Celestron C6, C8, C9 25, C11 SGT

Advanced Series

Advanced Series GT

Instrukcja użytkowania

TELESKOP

C6 SGT

●

C8 SGT

●

C9,25 SGT

●

C11 SGT

SPIS TREŚCI

WSTĘP................................................................................................................

Ostrzeżenie....................................................................................................

SKŁADANIE TELESKOPU......................................................................................

Rozstawianie statywu....................................................................................

Rozkładanie montażu paralaktycznego........................................................... 7
Mocowanie rozpórki statywu..........................................................................

Instalacja trzonu przeciwwagi.......................................................................

Mocowanie przeciwwagi................................................................................. 8
Mocowanie uchwytu pilota.............................................................................

Mocowanie pokręteł mikroruchów..................................................................

Mocowanie tuby optycznej.............................................................................

Mocowanie adaptera „Visual Back”................................................................

Mocowanie nasadki kątowej........................................................................... 10
Mocowanie okularu........................................................................................

Instalacja szukacza........................................................................................

Zdejmowanie osłon soczewek........................................................................

Manualne sterowanie montażem....................................................................

Ustawianie balansu w osi R.A.........................................................................

Ustawianie balansu w osi DEC........................................................................ 12
Regulacja montażu......................................................................................... 12
Regulacja wysokości......................................................................................

Regulacja azymutu.........................................................................................

Podłączanie kabla deklinacji (tylko dla modeli GT).........................................

Podłączanie zasilania.....................................................................................

PILOT RĘCZNEGO STEROWANIA TELESKOPU....................................................... 15
Funkcje pilota................................................................................................

Procedury wyrównywania..............................................................................

Uruchomienie.................................................................................................

Automatyczne wyrównywanie „SkyAlign”......................................................

Automatyczne wyrównywanie przy użyciu trzech gwiazd – Auto Three-

Star Align.......................................................................................................

Szybkie wyrównywanie „Quick Align”............................................................

Przywracanie ustawień ostatniego wyrównania „Last Alignment”.................. 19
Funkcja „Re-Alignment”.................................................................................

Katalog obiektów...........................................................................................

Wybieranie obiektu........................................................................................

Przewijanie do obiektu..................................................................................

Odnajdywanie planet.....................................................................................

Tryb wycieczkowy..........................................................................................

Tryb wycieczkowy po konstelacjach...............................................................

Klawisze kierunkowe.....................................................................................

Przycisk tempa............................................................................................... 21
Procedury ustawień.......................................................................................

Tryb śledzenia...........................................................................................

Tempo śledzenia........................................................................................ 22
Zobacz czas i miejsce................................................................................

Obiekty użytkownika.................................................................................

Zapisz obiekt GoTo....................................................................................

Zapisz obiekt niebieski..............................................................................

Wprowadź rektascensje i deklinację..........................................................

Zapisz obiekt lądowy.................................................................................

Pokaż R.A./DEC.........................................................................................

GoTo R.A./DEC..........................................................................................

Funkcja „Identify” – „Identyfikacja”.........................................................

Precyzyjne GoTo............................................................................................

Funkcje ustawień teleskopu...........................................................................

Ustaw czas i miejsce „Setup Time-Site”..................................................... 24
Kompensacja luzów – „Anti Backlash”.......................................................

Limity filtrów – „Filter Limits.....................................................................

Przyciski kierunkowe – „Direction Buttons”............................................... 25
Podejście GoTo – „GoTo Approach”...........................................................

Tempo automatycznego prowadzenia „Autoguide Rates”..........................

Limity azymutu „Azimuth Limits”..............................................................

Filtracja wschód/zachód „East/West Filtering”.........................................

Funkcje użytkowe..........................................................................................

Kalibracja GoTo – „Calibrate GoTo”...........................................................

Funkcja „Home Position”...........................................................................

Wyrównanie na Biegun Północny „Polar Align”..........................................

Kontrola oświetlenia – „Light control”.......................................................

Ustawienia fabryczne – „Factory Settings”................................................

Wersja – „Version”....................................................................................

Pobierz wysokość i azymut – „Get Alt-Az”.................................................

Przejdź do wysokości i azymutu – „Go to Alt-Az”....................................... 27
Hibernacja – „Hibernate”........................................................................... 27
Włącz / wyłącz GPS – „Turn On/Off GPS”.................................................. 28
PODSTAWY OBSERWACJI.................................................................................... 29
Orientacja obrazu...................................................................................... 29
Ustawianie ostrości...................................................................................

Wyrównanie szukacza...............................................................................

Obliczanie powiększenia............................................................................ 30
Określanie pola widzenia...........................................................................

Ogólne wskazówki do obserwacji..............................................................

PODSTAWY ASTRONOMII.................................................................................... 32
Układ współrzędnych niebieskich..............................................................

Ruch gwiazd..............................................................................................

Skala szerokości geograficznej..................................................................

Nakierowywanie na Gwiazdę Polarną........................................................

Odnajdowanie północnego bieguna niebieskiego.......................................

Wyrównanie na Północny Biegun Niebieski metodą pomiaru
odchylenia w deklinacji.............................................................................

OBSERWACJE NIEBA...........................................................................................

Obserwacje Księżyca.................................................................................

Obserwowanie planet................................................................................

Obserwacje Słońca....................................................................................

Obserwacje obiektów głębokiego nieba.....................................................

Warunki atmosferyczne.............................................................................

ASTROFOTOGRAFIA............................................................................................. 40
Krótkie ekspozycje w ognisku głównym..................................................... 40
Projekcja okularowa.................................................................................. 41
Długie ekspozycje w ognisku głównym......................................................

Fotografowanie obiektów ziemskich..........................................................

Odmierzanie czasu ekspozycji.................................................................... 44
Redukcja wibracji......................................................................................

Kamera CCD............................................................................................... 44
Automatyczne prowadzenie „Auto Guide”.................................................. 44
KONSERWACJA TELESKOPU................................................................................. 44
Kolimacja................................................................................................... 44
SPECYFIKACJA TELESKOPU Teleskop SE.............................................................. 45
PORT RS-232....................................................................................................... 46
STREFY CZASOWE...............................................................................................

MAPY NIEBA.......................................................................................................

Niebo w styczniu i w lutym........................................................................

Niebo w marcu i kwietniu..........................................................................

Niebo w maju i czerwcu............................................................................. 51
Niebo w lipcu i sierpniu.............................................................................. 52
Niebo we wrześniu i w październiku..........................................................

Niebo w listopadzie i grudniu..................................................................... 54

Wstęp

Gratulujemy zakupu teleskopu Celestron Advanced Series (AST)! Seria teleskopów Advanced, czyli
zaawansowanych jest dostępna w wersji standardowej (nie-skomputeryzowanej) i skomputeryzowanej
- model GT. Teleskopy te są wykonane z materiałów najwyższej jakości, aby zapewnić użytkownikom
stabilność i trwałość. Wszystko to składa się na teleskop, który może dostarczać przyjemności przez
całe życie wymagając tylko niewielkiego nakładu pracy przy konserwacji. Co więcej, Twój teleskop
Celestron jest uniwersalny - będzie rósł w miarę, jak będą rosnąć Twoje zainteresowania.

Seria Advanced GT bierze swój początek w nowej generacji automatycznych, skomputeryzowanych
teleskopów. Seria Celestron GT kontynuuje tą chwalebną tradycję łącząc optykę o dużej aperturze z
zaawansowaniem i łatwością użycia naszego skomputeryzowanego montażu Go To.

Jeśli jesteś nowy w astronomii, być może zechcesz zacząć od wbudowanej funkcji Sky Tour, która
każe teleskopom znaleźć najciekawsze obiekty na niebie i automatycznie przewija do każdego z nich.
A jeśli jesteś doświadczonym amatorem, na pewno docenisz bogatą bazę ponad 40000 obiektów,
zawierającą spersonalizowane listy najlepszych obiektów deep sky, jasnych gwiazd podwójnych i
zmiennych. Bez względu na to, na jakim poziomie zaczynasz, teleskopy Advanced Series odsłonią
przed Tobą i Twoimi przyjaciółmi wszystkie cuda Wszechświata.

Oto niektóre z wielu standardowych funkcji Advanced GT:
- w pełni wewnętrzne kodery optyczne do lokalizacji pozycji
- ergonomicznie zaprojektowany montaż, który da się rozłożyć na zwarte i przenośne części
- zakresy dla filtrów nakładanych na bazę pozwalające tworzyć spersonalizowane listy obiektów
- przechowywanie programowalnych obiektów określonych przez użytkownika
- oraz wiele innych funkcji zapewniających wysokie osiągi!

Luksusowe funkcje AST łączą się z legendarnym systemem optycznym Schmidt’a-Cassegrain’a, aby
dać miłośnikom astronomii najbardziej zaawansowane i łatwe w użyciu teleskopy z dostępnych na
współczesnym rynku.

Poświęć trochę czasu na przejrzenie tej instrukcji zanim wyruszysz w swoją podróż po
Wszechświecie. Zanim oswoisz się ze swoim teleskopem może upłynąć kilka sesji obserwacyjnych
tak, więc powinieneś trzymać tą instrukcję pod ręką aż w pełni opanujesz obsługę swojego teleskopu.
Pilot od Advanced GT ma wbudowane polecenia, aby poprowadzić Cię przez wszystkie procedury
wyrównywania potrzebne do tego, aby przygotować i uruchomić teleskop w ciągu zaledwie minut.
Używaj tej instrukcji w połączeniu z poleceniami pokazującymi się na ekranie pilota. Instrukcja
podaje dokładne informacje na temat każdego kroku jak również potrzebny materiał odniesienia oraz
pomocne wskazówki, które zagwarantują, że Twoje obserwacje będą tak łatwe i przyjemne jak to
tylko możliwe.

Twój teleskop jest zaprojektowany tak, aby dać Ci mnóstwo zabawy i satysfakcjonujących obserwacji.
Niemniej jednak, należy wziąć pod uwagę kilka rzeczy zanim użyjesz swojego teleskopu, które
pozwolą zapewnić Ci bezpieczeństwo i ochronić Twój sprzęt.
Uwaga!

- Nigdy nie patrz bezpośrednio na Słońce gołym okiem ani przez teleskop (chyba, że masz właściwy
filtr słoneczny). Inaczej spowodujesz trwałe i nieodwracalne uszkodzenie wzroku.
- Nigdy nie używaj swojego teleskopu do rzutowania obrazu Słońca na jakąkolwiek powierzchnię.
Nagromadzenie ciepła wewnątrz może uszkodzić teleskop i wszelkie zamocowane do niego akcesoria.
- Nigdy nie używaj filtra słonecznego zakładanego na okular ani klina Herschela. Nagromadzenie
ciepła wewnątrz niego może spowodować, że kiedyś urządzenia w nim pękną pozwalając, aby
nieprzefiltrowane światło słoneczne dostało się do oka.
-Nigdy nie zostawiaj teleskopu bez opieki, bez względu na to czy w pobliżu są dzieci, czy też dorośli,
którzy mogą nie być zaznajomieni z właściwymi procedurami obsługi Twojego teleskopu.

Rys. 1. Teleskop z serii Advanced (pokazano C8-S)

tuba optyczna

statyw

szukacz

przeciwwaga

mocowanie szukacza

trzon przeciwwagi

montaż paralaktyczny

koło nastawcze deklinacji

skala szerokości geograficznej

szyna montażowa „dovetail”

rozpórka statywu / tacka na akcesoria

płyta korekcyjna Schmidt’a

Rys. 2. Teleskop z serii Advanced GT (pokazano C8-SGT)

tuba optyczna

trzon przeciwwagi

szukacz

koło nastawcze deklinacji

mocowanie szukacza

szyna montażowa „dovetail”

montaż paralaktyczny

płyta korekcyjna Schmidt’a

skala szerokości geograficznej

pilot

rozpórka statywu / tacka na akcesoria

napęd osi R.A. / panel kontrolny

statyw

napęd osi DEC

przeciwwaga

port Autoguider’a

port podłączania pilota

port zasilania

port silnika osi DEC

włącznik

Składanie

Ten rozdział zawiera instrukcje składania Twojego teleskopu Celestron AST. Za pierwszym razem
należy go składać w domu, aby można było łatwo zidentyfikować różne części i zaznajomić się z
właściwą procedurą zanim spróbujesz ją przeprowadzić na dworze.

#11078 / 11079

#11025 / 11026

#11045 / 11046

#11066 / 11067

C6-S

C8-S

C9.25-S

C11-S

średnica

150mm (6")

Schmidt-Cassegrain

203mm (8")

Schmidt-Cassegrain

235mm (9.25")

Schmidt-Cassegrain

280mm (11")

Schmidt-Cassegrain

ogniskowa

1500mm F/10

2032mm F/10

2350mm F/10

2800mm F/10

okulary

25mm - 1.25" (60x)

25mm - 1.25" (81x)

25mm - 1.25" (94x)

40mm - 1.25" (70x)

szukacz

6x30

9x50

nasadka kątowa

90° - 1.25"

montaż

paralaktyczny CG-5 paralaktyczny CG-5 paralaktyczny CG-5 paralaktyczny CG-5

statyw

stal nierdzewna

nogi 2”

stal nierdzewna

nogi 2”

stal nierdzewna

nogi 2”

stal nierdzewna

nogi 2”

oprogramowanie

The Sky L1

przeciwwagi

5 kg

2x 5 kg

3x 5 kg

Teleskop Celestron Advanced Series jest pakowany fabrycznie w 2 kartony (3 kartony w przypadku
CAS wersji GT). Zawartość kartonów:
- tuba optyczna wraz z akcesoriami,
- montaż paralaktyczny, statyw, pilot, przeciwwaga (-i), trzon przeciwwagi (w wersji GT montaż z
napędami jest spakowany w oddzielne pudełko).

Wyjmij wszystkie części składowe teleskopu i rozłóż na dużej, czystej powierzchni. Rozkładanie
zacznij od statywu. Kieruj się wskazaniami niniejszej instrukcji.

Rozstawianie statywu

Statyw (trójnóg) CG-5 jest wyposażony w centralny łącznik wykonany w całości z metalu będący
jednocześnie tacką na akcesoria, zapewniający dużą stabilność. Trójnóg jest dostarczany razem z
metalową płytą, zwaną głowicą trójnogu, która łączy nogi razem na górze. Dodatkowo jest tam
centralny pręt, który rozciąga się w dół od głowicy trójnogu i służy do mocowania montażu
paralaktycznego do trójnogu.

Aby rozstawić trójnóg:

1. Ustaw trójnóg pionowo i rozciągaj jego nogi aż będą rozłożone na pełną długość. Trójnóg będzie
teraz stał sam bez podtrzymywania. Gdy już jest ustawiony, możesz wyregulować jego wysokość.
2. Poluzuj dźwignię na blokadzie nogi tak, aby można było dostosować długość nogi.
3. Wysuwaj środkową część nogi trójnogu w kierunku od głowicy aż znajdzie się na pożądanej
wysokości.
4. Dociśnij dźwignie na każdej z blokad, aby utrzymywały nogi na miejscu.

Rozkładanie montażu paralaktycznego

Montaż paralaktyczny pozwala Ci pochylić
oś obrotu teleskopu tak, abyś mógł śledzić
gwiazdy w miarę jak poruszają się po niebie.
CG-5 to niemiecki montaż równikowy,
który mocuje się do głowicy trójnogu. Z
boku głowicy trójnogu jest metalowy kołek
wyrównania montażu. Ta strona trójnogu ma
być skierowana na północ, gdy ustawiamy
go do sesji obserwacji astronomicznych.
Aby zamocować głowicę paralaktyczną:

1. Znajdź śruby regulacji azymutu na
montażu paralaktycznym.
2. Wycofaj śruby tak, aby nie sięgały do
wnętrza obudowy montażu. NIE wyciągaj
całkowicie śrub, bo będą potem potrzebne
do nastawiania na oś biegunową.
3. Przytrzymaj montaż paralaktyczny nad
głowicą trójnoga tak, aby przerwa pomiędzy
ś

rubami regulacji azymutu znalazła się nad

metalowym kołkiem.
4. Umieść montaż paralaktyczny na głowicy
trójnogu tak, aby w przerwę pomiędzy
ś

rubami regulacji azymutu wszedł kołek wyrównania.

5. Dokręć gałkę (przymocowaną do centralnego pręta) na spodzie głowicy trójnogu, aby utrzymać
montaż paralaktyczny stabilnie na miejscu.

Mocowanie

rozpórki

statywu

1. Nasuń rozpórkę (będącą
jednocześnie

tacką

akcesoria) na centralny pręt
tak, aby każde z jej ramion
naciskało od wewnątrz na
nogi trójnogu.
2. Nakręć zakrętkę blokującą
na centralny pręt i dociśnij.

Instalacja

trzonu

przeciwwagi

Aby można było prawidłowo
zbalansować teleskop, jest on
dostarczany z prętem prze-
ciwwag i co najmniej jedną
przeciwwagą

(zależnie

modelu). Aby zainstalować pręt przeciwwag:

1. Znajdź gwintowany otwór w montażu paralaktycznym w osi DEC.
2. Wkręć pręt przeciwwagi w gwintowany otwór. Zabezpiecz mocno dokręcając.
3. Dokręć dźwignię blokady trzonu przeciwwagi, aby zwiększyć stabilność oparcia (zob. rys. 2-5)

Po upewnieniu się, że trzon przeciwwagi jest
bezpiecznie zamocowany, możesz przystąpić do
mocowania przeciwwagi.

Ponieważ w pełni zmontowany teleskop może być
dość ciężki, ustaw montaż tak, aby oś biegunowa była
skierowana na północ zanim założysz tubus i
przeciwwagi. To sprawi, że procedura nastawiania na
oś biegunową będzie dużo łatwiejsza.

Mocowanie przeciwwagi

Zależnie od tego, jaki model teleskopu Advanced
Series

posiadasz,

dostaniesz

dwie

albo

trzy

przeciwwagi. Aby je zainstalować:
1. Ustaw montaż tak, aby pręt przeciwwag był
skierowany w stronę gruntu.
2. Wyjmij śrubę zabezpieczającą przeciwwagę na
końcu pręta, (czyli po przeciwnej stronie niż ten, który
mocuje się do montażu).
3. Poluzuj śrubę blokującą z boku przeciwwagi.
4. Nasuń przeciwwagę na trzon (zob. rys. 2.5).
5. Dokręć śrubę blokującą z boku ciężarka, aby utrzymać przeciwwagę na miejscu.
6. Wkręć z powrotem śrubę zabezpieczającą na końcu trzonu przeciwwagi.

