1

Geologiczno

Geologiczno

-

-

in

ż

ynierska ocena

in

ż

ynierska ocena

procesów

procesów

geodynamicznych

geodynamicznych

Dr Piotr

Dr Piotr

Zawrzykraj

Zawrzykraj

POWIERZCHNIOWE RUCHY MASOWE

POWIERZCHNIOWE RUCHY MASOWE

2

Co to jest osuwisko

Co to jest osuwisko

Osuwiskiem

Osuwiskiem

nazywamy nag

nazywamy nag

ł

ł

e przemieszczenie si

e przemieszczenie si

ę

ę

mas ziemnych powierzchniowej zwietrzeliny i mas

mas ziemnych powierzchniowej zwietrzeliny i mas

skalnych pod

skalnych pod

ł

ł

o

o

ż

ż

a spowodowane si

a spowodowane si

ł

ł

ami przyrody lub

ami przyrody lub

dzia

dzia

ł

ł

alno

alno

ś

ś

ci

ci

ą

ą

cz

cz

ł

ł

owieka.

owieka.

Jest to rodzaj ruch

Jest to rodzaj ruch

ó

ó

w masowych, polegaj

w masowych, polegaj

ą

ą

cy na

cy na

osuwaniu si

osuwaniu si

ę

ę

materia

materia

ł

ł

u skalnego i/lub

u skalnego i/lub

zwietrzelinowego po pewnej powierzchni. Og

zwietrzelinowego po pewnej powierzchni. Og

ó

ó

lnie

lnie

rzecz bior

rzecz bior

ą

ą

c ruch taki zachodzi pod wp

c ruch taki zachodzi pod wp

ł

ł

ywem si

ywem si

ł

ł

y

y

ci

ci

ęż

ęż

ko

ko

ś

ś

ci.

ci.

M

M

ó

ó

wimy, ze osuwiska powstaj

wimy, ze osuwiska powstaj

ą

ą

na zboczach i

na zboczach i

skarpach. R

skarpach. R

ó

ó

ż

ż

nica jest taka, i

nica jest taka, i

ż

ż

zbocza

zbocza

powsta

powsta

ł

ł

y w

y w

spos

spos

ó

ó

b naturalny, natomiast

b naturalny, natomiast

skarpy

skarpy

s

s

ą

ą

dzie

dzie

ł

ł

em

em

cz

cz

ł

ł

owieka.

owieka.

Elementy geometryczne osuwiska

Elementy geometryczne osuwiska

3

Kryteria podziału powierzchniowych

Kryteria podziału powierzchniowych

ruchów masowych

ruchów masowych

Pr

Pr

ó

ó

by stworzenia pe

by stworzenia pe

ł

ł

nej, jednolitej klasyfikacji

nej, jednolitej klasyfikacji

osuwisk podejmowa

osuwisk podejmowa

ł

ł

o wielu badaczy uwzgl

o wielu badaczy uwzgl

ę

ę

dniaj

dniaj

ą

ą

c

c

r

r

ó

ó

ż

ż

ne przes

ne przes

ł

ł

anki i kryteria klasyfikacyjne, np.:

anki i kryteria klasyfikacyjne, np.:

-

-

opis morfologii zewn

opis morfologii zewn

ę

ę

trznej osuwiska,

trznej osuwiska,

-

-

zale

zale

ż

ż

no

no

ś

ś

ci szybko

ci szybko

ś

ś

ci ruchu mas,

ci ruchu mas,

-

-

charakter ruchu,

charakter ruchu,

-

-

charakterystyczne w

charakterystyczne w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci o

ci o

ś

ś

rodka

rodka

podlegaj

podlegaj

ą

ą

cego ruchom masowym itp.

cego ruchom masowym itp.

