann.

Ehrenberg, Alain (1998) L'Agc de 1'hćroismc: Sport, cntrcpń-
se et esprit de contjuete dans la France contemporaine, „Cahiers
Internationaux de Sociologic", t. 35, s. 197-224. Elias,
Norbert (1987) The Socicty of !ndividuałs, red. Mi-chael
Schroter, przeł. Edmund Jephcott, Oxford: Blackwell.
Fromm, Erich: O sztuce miiości, przel. Aleksander Bogdań-
ski, Poznań 2002.

Fukuyama, Farncis: Koniec historii, przel, Tomasz Bieroń

i Marek Wichrowski; Ostatni człowiek, przel. Tomasz Bie-

roń, Poznań 1997.

Giddens, Anthony: Nowoczesność i tożsamość: „ja" i społe-

czeństwo w epoce późnej nowoczesności, przet. Alina Szulżyc-ka,

Warszawa 2001.

Giddens, Anthony (1992) The Transformation of Intimacy:

Sexuality, Lovc and Eroticism in Modem Societies, Cambrid-

ge: Polity.

Gillespie, Michael Allen (1995) Nihilism before Nietzsche,
Chicago: University of Chicago Press. Gramsci, Antonio
(1971) Selcctions from the Prison Notebooks, oprać, i przeł.
Quintin Hoarc i Geoffrcy Noweli Smith, London:
Lawrence and Wishart.

Jonas, Hans (1984) The lmperative of Responsibiłiiy: In Search
ofan Ethicsfor the Technological Agę, przeł. H. Jonas i D. Herr,
Chicago: Uniyersity of Chicago Press.
ICotakowski, Leszek (1969) Manńsm and Beyond: On Hi-
storicał Understanding and lndividuał Responsittiłity, przeł.
Jane Zielonko Peel, London: Pali Mali Press.
Kołakowski, Leszek: Główne nurty marksizmu, t. 3: Rozkład,
Londyn 1988.

"

!

Kołakowski, Leszek (1999) Preedom, Famę, Lying and Be-
trayal: Essays on Everyday Life, przel. Agnieszka Kołakow-
ska, Harmondsworth: Penguin.

;

Kuhn, Thomas (1970) The Stmcturc of Scientipc Revołu-
tions, wyd. H, Chicago: University of Chicago Press.
Levinas, Emmanuel: Całość i nieskończoność: esej o zewnętrz-
ności, przeł. Małgorzata Kowalska, Warszawa 1998.
Levinas, Emmanuel (1981) Othcrwise than Bcing, o r Beyond
Essencc, przeł. Alphonso Lingis, Haga: Martinus Nijhoff.
Marcuse, Herbert: Człowiek jednowymiarowy, przeł. Stani-
sław Konopacki i in., Warszawa 1991. Mills, C. Wright
(1959) The Sociological Imagination, New York: Oxford
University Press.

Moore, Barrington (1978) Injustice: The Soda! Rases of
Obedicnce and Revolt, London: Macmillan. Peyrefitte, Alain
(1998) Du „Minide" cn economie. Leęons au College de
France, Paris: Odile Jacob. Riesman, David oraz Glazer,
Nathan i Demey, Reuel: Samotny tłum, przeł. Jan
Strzelecki, Warszawa 1996. Rorty, Richard:
Obiektywność, relatywizm i prawda, przeł. Janusz
Margański, Warszawa 1999. Schutz, Alfred (1967)
Studies in Soda! Theory, t. 1-2, Haga: Martinus Nijhoff.

204

205

Seabrook, Jeremy (1988) The Race for Riches: The Human
Costs ofWealth, Basingstoke: Marshall Pickering. Sennett,
Richard (1986) The Fali of Public Mań, London: Faber.

Sennett, Richard i Cobb, Jonathan (1972) The Hidden In-
juries ofClass, New York: ICnopf.

Smith, Dennis (\999) Zygmunt Bauman: Prophet o/Postmo-
dernity, Cambridge: Polity.

Steiner, George: W zamku Sinobrodego: kilka uwag w kwestii
przedefiniowania kultury, przeł. Ola Kubińska, Gdańsk 1993.
Steiner, George (1972) Extra-Territoriai. Papers on Literaturę
and the Languagc Revolution, London: Faber. Tec, Nechama
(1986) When Light Pierccd the Darkness, Oxford: Oxford
University Press.

Spis treści

Słowo wstępne ..........................................................

7

Przedmowa................................................................... 9

Rozmowa pierwsza

Kontekst i horyzonty socjologii..................................
27

Rozmowa druga

Etyka i wartości ...................................................... 59

Rozmowa trzecia

Ambiwalencje nowoczesności ................................. 93

Rozmowa czwarta

Indywidualizm a kultura konsumpcyjna ................. 127

Rozmowa piąta

Polityka .................................................................. 163

Przypisy .................................................................... 199

Bibliografia ............................................................... 201