Mocowanie uchwytu pilota (tylko w
modelach Advanced GT)

Teleskopy Advanced GT są dostarczane z
uchwytem, w którym umieszcza się pilot
zdalnego sterowania. Uchwyt jest złożony z
dwóch części: klamry na nogę, która
zaskakuje wokół nogi trójnogu oraz samego
uchwytu, który mocuje się do klamry. Aby
zamocować uchwyt pilota:

1. Przyłóż klamrę do jednej z nóg trójnogu i
mocno naciśnij, aż zaskoczy ona wokół
nogi.
2. Wsuwaj tył uchwytu pilota do kanaliku z
przodu klamry (zob. rys. 2.6.) aż zaskoczy na miejscu.

Mocowanie pokręteł mikroruchów (tylko w modelach bez GT)

Teleskopy Advanced Series bez GT są wyposażone w dwa pokrętła mikroruchów, które pozwalają
wykonywać dokładną regulację przy nakierowywaniu teleskopu, zarówno w rektascensji, jak i
deklinacji. Aby zainstalować pokrętła:

1. Znajdź osłonę z twardego plastiku pod trzonami osi RA.
2. Zdejmij jedną z dwóch owalnych zaślepek trzonów osi R.A. lekko pociągając.
3. Zrównaj płaską część po wewnętrznej stronie pokrętła mikroruchów RA z płaską częścią na trzonie
osi RA (zob. rys. 2-7).
4. Nasuń pokrętło mikroruchów na trzon osi RA. Pokrętło dopasowuje się na zasadzie naprężenia, tak
więc nasunięcie go wystarczy aby trzymało się na miejscu. Tak jak wspomnieliśmy powyżej, są dwa
trzony RA, po jednym z każdej strony montażu. Nie ma znaczenia, którego trzonu będziesz używał, bo

oba działają tak samo. Możesz
używać tego, który będzie dla Ciebie
wygodniejszy. Jeśli po kilku sesjach
obserwacyjnych przekonasz się, że
pokrętło mikroruchów RA jest łatwiej
dostępne po drugiej stronie, pociągnij
mocno,

aby

zdjąć

pokrętło,

następnie zainstaluj je po przeciwnej
stronie.
5. Pokrętło mikroruchów osi DEC
zakłada się w ten sam sposób jak
pokrętło osi RA. Trzon, na który
zakłada się pokrętło mikroruchów
DEC znajduje się na górze montażu,
tuż poniżej platformy mocowania
teleskopu. I znów możesz wybierać
spośród dwóch trzonów. Użyj tego,
który jest akurat skierowany w stronę gruntu. Przez to będzie go łatwiej dosięgnąć jednocześnie
patrząc przez teleskop - a ma to dość duże znacznie, gdy obserwujesz (patrz rys. 2.7.)

Mocowanie tuby optycznej

Teleskop łączy się z montażem za pośrednictwem wsuwanego
pręta typu jaskółczy ogon, który jest mocowany wzdłuż dolnej
części tubusa teleskopu. Zanim zamocujesz tubus, upewnij się,
że gałki zaciskowe deklinacji i rektascensji są dokręcone.
Dzięki temu będziesz miał pewność, że montaż nie przesunie się
nagle podczas mocowania teleskopu. Aby zamocować tubus
teleskopu:

Dla użytkowników GT: aby skomputeryzowany montaż GT
działał prawidłowo, przed zainstalowaniem tubusa należy tak
ustawić platformę mocowania, aby były ze sobą wyrównane
znaczniki wskaźników osi deklinacji (Declination Index Marks) -
zob. rys. 2.8.

1. Poluzuj śrubę blokującą z boku
głowicy platformy montażu tak, aby
można było swobodnie wsunąć w nią
szynę montażową „dovetail”.
2. Wsuń szyna montażową „dovetail”
znajdująca się na spodzie tuby
optycznej w szczęki montażu na
głowicy statywu. Końcówka szyny
powinna znajdować się na końcu
głowicy statywu.
3. Dokręć śrubę mocowania teleskopu
w montażu CG-5, aby utrzymać
teleskop na miejscu.

Teleskop jest teraz gotowy do zamocowania akcesoriów.

Mocowanie adaptera „Visual Back”

Adapter „Visual Back” pozwala na mocowanie do teleskopu różnych akcesoriów optycznych.
Teleskopy serii Advanced Series posiadają fabrycznie zamocowany taki adapter. Jeśli nie jest
zamontowany jego instalacja przebiega następująco:

1. Zdejmij plastikową zaślepkę znajdującą się na końcu tuby optycznej teleskopu.
2. Przyłóż nakrętkę mocująca adapter do gwintu na końcu tuby optycznej teleskopu.
3. Nakręć nakrętkę adaptera pamiętając o ustawieniu śrubki blokującej w adapterze w wygodnej
pozycji.

Teleskop jest gotowy do montażu dodatkowych akcesoriów – np. nasadki kątowej, okularu itp.

Mocowanie nasadki kątowej

Nasadka kątowa odwraca bieg promieni światła w układzie optycznym teleskopu umożliwiając
obserwacje w bardziej komfortowej pozycji dla obserwatora. Aby zamontować nasadkę kątową:

1. Wykręć śrubkę blokującą znajdująca się na boku adaptera „Visual Back”, aby nie przeszkadzała w
montażu akcesoriów.
2. Wsuń chromowaną końcówkę nasadki w adapter.
3. Dokręć śrubkę blokującą.

Jeśli chcesz zmienić położenie nasadki kątowej poluzuj śrubkę blokującą, obróć do pożądanej pozycji
i zablokuj ponownie.

Mocowanie okularu

Okular to element optyczny, który powiększa obraz ogniskowany przez teleskop. Okular zakłada się
bezpośrednio do adaptera „Visual Back” lub nasadki kątowej. Aby założyć okular:

1. Poluzuj śrubę blokującą na uchwycie okularowym tak, aby nie przesłaniała wewnętrznej średnicy
uchwytu okularowego.
2. Wsuń chromowaną część okularu do uchwytu okularowego.
3. Dokręć śrubę blokującą, aby przytrzymać okular na miejscu.

Aby wyjąć okular, poluzuj śrubę blokującą na uchwycie okularowym i wysuń okular.

Okulary zwykle są opisywane przez ich długość ogniskowej oraz średnicę cylindra. Długość
ogniskowej każdego okularu jest nadrukowana na cylindrze okularu. Im większa długość ogniskowej,
(czyli im większa liczba) tym mniejsze jest powiększenie okularu a im krótsza długość ogniskowej,
(czyli im mniejsza liczba) tym wyższe powiększenie. Ogólnie rzecz biorąc podczas obserwacji
będziesz używał niskich do umiarkowanych powiększeń. Więcej o powiększeniach znajdziesz w
rozdziale „Obliczanie powiększenia”.

Instalacja szukacza

Teleskopu AST są wyposażone w szukacz 6x30 pozwalający na łatwe odnajdowanie i
wyśrodkowywanie obiektów w centrum pola widzenia. Aby to ułatwić szukacz posiada siatkę
celowniczą w postaci krzyża.

Na początku rozpakuj szukacz i wyjmij wszystkie części składowe wyposażenia. W skład zestawu
wchodzi:
- szukacz
- mocowanie szukacza

- gumowy pierścień
- nylonowe śrubki 3 sztuki
- śrubki krzyżakowe 2 sztuki

Instalacja szukacza:

1. Umieść mocowanie szukacza na tubusie teleskopu
dopasowując odpowiednio otwory montażowe.
Obejmy

mocowania

szukacza

powinny

być

skierowane w stronę początku tuby optycznej. Śruby
zacznij wkręcać ręcznie, a końcowo dokręć kluczem
lub śrubokrętem.
2. Wkręć lekko nylonowe śruby mocujące szukacz,
lecz nie wkręcaj ich jeszcze do końca.
3. Nasuń gumowy pierścień na koniec szukacza po
stronie okularu i umieść około 2-3 cm od końcówki.
4. Ustaw szukacz tak, aby jedno ramię krzyża było równoległe do osi R.A., a drugie do osi DEC.
5. Wsuń końcówkę szukacza w obejmy od przodu.
6. Dokręć lekko śrubki nylonowe.
7. Przesuń szukacz do tyłu, aż gumowy pierścień na końcówce szukacza znajdzie się wewnątrz tylnej
obejmy mocowania.
8. Dokręć śrubki nylonowe w uchwycie mocującym, aby utrzymać szukacz na miejscu.

Zdejmowanie osłon soczewek

Teleskopy serii Advanced C6 S, C9,25 S oraz C11 S posiadają wciskane osłony soczewki obiektywu.
Teleskop C8 S posiada zakrywkę bagnetową. Aby ją zdjąć należy przekręcić zakrywkę o około 12mm
w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara i pociągnij do siebie.

Manualne sterowanie montażem

Chcąc ręcznie sterować montażem w osi R.A.
lub

DEC

poluzuj

odpowiednią

klamrę

blokującą i nakieruj teleskop w pożądanym
kierunku. Ułatwi to w „przemieszczaniu się”
pomiędzy odległymi obszarami nieba.

Ustawienie balansu w osi R.A.

Aby wyeliminować niepożądane naprężenia
montażu,

teleskop

należy

odpowiednio

zbalansować

wokół

osi

biegunowej.

Odpowiednie zbalansowanie jest kluczowe dla
dokładnego

ledzenia.

Aby

zbalansować

montaż:

1. Poluzuj klamrę blokady w rektascensji (rys. 2.12) i przechyl teleskop na jedną stronę montażu
(upewnij się, że śruba uchwytu mocującego jest dokręcona). Pręt przeciwwagi będzie umiejscowiony
poziomo po przeciwnej stronie montażu (zob. rys. 2-13).
2. Puść teleskop - STOPNIOWO - aby sprawdzić, w którą stronę zacznie się „przechylać"
3. Poluzuj śrubę nastawną na przeciwwadze.
4. Przesuń przeciwwagę do miejsca gdzie zrównoważy teleskop (czyli doprowadź do sytuacji że
teleskop pozostanie stacjonarny gdy blokady rektascensji są zwolnione).
5. Dokręć śrubę nastawną, aby utrzymać przeciwwagę (lub przeciwwagi) na miejscu.

Powyższe wskazówki opisują idealne zbalansowanie teleskopu. Czasami jednak dla zapewnienia
maksymalnej dokładności śledzenia należy ustawić balans z niewielkim błędem. Kiedy tuba jest po
zachodniej stronie montażu przeciwwaga powinna być ustawiona tak, aby większy ciężar był po
stronie trzonu przeciwwagi. Natomiast, gdy tuba jest po wschodniej stronie montażu przeciwwaga
powinna być ustawiona tak, aby większy ciężar był po stronie tubusa. W ten sposób przekładnie
montażu pracują pod lekkim obciążeniem, co kompensuje ich ewentualne luzy i zwiększa dokładność.
Przy astrofotografii najlepiej ustawiać balans dla danego obszaru nieba z uwzględnieniem odciążenia
dodatkowych akcesoriów (np. aparatu).

Ustawianie balansu w osi DEC.

Pomimo, iż teleskop nie prowadzi śledzenia obiektów w osi DEC, teleskop należy także zbalansować
w osi deklinacji, aby zapobiec wszelkim nagłym ruchom, gdy blokada w deklinacji (rys. 2.16) jest
zwolniona. Aby zbalansować teleskop w deklinacji:

1. Zwolnij blokadę rektascensji i obróć teleskop tak, aby znalazł się po jednej stronie montażu,

(czyli tak jak opisano w poprzednim rozdziale na temat balansowania montażu w
rektascensji).

2. Dokręć blokadę w rektascensji, aby utrzymać teleskop na miejscu.
3. Zwolnij blokadę w deklinacji i obracaj teleskopem, aż tubus będzie ustawiony równolegle

względem ziemi (zob. rys. 2.14).

4. Puść tubus - STOPNIOWO - aby sprawdzić, w którą stronę obróci się teleskop wokół osi

deklinacji. NIE PUSZCZAJ TUBUSA CAŁKOWICIE!

5. Poluzuj śruby, które utrzymują teleskop na głowicy montażu i przesuwaj teleskop do przodu

lub do tyłu na szynie „dovetail”, aż będzie on pozostawał na miejscu, gdy jest zwolniona
blokada deklinacji. NIE puszczaj tubusa, podczas gdy jest poluzowana śruba na platformie
mocowania. Być może będzie trzeba przed zluzowaniem śruby na głowicy montażu obrócić
teleskop tak, by pręt przeciwwagi skierował się do dołu.

6. Dokręć mocno śruby, aby utrzymać tubus na miejscu.

Podobnie jak w przypadku balansowania w rektascensji, są to ogólne wskazówki na temat
balansowania, które pozwolą zredukować niepożądane naprężenia montażu. Podczas wykonywania
astrofotografii procedurę balansowania należy przeprowadzić dla konkretnego obszaru, na który jest
wycelowany teleskop.

Regulacja montażu

Aby napęd zegarowy mógł dokładnie śledzić obiekty, oś obrotu teleskopu musi być równoległa do osi
obrotu Ziemi - proces ustawiania tego nazywamy nastawianiem na oś biegunową. Nie polega on
przesuwając teleskop w rektascensji lub deklinacji, ale regulując położenie montażu w pionie, czyli
względem wysokości oraz w poziomie, czyli względem azymutu. Ten rozdział omawia prawidłowe
poruszanie teleskopem podczas procedury nastawiania na oś biegunową. Sama procedura nastawiania,
czyli ustawiania osi obrotu teleskopu równolegle do osi obrotu Ziemi, jest opisana w dalszej części tej
instrukcji w rozdziale "Nastawianie na oś biegunową".

Regulacja wysokości

- Aby zwiększyć szerokość geograficzną osi biegunowej, dokręć tylną śrubę regulacji szerokości.
Najpierw jednak poluzuj śrubę przednią. W przeciwnym razie może nastąpić uszkodzenie śruby!!!
- Aby zmniejszyć szerokość geograficzną osi biegunowej, dokręć przednią śrubę regulacji szerokości
(pod trzonem przeciwwag) i poluzuj śrubę tylnią. W przeciwnym razie może nastąpić uszkodzenie
ś

ruby!!!

Regulacja szerokości geograficznej
w montażu CG-5 ma zakres od
około 30 aż do 60 stopni.

Najlepiej zawsze robić ostateczne
poprawki

regulacji

wysokości

poruszając montażem w kierunku
przeciwnym do siły grawitacji,
(czyli

używając

tylnej

ruby

regulacji szerokości geograficznej,
aby unieść montaż). Aby to zrobić
powinieneś poluzować obie śruby
regulacji szerokości geograficznej i
ręcznie pchnąć w dół przednią część montażu w dół tak daleko, jak tylko się da. Następnie dokręć
tylną śrubę nastawną, aby unieść montaż na żądaną wysokość.

Użytkownicy Advanced GT mogą sobie pomóc całkowicie wyjmując przednią śrubę. To pozwoli na
ustawienie montażu na niższe wysokości przy jednoczesnym uniknięciu przypadków, gdy śruba styka
się z układem napędu w RA. Aby wyjąć śrubę, najpierw użyj tylnej śruby, aby unieść głowicę
montażu całkiem do góry. Następnie całkowicie wyciągnij przednią śrubę. Teraz powinieneś już być
w stanie ręcznie całkowicie przesunąć głowicę montażu aż do najmniejszej wysokości. Teraz,
używając tylko tylnej śruby, unieś montaż na pożądaną wysokość.

Regulacja azymutu

Dla dokonywania dużych poprawek w azymucie po prostu chwyć teleskop i trójnóg i przesuń je.
Natomiast, aby dokonać drobnych regulacji w azymucie:
1. Wykręć pokrętła regulacji w azymucie umieszczone po obu stronach obudowy azymutalnej (zob.
rys. 2.14). Stojąc za teleskopem zobaczysz pokrętła z przodu montażu.

- obracanie prawego pokrętła zgodnie z ruchem wskazówek zegara przesuwa montaż na prawo.
- obracanie lewego pokrętła zgodnie z ruchem wskazówek zegara przesuwa montaż na lewo.

Obie śruby wywierają nacisk na kołek w głowicy trójnogu, co oznacza, że najpierw trzeba poluzować
jedną śrubę dokręcając jednocześnie drugą. Być może trzeba będzie też lekko poluzować śrubę, która
przytrzymuje montaż paralaktyczny przy trójnogu.

Pamiętaj, że regulacja montażu jest przeprowadzana wyłącznie podczas nastawiania na oś biegunową.
Gdy już zostanie to zrobione, NIE należy przesuwać montażu. Nakierowywanie teleskopu wykonuje
się poruszając montażem w rektascensji i deklinacji tak jak to opisano we wcześniejszej części tej
instrukcji.

Podłączanie kabla deklinacji (tylko dla modeli GT)

Montaż Advanced Series jest dostarczany z przewodem deklinacji, który łączy elektroniczny panel
silnika RA z silnikiem napędu DEC. Aby podłączyć przewód:

Znajdź przewód deklinacji i podłącz jeden jego koniec do portu w panelu elektroniki z napisem DEC
Port

a drugi koniec podłącz do portu znajdującego się na napędzie deklinacji (zob. rys. 2.15).

Podłączenie zasilania

Teleskopu

Advanced

można zasilać z dołączonego
adaptera

akumulatora

samochodowego albo opcjo-
nalnego adaptera 12V prądu
stałego. Używaj wyłącznie
adapterów

dostarczanych

przez Celestrona. Używanie
jakiegokolwiek innego ada-
ptera

może

uszkodzić

elektronikę albo spowodo-
wać nieprawidłowe działanie
teleskopu i stracisz przez to
gwarancję producenta.

1. Aby zasilać teleskop z
adaptera

akumulatora

samochodowego (albo opcjo-
nalnego adaptera 12V prądu
zmiennego)

prostu

podłącz okrągłą wtyczkę do wyjścia 12V na panelu elektroniki, a drugi koniec podłącz do gniazda
zapalniczki w Twoim samochodzie albo do przenośnego zasilacza (zob. Opcjonalne akcesoria).
Uwaga: aby zapobiec przypadkowemu wyciągnięciu przewodu zasilania, zawiń go wokół uchwytu
znajdującego się poniżej wyłącznika.
2. Włącz zasilanie teleskopu przestawiając na "On" przełącznik znajdujący się na panelu elektroniki.