Trzeba zaznaczy

Trzeba zaznaczy

ć

ć

,

,

ż

ż

e jednoznaczne zakwalifikowanie

e jednoznaczne zakwalifikowanie

osuwiska do jednego z typ

osuwiska do jednego z typ

ó

ó

w napotyka czasem

w napotyka czasem

du

du

ż

ż

e trudno

e trudno

ś

ś

ci, poniewa

ci, poniewa

ż

ż

osuwisko jako proces

osuwisko jako proces

mo

mo

ż

ż

e przechodzi

e przechodzi

ć

ć

przez r

przez r

ó

ó

ż

ż

ne stadia, a te z kolei

ne stadia, a te z kolei

mog

mog

ą

ą

by

by

ć

ć

zaliczane do r

zaliczane do r

ó

ó

ż

ż

nych typ

nych typ

ó

ó

w.

w.

Typy powierzchniowych ruchów masowych

Typy powierzchniowych ruchów masowych

wg

wg

US

US

Geological Survey

Geological Survey

4

Typy powierzchniowych ruchów masowych

Typy powierzchniowych ruchów masowych

wg

wg

US

US

Geological Survey

Geological Survey

Typy powierzchniowych ruchów masowych

Typy powierzchniowych ruchów masowych

obowi

ą

zuj

ą

ce w Polsce

obowi

ą

zuj

ą

ce w Polsce

obryw

obryw

-

-

rumowisko powsta

rumowisko powsta

ł

ł

e w wyniku

e w wyniku

swobodnego

swobodnego

oberwania si

oberwania si

ę

ę

zwi

zwi

ę

ę

z

z

ł

ł

ych fragment

ych fragment

ó

ó

w skarpy

w skarpy

zbudowanej z grunt

zbudowanej z grunt

ó

ó

w spoistych lub skalistych

w spoistych lub skalistych

osyp

osyp

–

–

powstaje z osypanego materia

powstaje z osypanego materia

ł

ł

u sypkiego,

u sypkiego,

kt

kt

ó

ó

ry powstaje g

ry powstaje g

ł

ł

ó

ó

wnie w wyniku wietrzenia ska

wnie w wyniku wietrzenia ska

ł

ł

osuwisko

osuwisko

–

–

powstaje w wyniku przemieszczenia si

powstaje w wyniku przemieszczenia si

ę

ę

wraz z obrotem cz

wraz z obrotem cz

ęś

ęś

ci masywu gruntowego skarpy

ci masywu gruntowego skarpy

wzd

wzd

ł

ł

u

u

ż

ż

krzywoliniowej (cylindrycznej) powierzchni

krzywoliniowej (cylindrycznej) powierzchni

po

po

ś

ś

lizgu

lizgu

5

Typy osuwisk obowi

ą

zuj

ą

ce w Polsce

Typy osuwisk obowi

ą

zuj

ą

ce w Polsce

zsuw

zsuw

–

–

grunt osuwiska przemiesza po istniej

grunt osuwiska przemiesza po istniej

ą

ą

cej w

cej w

masywie skarpy powierzchni os

masywie skarpy powierzchni os

ł

ł

abienia, kt

abienia, kt

ó

ó

r

r

ą

ą

mo

mo

ż

ż

e

e

stanowi

stanowi

ć

ć

: kontakt warstw geotechnicznych, granica

: kontakt warstw geotechnicznych, granica

zwietrzelina/ska

zwietrzelina/ska

ł

ł

a, istniej

a, istniej

ą

ą

ce szczeliny oraz

ce szczeliny oraz

os

os

ł

ł

abienia typu tektonicznego.

abienia typu tektonicznego.

pe

pe

ł

ł

zanie

zanie

–

–

przemieszczenie mas gruntowych odbywa

przemieszczenie mas gruntowych odbywa

si

si

ę

ę

bez okre

bez okre

ś

ś

lonej powierzchni po

lonej powierzchni po

ś

ś

lizgu i w bardzo

lizgu i w bardzo

d

d

ł

ł

ugim czasie

ugim czasie

sp

sp

ł

ł

yw

yw

–

–

przemieszczanie si

przemieszczanie si

ę

ę

nasyconych wod

nasyconych wod

ą

ą

utwor

utwor

ó

ó

w zboczowych g

w zboczowych g

ł

ł

ó

ó

wnie na skutek

wnie na skutek

intensywnych opad

intensywnych opad

ó

ó

w, cz

w, cz

ę

ę

sto ze znaczn

sto ze znaczn

ą

ą

pr

pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci

ci

ą

ą

(tzw. potoki b

(tzw. potoki b

ł

ł

ota).

ota).

