W

2002 roku w Centralnym Laboratorium Badañ Technicz-

nych (CLBT) w Boruczy otwarto now¹, supernowocze-

sn¹ komorê bezodbiciow¹ do pomiarów natê¿enia po-

la elektromagnetycznego wytwarzanego przez rozma-

ite urz¹dzenia. Jednoczeœnie komora uzyska³a nowy Certyfikat Akre-

dytacji _ co potwierdza spe³nianie nowej normy PN EN ISO/IEC

17025, fakt równie wa¿ny jak wybudowanie samej komory.

G³ówny oœrodek CLBT w Boruczy jest znakomicie zlokalizowany,

z daleka od wszelkich urz¹dzeñ elektrycznych, linii przesy³owych,

przekaŸników RTV czy GSM, co umo¿liwia dokonywanie wysokiej

jakoœci pomiarów.

CLBT przy Urzêdzie Regulacji Telekomunikacji i Poczty jest akre-

dytowane od 1999 r. i prowadzi dzia³alnoœæ w zakresie:

q

badañ kompatybilnoœci elektromagnetycznej (EMC), w tym po-

miarów zaburzeñ radioelektrycznych (przewodz¹cych, mocy i na-

tê¿enia pola), wytwarzanych przez urz¹dzenia elektryczne i elektro-

niczne oraz badañ odpornoœci tych urz¹dzeñ na pole elektromagne-

tyczne o czêstotliwoœci radiowej,

q

badañ tachnicznych parametrów radiowych urz¹dzeñ radioko-

munikacyjnych,

q

oceny zgodnoœci w zakresie spe³nienia przez aparaturê (urz¹-

dzenia) wymagañ zasadniczych okreœlonych w ustawie Prawo

Telekomunikacyjne,

q

ekspertyz i prób laboratoryjnych,

q

badañ systemów i urz¹dzeñ w miejscu zainstalowania,

q

organizacji i prowadzenia szkoleñ, seminariów i konferencji nt.

dyrektyw nowego podejœcia EMC, R&TTE i LVD oraz metod i proce-

dur badawczych stosowanych w procesie potwierdzenia zgodnoœci.
CLBT ma wdro¿ony i udokumentowany system jakoœci zgodny z wy-

maganiami normy zharmonizowanej PN-EN ISO/IEC 17025. Przysto-

sowanie tego systemu jakoœci przez CLBT wymaga³o wieleletniego sto-

sowania norm PN-EN 45001 i Przewodnika ISO/IEC 25. Obecny sy-

stem jakoœci jest dokumentowany przez: Ksiêgê Jakoœci, Procedury

systemowe, Procedury badawcze i Instrukcje Sprawdzeñ i Obs³ugi.

Akredytacja jest natomiast formalnym potwierdzeniem kompeten-

cji personelu, kompetencji technicznych laboratorium _ aparatura po-

miarowa - oraz potwierdzeniem w³aœciwej organizacji i systemu

zarz¹dzania, gwarantujacych bezstronnoœæ i niezale¿noœæ, ³¹cznie

z wysoka jakoœci¹ us³ug badawczych.

Budowa i wyposa¿enie komory

Oczywiscie ”oczkiem”, a raczej okiem ze wzglêdu na rozmiar, jest

w Boruczy nowa komora bezodbiciowa.

Jest to jedyna w Polsce (i w tej czêœci Europy) komora bezodbiciowa

(full anechoic chamber). Pomieszczenie jest wy³o¿one materia³em ab-

sobuj¹cym o gruboœci w do 2,4 m. Ca³a komora ma kszta³t prostopa-

d³oœcianu o wymiarach 23 x 12 x 8,1 m z metalow¹ pod³og¹. Prowa-

dzenie badañ u³atwia zdalnie sterowany stó³ obrotowy o œredenicy

4,5 m i noœnoœci 4000 kg. Pomiary mo¿na robiæ z odleg³oœci 3 i 10 m,

sygna³y s¹ zbierane przez system anten obrotowych zainstalowanych

na ruchomym maszcie. O zaletach podobnych komór decyduje wie-

le parametrów, z ktorych najwa¿nieszym jest t³umienie pola elektroma-

gnetycznego w tzw. ”obszarze spokoju”. Badania niezale¿nego labo-

ratorium z Austrii potwierdzi³y wysok¹ jakoœæ komory z Boruczy, bo-

wiem ró¿nice miêdzy t³umieniami zmierzonymi a wyznaczonymi teo-

NOWOCZESNA KOMORA

BEZODBICIOWA CLBT W BORUCZY

retycznie s¹ znacznie mniejsze od dopuszczalnych i nie przekracza-

j¹

±

4 dB. Je¿eli chodzi o urz¹dzenia radiowe to CLBT jest w stanie prze-

prowadziæ pomiary linii radiowych PDH i SDH od 2 GHz do 38 GHz,

nadajników i przemienników do 2,5 kW.

Poza now¹ komor¹ CLBT dysponuje:

q

stanowiskiem do badania napiêcia zaburzeñ radioelektrycz-

nych w kabinie ekranowanej firmy Braden (Radio Frequency Shiel-

ded System),

q

stanowiskiem do badania natê¿enia pola zaburzeñ radioelektrycz-

nych i odpornoœci na pole elektromagnetyczne o czêstotliwoœci radio-

wej, tzw. komora GTEM (Gigahertz Transverse Electromagnetic).

Jest ni¹ zamkniête pomieszczenie o kszta³cie ostros³upa piramidalne-

go, od z³¹cza na wejœciu, linia koncentryczna stopniowo zmienia siê

w ostros³up. Œrodkowy przewód linii (SEPTUM) przechodzi w p³aski

pas zakoñczony opornikami dopasowuj¹cymi do impedancji falowej

50

Ω

, w zakresie ma³ych czêstotliwoœci do 90 MHz.

Laboratorium, zbudowane i wyposa¿one (aparatura Siemensa

i Rohde&Schwarz) w ramach œrodków pomocowych PHARE, da-

lej bêdzie rozwijane. Œwiadczy te¿ us³ugi komercyjne dla zaintere-

sowanych, np. testowanie odbiornika TV to zabieg 4-5 godzinny ko-

sztuj¹cy do 700 z³.

n

Józef Wieczorek

r

MIERNICTWO

31

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2003

Komora bezodbiciowa

Komora GTEM