Pilot ręcznego sterowania teleskopu

Dzięki automatycznemu dostępowi do ponad 40000 obiektów i intuicyjnemu menu, nawet
początkujący może opanować bogactwo jego funkcji w ciągu zaledwie kilku sesji obserwacyjnych.
Poniżej zamieszczamy szczegółowy opis poszczególnych części skomputeryzowanego ręcznego
sterowania:

Rys. 3.1 Pilot ręcznego sterowania teleskopu Advanced GT.

Okienko wyświetlacza ciekłokrystalicznego LCD: ekran posiada dwie linie tekstu po 16 znaków z

podświetleniem dla wygodnego przeglądania i przewijania tekstu.

Wyrównanie: funkcja wykorzystania wybranej gwiazdy lub obiektu do wyrównywania teleskopu.

Klawisze kierunkowe: pozwalają na pełną kontrolę ruchów w każdym kierunku. Używaj ich, aby

przesuwać teleskop do początkowych gwiazd wyrównania albo do wyśrodkowania obiektu w
okularze.

Klawisze katalogów: ręczne sterowanie jest wyposażone w klawisze, które pozwalają na

bezpośredni dostęp do każdego z 40000 obiektów zapisanych w bazie danych. Są to następujące
katalogi:

Messier – pełna lista wszystkich obiektów z katalogu Messiera.
NGC – pełna lista wszystkich obiektów mgławicowych z poprawionego Nowego Katalogu
Generalnego.
Caldwell – zbiór wybranych najciekawszych obiektów z katalogów NGC i IC.

Planety – wszystkie 8 planet naszego układu oraz Księżyc.
Gwiazdy – lista najjaśniejszych gwiazd z katalogu SAO.
Lista – dla szybszego dostępu wszystkie najlepsze i najpopularniejsze obiekty w bazie danych
Teleskop zostały podzielone na spersonalizowane listy w oparciu o ich rodzaj i/lub powszechnie
używaną nazwę:

Nazwane gwiazdy - lista powszechnie używanych nazw najjaśniejszych gwiazd na niebie.
Nazwane obiekty

- alfabetyczna lista ponad 50 najpopularniejszych obiektów mgławicowych.

Gwiazdy podwójne - numeryczno-alfabetyczne zestawienie najbardziej efektownych wizualnie
podwójnych, potrójnych i poczwórnych gwiazd na niebie.
Gwiazdy zmienne

Lista wybranych najjaśniejszych gwiazd zmiennych o najkrótszym okresie

zmian jasności.
Asteryzmy

Unikalna lista najbardziej rzucających się w oczy małych „wzorków” z gwiazd.

Info: Wyświetla współrzędne i przydatne informacje o obiektach wybranych z bazy danych.

Wycieczka: Włącza tryb wycieczkowy, w którym są wyszukiwane najlepsze obiekty na dany

dzień i godzinę a następnie teleskop jest automatycznie na nie nakierowywany.

Enter: Wciśnięcie Enter pozwala wybierać funkcje oraz akceptować wprowadzone parametry.

Cofnij: Cofnięcie pozwoli ci wyjść aktualnego menu i wyświetlić poprzedni poziom menu.

Wciśnij „cofnij” wiele razy, aby wrócić do głównego menu albo usunąć dane wprowadzone przez
pomyłkę.

Menu: Wyświetla funkcji ustawień i użytkowych takich jak tempo śledzenia, obiekty użytkownika

i wiele innych.

10.

Klawisze przewijania: Używane, aby przewijać w górę i w dół w obrębie list menu. Jeśli

wyświetlone menu zawiera podmenu, to po prawej stronie wyświetlacza pojawi się podwójna
strzałka. Submenu także możesz przewijać za pomocą tych klawiszy.

11.

Tempo: Natychmiast zmienia prędkość obrotu silniczków uruchamianych przez naciśnięcie

klawiszy kierunku.

12.

Złącze RS-232: Pozwala komunikować się z komputerem i zdalnie sterować teleskopem.

Funkcje pilota

Ten rozdział opisuje podstawowe procedury stosowane w obsłudze teleskopu serii GT. Są one
pogrupowane w trzy kategorie: wyrównanie, ustawienia i narzędzia. Część na temat wyrównania
mówi o wstępnym wyrównaniu teleskopu, jak również o odnajdywaniu obiektów na niebie. W części
o ustawieniach jest omówione zmienianie parametrów takich, jak tryb śledzenia oraz tempo śledzenia.
Wreszcie ostatnia część omawia wszystkie funkcje użytkowe takie, jak limity przewijania, limity
filtrów bazy danych czy kompensacja luzów.

Procedury wyrównywania

Aby teleskop mógł się dokładnie nastawiać na wybrane obiekty na niebie trzeba go najpierw
wyrównać względem dwóch znanych pozycji (gwiazd) na niebie. Dzięki tym informacjom teleskop
może stworzyć model nieba, z którego będzie korzystać, aby zlokalizować dowolny obiekt o znanych
współrzędnych. Istnieje wiele sposobów wyrównywania teleskopu zależnie od tego, jakich informacji
może udzielić użytkownik. Przy automatycznym wyrównywaniu „Auto Align” teleskop wybiera trzy
gwiazdy po wprowadzeniu informacji o dacie i położeniu miejsca obserwacji. Wyrównanie przy
użyciu trzech gwiazd „Auto Three Star Align” jest podobne do automatycznego wyrównania
pozwala jednak użytkownikowi samodzielnie wybrać trzy gwiazdy wyrównywania. Przy szybkim
wyrównywaniu „Quick Align” zostaniesz poproszony o wprowadzenie tych samych informacji, co
przy automatycznym. Jednak zamiast przewijać do gwiazd w celu wyśrodkowania i wyrównania,
teleskop omija ten krok i po prostu tworzy model nieba na podstawie dostarczonych informacji. I
wreszcie funkcja „Przywoływania ostatniego wyrównania” „Last Alignment” zapisuje dane
ostatniego wyrównania oraz pozycje teleskopu w momencie wyłączenia. Jest to dobre zabezpieczenie

w przypadkach na zaniku napięcia w sieci zasilającej. Każdą z metod wyrównywania szczegółowo
omawiamy poniżej.

Uruchomienie

Przed rozpoczęciem wyrównywania jakąkolwiek metodą
najpierw należy ustawić osie montażu w taki sposób,
aby znaczniki zarówno osi deklinacji, jak i rektascensji
były zrównane (patrz rys. 2.8.). Każda oś ma teraz do
pokonania w obu kierunkach taką samą drogę. Po
ustawieniu znaczników pilot wyświetli informacje o
ostatnio zapisanej dacie i czasie obserwacji. Po
włączeniu zasilania:

1. Naciśnij „Enter”, aby rozpocząć proces wyrównania.

2. Teleskop poprosi Cię o zrównanie znaczników na obu
osiach. Można tego dokonać ręcznie lub za pomocą
klawiszy pilota (patrz rys. 2.8.). Po ustawieniu naciśnij
„Enter”.

3. Pilot wyświetli ostatnio wprowadzone informacje o
czasie, dacie, strefie czasowej oraz szerokości i długości
geograficznej miejsca obserwacji.

● użyj klawiszy „góra-dół” (10), aby przejrzeć bieżące
ustawienia,
● naciśnij „Enter”, by zaakceptować bieżące
ustawienia,
● naciśnij „Undo”, aby wprowadzić nowe dane o czasie i miejscu. Na wyświetlaczu pojawia się
następujące informacje:

Czas - Time – wprowadź aktualny lokalny czas dla swojej okolicy. Możesz wprowadzić albo czas
lokalny (np. 8:00) albo wojskowy (np. 20:00).
-

Wybierz PM (po południu) lub AM (przed południem). Jeśli został wprowadzony czas wojskowy,

ręczne sterowanie pominie ten krok.

Wybierz między czasem standardowym, a czasem letnim. Używaj klawiszy przewijania „w górę”

i „w dół” (10), aby przewijać opcje. Zajrzyj do mapy stref czasowych w dodatku E, aby uzyskać
więcej informacji.

Data – wprowadź miesiąc, dzień i rok twojej sesji obserwacyjnej.

● na końcu musisz wprowadzić długość i szerokość geograficzną twojego stanowiska
obserwacyjnego. Skorzystaj z tabeli w dodatku C, aby ustalić najbliższą długość i szerokość
geograficzną swojego aktualnego stanowiska obserwacyjnego i wprowadź te dane, gdy poprosi o to
ręczne sterowanie, wciskając ENTER po każdej wprowadzonej pozycji. Pamiętaj, aby wybrać
„zachód” dla długości w Ameryce Północnej i „północ” dla szerokości na półkuli północnej. W
przypadku miast poza USA, właściwa półkula jest podana w zestawieniach zawartych w dodatkach.

4. Wyrównaj teleskop wybierając jedną z metod opisanych w następnych rozdziałach.

Pomocna wskazówka: jeśli do ręcznego sterowania zostały wprowadzone błędne informacje, klawisz
„cofnij” będzie działać jak klawisz „backspace” w komputerze pozwalając użytkownikowi ponownie
wprowadzić informacje.

Kalibracja montażu

Po zakończeniu wyrównania „Auto
Align” pilot wyświetli informację
„Calibrating”.

Automatyczna kalibracja jest konie -
czna do kalkulacji i kompensacji
„błędu stożka” występującego w
niemieckich

montażach

parala-

ktycznych.

„Błąd

stożka”

jest

odchyleniem wynikającym z nie
prostopadłego

położenia

tuby

optycznej wobec osi deklinacji oraz
innych luzów np. przekładni silnika.
Teleskop potrafi określić ten błąd
wykorzystując

wyrównania

gwiazdy po obu stronach południka
niebieskiego (patrz rys 3.2.). Luzy
mechaniki

można

korygować

używając

wyśrodkowywania

gwiazd wyrównania tylko klawisza
„w górę” („Up”) oraz klawisza „w
prawo” („Right”).

Automatyczne wyrównywanie „Sky Align”

Automatyczne

wyrównywanie

„Auto

Align”

polega na wybraniu przez teleskop trzech jasnych
gwiazd (dwóch po jednej stronie południka
niebieskiego i jednej po drugiej), na podstawie
których tworzy model nieba. Procedura przebiega
następująco:

1.

Z menu wybierz metodę „Auto Align”. W

oparciu o informacje o czasie i dacie teleskop
automatycznie nakieruje się na jasna gwiazdę
nad horyzontem.
●

jeśli z jakiś powodów wybrana gwiazda jest

niewidoczna (zasłania ją np. drzewo lub
budynek) naciśnij „Undo”, a teleskop wybierze
kolejną jasną gwiazdę z listy.

Gdy teleskop będzie kończyć przewijanie do

pierwszej jasnej gwiazdy, wyświetlacz poprosi
Cię, abyś za pomocą klawiszy kierunkowych
wyśrodkował

gwiazdę

w szukaczu. Po

wyśrodkowaniu naciśnij „Enter”.

Wyświetlacz następnie poinstruuje Cię, abyś

wycentrował gwiazdę w polu widzenia okularu. Po wycentrowaniu naciśnij przycisk „Align”, aby
teleskop zapisał gwiazdę jako pierwszy obiekt wyrównania.

Po określeniu pierwszej gwiazdy wyrównania teleskop natychmiast nakieruje się na drugą

gwiazdę po tej samej stronie południka niebieskiego. Powtórz całą procedurę wyrównania dla
drugiej gwiazdy.

Trzecią gwiazdę wyrównania teleskop wybierze po przeciwnej stronie południka niebieskiego.

Tak samo, jak w przypadku poprzednich gwiazd wycentruj trzecią gwiazdę w szukaczu i okularze.
Po wyśrodkowaniu naciśnij „Enter”.

6. Gdy teleskop zostanie wyrównany na trzy gwiazdy, na wyświetlaczu pojawi się komunikat
„Alignment Successful” „wyrównanie udało się” i jesteś teraz gotowy do odnalezienia swojego
pierwszego obiektu.

Automatyczne wyrównanie przy użyciu trzech gwiazd –
Auto Three-Star Align

Automatyczne wyrównanie przy użyciu trzech gwiazd – „Auto
Three-Star Align” jest bardzo podobne do wyrównania „Auto
Align”. Główna różnica polega na tym, że gwiazdy
wyrównania wybiera z listy nie teleskop, lecz sam
użytkownik:

1.

Z menu wybierz opcję „Auto Three-Star Align”.

Pilot wyświetli propozycje

pierwszej

gwiazdy

wyrównania.
●

naciśnij „Undo” w celu wybrania innej gwiazdy po tej

samej stronie południka niebieskiego,
●

skorzystaj ze strzałek „góra-dół” w celu przejrzenia całej listy dostępnych obiektów.

Chcąc zapisać pierwsza gwiazdę wyrównania, której nazwa widnieje na ekranie wciśnij ENTER.

Teleskop nakieruje się na tą gwiazdę.

Precyzja wyszukiwania

W celu zwiększenia precyzji
nacelowywania, zawsze wyśro-
dkowywuj gwiazdy wyrównania
w okularze za pomocą klawiszy
„w górę” i „w prawo”. Zbliżanie
się do gwiazdy od tej strony
wyeliminuje większość luzów
między

trybami

zapewni

najdokładniejsze

możliwe

wyrównanie.

Podobnie, jak w poprzedniej procedurze wyrównania „Auto Align” zostaniesz poproszony o

wycentrowanie obiektu w szukaczu i okularze. Następnie naciśnij „Enter”.

Uwaga! Pomimo, iż użytkownik sam ma możliwość decydowania, które gwiazdy posłużą do
wyrównania teleskopu, dla zwiększenia precyzji konieczne należy wybrać dwie gwiazdy po jednej
stronie południka niebieskiego i jedną po drugiej stronie. Z tego powodu podczas wyrównania pilot
dla pierwszych dwóch gwiazd wyświetli listę obiektów znajdujących się po jednej stronie południka
niebieskiego, a przy wybieraniu trzeciej gwiazdy wyświetli listę obiektów po drugiej stronie południka.

Szybkie wyrównanie „Quick Align”

Szybkie wyrównanie „Quick Align” wykorzystuje wszystkie informacje o dacie i czasie wprowadzone
podczas uruchamiania teleskopu. Jednak zamiast ustawiani gwiazd wyrównania teleskop omija ten
etap i buduje model nieba tylko w oparciu o wprowadzone informacje. Pozwoli to na szybkie
przewinięcie do współrzędnych jakiegoś jasnego obiektu (np. Księżyca lub planety) i dostarczenie
teleskopowi informacji do odnajdowania obiektów w całym obszarze nieba (z uwzględnieniem
precyzji wyrównania na Biegun Niebieski). Szybkie wyrównanie nie jest przeznaczone do dokładnego
lokalizowania małych lub słabych obiektów mgławicowych albo do dokładnego śledzenia obiektów
przy wykonywaniu fotografii.

Chcąc włączyć funkcję szybkiego wyrównania wybierz z menu opcję „Quick Align” i naciśnij
„Enter”. Teleskop automatycznie wyrówna się na podstawie wprowadzonych wcześniej informacji i
po zakończeniu wyrównania wyświetli komunikat „Alignment Successful”.

Uwaga: gdy już zostało przeprowadzone szybkie wyrównywanie, możesz skorzystać z funkcji
ponownego wyrównywania („Re-Alignment” - zob. poniżej), aby poprawić dokładność celowania
swojego teleskopu.

Przywracanie ustawień ostatniego wyrównania „Last Alignment”

Funkcja ta pozwala na przywrócenie ustawień ostatniego wyrównania zapisanego przed ostatnim
wyłączeniem teleskopu. Szczególnie przydaje się, gdy np. podczas sesji obserwacyjnej wystąpi
przerwa w zasilaniu.

Uwaga! Gdy już zostało przeprowadzone przywracanie ustawień, możesz skorzystać z funkcji
ponownego wyrównywania („Re-Alignment” - zob. poniżej), aby poprawić dokładność celowania
swojego teleskopu. W celu zachowania wyjątkowo udanego ustawienia poprzez kilka kolejnych sesji
można skorzystać z funkcji hibernacji „Hibernate” opisane j w dalszej części instrukcji.

Funkcja „Re-Alignment”

Funkcja „Re-Alignment” pozwala na zamianę każdej z gwiazd wyrównania na nową. Funkcja ta jest
przydatna, gdy:
●

po kilku godzinach obserwacji gwiazdy, na podstawie których teleskop był wyrównywany znacznie

przesunęły się w kierunku zachodnim (gwiazdy przesuwają się w tempie 15° na godzinę).
Wyrównanie do nowych gwiazd na wschodniej części nieba znacznie poprawi dokładność
wyszukiwania obiektów.
●

jeśli początkowo wyrównywałeś teleskop za pomocą metody „Quick Align”, to po pewnym czasie

możesz wprowadzić korekcję wyrównani w oparciu o aktualnie widoczne obiekty na niebie. Poprawi
to precyzje wyszukiwania bez konieczności wprowadzania bazowych informacji.

W celu zamiany obiektu wyrównania teleskopu na nowy:
1. Wybierz obiekt z listy i nastaw teleskop na niego.
2. Wycentruj obiekt w okularze.
3. Następnie naciskając „Undo” przejdź do głównego menu.

4. Gdy na ekranie pojawi się komunikat „Advanced GT” naciśnij przycisk „Align”.
5. Na ekranie pojawi się pytanie, którą z gwiazd wyrównania chcesz wymienić.
6. Za pomocą klawiszy „up” i „down” (10) wybierz obiekt, który chcesz zamienić i naciśnij „Enter”.
Najkorzystniej jest wymieniać gwiazdę położoną najbliżej w stosunku do nowego obiektu
wyrównania, gdyż zwiększa to precyzję wyszukiwania.
7. Naciśnij klawisz „Align”, aby zatwierdzić.