Rozmieszczenie osuwisk w terenie wg USGS

Rozmieszczenie osuwisk w terenie wg USGS

6

Okre

ś

lenie zagro

ż

enia osuwiskowego

Okre

ś

lenie zagro

ż

enia osuwiskowego

Miar

Miar

ą

ą

zagro

zagro

ż

ż

enia terenu osuwiskami jest wska

enia terenu osuwiskami jest wska

ź

ź

nik

nik

stanu r

stanu r

ó

ó

wnowagi lub zbocza (

wnowagi lub zbocza (

F

F

) (synonim

) (synonim

wsp

wsp

ó

ó

ł

ł

czynnik stateczno

czynnik stateczno

ś

ś

ci, wsp

ci, wsp

ó

ó

ł

ł

czynnik

czynnik

bezpiecze

bezpiecze

ń

ń

stwa). Wska

stwa). Wska

ź

ź

nik ten charakteryzuj

nik ten charakteryzuj

ą

ą

warto

warto

ś

ś

ci:

ci:

F < 1

F < 1

-

-

gdy zbocze jest niestateczne,

gdy zbocze jest niestateczne,

F = 1

F = 1

-

-

gdy zbocze znajduje si

gdy zbocze znajduje si

ę

ę

w chwilowej

w chwilowej

r

r

ó

ó

wnowadze,

wnowadze,

F > 1

F > 1

-

-

gdy zbocze jest stateczne.

gdy zbocze jest stateczne.

Okre

ś

lenie zagro

ż

enia osuwiskowego

Okre

ś

lenie zagro

ż

enia osuwiskowego

Uwa

Uwa

ż

ż

a si

a si

ę

ę

,

,

ż

ż

e nadwy

e nadwy

ż

ż

ka warto

ka warto

ś

ś

ci wska

ci wska

ź

ź

nika ponad

nika ponad

F = 1 okre

F = 1 okre

ś

ś

la zapas bezpiecze

la zapas bezpiecze

ń

ń

stwa

stwa

Wyst

Wyst

ą

ą

pienie osuwiska nale

pienie osuwiska nale

ż

ż

y uzna

y uzna

ć

ć

za:

za:

bardzo ma

bardzo ma

ł

ł

o prawdopodobne w przypadku

o prawdopodobne w przypadku

F > 1,5

F > 1,5

ma

ma

ł

ł

o prawdopodobne w przypadku

o prawdopodobne w przypadku

1,3 < F < 1,5

1,3 < F < 1,5

prawdopodobne w przypadku

prawdopodobne w przypadku

1,0 < F < 1,3

1,0 < F < 1,3

bardzo prawdopodobne

bardzo prawdopodobne

F < 1,0.

F < 1,0.

Wielko

Wielko

ść

ść

wsp

wsp

ó

ó

ł

ł

czynnika stateczno

czynnika stateczno

ś

ś

ci oblicza si

ci oblicza si

ę

ę

stosuj

stosuj

ą

ą

c r

c r

ó

ó

ż

ż

ne metody. Najcz

ne metody. Najcz

ęś

ęś

ciej stosowana jest

ciej stosowana jest

metoda r

metoda r

ó

ó

wnowagi si

wnowagi si

ł

ł

7

Zało

ż

enia metody równowagi sił

Zało

ż

enia metody równowagi sił

1)

1)

por

por

ó

ó

wnuje si

wnuje si

ę

ę

wielko

wielko

ść

ść

si

si

ł

ł

utrzymuj

utrzymuj

ą

ą

cych do

cych do

zsuwaj

zsuwaj

ą

ą

cych dane zbocze czy skarp

cych dane zbocze czy skarp

ę

ę

2)

2)

zak

zak

ł

ł

ada si

ada si

ę

ę

jednoczesne wyst

jednoczesne wyst

ę

ę

powanie stanu

powanie stanu

granicznego na ca

granicznego na ca

ł

ł

ej powierzchni po

ej powierzchni po

ś

ś

lizgu, tj.

lizgu, tj.