Katalog obiektów

Wybieranie obiektu

Teraz, gdy teleskop jest już właściwie wyrównany, możesz wybrać obiekt z dowolnego katalogu w
obszernej bazie danych teleskopu. Pilot ma po jednym oznaczonym przycisku (4) dla każdego
katalogu w bazie. Są dwa sposoby wybierania obiektów z bazy: przewijanie list z nazwami obiektów
oraz wprowadzanie ich numerów.
Wciśnięcie klawisza „List” w ręcznym sterowaniu przywoła wszystkie obiekty z bazy, które mają
powszechnie stosowane nazwy lub rodzaje. Każda lista jest podzielona na następujące kategorie:
nazwane gwiazdy „Named Stars”, nazwany obiekt „Named Objects”, gwiazdy podwójne „Dual Stars”,
gwiazdy zmienne „Variable Stars”, asteryzmy „Asterism” oraz obiekty CCD „CCD Objects”.
Wybranie jednego z tych katalogów wyświetli numeryczno-alfabetyczne zestawienie obiektów z listy.
Wciskanie przycisków przewijania „w górę” i „w dół” (10) pozwoli ci przewijać katalog do
wybranego obiektu.
Pomocna uwaga: przewijając długą listę obiektów przytrzymanie przycisku „w górę” lub „w dół”
pozwoli ci przewijać z dużą szybkością.
Wciśnięcie jednego z pozostałych przycisków katalogowych (M, CALD, NGC lub STAR) spowoduje
wyświetlenie migającego kursora poniżej nazwy wybranego katalogu. Użyj klawiatury numerycznej,
aby wprowadzić numer dowolnego obiektu z katalogów ułożonych według określonych standardów.
Na przykład, aby odnaleźć Mgławicę Oriona, wciśnij klawisz „M” i wprowadź numer „042”.

Przewijanie do obiektu

Gdy już szukany obiekt jest wyświetlony na ekranie ręcznego sterowania, wybierz jedną z
następujących opcji:
-

Wciśnij klawisz INFO. To pokaże ci przydatne informacje na temat wybranego obiektu takie jak

rektascensja i deklinacja, jasność, rozmiary oraz informacje tekstowe dostępne w przypadku wielu
najpopularniejszych obiektów.

Wciśnij klawisz ENTER. To automatycznie przewinie teleskop do współrzędnych obiektu.

Uwaga: Nigdy nie przewijaj teleskopu, gdy ktoś patrzy w okular. Teleskop może się poruszać z dużą
prędkością przewijania i uderzyć obserwatora w oko.

Informacje na temat obiektu można uzyskiwać bez potrzeby przeprowadzania wyrównania względem
gwiazd. Po włączeniu teleskopu wciśnięcie dowolnego klawisza katalogu pozwala na przewijanie list
obiektów lub wprowadzanie numerów katalogowych i przeglądanie informacji o obiekcie tak jak
opisano powyżej.

Odnajdywanie planet

Teleskop potrafi zlokalizować wszystkie 8 planet naszego układu oraz Księżyc. Jednak ręczne
sterowanie wyświetli tylko te obiekty Układu Słonecznego, które są nad horyzontem (albo w obrębie
limitów przewijania). Aby zlokalizować planety, wciśnij klawisz „PLANET” w ręcznym sterowaniu.
Ręczne sterowanie wyświetli wszystkie obiekty Układu Słonecznego, które sa nad horyzontem:
-

Użyj przycisków „w górę” i „w dół”, aby wybrać planetę, którą chcesz obserwować.

Wciśnj INFO, aby przywołać informacje na temat wyświetlanej planety.

Wciśnij ENTER, aby przewinąć do wyświetlanej planety.

Tryb wycieczkowy

Teleskop ma funkcję wycieczki, która pozwala użytkownikowi wybierać z listy interesujących
obiektów w oparciu o aktualną datę i czas. Zostaną wyświetlone wyłącznie obiekty w obrębie
ustalonych limitów filtrów (zob. Limity filtrów w rozdziale na temat procedur ustawień w niniejszej
instrukcji). Aby włączyć tryb wycieczkowy, wciśnij klawisz TOUR (6) w ręcznym sterowaniu.
Teleskop wyświetli najlepsze obiekty do obserwacji, które są aktualnie widoczne na niebie.
-

Aby zobaczyć informacje i dane na temat wyświetlonego obiektu, wciśnij klawisz INFO.

Aby przewinąć do wyświetlanego obiektu, wciśnij ENTER.

Aby zobaczyć następny obiekt, wciśnij klawisz „w górę”.

Tryb wycieczkowy po konstelacjach

Dodatkową funkcją teleskopu jest „Tryb wycieczkowy po konstelacjach” pozwalający obejrzeć
najciekawsze obiekty w 88 gwiazdozbiorach. Wybierając funkcję „Constellation” z menu „List”
spowoduje wyświetlenie nazw wszystkich widocznych w danej chwili na niebie gwiazdozbiorów
(włączona funkcja limitów filtrów „Filter Limits”). Po wybraniu konstelacji pojawia się lista
dostępnych obiektów w granicach danej konstelacji.
-

Aby zobaczyć informacje i dane na temat wyświetlonego obiektu, wciśnij klawisz INFO.

Aby przewinąć do wyświetlanego obiektu, wciśnij ENTER.

Aby zobaczyć następny obiekt, wciśnij klawisz „w górę”.

Klawisze kierunkowe

Teleskop ma cztery klawisze kierunkowe (3) pośrodku ręcznego sterowania, które kontrolują ruchy
teleskopu w wysokości (w górę i w dół) oraz azymucie (w lewo i w prawo). Teleskopem można
sterować przy dziewięciu różnych prędkościach.

Przycisk tempa

Wciśnięcie klawisza tempa „rate” (11) pozwala ci natychmiast zmienić prędkość silników z szybkiego
tempa przewijania na precyzyjne prowadzenie oraz ustawiać różne wartości pomiędzy nimi. Każde
tempo ma przypisany przycisk na klawiaturze ręcznego sterowania. Numer 9 to najszybsze tempo (3
stopnie na sekundę, zależnie od źródła zasilania), które jest używane do przewijania od obiektu do
obiektu oraz przy odnajdywaniu gwiazd wyrównania. Numer 1 oznacza najwolniejsze tempo (0,5 x
tempo gwiazdowe) i można go używać do dokładnego wyśrodkowywania obiektów w okularze oraz
do prowadzenia przy wykonywaniu fotografii.

Aby zmienić tempo obracania silniczków:
-

Wciśnij klawisz tempa „Rate” w ręcznym sterowaniu. LCD pokaże aktualne tempo.

Wciśnij liczbę w ręcznym sterowaniu, która odpowiada pożądanej prędkości. Liczba pojawi się w

prawym górnym rogu LCD, aby pokazać, że prędkość została zmieniona.

Ręczne sterowanie ma funkcje „podwójny przycisk”, która pozwala natychmiast przyspieszać silniki
bez potrzeby wybierania tempa. Aby użyć tej funkcji, po prostu wciśnij klawisz ze strzałką
odpowiadający kierunkowi, w którym chcesz przewinąć teleskop. Przytrzymując go wciśnij klawisz
przeciwnego kierunku. To ustawi maksymalną prędkość przewijania.

Kierunek, w którym porusza się gwiazda w polu widzenia okularu w momencie przewijania zależy od
położenia tuby optycznej teleskopu względem południka niebieskiego. W razie potrzeby zmiany
kierunku przycisków zajrzyj do rozdziału „Funkcje ustawień teleskopu”.

Dziewięć dostępnych prędkości przewijania.

Procedury ustawień

Teleskop zawiera wiele funkcji ustawień definiowanych przez użytkownika stworzonych, aby dać mu
kontrolę nad wieloma zaawansowanymi możliwościami teleskopu. Do wszystkie funkcji ustawień i
narzędziowych można się dostać wciskając klawisz MENU i przewijając między następującymi
opcjami:

Tryb śledzenia: to pozwala ci zmieniać sposób, w jaki teleskop śledzi zależnie od rodzaju użytego
montażu. Teleskop ma trzy różne tryby śledzenia:

Równikowy północny „EQ North” wykorzystywany, gdy teleskop jest ustawiony na oś
biegunową za pomocą platformy równikowej na półkuli północnej.

Równikowy południowy „EQ South” wykorzystywany, gdy teleskop jest ustawiony na oś
biegunową za pomocą platformy równikowej na półkuli południowej.

Wyłączony „Off” służy do obserwacji celów naziemnych, śledzenie można wyłączyć tak,
aby teleskop się nie poruszał.

Tempo śledzenia - oprócz przesuwania teleskopu za pomocą pilota, teleskop może w sposób ciągły
ś

ledzić obiekt na niebie w miarę jak przesuwa się po niebie. Tempo śledzenia można zmienić zależnie

od rodzaju obserwowanego obiektu:

Gwiazdowe „Sideral” - to tempo kompensuje obrót Ziemi przesuwając teleskop w takim
samym tempie, w jakim się ona obraca, ale w przeciwnym kierunku. Gdy teleskop jest
nastawiony na oś biegunową można to wyrównać poruszając teleskopem wyłącznie w
rektascensji. Jeśli natomiast jest na montażu azymutalnym to trzeba wykonywać poprawki
zarówno w rektascensji jak i deklinacji.

Księżycowe „Lunar” - używane do śledzenia Księżyca przy obserwacjach jego
krajobrazów

Słoneczne „Solar” - do śledzenia Słońca podczas jego obserwacji

Zobacz czas i miejsce „View Time and Site” - wyświetla aktualny czas oraz współrzędne miejsca
obserwacji ściągnięte poprzez opcjonalny odbiornik CN-16 GPS. Po za tym funkcja ta wyświetla inne
istotne informacje o czasie i miejscu obserwacji, jak np. strefę czasową, czas letni lub lokalny czas
gwiazdowy. Lokalny czas gwiazdowy informuje o rektascensji obiektów na niebie znajdujących się w
danym czasie na południku niebieskim. Funkcja „View Time and Site” podaje zawsze ostatnie
zachowane informacje o czasie i miejscu ściągnięte z odbiornika GPS podczas ostatniego połączenia.
Ponowne połączenie z GPS aktualizuje automatycznie informacje. Jeśli występuje brak połączenia lub
GPS jest wyłączony teleskop wyświetli ostatnio zapisane dane.

Obiekty użytkownika „User Defined Objects” - teleskop może przechowywać w pamięci do 400
obiektów użytkownika. Mogą to być obiekty terenowe oglądane w dzień lub ciekawy obiekt niebieski

nieuwzględniony w standardowej bazie. Istnieje kilka sposobów zapisania obiektu w pamięci zależnie
od jego rodzaju:

Zapisz obiekt GoTo „GoTo Object” - aby przejść do dowolnego obiektu użytkownika zapisanego w
bazie przewiń do „GoTo Sky Obj” (przewin do obiektu niebieskiego) albo „GoTo Land Obj” (przewiń
do obiektu terenowego) i wprowadź liczbę obiektu, który chcesz wybrać, a następnie wciśnij ENTER.
Teleskop automatycznie pobierze i wyświetli współrzędne przed przewinięciem do obiektu.
Aby zachować dane jakiegokolwiek obiektu użytkownika, po prostu zapisz nowy obiekt używając
jednego z istniejących numerów identyfikacyjnych. Teleskop zastąpi poprzedni obiekt nowym.

Zapisz obiekt niebieski „Save Sky Objects” - teleskop zapisuje obiekty w bazie zachowując ich
rektascensję i deklinację na niebie. Dzięki temu można odnaleźć ten sam obiekt za każdym razem, gdy
teleskop jest wyrównany. Gdy już szukany obiekt zostanie wyśrodkowany w okularze, po prostu
przewiń do komendy „Zapisz obiekt niebieski” i wciśnij ENTER. Wyświetlacz poprosi cię o
wprowadzenie liczby między 1, a 200 aby zidentyfikować obiekt. Ponownie wciśnij ENTER, aby
zapisać obiekt w bazie.

Wprowadź rektascensję i deklinację „Enter R.A. – Dec. - możesz zachowywać współrzędne
obiektu po prostu wprowadzając jego rektascensję i deklinację. Przewiń do komendy „Wprowadź
rektascensję i deklinację” i wciśnij ENTER. Zostaniesz poproszony najpierw o wprowadzenie
rektascensji, a potem deklinacji szukanego obiektu.

Zapisz obiekt lądowy: Teleskop może być również stosowany do obiektów terenowych. Stałe
obiekty można zapisać zachowując ich wysokość i azymut względem położenia teleskopu w
momencie obserwacji. Ponieważ podajemy położenie względem teleskopu, współrzędne są ważne
wyłącznie dla tego konkretnego stanowiska. Aby zachować takie obiekty, jeszcze raz wyśrodkuj jeden
z nich w okularze. Przewiń do komendy „zachowaj obiekt lądowy” i wciśnij ENTER. Zostaniesz
poproszony o wprowadzenie liczby między 1 a 200 aby zidentyfikować obiekt. Wciśnij ponownie
ENTER, aby zapisać go w bazie.

Aby zamienić dane jakiegokolwiek obiektu użytkownika, po prostu zapisz nowy obiekt używając
jednego z istniejących numerów identyfikacyjnych. Teleskop zastąpi poprzedni obiekt nowym.

Pokaż R.A./DEC - „ Get R.A. / DEC. – wyświetla współrzędne aktualnej pozycji teleskopu.

GoTo RA/Dec – pozwala ci wprowadzić konkretną rektascensję i deklinację i przewinąć do niej.
Aby zapisać współrzędne R.A. / DEC w bazie uczyń to za pomocą funkcji Obiekty użytkownika
„User Defined Objects” opisanej powyżej.

Funkcja „Identify” – „Identyfikacja” – przeszukuje wszystkie katalogi w pamięci teleskopu i
wyświetla nazwy i odległość do najbliższego pasującego obiektu. Można ja wykorzystać na dwa
sposoby. Po pierwsze w celu zidentyfikowania nieznanego obiektu w polu widzenia okularu. Po drugi
– za jej pomocą można znaleźć inny, blisko położony obiekt w pobliżu obiektu, który właśnie
obserwujesz. Na przykład, jeśli Twój teleskop jest skierowany na najjaśniejsza gwiazdę w konstelacji
Lira, wybierając funkcję „Identify” i przeszukując katalog „Named Stars” („gwiazdy nazwane”) bez
wątpliwości dostaniesz informację, że gwiazda, którą obserwujesz to Vega. W innym przypadku,
wybierając funkcję „Identify” i przeszukując katalog „Named Objects” („obiekty nazwane”) lub
katalog Messier’a, pilot poinformuje Cię, że Mgławica Pierścień (M57) jest zaledwie 6° od Twojej
obecnej pozycji. Przeszukując katalog „Double Star” („gwiazdy podwójne”) dostaniesz informację, że
Epsilon Lira jest o 1° od Vegi.

Aby użyć funkcji „Identify”:

●

wejdź w Menu i wybierz funkcję „Identify”,

●

używając strzałek „góra-dół” wyszukaj katalog, który chcesz przeszukać,

●

naciśnij „Enter”, aby rozpocząć przeszukiwanie.

Uwaga: niektóre katalogi zawierają tysiące obiektów i ich przeszukanie może zająć trochę czasu.

Precyzyjne GoTo

Seria teleskopów Advanced posiada funkcję „Precise GoTo” pomagającą znajdować ekstremalnie
małe obiekty i idealnie wyśrodkowywać je do celów astrofotografii i CCD. Aby to osiągnąć teleskop
automatycznie znajduje najbliżej położony, jasny obiekt i prosi o dokładne wyśrodkowanie go w
okularze. Na tej podstawie teleskop oblicza minimalna różnicę pomiędzy położeniem GoTo obiektu, a
położeniem wynikającym z wyśrodkowania. Opierając się na tej różnicy teleskop z dużo większą
precyzją wyśrodkuje obiekt wyjściowy. Aby skorzystać z funkcji „Precise GoTo”:

1. Naciśnij przycisk „Menu” i przewijając opcje menu za pomocą strzałek
wybierz funkcję „Precise GoTo”.

●

wybierz opcje „Database”, jeśli chcesz obserwować obiekt zapisany w

bazie teleskopu lub:
●

wybierz opcje „R.A./Dec.” Jeśli chcesz sam wprowadzić współrzędne

obiektu.

2. Po wybraniu obiektu teleskop wyszuka najbliższą jasną gwiazdę. Naciśnij
„Enter”, a teleskop nakieruje się na nią.
3. Używając strzałek wyśrodkuj dokładnie obiekt w polu widzenia okularu.
4. Naciśnij „Enter”, a teleskop nakieruje się na obiekt wyjściowy.

Funkcje ustawień teleskopu

Ustaw czas i miejsce „Setup Time-Site” – pozwala użytkownikowi dostosować
wyświetlacz teleskopu zmieniając parametry czasu i lokalizacji (takie jak strefa
czasowa i czas letni).

Kompensacja luzów „Anti Backlash” – wszelkie mechaniczne tryby mają
pewien stopień luzu przy stykaniu. Jest to wyraźne widoczne w tym jak długo
zajmuje gwieździe przesunięcie się w okularze po wciśnięciu klawiszy ze
strzałkami (zwłaszcza przy zmienianiu kierunków). Funkcje kompensowania
luzów pozwalają użytkownikowi to wyrównywać przez wprowadzenie wartości,
która szybko przewija silniki akurat o tyle żeby zredukować luzy. Konieczny poziom kompensacji
zależy od wybranego tempa przewijania. Im jest wolniejsze tym więcej czasu upłynie zanim gwiazda
w sposób widoczny poruszy się w okularze. Tak, więc należy wtedy zwiększyć kompensację.
Będziesz musiał eksperymentować z różnymi wartościami. Zwykle do obserwacji wizualnych
najlepsza jest między 20 a 50 podczas gdy wyższa wartość może być potrzebna podczas prowadzenia
przy astrofotografii.
Aby ustawić wartość kompensowania, przewiń do tej opcji i wciśnij ENTER. Patrząc przez okular
zaobserwuj efekty działania klawiszy kierunkowych. Zauważ, po naciśnięciu którego klawisza
wystąpi minimalne zatrzymanie ruchu gwiazdy w polu widzenia. Operując w jednej osi ustaw
kompensacje luzów zapewniająca maksymalna płynność obserwacji przy zmianie kierunku
przewijania. Następnie wprowadź uzyskaną wartość dla kierunku dodatniego i ujemnego. Jeśli
zauważysz „skok” po zwolnieniu przycisku, a przy wprowadzeniu mniejszej wartości kompensacji
wystąpi „pauza” po naciśnięciu przycisku wprowadź większa wartość kompensacji dla kierunku
dodatniego, a mniejsza dla ujemnego. Teleskop zachowa te wartości i będzie je wykorzystywać za
każdym razem, gdy zostanie włączony, do momentu, aż zostaną zmienione.