grunt ulegnie

grunt ulegnie

ś

ś

ci

ci

ę

ę

ciu w jednej chwili na ca

ciu w jednej chwili na ca

ł

ł

ej

ej

d

d

ł

ł

ugo

ugo

ś

ś

ci osuwiska

ci osuwiska

3)

3)

liniowy rozk

liniowy rozk

ł

ł

ad napr

ad napr

ęż

ęż

e

e

ń

ń

od ci

od ci

ęż

ęż

aru w

aru w

ł

ł

asnego,

asnego,

tzn

tzn

,

,

ż

ż

e przyrost napr

e przyrost napr

ęż

ęż

e

e

ń

ń

w gruncie jest liniowo zale

w gruncie jest liniowo zale

ż

ż

ny

ny

od g

od g

łę

łę

boko

boko

ś

ś

ci i od jego ci

ci i od jego ci

ęż

ęż

aru

aru

Zało

ż

enia metody równowagi sił

Zało

ż

enia metody równowagi sił

4)

4)

r

r

ó

ó

ż

ż

ne kszta

ne kszta

ł

ł

ty powierzchni po

ty powierzchni po

ś

ś

lizgu, np. ko

lizgu, np. ko

ł

ł

owo

owo

-

-

cylindryczny, p

cylindryczny, p

ł

ł

aski, odcinek spirali, dowolny.

aski, odcinek spirali, dowolny.

K

K

szta

szta

ł

ł

t powierzchni po

t powierzchni po

ś

ś

lizgu zale

lizgu zale

ż

ż

y od rodzaju

y od rodzaju

g

g

r

r

untu w kt

untu w kt

ó

ó

rym osuwisko ma miejsce. Np.

rym osuwisko ma miejsce. Np.

ko

ko

ł

ł

owo

owo

-

-

cylindryczny oraz odcinek spirali w glinach i

cylindryczny oraz odcinek spirali w glinach i

i

i

ł

ł

ach natom

ach natom

i

i

ast odcinek p

ast odcinek p

ł

ł

aski powstaje w piaskach

aski powstaje w piaskach

i w ska

i w ska

ł

ł

ach

ach

5) zadanie p

5) zadanie p

ł

ł

askie

askie

–

–

czyli 2D

czyli 2D

6) ś

6) ś

ci

ci

ę

ę

cie gruntu odbywa si

cie gruntu odbywa si

ę

ę

zgodnie z hipotez

zgodnie z hipotez

ą

ą

zniszczeni

zniszczeni

a

a

Coulomba

Coulomba

-

-

Mohra

Mohra

. Poni

. Poni

ż

ż

ej

ej

przedstawiono

przedstawiono

zarys tej hipotezy opisany dwoma

zarys tej hipotezy opisany dwoma

wzorami

wzorami

τ

τ

f

f

=tg

=tg

φ

φ

*

*

σ

σ

n

n

+c

+c

τ

τ

f

f

=(tg

=(tg

φ

φ

’

’

*

*

σ

σ

n

n

-

-

u)+c’

u)+c’

8

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

z gruntów sypkich

z gruntów sypkich

G

G

=

=

γ⋅

γ⋅

z (ci

z (ci

ęż

ęż

ar gruntu)

ar gruntu)

N

N

=

=

γ

γ

zcos

zcos

β

β

(si

(si

ł

ł

a normalna do pow. osuwiska)

a normalna do pow. osuwiska)

S

S

=

=

γ

γ

z sin

z sin

β

β

(si

(si

ł

ł

a zsuwaj

a zsuwaj

ą

ą

ca)

ca)

T =

T =

γ

γ

cos

cos

β

β

tg

tg

φ

φ

(si

(si

ł

ł

a tarcia)

a tarcia)

γ

γ

–

–

ci

ci

ęż

ęż

ar obj

ar obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ciowy gruntu

ciowy gruntu

β

β

–

–

k

k

ą

ą

t nachylenia zbocza

t nachylenia zbocza

φ

φ

–

–

k

k

ą

ą

t tarcia wewn

t tarcia wewn

ę

ę

trznego

trznego

β

φ

tg

tg

F

=

Wynika st

Wynika st

ą

ą

d wniosek,

d wniosek,

ż

ż

e dla zbocza zbudowanego z

e dla zbocza zbudowanego z

gruntu bez sp

gruntu bez sp

ó

ó

jno

jno

ś

ś

ci r

ci r

ó

ó

wnowaga zostaje

wnowaga zostaje

zachowana, je

zachowana, je

ż

ż

eli:

eli:

-

-

k

k

ą

ą

t

t

nachylenia zbocza b

nachylenia zbocza b

ę

ę

dzie mniejszy lub r

dzie mniejszy lub r

ó

ó

wny

wny

k

k

ą

ą

towi tarcia wewn

towi tarcia wewn

ę

ę

trznego gruntu,

trznego gruntu,

-

-

k

k

ą

ą

t

t

nachylenia zbocza

nachylenia zbocza

nie zale

nie zale

ż

ż

y

y

od wysoko

od wysoko

ś

ś

ci

ci

zbocza

zbocza

(ca

(ca

ł

ł

e zbocze jest tak samo nachylone)

e zbocze jest tak samo nachylone)

.

.

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

z gruntów sypkich

z gruntów sypkich

9

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

z gruntów sypkich nawodnionych

z gruntów sypkich nawodnionych

obecno

obecno

ść

ść

wody obni

wody obni

ż

ż

a stateczno

a stateczno

ść

ść

skarpy blisko

skarpy blisko

dwukrotnie w por

dwukrotnie w por

ó

ó

wnaniu ze skarp

wnaniu ze skarp

ą

ą

, w kt

, w kt

ó

ó

rej jej

rej jej

brak

brak

β

φ

tg

tg

F

2

1

≈

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

z gruntów spoistych

z gruntów spoistych

S

S

iłę

iłę

ci

ci

ęż

ęż

aru gruntu

aru gruntu

G

G

rozk

rozk

ł

ł

ada si

ada si

ę

ę

na sk

na sk

ł

ł

adow

adow

ą

ą

normaln

normaln

ą

ą

N

N

i styczne

i styczne

S

S

i

i

T

T

do powierzchni po

do powierzchni po

ś

ś

lizgu

lizgu

w punkcie przeci

w punkcie przeci

ę

ę

cia si

cia si

ę

ę

z

z

G

G

pod k

pod k

ą

ą

tem

tem

α

α

.

.

W obliczeniach wsp

W obliczeniach wsp

ó

ó

ł

ł

czynnika bezpiecze

czynnika bezpiecze

ń

ń

stwa

stwa

uwzgl

uwzgl

ę

ę

dnia si

dnia si

ę

ę

sp

sp

ó

ó

jno

jno

ść

ść

gruntu (c), k

gruntu (c), k

ą

ą

t tarcia

t tarcia

wewn

wewn

ę

ę

trznego (

trznego (

φ

φ

), ci

), ci

ęż

ęż

ar obj

ar obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ciowy (

ciowy (

γ

γ

), wysoko

), wysoko

ść

ść

zbocza (H)

zbocza (H)

∑

∑

=

z

u

M

M

F

10

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

Stateczno

ść

zboczy zbudowanych

z gruntów spoistych

z gruntów spoistych

Wielko

Wielko

ść

ść

F

F

oblicza si

oblicza si

ę

ę

ze stosunku momentu si

ze stosunku momentu si

ł

ł

utrzymuj

utrzymuj

ą

ą

cych do momentu si

cych do momentu si

ł

ł

obracaj

obracaj

ą

ą

cych masy

cych masy

gruntu

gruntu

∑

∑

=

z

u

M

M

F

Czynniki wpływaj

ą

ce na rozwój osuwisk

Czynniki wpływaj

ą

ce na rozwój osuwisk

1.

1.

Ulewne deszcze !!!!!

Ulewne deszcze !!!!!

–

–

powodują nawodnienie

powodują nawodnienie

zbocz, a to znacząco wpływa na obniżenie

zbocz, a to znacząco wpływa na obniżenie

stateczności.

stateczności.

2.

2.