Limity filtrów „Filter Limits” – gdy wyrównywanie jest zakończone, teleskop automatycznie wie,
które obiekty niebieskie są ponad horyzontem. W związku z tym przewijając listy baz danych (albo
wybierając funkcję wycieczkową) ręczne sterowanie teleskopu wyświetli tylko te obiekty, o których
wiadomo, że są ponad horyzontem podczas twoich obserwacji. Możesz spersonalizować bazę danych
ustalając limity wysokości właściwe dla twojej lokalizacji i ustawienia. Na przykład, jeśli obserwujesz
w górzystym rejonie gdzie horyzont jest szczególnie zasłonięty, możesz ustawić swój limit wysokości

na +20 stopni. Dzięki temu będziesz pewien, że pilot wyświetla wyłącznie obiekty powyżej tej linii.
Jeśli ręcznie wprowadzisz obiekt znajdujący się pod horyzontem za pomocą klawiatury numerycznej,
pilot ręcznego sterowania pokaże komunikat ostrzegawczy przed przewinięciem do danego obiektu.

Wskazówka do obserwacji: jeśli chcesz przejrzeć całą bazę danych, ustaw maksymalny limit
wysokości na 90 stopni, a minimalny na –90. Wyświetli to każdy obiekt w bazie bez względu na to czy
jest widoczny na niebie z twojej lokalizacji.

Przyciski kierunkowe – „Direction Buttons”: kierunek, w którym gwiazda przesuwa się w okularze
zależy tego, po której stronie południka niebieskiego znajduje się tuba teleskopu. Może to powodować
dezorientację, szczególnie, jeśli śledzimy gwiazdę przy astrofotografii. Aby to skompensować można
zamienić kierunek przypisany klawiszom sterującym napędem. Zrobisz to wciskając klawisz MENU i
wybierając opcję „Direction Buttons” („klawisze kierunkowe”) z menu narzędzia. Użyj klawiszy ze
strzałkami „w górę” i „w dół” (10), aby wybrać przypisanie klawiszy w azymucie (w lewo lub w
prawo) albo w wysokości (w górę i w dół) i naciśnij ENTER. Ustawiając kierunek ruchu w azymucie
jako wartość dodatnią, spowoduje ruch teleskopu w tą samą stronę, w którą się on normalnie porusza
podczas śledzenia gwiazd (tj. na zachód). Ustawienie dodatniej wartości dla klawiszy wysokości
spowoduje ruch w kierunku przeciwnym do ruchy wskazówek zegara wokół osi DEC.

Podejście GoTo – „GoTo Approach”: funkcja ta pozwala użytkownikowi zaprogramować, od której
strony teleskop podejdzie od obiektu podczas przewijania. Umożliwia to zminimalizowanie błędów
wyszukiwania wynikających z luzów mechaniki teleskopu. Podobnie, jak w przypadku funkcji
„Direction Buttons”, ustawiając „GoTo Approach”, jako wartość dodatnią spowoduje podchodzenie
do obiektu w tym samym kierunku, w którym następuje śledzenie obiektu w azymucie (od zachodu)
oraz w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara w deklinacji. Podejście GoTo w deklinacji
ma zastosowanie tylko, gdy tuba jest po jednej stronie południka. Po przejściu tubusa na drugą stronę
funkcja „GoTo Approach” w deklinacji musi być zmieniona.

Aby zmienić kierunek podejścia GoTo wybierz z
Menu ustawień teleskopu „Scope Setup” opcję
„GoTo Approach” wybierz rodzaj podejścia (w
azymucie lub wysokości), ustaw wartość dodatnią
lub ujemną („positive” lub „negative”) i naciśnij
„Enter”.

W

celu

zminimalizowania

niedokładności

wyszukiwania i śledzenia wynikających z luzów
mechaniki teleskopu ustawienie dla funkcji
kierunku przycisków „Direction Buttons” powinno
być idealnie zgrane z ustawieniami podejścia
GoTo. Używając do wyśrodkowania obiektu
klawiszy przewijania w kierunku „w górę” i „w
prawo”

teleskop

domyślnie

wyeliminuje

większość luzów mechaniki. Jeśli zmieniasz opcje
podejścia GoTo, nie ma konieczności zmiany
kierunku klawiszy. Wystarczy wziąć pod uwagę
kierunek

ruchu

teleskopu

przy

finalnym

ustawianiu

podejścia

GoTo. Jeśli

teleskop

podchodzi do gwiazdy wyrównania od zachodu
(azymut ujemny) oraz w kierunku zgodnym z
ruchem wskazówek zegara (ujemna wysokość), po
prostu upewnij się, czy przyciski kierunkowe
używane do wyśrodkowywania gwiazdy poruszają się w tym samym kierunku.

Tempo automatycznego prowadzenia „Autoguide Rates”: funkcja pozwala ustawić tempo
automatycznego prowadzenia, jako procent tempa gwiazdowego. Jest to szczególnie przydatne do
kalibracji teleskopu pod CCD autoguider przy długich ekspozycjach w astrofotografii.

Limity azymutu „Azimuth Limits”: funkcja pozwala ustawić limity przewijania teleskopu w
azymucie (oś R.A.). Zakres ustawień wynosi od 0 do 180°, gdzie 0° jest pozycją, gdy pręt
przeciwwagi jest skierowany na zachód, a 180° jest pozycją. Gdy pręt przeciwwagi jest skierowany na
wschód (patrz rys. 3.3.). Limity można ustawiać dowolnie w zależności od potrzeb. Na przykład, jeśli
używasz kamery CCD i nie masz wystarczająco długiego kabla, aby teleskop mógł wyszukiwać
obiekty na całym obszarze nieba, możesz ustawić limity przewijania w zależności od zasięgu kabli.
Najłatwiej to zrobić ustawiając teleskop w azymucie w pozycji, gdy kable są maksymalnie napięte i po
odczytaniu wartości azymutu dla tej pozycji (funkcja „Get Alt-Az” w menu „Utilities”) ustawić tę
wartość, jako graniczną dla maksymalnego i minimalnego limitu przewijania.

Uwaga: w celu umożliwienia teleskopowi podejścia do gwiazdy z kierunku, który zapewnia
minimalizację błędu wynikającego z luzów mechaniki teleskopu, może wystąpić potrzeba
przekroczenia ustawionych limitów przewijania. Limity mogą ograniczyć przewinięcie do obiektu
znajdującego się o 6° od ustawionej granicy przewijania w azymucie. Jeśli stanowi to problem, można
zmienić kierunek, z którego teleskop odchodzi do obiektu. Aby to uczynić, wejdź w opcje „GoTo
Approach” w menu „Scope Setup”. Chcąc zagwarantować pełny zakres ruchu w osi R.A., należy
ustawić zakres limitów na 354 i 186.

Filtracja wschód/zachód – „East/West Filtering”: w celu zapewnienia maksymalnej precyzji
wyszukiwania, teleskopy serii Advanced automatycznie wyszukują gwiazd wyrównania w taki
sposób, aby pierwsze dwie gwiazdy były po jednej stronie południka niebieskiego, a trzecia gwiazda
po drugiej. Funkcja „East/West Filtering” pozwala wyłączyć filtrację, aby mieć dostęp do pełnego
zbioru wszystkich gwiazd do wyrównania za pomocą metody „Auto Three Star Align” bez względu na
ich położenie względem południka.

Funkcje użytkowe

Kalibracja GoTo – „Calibrate GoTo” – funkcja kalibracji GoTo
jest przydatna przy podłączaniu do teleskopu akcesoriów o dużej
wadze (np. aparatu fotograficznego itp.). Funkcja „Calibrate GoTo”
oblicza odległość oraz czas potrzebny teleskopowi do zakończenia
ostatecznego wyśrodkowywania obiektu. Zmiana balansu teleskopu
po obciążeniu go akcesoriami może wydłużyć ten czas. Funkcja
„Calibrate GoTo” bierze pod uwagę zmianę balansu i wprowadza
korektę wyszukiwania obiektów i poprawia precyzję.

Funkcja „Home Position” – pozwala na zaprogramowanie pozycji
teleskopu, w której będzie on zostawiany na dłuższy czas, gdy nie
będzie używany. Jest to przydatna funkcja np. w domowym
obserwatorium. Domyślnie w pozycji „Home” znaczniki „Index”
teleskopu są zrównane tak, jak podczas wyrównywania montażu.
Aby zaprogramować pozycję „Home” dla Twojego teleskopu za
pomocą klawiszy kierunkowych ustaw go w wybranej pozycji, a
następnie zapisz to ustawienie wybierając z menu opcję „Set” i
naciskając „Enter”.

Wyrównanie na Biegun Północny – „Polar Align” – teleskopy z
serii Advanced GT posiadają funkcję „Polar Align” pozwalającą na
wyrównanie teleskopu na Biegun Północny w celu zwiększenia
precyzji wyszukiwania i śledzenia obiektów. Po zakończeniu

wyrównywania „Auto Alignment” teleskop nakieruje się na niebo w miejsce, gdzie powinna być
Gwiazda Polarna. Używając głowicy montażu paralaktycznego do wyśrodkowania Gwiazdy Polarnej
w okularze, montaż zostanie ustawiony na Północny Biegun Niebieski. Po zakończeniu wyrównania
na Biegun Północny należy przeprowadzić ponowne wyrównanie teleskopu za pomocą jednej z metod
opisanych wcześniej. Aby wyrównać teleskop na Biegun Północny (opis dla półkuli północnej):

1. Po wstępnym ustawieniu teleskopu i skierowaniu na Gwiazdę Polarną wyrównaj montaż za pomocą
metody „Auto Align” lub „Auto Three Star Align”.
2. Wybierz z menu opcję „Polar Align” i naciśnij „Enter”.

Bazując na bieżącym wyrównaniu teleskop nakieruje się na miejsce, gdzie powinna znajdować się
Gwiazda Polarna. Użyj regulacji szerokości geograficznej głowicy montażu paralaktycznego oraz
regulacji azymutu do wyśrodkowania Gwiazdy Polarnej w okularze. Przy wyśrodkowywaniu nie
korzystaj z klawiszy kierunkowych. Po ustawieniu Gwiazdy Polarnej w centrum pola widzenia
okularu naciśnij „Enter”. Os polarna powinna być teraz skierowana dokładnie na Północny Biegun
niebieski.

Kontrola oświetlenia - „Light Control” – pozwala wyłączyć zarówno czerwone podświetlenie
klawiatury, jak i wyświetlacz LCD podczas użytkowania teleskopu w dzień w celu zaoszczędzenia
energii lub, aby nie naświetlać oczu zaadoptowanych do ciemności.

Ustawienia fabryczne - „Faktory Settings” – przywraca ustawienia fabryczne pilota Advanced GT.
Parametry takie, jak wartości kompensacji luzów, początkowa data i czas, długość i szerokość oraz
limity przewijania i filtrów zostaną zresetowane. Jednak zapisane parametry takie, jak np. obiekty
użytkownika pozostaną zapisane w pamięci nawet po wybraniu tej opcji. Ręczne sterowanie poprosi
cię o wciśnięcie klawisza „0” przed powrotem do ustawień fabrycznych.

Wersja - „Version” – wybranie tej opcji pozwoli ci zobaczyć numer wersji oprogramowania
sterującego silnikami oraz pilotem, a także numer wersji oprogramowania GPS (jeśli używasz
opcjonalnie CH-16 GPS). Najpierw jest wyświetlany numer dla pilota, później jako drugi numer
sterowania silnikiem azymutalnym a jako trzeci – sterowanie silnikiem wysokości. W drugiej linii
wyświetlacza LCD pokazuje się numer GPS oraz numer seryjny połaczenia.

Pobierz wysokość i azymut – „Get Alt-Az” – wyświetla względną wysokość i azymut dla aktualnej
pozycji teleskopu.

Przejdź do wysokości i azymutu – „Go to Alt-Az” – pozwala wprowadzić konkretną wysokość i
azymut i do niej przewinąć.

Hibernacja – „Hibernate” – pozwala na całkowite wyłączenie teleskopu (odłączenie od zasilania)
przy jednoczesnym zachowaniu wyrównania przy kolejnym włączeniu. Dzięki temu oszczędza się
energię i jest to idealne rozwiązanie dla tych, którzy mają teleskop zamontowany na stałe albo
zostawiają go w jednym miejscu przez długi okres czasu. Aby przejść do trybu hibernacji:
1.

Wybierz opcję „Hibernate” z menu narzędzi „Utilities Menu”.

Przesuń teleskop do wybranej pozycji i naciśnij ENTER

Wyłącz teleskop. Pamiętaj, aby nigdy nie przesuwać teleskopu ręcznie, gdy jest w stanie

hibernacji. Gdy zostanie ponownie włączony na wyświetlaczu pojawi się komunikat „Wake-Up” -
„pobudka”. Po wciśnięciu ENTER masz opcję przewijania informacji o czasie i miejscu, aby
zaktualizować ustawienia. Wciśnij „Enter”, aby wybudzić teleskop ze stanu hibernacji.

Wciśnięcie „Undo” w ekranie „Wake-Up” pozwala ci poruszać się między wieloma funkcjami
teleskopu bez budzenia go ze stanu hibernacji. Aby przerwać hibernację po wciśnięciu „Undo”,
wybierz „Hibernate” z menu narzędzi i wciśnij ENTER. Nie używaj klawiszy kierunkowych do
przesuwania teleskopu, gdy pozostaje w stanie hibernacji.

Włącz/wyłącz GPS – „Turn On/Off GPS” (przy opcjonalnym urządzeniu CN16) – pozwala
wyłączyć opcjonalny moduł CN16. Podczas automatycznego wyrównywania teleskop dalej będzie
otrzymywał z GPS takie informacje, jak aktualny czas. Jeśli zechcesz użyć bazy danych teleskopu, aby
sprawdzić współrzędne obiektu dla daty w przyszłości będziesz musiał wyłączyć moduł GPS, aby
ręcznie wprowadzić datę i czas inną niż obecna.

Podstawy obserwacji

Teleskop jest urządzeniem optycznym zbierającym i ogniskującym światło. Od rodzaju konstrukcji
budowy teleskopu zależy, w jaki sposób światło jest ogniskowane. Teleskopy zwane refraktorami
używają do tego celu soczewek, natomiast reflektory używają do ogniskowania światła luster. System
optyczny Schmidta-Cassegrain’a używa kombinacji soczewek i luster i jest nazywany systemem
złożonym lub katadioptrycznym. Konstrukcja ta charakteryzuje się dużą aperturą przy zachowaniu
małej długości tuby, dzięki czemu teleskop jest łatwy w przenoszeniu. Konstrukcja Schmidt’a-
Cassegrain’a składa się z płyty korekcyjnej, sferycznego lustra głównego oraz lusterka wtórnego.
Promienie światła po wniknięciu do tuby optycznej pokonują jej długość trzy razy zanim dotrą do oka
obserwatora.

Optyka teleskopu jest pokryta wielowarstwowymi powłokami zwiększającymi sprawność optyczną.
Lustro główne i wtórne są pokryte powłokami typu StarBright, a płyta korekcyjna posiada
wielowarstwowe powłoki antyrefleksyjne.
W środku tuby optycznej czarna tuleja przedłuża otwór w lustrze głównym. Jest to tuleja lustra
głównego zapobiegająca wpadaniu światła przez okular lub aparat fotograficzny do wnętrza tuby
teleskopu.

Orientacja obrazu

Obraz widziany przez teleskop zależy od tego, jak okular jest zamontowany w wyciągu okularowym.
System optyczny NexStar’a wykorzystuje trzy powierzchnie odbijające światło, aby doprowadzić
ś

wiatło do okularu. W ten sposób otrzymujemy obraz o prawidłowej orientacji góra-dół, lecz

odwrócony prawo-lewo. Jest to normalne zjawisko w przypadku systemów optycznych Schmidt’a-
Cassegrain’a.

Ustawianie ostrości.

Mechanizm ustawiania ostrości polega na zmianie położenia lustra
głównego, które jest zamontowane na pierścieniu ślizgającym się we
wnętrzu tuby optycznej w przód i w tył. Gałka regulacji ostrości, za
pomocą której zmieniamy położenie lustra znajduje się na tylnej ściance
tuby optycznej zaraz pod nasadką kątową i okularem. W celu ustawienia
ostrości należy obracać gałką. Jeśli gałka nie chce się obrócić, oznacza
to, że znajduje się w skrajnym położeniu. Należy wtedy obrócić gałką w
przeciwnym kierunku, aż do uzyskania ostrego obrazu. Po ustawieniu
ostrości na dany obiekt, jeśli chcesz ustawić ostrość na obiekt znajdujący
się bliżej obróć gałkę regulacji ostrości zgodnie z kierunkiem ruchu
wskazówek zegara. Jeśli chcesz ustawić ostrość na obiekt znajdujący się
dalej, obróć gałkę ostrości w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek
zegara. Pojedynczy obrót gałką regulacji ostrości zmienia położenie
lustra w niewielkim stopniu, dlatego też, aby przestawić ostrość z
obiektu położonego bardzo daleko, na obiekt położony blisko należy wiele razu obrócić gałką (np.
około 20).

Podczas obserwacji astronomicznych obrazy gwiazd, na które nie jest ustawiona ostrość są bardzo
nikłe i trudne do zauważenia. Jeśli obracasz gałką zbyt szybko możesz przeoczyć właściwe ustawienie
ostrości dla danej gwiazdy. Dlatego też dla nabrania wprawy pierwsze ustawienia ostrości należy
przeprowadzać na jasnym obiekcie np. Księżycu lub planecie, który jest widoczny nawet przy
niedokładnym ustawieniu ostrości. Finalną regulację ostrości najlepiej przeprowadzać tak, aby lustro
poruszało się w kierunku przeciwnym do kierunku działania siły ciążenia. Minimalizuje to zmiany
położenia lustra. Podczas obserwacji astronomicznych regulacja ostrości w ten sposób przebiega za
pomocą obracania gałka ostrości w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Wyrównanie szukacza

Prawidłowe wyrównanie szukacza pomaga łatwo i szybko odnajdować obiekty na niebie. Wyrównanie
szukacza najłatwiej przeprowadzić w dzień. Ustawianie szukacza odbywa się za pomocą trzech
wkrętów regulacyjnych. Aby wyrównać szukacz:

1. Wybierz cel w odległości około 1,5 kilometra. Wyeliminuje to możliwość wystąpienia błędu
paralaksy.
2. Zwolnij blokady wysokości i azymutu i wyceluj teleskop na obiekt.
3. Wyśrodkuj obiekt w optyce teleskopu. W tym celu może wystąpić potrzeba przesunięcia teleskopu.
4. Patrząc przez szukacz ustaw go za pomocą śrubki po prawej stronie mocowania w taki sposób, aby
siatka celownicza była wyśrodkowana poziomo na celu.
5. Za pomocą śrubki na górze mocowania ustaw szukacz i wyśrodkuj obiekt w pionie.

Obraz obiektu jest odwrócony (prawo-lewo i góra-dół) w szukaczu. Jest to normalne zjawisko w takim
układzie optycznym, jakim jest szukacz. Z tego powodu przyzwyczajenie się do regulacji może zająć
Ci trochę czasu.

Obliczanie powiększenia

Powiększenie teleskopu zależy od długości ogniskowej okularu użytego do obserwacji i od długości
ogniskowej teleskopu. Aby obliczyć powiększenie należy długość ogniskowej teleskopu podzielić
przez długość ogniskowej okularu także wyrażoną w milimetrach:

długość ogniskowej teleskopu

powiększenie = ---------------------------------------------------------

długość ogniskowej okularu

Na przykład używając okularu o ogniskowej 40 mm, przy ogniskowej teleskopu C8-S wynoszącej
2032 mm otrzymujesz powiększenie 51x.

Wielkość powiększenia możliwego do uzyskania na każdym teleskopie ma swoje granice. Są one
spowodowane prawami fizyki i zdolnościami ludzkiego oka. Maksymalne powiększenie oblicza się
mnożąc średnicę obiektywu teleskopu wyrażona w milimetrach razy dwa, np. dla C8-S wynosi około
400x. Jednakże najbardziej użyteczne powiększenia dla tych teleskopów są w przedziale 25x – 250x.
Większe powiększenia mają sens przy obserwacjach astronomicznych Księżyca lub planet i są w
bardzo dużej mierze zdeterminowane przejrzystością atmosfery (tzw. seeing). Warto także wiedzieć,
ż

e przy dużych powiększeniach następuje spadek kontrastu, dlatego też obserwacje warto rozpoczynać

od mniejszych powiększeń – wtedy obraz jest jaśniejszy i bardziej kontrastowy.

Określanie pola widzenia

Określenie pola widzenia jest ważne, gdy potrzebujesz znać rozmiary kątowe obserwowanego obiektu.
Aby obliczyć aktualne pole widzenia podziel pole widzenia okularu (podawane w specyfikacji
okularu) przez powiększenie.

Używając okularu 40mm z poprzedniego przykładu, którego pole widzenia wynosi 46°, a uzyskiwane
powiększenie 51x, to pole widzenia teleskopu wynosi 0,9°:

Pole widzenia = 46°/51 = 0,9°

Chcąc przeliczyć pole widzenia w stopniach na metry, dla obiektu oddalonego o 100m, pomnóż
wartość w stopniach przez 1,74. Dla obiektu oddalonego o 1000m stopnie mnożymy przez 17,4.

Ogólne wskazówki do obserwacji.

Istnieją trzy podstawowe zasady prowadzenia obserwacji, przestrzeganie których jest warunkiem
uzyskania obrazów dobrej, wysokiej jakości. Są to:
1.

Unikaj obserwacji przy dużym zachmurzeniu i mgle lub innym zanieczyszczeniu przejrzystości

powietrza. Utrudnia lub całkowicie uniemożliwia to uzyskanie ostrego obrazu i wpływa na obniżenie
ilości widzianych szczegółów.
2.

Unikaj obserwacji nad powierzchniami emitującymi ciepło np. rozgrzany dach. Falowanie

powietrza utrudnia lub całkowicie uniemożliwia uzyskanie ostrego obrazu i wpływa na obniżenie
ilości widzianych szczegółów.
3.

Unikaj obserwacji przez szyby w oknach, drzwiach itp. Szkło używane do wyrobu takich szyb jest

optycznie niskiej jakości, co wpływa na obniżenie jakości obrazu.
4.

Jeśli nosisz szkła korekcyjne możesz, jeśli jest taka potrzeba, zdjąć je podczas obserwacji. Jeśli

jednak używasz kamery zawsze powinieneś ustawiać ostrość w szkłach korekcyjnych dla uzyskania
jak najlepszej jakości obrazu. Jeśli masz wadę astygmatyzmu powinieneś zawsze prowadzić
obserwacje szkłach korekcyjnych.

Podstawy astronomii

Do tego momentu instrukcja mówiła o budowie i podstawowych zasadach działania Twojego
teleskopu. Jednak, aby lepiej je rozumieć, musisz się trochę dowiedzieć na temat nocnego nieba. Ten
rozdział mówi o astronomii obserwacyjnej w ogólności i zawiera informacje o nocnym niebie i
nastawianiu na oś biegunową.

Układ współrzędnych niebieskich

Aby pomóc sobie w odnajdywaniu obiektów na niebie, astronomowie używają system współrzędnych
niebieskich podobny do współrzędnych geograficznych na Ziemi. Ma on bieguny, linie długości i
szerokości oraz równik. W niezbyt długich odcinkach czasu są one stałe względem gwiazd.

Równik niebieski opisuje 360 stopni wokół Ziemi i oddziela północną półkulę niebieską od
południowej. Tak jak równik na naszej planecie, przypisana jest mu wartość zero stopni. Na Ziemi
byłaby to szerokość geograficzna. Jednak na niebie mówi się o deklinacji – w skrócie DEC. Linie
deklinacji są nazywane zgodnie z odległością kątową – poniżej i powyżej równika niebieskiego. Dzieli
się je na stopnie, minuty łuku oraz sekundy łuku. Odczyty deklinacji na południe od równika mają
znak minus (-) przed współrzędną a te na północ od równika niebieskiego albo nie mają znaku albo
poprzedza je znak plus (+).

Niebieski odpowiednik długości nazywamy rektascensją, w skrócie R. A. Tak jak na Ziemi linie te
biegną od bieguna do bieguna i są ułożone w równych odstępach, co 15 stopni. Chociaż linie długości
są ułożone według odległości kątowych, są także miernikiem czasu. Każda główna linia długości różni
się od kolejnej o godzinę. Ponieważ Ziemia obraca się raz w ciągu 24 godzin, w sumie są 24 linie. W
związku z tym współrzędne w rektascensji są oznaczone w jednostkach czasu. Zaczynają się od
arbitralnego punktu w konstelacji Ryb oznaczonego jako 0 godzin, 0 minut, 0 sekund. Wszystkie
pozostałe punkty są oznaczone według tego jak daleko (albo jak długo) zalegają za tą współrzędną
podczas, gdy przechodzi ona nad głową poruszając się na zachód.

Rys. 5.1. Sfera niebieska widziana z zewnątrz – pokazana jest rektascensja i deklinacja.

Ruch gwiazd

Dzienny ruch Słońca na sferze niebieskiej jest znany nawet najbardziej przypadkowym obserwatorom.
To jednak nie Słońce się porusza jak przypuszczali dawni astronomowie, ale Ziemia. Jej obrót
powoduje, że gwiazdy zakreślają na niebie wielkie koła. Ich rozmiar zależy od tego, w jakiej części
nieba znajduje się gwiazda. Gwiazdy w pobliżu równika niebieskiego tworzą największe koła
wschodząc na wschodzie i zachodząc na zachodzie. Idąc w stronę bieguna niebieskiego, czyli punktu,

wokół którego wydają się krążyć gwiazdy na półkuli północnej te koła stają się coraz mniejsze.
Gwiazdy z umiarkowanych szerokości niebieskich wschodzą na północnym wschodzie a zachodzą na
północnym zachodzie. Gwiazdy na wysokich szerokościach niebieskich są zawsze ponad horyzontem
i są zwane okołobiegunowymi, ponieważ nigdy nie wschodzą i nigdy nie zachodzą. Nigdy jednak nie
zobaczysz jak gwiazda zakreśla pełne koło, ponieważ podczas dnia światło Słońca zagłusza światło
gwiazd. Jednak część kolistego ruchu w tej okolicy nieba można zobaczyć ustawiając na trójnogu
kamerę i otwierając migawkę na kilka godzin. Na wywołanym filmie będzie widać półkola wokół
bieguna (ten opis ruchów gwiazd odnosi się także do półkuli południowej z tym, że wszystkie gwiazdy
na południe od równika niebieskiego poruszają się wokół południowego bieguna niebieskiego).

Rys. 5.2. (obok) Wszystkie gwiazdy
wydają się krążyć wokół biegunów
niebieskich. Jednak wygląd tego ruchu
różni się w zależności od tego, na jaką
część

nieba

patrzysz.

Blisko

północnego bieguna gwiazdy zakreślają
rozpoznawalne koła wycentrowane na
biegun (1). Gwiazdy blisko bieguna
także podążają po kolistych torach
wokół bieguna. Jednak nie widać
całego koła ze względu na to, że
zasłania horyzont. Dlatego widać to tak,
ż

e wschodzą na wschodzie i zachodzą

na zachodzie (2). Patrząc w stronę
przeciwnego

bieguna,

gwiazdy

podążają w przeciwnym kierunku,
zakreślając koło wokół przeciwnego
bieguna (3).

Skala szerokości geograficznej

Najprostszym sposobem wyrównania teleskopu na Gwiazdę Polarną jest ustawienie go z
wykorzystaniem skali szerokości geograficznej. Metoda ta jest dużo prostsza niż odnajdowanie
Bieguna Niebieskiego za pomocą identyfikacji gwiazd położonych blisko niego i polega na istnieniu
stałej wyznaczającej położenie osi polarnej. Montaż teleskopów serii Advanced może być regulowany

w zakresie od 30 do 60 stopni.
„Stała”, o której wspomniano wcześniej jest
zależnością pomiędzy szerokością geograficzną
miejsca

obserwacji,

kątem

pomiędzy

północnym (południowym) horyzontem, a
biegunem niebieskim. Kąt ten jest zawsze
równy

szerokości

geograficznej

miejsca

obserwacji.

W Polsce skale szerokości geograficznej
ustawia się na 52 stopnie.

Aby ustawić teleskop:

1. Upewnij się, że montaż jest skierowany na północ.
2. Wypoziomuj statyw. W tym celu montaż posiada wbudowana poziomnicę.

Uwaga: wypoziomowanie statywu jest niezbędne tylko przy wyrównywaniu statywu opisywaną tu
metodą. Dokładne wyrównanie montażu przy wykorzystaniu innych metod opisanych w instrukcji nie
wymaga poziomowania statywu.

3. Ustaw montaż tak, aby wskazanie skali szerokości geograficznej zgadzało się z współrzędną
Twojego miejsca obserwacji.

Powyższa metoda nie jest idealna, lecz pomaga wyeliminować potrzebę wielu korekcji podczas
ś

ledzenia gwiazd, a także sprawdza się w astrofotografii przy krótkich ekspozycjach (kilka minut).

Nakierowywanie na Gwiazdę Polarną

Metoda ta wykorzystuje Gwiazdę Polarną jako „wskaźnik” Północnego Bieguna Niebieskiego.
Wynika to stąd, że Gwiazda Polarna leży mniej niż 1° od bieguna. Nie jest to idealna metoda
wyrównania, gdyż występuje w niej niedokładność 1°. Wyrównanie należy przeprowadzać w nocy.

1. Ustaw teleskop kierując jego oś na północ.
2. Poluzuj blokadę osi DEC i ustaw tubę równolegle do osi teleskopu. Koło nastawcze deklinacji
powinno wskazywać +90°. Jeśli występuje jakaś niedokładność w ustawieniu tuby i wskazaniu skali
deklinacji, należy skupić się na ustawieniu tubusa równolegle do osi teleskopu.
3. Regulując wysokość i azymut montażu ustaw Gwiazdę polarną w polu widzenia szukacza.
4. Ustaw Gwiazdę Polarną w centrum pola widzenia okularu teleskopu za pomocą mikroruchów.

Uwaga: podczas wyrównywania na Biegun Północny nie poruszaj teleskopu w osi R.A. ani DEC.
Nie chciej poruszać całym teleskopem tylko osią polarną. Teleskop jest po to, żeby po prostu
zobaczyć gdzie jest nakierowana oś polarna.

Jak wcześniej wspomniano, opisana metoda nie umożliwia idealnego wyrównania. W dalszej części
instrukcji opiszemy metody zwiększania precyzji wyrównania teleskopu na Północny Biegun
Niebieski.

Odnajdywanie północnego bieguna niebieskiego

Na każdej półkuli jest punkt na niebie, wokół którego wydają się krążyć wszystkie gwiazdy. Takie
punkty nazywamy biegunami niebieskimi, a ich nazwy pochodzą od półkuli, na której się znajdują. Na
przykład na północnej półkuli wszystkie gwiazdy krążą wokół północnego bieguna niebieskiego. Gdy
oś biegunowa teleskopu jest skierowana na biegun, staje się równoległa do osi obrotu Ziemi.

Wiele metod wyrównywania biegunowego wymaga, abyś wiedział, jak znaleźć biegun niebieski
identyfikując gwiazdy na tym obszarze. Na północnej półkuli odnajdywanie bieguna nie jest trudne.
Na szczęście jest gwiazda widoczna gołym okiem oddalona od niego o mniej niż jeden stopień. Tą
gwiazdą jest Gwiazda Polarna na końcu dyszla Małego Wozu. Ponieważ Mały Wóz (prawie tożsamy z
Wielką Niedźwiedzicą) nie jest szczególnie jasną konstelacją na niebie, może być trudno go
zlokalizować z rejonów miejskich. Jeśli tak jest, użyj dwóch gwiazd z tyłu Wielkiego Wozu jako
wskazówek. Narysuj przechodzącą przez nie umowną linię skierowaną w stronę Małego Wozu.
Zobaczysz wtedy, że wskazują na Gwiazdę Polarną (zob. rys. 5.4). Ustawienie Wielkiego Wozu
zmienia się w ciągu roku albo inaczej na to patrząc – w ciągu nocy (zob. rys. 5.3). Gdy Wielki Wóz
jest nisko na niebie (np. blisko horyzontu) może być trudno go zlokalizować. W takich przypadkach
skorzystaj z Kasjopei (zob. rys. 5.4). Obserwatorzy na południowej półkuli nie są takimi
szczęśliwcami. Gwiazdy wokół południowego bieguna nie są tak jasne jak te wokół północnego.

Najbliższa gwiazda, która jest stosunkowo jasna, to Sigma Octantis. Jest ona na granicy widzialności
gołym okiem (jasność 5.5) i jest oddalona od bieguna o około 59 minut łuku.

Rys. 5.3. Ustawienie Wielkiego Wozu zmienia się w ciągu roku albo inaczej na to patrząc – w ciągu

nocy.

Definicja: Północny biegun niebieski jest punktem, wokół którego wydają się krążyć wszystkie
gwiazdy. Jego odpowiednikiem na półkuli południowej jest południowy biegun niebieski.

Rys. 5.4. Dwie gwiazdy z przodu Wielkiego Wozu wskazują na Gwiazdę Polarną, która jest odległa o

mniej niż jeden stopień od prawdziwego (północnego) bieguna niebieskiego. Kasjopeja, konstelacja w

kształcie litery „W”, jest po przeciwnej stronie bieguna względem Wielkiego Wozu. Północny biegun

niebieski jest oznaczony znakiem „+”.

Wyrównanie na Północny Biegun Niebieski metodą pomiaru odchylenia w deklinacji

Niniejsza metoda wyrównania teleskopu na Północny Biegun Niebieski pozwala na najdokładniejsze
wyrównanie teleskopu i jest wymagana, jeśli zamierzasz wykonywać zdjęcia o długiej ekspozycji.
Metoda ta polega na obserwacji odchylenia ruchu gwiazd. Pomaga to ustalić rozbieżność pomiędzy
punktem, w który jest nakierowana oś teleskopu, a punktem, w którym rzeczywiście znajduje się
Północny Biegun Niebieski oraz kierunek tej rozbieżności. Metoda jest prosta, wymaga jednak dużej
ilości czasu i cierpliwości, szczególnie, gdy jest przeprowadzana po raz pierwszy. Metoda powinna
być przeprowadzana po wyrównaniu teleskopu za pomocą wcześniej przedstawionych metod.

Najpierw należy wybrać dwie jasne gwiazdy. Jedna powinna być blisko wschodniego horyzontu, a
druga w pobliżu południowego horyzontu oraz blisko południka. Obie gwiazdy powinny znajdować
się blisko równika niebieskiego (DEC = 0°). Należy obserwować ruch tych gwiazd w deklinacji.
Podczas obserwacji gwiazdy blisko południka ujawniają się wszelkie błędy w ustawieniu w
płaszczyźnie wschód-zachód. Podczas obserwacji gwiazdy blisko wschodniego/zachodniego
horyzontu ujawniają się wszelkie błędy w ustawieniu w płaszczyźnie północ-południe. Pomocne jest
prowadzenie obserwacji przez okular z podświetlaną siatką celowniczą pomagającą ustalić odchylenia.
Przy bardzo precyzyjnym wyrównywaniu wskazane jest również użycie soczewki Barlow’a
zwiększającej powiększenie i pozwalającej wcześniej ustalić odchylenia. Patrząc na południe
skorzystaj z nasadki kątowej zwiększającej komfort obserwacji. W przypadku okularu z siatką
celowniczą ramiona należy ustawić równolegle do osi deklinacji i rektascensji. Porusz teleskop w osi
R.A. i DEC, aby wprawdzie równoległość.

Najpierw sprawdź gwiazdę znajdująca się w pobliżu równika niebieskiego i południka. Gwiazda ta
powinna być maksymalnie 30 minut od południka oraz 5° od równika niebieskiego. Przeprowadź
obserwacje ruchu gwiazdy:

1. Jeśli gwiazda zbacza na południe, znaczy to, że oś polarna teleskopu jest skierowana za bardzo na
wschód.
2. Jeśli gwiazda zbacza na północ, znaczy to, że oś polarna teleskopu jest skierowana za bardzo na
zachód.

Wprowadź poprawki do ustawienia montażu w celu wyeliminowania zaobserwowanych odchyleń, a
następnie przejdź do drugiej gwiazdy – znajdującej się blisko wschodniego horyzontu. Gwiazda ta
powinna być 20° ponad horyzontem i 5° od równika niebieskiego.