Drganie gruntu (spowodowane trz

Drganie gruntu (spowodowane trz

ę

ę

sieniami ziemi

sieniami ziemi

lub

lub

t

t

ą

ą

pni

pni

ę

ę

ciami

ciami

w kopaln

w kopaln

ia

ia

ch)

ch)

–

–

wszelkie drgania

wszelkie drgania

gruntu dzia

gruntu dzia

ł

ł

aj

aj

ą

ą

bardzo niekorzystnie na stabilno

bardzo niekorzystnie na stabilno

ść

ść

zboczy i skarp. W obliczeniach stateczno

zboczy i skarp. W obliczeniach stateczno

ś

ś

ci skarpy

ci skarpy

dla teren

dla teren

ó

ó

w zagro

w zagro

ż

ż

onych wstrz

onych wstrz

ą

ą

sami sejsmicznymi

sami sejsmicznymi

uwzgl

uwzgl

ę

ę

dnia si

dnia si

ę

ę

wsp

wsp

ó

ó

ł

ł

czynnik sejsmiczno

czynnik sejsmiczno

ś

ś

ci

ci

k

k

-

-

mie

mie

ś

ś

ci si

ci si

ę

ę

w zakresie 0

w zakresie 0

÷

÷

1. Warto

1. Warto

ść

ść

k=0,1

k=0,1

(dla

(dla

teren

teren

ó

ó

w

w

s

s

ł

ł

abosejsmicznych

abosejsmicznych

) obni

) obni

ż

ż

a wsp

a wsp

ó

ó

ł

ł

czynnik

czynnik

F

F

o ok. 10% w stosunku do stanu bez drga

o ok. 10% w stosunku do stanu bez drga

ń

ń

11

Czynniki wpływaj

ą

ce na rozwój osuwisk

Czynniki wpływaj

ą

ce na rozwój osuwisk

3.

3.

Wybuchy wulkan

Wybuchy wulkan

ó

ó

w

w

–

–

gwa

gwa

ł

ł

towne sp

towne sp

ł

ł

ywy lu

ywy lu

ź

ź

nych

nych

materia

materia

ł

ł

ó

ó

w mog

w mog

ą

ą

nast

nast

ą

ą

pi

pi

ć

ć

w czasie wybuch

w czasie wybuch

ó

ó

w

w

wulkanicznych, gdy opady powstaj

wulkanicznych, gdy opady powstaj

ą

ą

ce z

ce z

kondensacji wielkich ilo

kondensacji wielkich ilo

ś

ś

ci pary wodnej,

ci pary wodnej,

wydobywaj

wydobywaj

ą

ą

cej si

cej si

ę

ę

z wulkan

z wulkan

ó

ó

w, przepoj

w, przepoj

ą

ą

lu

lu

ź

ź

ne

ne

popio

popio

ł

ł

y wulkaniczne

y wulkaniczne

4.

4.

Woda

Woda

–

–

wezbrania w

wezbrania w

ó

ó

d powierzchniowych powoduj

d powierzchniowych powoduj

ą

ą

podniesienie si

podniesienie si

ę

ę

zwierciad

zwierciad

ł

ł

a w

a w

ó

ó

d gruntowych, kt

d gruntowych, kt

ó

ó

re

re

przy

przy

ś

ś

pieszaj

pieszaj

ą

ą

powstawanie osuwisk.

powstawanie osuwisk.

5.

5.

Erozja i dzia

Erozja i dzia

ł

ł

alno

alno

ść

ść

cz

cz

ł

ł

owieka

owieka

–

–

ka

ka

ż

ż

d

d

e podci

e podci

ę

ę

cia

cia

zbocza niezale

zbocza niezale

ż

ż

nie czy naturalne czy zrobione przez

nie czy naturalne czy zrobione przez

cz

cz

ł

ł

owieka powoduje zachwianie si

owieka powoduje zachwianie si

ł

ł

zboczowych

zboczowych

mo

mo

ż

ż

e doprowadzi

e doprowadzi

ć

ć

do powstania osuwiska. Poza

do powstania osuwiska. Poza

tym wznoszenie obiekt

tym wznoszenie obiekt

ó

ó

w budowlanych na zboczu

w budowlanych na zboczu

lub na koronie zbocza dzia

lub na koronie zbocza dzia

ł

ł

a destabilizuj

a destabilizuj

ą

ą

c

c

o

o

Czynniki wpływaj

ą

ce na rozwój osuwisk

Czynniki wpływaj

ą

ce na rozwój osuwisk

12

Osuwiska niszcz

ą

ce drogi

Osuwiska niszcz

ą

ce drogi

Zbocze zabezpieczone

Zbocze zabezpieczone

geowłóknin

ą

geowłóknin

ą

13

Osuwisko w La

Osuwisko w La

Conchita

Conchita

(

(

Kalifornia, USA

Kalifornia, USA

)