1. Jeśli gwiazda zbacza na południe, znaczy to, że oś polarna teleskopu jest ustawiona zbyt nisko.
2. Jeśli gwiazda zbacza na północ, znaczy to, że oś polarna teleskopu jest ustawiona zbyt wysoko.

Wprowadź kolejne poprawki wg. zaobserwowanych odchyleń i wyeliminuj błędy. Niestety poprawki
wprowadzane po raz drugi wpływają na poprzednie korekty wyrównania. Dlatego należy powtórzyć
proces jeszcze raz sprawdzając odchylenia w obu osiach. Po wyeliminowaniu wszelkich odchyleń
teleskop jest wyrównany idealnie. Z powodzeniem można wykonywać nim fotografie obiektów
głębokiego nieba o długiej ekspozycji.

Uwaga: jeśli wschodnie niebo jest przysłonięte, jest możliwość dokonania poprawek za pomocą
gwiazdy znajdującej się w pobliżu zachodniego horyzontu. Należy jednak odwrócić kierunki korekcji
błędów w płaszczyźnie góra-dół. W przypadku korzystania z tej metody wyrównania na półkuli
południowej również zmieniają się kierunki odchyleń w osiach R.A. i DEC.

Obserwacje nieba

Gdy już wyregulujesz swój teleskop, jesteś gotowy do obserwacji. W tym rozdziale znajdują się
wskazówki do obserwacji wizualnych zarówno dla obiektów Układu Słonecznego jak i
mgławicowych oraz ogólny opis warunków obserwacji, które mogą je utrudnić.

Obserwacje Księżyca

Często zdarza się, że kusi nas, aby oglądać Księżyc, gdy jest w
pełni. W tym czasie półkula, którą widzimy jest w pełni
oświetlona i jej światło może przytłaczające. Poza tym podczas
tej fazy tarcza jest bardzo mało kontrastowa albo całkowicie
pozbawiona kontrastu.

Jednym z najlepszych momentów na obserwacje Księżyca są
fazy pośrednie (około pierwszej i ostatniej kwadry). Długie
cienie ujawniają wiele szczegółów na powierzchni Księżyca.
Przy małym powiększeniu będziesz mógł uchwycić w polu

widzenia większą część tarczy. Opcjonalny reduktor/korektor pozwala oglądać zapierające dech w
piersiach widoki całego dysku, jeśli użyjemy go z okularem o małym powiększeniu. Przejdź na
wyższe powiększenie, aby zogniskować na mniejszym obszarze. Wybierz księżycowe tempo śledzenia
z opcji śledzenia teleskopu, aby utrzymać Księżyc pośrodku pola widzenia nawet przy dużych
powiększeniach.

Wskazówki do obserwacji Księżyca

Aby zwiększyć kontrast i wydobyć szczegóły księżycowej powierzchni, użyj filtrów. Żółty filtr dobrze
działa, jeśli chcesz zwiększyć kontrast, podczas gdy filtr neutralnej gęstości lub polaryzujący
zmniejszy ogólną jasność powierzchni i poświatę.

Obserwowanie planet

Wśród innych fascynujących celów jest pięć planet widocznych
gołym okiem. Możesz zobaczyć jak Wenus zmienia fazy
podobnie jak Księżyc. Mars ujawni dużo szczegółów
powierzchniowych oraz jedną, jeśli nie dwie, czapę polarną.
Będziesz mógł zobaczyć pasy chmur na Jowiszu oraz Wielką
Czerwoną Plamę (o ile jest widoczna w czasie, gdy
obserwujesz). Dodatkowo będziesz mógł zobaczyć jak księżyce
Jowisza okrążają tą olbrzymią planetę. Saturn, ze swoimi
pięknymi

pierścieniami,

jest

łatwo

widoczny

przy

umiarkowanym powiększeniu.

Wskazówki do obserwacji planet

-

Pamiętaj, że warunki atmosferyczne są zwykle czynnikiem, który ogranicza to jak wiele będzie

widocznych szczegółów na planecie. Unikaj więc obserwacji planet gdy są nisko nad horyzontem
albo gdy są bezpośrednio nad źródłem wypromieniowującym ciepło, takim jak dach albo komin.
Zobacz także fragment “warunki seeingu” w dalszej części tego rozdziału.

Aby zwiększyć kontrast i wydobyć szczegóły na powierzchni planet, używaj filtrów okularowych

Celestrona.

Obserwacje Słońca

Chociaż wielu amatorów astronomii wydaje się nie zauważać tej dziedziny, obserwacje Słońca
dostarczają zarówno satysfakcji jak i dobrej zabawy. Jednak ponieważ Słońce jest tak jasne, należy
przedsięwziąć specjalne środki ostrożności podczas obserwacji naszej dziennej gwiazdy aby nie
uszkodzić wzroku albo teleskopu.

Nigdy nie rzutuj obrazu Słońca przez nasz teleskop. Ze względu na bardzo złożony system optyczny,
wewnątrz tubusa nagromadziłyby się wtedy ogromne ilości ciepła. To może uszkodzić teleskop i
wszelkie przymocowane do niego akcesoria.

Dla bezpiecznego oglądania Słońca używaj filtra, który redukuje jego światło powodując, że łatwo je
oglądać. Z filtrem możesz zobaczyć jak plamy słoneczne przesuwają się po tarczy oraz pochodnie,
które są jasnymi obszarami widzianymi blisko krawędzi tarczy Słońca.

Wskazówki do obserwacji Słońca

-

najlepszym czasem na obserwacje Słońca jest wczesny ranek lub późne popołudnie gdy powietrze

jest chłodniejsze.

aby wyśrodkować Słońce bez patrzenia w okular, przesuwaj teleskop do momentu aż cień jego

tubus uformuje okrągły cień.

aby być pewnym co do dokładności śledzenia, pamiętaj aby wybrać tempo śledzenia dostosowane

do ruchu Słońca.

Obserwacje obiektów głębokiego nieba

Obiekty mgławicowe czy też obiekty głębokiego nieba to te, które znajdują się poza granicami
naszego Układu Słonecznego. Są to gromady gwiazd, mgławice planetarne, mgławice dyfuzyjne,
gwiazdy podwójne oraz inne galaktyki poza naszą Drogą Mleczną. Większość z nich ma duże
rozmiary kątowe. Tak więc, aby je oglądać wystarczą małe lub średnie powiększenia. Wizualnie są za
słabe, aby ujawnić kolor widoczny na fotografiach o długim czasie ekspozycji. Zamiast tego
wyglądają na czarno białe. I ze względu na małą jasność powierzchniową należy je obserwować z
ciemnego stanowiska. Zanieczyszczenie światłem wokół wielkich ośrodków miejskich zagłusza
większość mgławic sprawiając, że są trudne, jeśli nie niemożliwe do obserwacji. Filtry redukcji
zanieczyszczenia światłem pomagają zmniejszyć jasność tła zwiększając kontrast.

Warunki atmosferyczne

Warunki atmosferyczne mają wpływ na to, co widzisz przez teleskop podczas sesji obserwacyjnej.
Składają się na nie: przejrzystość, rozjaśnienie nieba i seeing. Rozumienie warunków atmosferycznych
i ich wpływu na obserwacje pomoże ci wycisnąć jak najwięcej z twojego teleskopu.

Przejrzystość

Na przejrzystość atmosfery mają wpływ chmury, wilgoć oraz inne unoszące się cząstki. Grube chmury
typu cumulus są całkowicie nieprzezroczyste, podczas gdy cirrusy mogą być cienkie, pozwalając, aby
przeszło przez nie światło najjaśniejszych gwiazd. Zamglone niebo pochłania więcej światła niż czyste
sprawiając, że słabsze obiekty są trudniej widoczne i redukując kontrast jaśniejszych obiektów.
Aerozole wyrzucane do atmosfery przez erupcje wulkaniczne także wpływają na przejrzystość.
Idealne warunki są wtedy, gdy niebo jest czarne jak atrament.

Rozjaśnienie nieba

Ogólne rozjaśnienie nieba przez Księżyc, zorze, naturalne świecenie powietrza oraz zanieczyszczenie
ś

wiatłem znacznie wpływają na przejrzystość. Podczas gdy nie jest to problem w przypadku

jaśniejszych gwiazd i planet, rozjaśnione niebo redukuje kontrast rozległych mgławic sprawiając, że
obserwacje stają się trudne, jeśli nie niemożliwe. Aby zmaksymalizować efekty swoich obserwacji,
ogranicz oglądanie obiektów mgławicowych do bezksiężycowych nocy z dala od nieba
zanieczyszczonego światłem występującego wokół wielkich obszarów miejskich. Filtry LPR
zwiększają możliwości oglądania obiektów mgławicowych z zanieczyszczonych obszarów blokując
niepożądane światło i przepuszczając jednocześnie światło od niektórych obiektów głębokiego nieba.
Z drugiej jednak strony, planety i gwiazdy można obserwować z rejonów zanieczyszczonych światłem
lub gdy nie ma Księżyca.

Seeing

Seeing to inaczej stabilność atmosfery i ma bezpośredni wpływ na ilość szczegółów widocznych w
obiektach rozciągłych. Powietrze w naszej atmosferze działa jak soczewka, która ugina i zniekształca
dochodzące promienie słoneczne. Stopień ugięcia zależy od gęstości powietrza. Warstwy o różnej
temperaturze mają różne gęstości i w związku z tym inaczej uginają światło. Promienie świetlne z tego
samego obiektu docierają lekko przesunięte tworząc niedoskonały lub rozmazany obraz. Te zakłócenia
atmosferyczne zmieniają się zależnie od czasu i miejsca. Rozmiar komórek powietrza w porównaniu
do twojej apertury określa jakość seeingu. Przy dobrym seeingu są widoczne drobne szczegóły na
jaśniejszych planetach takich jak Jowisz i Mars a gwiazdy są malutkimi punkcikami. Przy słabym
seeingu obrazy są zamglone a gwiazdy wyglądają jak krople.

Opisane tutaj warunki odnoszą się zarówno do obserwacji wizualnych jak i fotograficznych.

Astrofotografia

Po jakimś czasie obserwacji nocnego nieba być może zechcesz sfotografować je. Twój teleskop
umożliwia kilka różnych form fotografowania nieba, w tym krótkie ekspozycje w ognisku głównym,
projekcja okularowa, fotografie deep sky przy długich ekspozycjach, fotografia naziemna oraz
obrazowanie CCD. Każdy z nich jest omówiony w sposób wystarczająco szczegółowy, aby pozwolić
Ci zacząć. Omawiane tematy to między innymi potrzebne akcesoria oraz trochę prostych technik.
Więcej informacji jest dostępnych w niektórych publikacjach wyszczególnionych na końcu tej
instrukcji.

Oprócz różnorodnych akcesoriów do astrofotografii potrzebny jest do tego odpowiedni aparat
fotograficzny. Nie musi on posiadać wielu funkcji, które posiadają nowoczesne aparaty fotograficzne,
na przykład autofokusa lub blokady podniesienia lustra. Odpowiedni aparat powinien za to posiadać
funkcję czasu „B”. Najlepsze do tego celu są lustrzanki, najpopularniejsze obecnie aparaty na film 35
mm.

Dodatkowo czas „B” oraz manualna obsługa nie powinna być skonstruowana w oparciu o zasilanie
bateryjne. Wiele nowoczesnych aparatów posiada elektroniczną blokadę otwarcia migawki. Po
wyczerpaniu baterii (czasami następuje to po kilku lub kilkunastu minutach) migawka zostaje
zamknięta bez względu na to, czy ekspozycja powinna być już zakończona, czy nie. Należy, więc
zaopatrzyć się w aparat z ręcznym sterowaniem czasu otwarcia migawki. Firmy Olympus, Nikon,
Minolta, Pentax, Canon oferują tego typu aparaty.

Aparat powinien posiadać odkręcany obiektyw w celu przymocowania korpusu aparatu do wyciągu
okularowego lub zmiany obiektywu na inny przy fotografii za pomocą adaptera „piggyback”. Jeśli
masz problem z zakupem nowego aparatu, możesz kupić używany, nawet taki, który nie jest w 100%
sprawny. Na przykład światłomierz nie musi być sprawny, gdyż w astrofotografii czas ekspozycji jest
sterowany ręcznie.

Do sterowania aparatem potrzebny jest ponadto wężyk spustowy z możliwością blokady.

Krótkie ekspozycje w ognisku głównym

Jest to najłatwiejsza i najlepsza metoda rozpoczęcia przygody z astrofotografią. Polega ona na
zamocowaniu aparatu wprost do wyciągu okularowego („Visual Back”) z pominięciem okularu i
obiektywu aparatu. Aby zamocować aparat do wyciągu potrzebujesz T-adapter (dostępny w ofercie
Celestron’a) oraz T-ring odpowiedni dla Twojego modelu aparatu fotograficznego. T-ring jest
mocowany w miejsce obiektywu. Krótkie ekspozycje w ognisku głównym pozwalają na wykonywanie
większości zdjęć Księżyca oraz Słońca. Aby podłączyć aparat fotograficzny do teleskopu:

1. Odłącz wszystkie akcesoria optyczne (wyjmij okular z wyciągu, odłącz obiektyw od aparatu).
2. Połącz T-adapter z T-ring’iem.
3. Podłącz korpus aparatu wkręcając w miejsce obiektywu T-ring.
4. Przykręć T-adapter do wyciągu „Visual Back” z tyłu teleskopu mocując aparat w odpowiedniej do
potrzeb pozycji.

Po zamocowaniu aparatu jesteś gotowy do wykonania pierwszych zdjęć. Na początek wybierz łatwy
obiekt do fotografii, np. Księżyc. Aby wykonać zdjęcie:

1. Włóż do aparatu film o średniej lub wysokiej czułości. Film o wysokiej czułości można stosować
tylko, gdy Księżyc nie jest w pełni. Gdy Księżyc jest w pełni lub blisko pełni odpowiedniejsze są
filmy o średniej czułości.
Oto zalecane filmy:
- T-Max 100
- T-Max 400

- dowolny film kolorowy do slajdów od 100 do 400 ISO
- Fuji Super HG 400
- Ektar 25 lub 100

2. Wyśrodkuj Księżyc w polu widzenia swojego teleskopu.
3. Zogniskuj teleskop obracając gałką ogniskowania, aż obraz stanie się ostry.
4. Ustaw prędkość migawki na odpowiednie czas naświetlania (zobacz tabelę 7-1).
5. Zwolnij migawkę za pomocą wężyka spustowego.
6. Przewiń film i powtórz procedurę.

Faza księżyca

ISO 50

ISO 100

ISO 200

ISO 400

Sierp

1/2

1/4

1/8

1/15

Kwadra

1/15

1/30

1/60

1/125

Pełnia

1/30

1/60

1/125

1/250

Tabela 7.1.

Zalecane czasy otwarcia migawki aparatu podczas fotografowania Księżyca metodą krótkich

ekspozycji w ognisku głównym.

Czasy ekspozycji wyszczególnione w tabeli 7.1. należy traktować jako punkt startowy. Zawsze
wykonuj dodatkowo ekspozycje, które są dłuższe i krótsze, niż zalecany czas. Poza tym wykonaj po
kilka fotek dla każdej prędkości migawki. Dzięki temu będziesz miał pewność, że uzyskasz dobre
zdjęcie.

- jeśli używasz kliszy czarno białej, spróbuj żółtego filtra, aby zmniejszyć intensywność światła i
zwiększyć kontrast,
- dokładnie zapisuj swoje czasy ekspozycji. Ta informacja będzie przydatna, jeśli zechcesz powtórzyć
swoje wyniki albo wysłać niektóre swoje zdjęcia do różnych czasopism astronomicznych w nadziei na
opublikowanie!
- ta technika jest także stosowana do fotografowania Słońca za pomocą odpowiedniego filtra
słonecznego.

Projekcja okularowa

Projekcja okularowa jest używana do fotografowania
obiektów o małych rozmiarach kątowych (Księżyc,
planety). Planety, pomimo iż są dużymi obiektami
widoczne są, jako małe obiekty kątowe z powodu dużej
odległości dzielącej je od Ziemi. Do ich obserwacji
wymagane jest uzyskanie dużego powiększenia. Niestety
podłączenie samego aparaty do teleskopu nie daje dużego
powiększenia. Dlatego w celu zwiększenia powiększenia
należy zastosować okular. Potrzebne są do tego dodatkowe
akcesoria – tele-extender („przedłużka”) mocowany do
wyciągu „Visual Back” oraz adapter T-ring odpowiedni do
Twojego aparatu.

Użycie większego powiększenia zmniejsza znacznie pole
widzenia, dlatego znalezienie i wyśrodkowanie obiektu
może okazać się dość trudne. Pomocne jest wcześniejsze
dokładne wyrównanie szukacza. Dzięki temu obiekt będzie od razu w polu widzenia okularu, po
wyśrodkowaniu go w szukaczu.

Kolejnym problemem związanym z dużym powiększeniem są wibracje. Jakiekolwiek wstrząsy (nawet
drgania weżyka spustowego) mogą spowodować poruszenie obrazu i rozmazanie zdjęcia. Wyjściem

jest użycie samowyzwalacza, gdy czas ekspozycji jest krótszy, niż jedna sekunda (często
wykorzystywane przy fotografowaniu Księżyca). Przy ekspozycjach powyżej sekundy można
wykorzystać „sztuczkę z kapeluszem”. Polega ona na wykorzystaniu, jako migawki czarnej kartki lub
innego przedmiotu trzymanego w ręku u wlotu tuby optycznej. Ręcznie należy zasłonić (nie
dotykając) wlot tubusa przecinając bieg promieni światła. Po naciśnięciu migawki należy odczekać
kilka sekund, aż znikną ewentualne drgania. Następnie należy odsłonić wlot tubusa na określony czas,
a następnie ponownie zasłonić wlot i zamknąć migawkę. Przewin film szykując aparat do następnego
zdjęcia. Pamiętaj, aby „przysłonę” trzymać w odległości kilku centymetrów i nie dotykać teleskopu.
Najłatwiej tą metodą jest wykonywać zdjęcia w dwie osoby: jedna trzyma przysłonę, a druga zwalnia
migawkę. Oto dokładny opis całego procesu:

1. Znajdź i wyśrodkuj w wizjerze aparatu fotografowany obiekt.
2. Ustaw maksymalni ostry obraz.
3. Zasłoń wlot tubusa teleskopu przysłoną.
4. Otwórz migawkę aparatu.
5. Poczekaj, aż ustaną ewentualne drgania. Poczekaj na chwile, gdy seeing jest dobry.
6. Odsłoń wlot tubusa na określony wcześniej czas.
7. Zasłoń wlot tubusa.
8. Zamknij migawkę aparatu.

Przewiń film przygotowując aparat do następnego zdjęcia. Nie zapomnij zrobić kilka zdjęć danego
obiektu o różnym czasie ekspozycji. Warto jest również zapisywać szczegóły wszystkich zdjęć w celu
późniejszego wykorzystania najlepszych ustawień. Zapisz datę, rodzaj teleskopu, czas ekspozycji,
użyty okular, światłosilę, rodzaj użytego filmu oraz inne uwagi np. seeing.

Poniższa tabela przedstawia czas ekspozycji przy projekcji okularowej dla okularu 10mm. Czas
ekspozycji podano w sekundach.

Obiekt

ISO 50

ISO 100

ISO 200

ISO 400

Księżyc

1/2

Merkury

Wenus

1/2

1/4

1/8

1/5

Mars

Jowisz

Saturn

Tabela 7.2.

Zalecane czasy ekspozycji przy projekcji okularowej.

Czasy ekspozycji wyszczególnione w tabeli 7.2. należy traktować jako punkt startowy. Zawsze
wykonuj dodatkowo ekspozycje, które są dłuższe i krótsze, niż zalecany czas. Poza tym wykonaj po
kilka fotek dla każdej prędkości migawki. Dzięki temu będziesz miał pewność, że uzyskasz dobre
zdjęcie. Nie jest niczym nienormalnym, że w celu zrobienia jednego dobrego zdjęcia należy
wykorzystać całą rolkę filmu.

Uwaga! Nie oczekuj, że fotografie obiektów pozwolą Ci zobaczyć więcej szczegółów obiektów, niż
podczas obserwacji wizualnych.

Długie ekspozycje w ognisku głównym

Jest to najtrudniejsza forma astrofotografii, polecana dla tych, którzy już bardzo dobrze opanowali
sztukę krótkich ekspozycji w ognisku głównym oraz projekcję okularową. Metoda ta służy do
fotografowania obiektów głębokiego nieba, takich jak mgławice, gromady gwiazd, galaktyki. Znajdują
się one poza granicami Układu Słonecznego. Mogłoby się wydawać, że do ich obserwacji i fotografii
potrzebne są duże powiększenia. Prawda jest jednak inna. Wynika to z tego, że większość tych
obiektów zajmuje duże obszary kątowe i z powodzeniem dają się fotografować w ognisku głównym.

Mała jasność tych obiektów wymaga jednak długiego czasu naświetlania, co czyni ten rodzaj
fotografii bardzo trudnym.

Istnieje kilka rodzajów długich ekspozycji ognisku głównym i wybór metody determinuje rodzaj
potrzebnych akcesoriów. Najlepszą metodą jest metoda fotografii z wykorzystaniem prowadzenia
pozaosiowego (off-axis guider). Metoda ta pozwala na jednoczesne fotografowanie obiektu i
prowadzenie teleskopu. Celestron w swej ofercie posiada wysoce zaawansowany guider pozaosiowy o
nazwie „Radial Guider”. Dodatkowo potrzebny jest T-ring do połączenia guider z aparatem.

Dodatkowo potrzebny jest okular prowadzący. W przeciwieństwie do metod astrofotografii opisanych
wcześniej, długie ekspozycje w ognisku głównym wymagają bardzo dokładnego i skrupulatnego
prowadzenia przez długi okres czasu. Pomocny w tym jest okular prowadzący z podświetlaną siatką
celowniczą pozwalający śledzić gwiazdę prowadzącą. Celestron oferuje okular „Micro Guide”.

Cała procedura przebiega następująco:

1. Wyrównaj teleskop na Północny Biegun Niebieski.
2. Odłącz od teleskopu wszystkie akcesoria optyczne.
3. Zamocuj guider pozaosiowy do teleskopu.
4. Do guider’a zamocuj T-ring.
5. Korpus aparatu fotograficznego połącz do T-ring’a.
6. Ustaw w aparacie czas „B”.
7. Ustaw ostrość teleskopu na gwiazdę.
8. Wyśrodkuj fotografowany obiekt w polu widzenia aparatu fotograficznego.
9. Znajdź odpowiednia gwiazdę prowadzącą w polu widzenia. Ta czynność może zająć Ci najwięcej
czasu.
10. Otwórz migawkę za pomocą wężyka spustowego.
11. Obserwuj gwiazdę prowadzącą przez cały czas naświetlania i w razie potrzeby wprowadzaj
odpowiednie korekcje za pomocą klawiszy kierunkowych.
12. Po zakończeniu ekspozycji zamknij migawkę.

Do astrofotografii o długich ekspozycjach w ognisku głównym używaj filmów wysokiej czułości w
celu uchwycenia maksymalnej ilości szczegółów przy jak najkrótszym czasie ekspozycji.

Zalecane filmy:
• Ektar 1000 (color print)
• Konica 3200 (color print)
• Fujichrome 1600D (color slide)
• 3M 1000 (color slide)
• Scotchchrome 400
• T-Max 3200 (black and white print)
• T-Max 400 (black and white print)

Gdy nabierzesz doświadczenia w długich ekspozycjach w ognisku głównym możesz spróbować użyć
do fotografowania specjalnych filmów przeznaczonych do astrofotografii. Oto one:
• Ektar 125 (color print)
• Fujichrome 100D (color slide)
• Tech Pan, gas hypered (black and white print)
• T-Max 400 (black and white print)

Nie ma uniwersalnych tabeli wzorcowych do określenia czasu ekspozycji, które pomogłyby Ci zacząć.
Najlepsza „ściągawką” jest skorzystanie z innych publikacji zdjęć wraz z opisami czasu ekspozycji
oraz kombinacji użytych akcesoriów i wykorzystanego filmu. Można wykonać również zdjęcia
próbne. Warto zawsze robić zdjęcia o różnym czasie ekspozycji w celu określenia najlepszego.

Fotografowanie obiektów ziemskich

Twój teleskop jest doskonałym teleobiektywem do fotografii naziemnej (terenu). Fotografie naziemne
najlepiej robi się mając teleskop skonfigurowany w trybie azymutalnym i przy wyłączonym napędzie.
Aby wyłączyć napęd, wciśnij klawisz MENU (9) w pilocie ręcznego sterowania i przewiń do
podmenu "Tracking Mode", czyli „tryb śledzenia”. Użyj klawiszy przewijania w górę i w dół (10), aby
wybrać opcję "Off", czyli wyłączony i wciśnij ENTER. To wyłączy silniki śledzenia tak, że obiekty
pozostaną w polu widzenia Twojego aparatu.

Odmierzanie czasu ekspozycji

Teleskop Advanced Series ma stałą aperturę, a w związku z tym także stałe światłosiły. Aby właściwie
naświetlić fotografowane obiekty, będziesz musiał odpowiednio ustawić prędkość migawki.
Większość aparatów SLR 35 mm oferuje pomiarowanie przez obiektyw przez co będziesz wiedział
czy Twoje zdjęcie jest niedoświetlone czy prześwietlone. Regulacje dla właściwego naświetlenia
przeprowadza się zmieniając prędkość migawki. Zajrzyj do instrukcji swojego aparatu, aby uzyskać
szczegółowe informacje na temat pomiarowania i zmieniania prędkości migawki.

Redukcja wibracji

Ręczne wyzwolenie migawki może spowodować wibracje i da zamazane zdjęcia. Aby zredukować
wibracje podczas zamykania migawki, użyj wężyka spustowego. Pozwoli on utrzymać ręce z daleka
od aparatu i soczewki eliminując możliwość wprowadzenia wibracji. Można stosować wyzwalacze
mechaniczne, ale najlepsze są pneumatyczne. Zamazane zdjęcia mogą powstać także wtedy, gdy
ustawimy za małą prędkość migawki. Aby temu zapobiec, używaj filmów, które pozwalają na
prędkości migawki większe niż 1/250 sekundy podczas trzymania obiektywu w ręku. Jeśli obiektyw
jest zamocowany na trójnogu, długość ekspozycji jest praktycznie nieograniczona.

Kolejny sposób na zredukowanie wibracji to "Vibration Suppression Pads", czyli podkładki tłumiące
wibracje (w katalogu pozycja #93503). Spoczywają one między gruntem a nogami trójnogu.
Zmniejszają amplitudę wibracji i czas ich trwania.

Kamera CCD

Uniwersalność teleskopów serii Advanced GT pozwala na ich wykorzystanie w różnych
konfiguracjach światłosiły do obrazowania CCD. Mogą być one używane jako f/6,3 (z opcjonalną
redukcją/korektorem), jako f/10 oraz f/20 (z soczewką Barlow’a 2x), przez co są one najbardziej
uniwersalnymi teleskopami obecnie na rynku. Dzięki temu systemy te są idealne zarówno do obiektów
„deep sky”, jak również do planet.

Kluczowymi czynnikami w obrazowaniu CCD są: czas ekspozycji, pole widzenia, rozmiar obrazu
oraz rozdzielczość w pikselach. Wraz ze wzrostem światłosiły teleskopu, zmniejsza się potrzebny czas
ekspozycji, zwiększa się pole widzenia, lecz skala obiektu względem obrazu maleje. Jak jest różnica
pomiędzy światłosiły f/6,3, a f/10? F/6,3 ma ogniskową o długości 2/3 światłosiły f/10. Zmniejsza to
czas ekspozycji o 2,5 raza w stosunku do światłosiły f/10. Pole widzenia wzrasta o 50% (patrz tabela
poniżej).

Model teleskopu

wiatłosiła f/10

wiatłosiła f/6,3

C6-S

1500mm

945mm

C8-S

2032mm

1280mm

Długość ogniskowej

C9,25-S

2350mm

1481mm

C6-S

10.8 x 8.25 (arc min)

17 x 13 (arc min)

C8-S

8 x 6.1 (arc min)

12.6 x 9.7 (arc min)

Pole widzenia

(liczone dla kamery CCD SBIG

ST 237 z sensorem 4.7mm x

3.6mm)

C9,25-S

6.9 x 5.3 (arc min)

11 x 8.4 (arc min)

Tabela 7.3.

Automatyczne prowadzenie „Auto Guide”

Teleskop Advanced GT ma oznaczony port automatycznego prowadzenia do użytkowania z
autoguiderem CCD. Schemat poniżej może być przydatny podczas podłączania przewodu kamery
CCD do teleskopu i kalibrowania autoguidera. Zauważ, że cztery wyjścia są aktywne-niskie z
wewnętrznymi podciągami i są zdolne do zmniejszenia 25 mA prądu stałego.

1 = 5v
2 = Uziemienie
3 = +RA (na prawo)
4 = +DEC (w górę)
5 = -DEC (w dół)
6 = -RA (w lewo)

KONSERWACJA TELESKOPU

Chociaż Twój teleskop nie wymaga zbyt dużo czynności związanych z konserwacją, należy pamiętać
o paru rzeczach, dzięki którym Twój teleskop będzie sprawował się jak najlepiej.

Oto kilka wskazówek jak zadbać o Twój teleskop:

Jeśli nie używasz teleskopu, zawsze zakładaj ochronne zakrywki na okulary i obiektyw –

uchronisz w ten sposób optykę teleskopu przed kurzem i innymi zabrudzeniami.

Niewielka ilość kurzu na optyce nie wymaga czyszczenia. Jeśli jednak jest go więcej usuń

brud przy pomocy sprężonego powietrza i/lub czystego delikatnego pędzelka. Zabrudzenia w
postaci plam, odcisków palców radzimy usuwać przy pomocy specjalnych preparatów
czyszczących będących w ofercie Delta Optical np. płynu Optical Wonder i/lub flamastra do
czyszczenia optyki Lens Pen.

W przypadku poważniejszych zabrudzeń, zwłaszcza wewnętrznych elementów optyki teleskopu,
radzimy czyszczenie zlecić profesjonalnym firmom – skontaktować się z serwisem lub miejscem
zakupu produktu.

Kolimacja

Jakość obrazu uzyskiwanego przez teleskop w dużym stopniu
zależy od poprawnej kolimacji, która polega na wyrównaniu
układu optycznego teleskopu. Teleskop był skolimowany
fabrycznie przed wysyłką, jednak w wyniku upadku lub silnego
wstrząsu ustawienie optyki może ulec zmianie. Korekcja
kolimacji polega na regulacji ustawienia lusterka wtórnego.

W celu sprawdzenia kolimacji potrzebne jest jasne źródło
ś

wiatła, np. jasna gwiazda znajdująca się blisko Zenitu (w takim

położeniu najmniejszy wpływ maja zawirowania atmosfery).
Włącz automatyczne śledzenie obiektu. Jeśli jednak nie chcesz
lub nie masz możliwości włączenia teleskopu wykorzystaj do
kolimacji Gwiazdę Polarną.

Przed rozpoczęciem kolimacji upewnij się, że teleskop jest
odpowiednio zaadoptowany do temperatury otoczenia. W
przypadku dużej różnicy temperatur potrzeba na to około 45
minut.

Spójrz na jasną gwiazdę znajdująca się blisko Zenitu. Użyj okularu zapewniającego średnie lub duże
powiększenie (o ogniskowej od 12 do 6 mm). W celu oceny kolimacji należy dokładnie wyśrodkować
gwiazdę w polu widzenia okularu. Po ustawieniu ostrości, rozreguluj ostrość i oceń powstałe w ten
sposób otoczki wokół obserwowanej gwiazdy. Jeśli okręgi nie są rozłożone idealnie symetrycznie
teleskop wymaga kolimacji.

Kolimacja odbywa się za pomocą regulacji ustawienia lusterka wtórnego. Służą do tego śruby
znajdujące się w uchwycie lusterka wtórnego. Aby się do nich dostać należy zdjąć z uchwytu
zakrywkę podważając ją delikatnie śrubokrętem. Za pomocą śrubek kolimacyjnych dokonaj korekcji
tak, aby gwiazda znajdowała się w centrum pola widzenia i okręgi wokół niej układały się
symetrycznie. Poprawki należy wykonywać stopniowo wykonując śrubkami kolimacyjnymi 1/6 – 1/8
obrotu, a następnie centrując gwiazdę w okularze.

Procedura kolimacji jest prosta i przebiega następująco:

1. Patrząc na jasna gwiazdę przez okular zapewniający średnie lub duże powiększenie (12 - 6 mm)
rozreguluj ostrość do momentu ukazania się okręgów z cieniem wokół gwiazdy (patrz rys. 7.2.).
Wyśrodkuj gwiazdę w okularze i zwróć uwagę, w którą stronę zwrócony jest cień otaczający gwiazdę.

2. Umieść palce ręki przed krawędzią wlotu tubusa uważając, aby nie dotknąć płyty korekcyjnej. Cień
ręki powinien być widoczny w okularze. Przesuń palce wzdłuż krawędzi wlotu tubusa i zatrzymaj, gdy
cień ręki jest widoczny w miejscu, gdzie okręgi wokół gwiazdy są najcieńsze.

3. Znajdź śrubkę kolimacyjna znajdującą się najbliżej palców twojej ręki. Jest to śrubka, która
powinna być regulowana, jako pierwsza. Jeśli twój palec znajduje się dokładnie pomiędzy dwiema
ś

rubkami kolimacyjnymi pierwszą śrubka regulacyjną będzie śrubka położona naprzeciwko palca.

4. Za pomocą klawiszy kierunkowych przestaw teleskop tak, aby obraz
gwiazdy przesunął się w stronę krawędzi pola widzenia w kierunku
skrzywienia pierścieni otaczających gwiazdę.

5. Patrząc przez okular obróć śrubkę kolimacyjną za pomocą klucza
imbusowego. Zazwyczaj część obrotu pozwala już na zorientowanie się o
kierunku zmian obrazu. Należy obracać śrubka tak, aby obraz gwiazdy
przesuwał się ku środkowi pola widzenia.

6. Jeśli w trakcie kolimacji śruba wydaje się odkręcona zbyt luźno, dokręć
pozostałe dwie śruby o ilość obrotów, o która obróciłeś pierwsza śrubę.

7. Gdy gwiazda znajdzie się w środku pola widzenia sprawdź, czy okręgi

wokół niej są idealnie koncentryczne. Jeśli nadal występuje skrzywienie przeprowadź poprawki w
sposób opisany w punktach 2-6 powyżej.

Skolimowany teleskop daje symetryczne obrazy gwiazd przy ustawionej i rozregulowanej ostrości.
Pozwala również osiągnąć maksymalną sprawność optyczną teleskopu.
Kolimację należy przeprowadzać przy dobrych warunkach pogodowych. Zakłócenia w atmosferze
utrudniają ocenę poprawności kolimacji.

PORT RS-232

Używając dołączonego w zestawie oprogramowania NexRemote możesz sterować teleskopem
NexStar SE za pomocą komputera. Podłączenie teleskopu do komputera odbywa się za pomocą portu
RS-232 w pilocie sterowania oraz kabla RS-232 (nr katalogowy #93920). Do obsługi oprogramowania
użyj instrukcji dołączonej z płytą CD i menu Help w oprogramowaniu. Za pomocą tego portu NexStar
może być również obsługiwany z wykorzystaniem innych popularnych programów astronomicznych.

STREFY CZASOWE.

MAPY NIEBA

Niebo w styczniu i lutym

Niebo w marcu i kwietniu

Niebo w maju i czerwcu

Niebo w lipcu i sierpniu

Niebo we wrześniu i październiku

Niebo w listopadzie i grudniu

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
systemy podatkowe cwiczenia c3 c7 c8 c9
Ustawa z dnia 25 06 1999 r o świadcz pien z ubezp społ w razie choroby i macierz
Cwiczenia 23 25 2007
Wykład 25
Wykład12 Sieć z protokołem X 25 i Frame Relay
zwierzaczki 25
25 Wyklad 1 Dlaczego zwiazki sa wazne
wyklad 2012 10 25 (Struktury systemów komputerowych)
Wykład10a Sieć z protokołem X 25 i Frame Relay
prognozowanie i symulacje wyklad (25 str)
25 26
21 25
25 Pilot, Mechanizmy prowadzace do zroznicowania genetycznego miedzy populacjami w obrebie gatunku (
KM W 25 lekkie konst met stud
2 25 Spajanie różnorodnych materiałów
obrazki 25

więcej podobnych podstron