)

Osuwisko w La

Osuwisko w La

Conchita

Conchita

(

(

Kalifornia, USA

Kalifornia, USA

)

)

14

Osuwisko w La

Osuwisko w La

Conchita

Conchita

(

(

Kalifornia, USA

Kalifornia, USA

)

)

Osuwisko do zbiornika retencyjnego

Osuwisko do zbiornika retencyjnego

Vaiont

Vaiont

(Dolomity

(Dolomity

–

–

p

p

ó

ó

ł

ł

nocne W

nocne W

ł

ł

ochy) 1963

ochy) 1963

15

Osuwisko do zbiornika retencyjnego

Osuwisko do zbiornika retencyjnego

Vaiont

Vaiont

(Dolomity

(Dolomity

–

–

p

p

ó

ó

ł

ł

nocne W

nocne W

ł

ł

ochy) 1963

ochy) 1963

W wyniku osuwiska powstała f

W wyniku osuwiska powstała f

ala

ala

, która

, która

przela

przela

ł

ł

a si

a si

ę

ę

przez zapor

przez zapor

ę

ę

i maj

i maj

ą

ą

c wysoko

c wysoko

ść

ść

ok. 70 m p

ok. 70 m p

ę

ę

dzi

dzi

ł

ł

a z

a z

pr

pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci

ci

ą

ą

blisko 100 km/godz. w d

blisko 100 km/godz. w d

ó

ó

ł

ł

doliny. Woda

doliny. Woda

znios

znios

ł

ł

a oraz zala

a oraz zala

ł

ł

a kilka okolicznych miejscowo

a kilka okolicznych miejscowo

ści

ści

.

.

W przeci

W przeci

ą

ą

gu kilku minut

gu kilku minut

ś

ś

mier

mier

ć

ć

ponios

ponios

ł

ł

o ponad

o ponad

2000 ludzi.

2000 ludzi.

Osuwisko do zbiornika retencyjnego

Osuwisko do zbiornika retencyjnego

Vaiont

Vaiont

(Dolomity

(Dolomity

–

–

p

p

ó

ó

ł

ł

nocne W

nocne W

ł

ł

ochy) 1963

ochy) 1963

16

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

wybrze

ż

e Bałtyku (

wybrze

ż

e Bałtyku (

Chłapowo

Chłapowo

)

)

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Wisła

Ś

rodkowa (okolice

Wisła

Ś

rodkowa (okolice

Murzynowa

Murzynowa

)

)

17

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Wisła

Ś

rodkowa (Skarpa Płocka)

Wisła

Ś

rodkowa (Skarpa Płocka)

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Wisła

Ś

rodkowa (Skarpa Płocka)

Wisła

Ś

rodkowa (Skarpa Płocka)

18

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Wisła

Ś

rodkowa (Skarpa Płocka)

Wisła

Ś

rodkowa (Skarpa Płocka)

Czynniki wp

Czynniki wp

ł

ł

ywaj

ywaj

ą

ą

ce na rozw

ce na rozw

ó

ó

j osuwisk na Skarpie

j osuwisk na Skarpie

P

P

ł

ł

ockiej:

ockiej:

1.

1.

Geologia

Geologia

(gliny na piaskach,

(gliny na piaskach,

glacitektonika

glacitektonika

)

)

2.

2.

Rzeka Wis

Rzeka Wis

ł

ł

a i Zbiornik W

a i Zbiornik W

ł

ł

oc

oc

ł

ł

awski

awski

3.

3.

Miasto P

Miasto P

ł

ł

ock

ock

(ujścia kanalizacji na skarpie)

(ujścia kanalizacji na skarpie)

4.

4.

Klimat

Klimat

(wiatr

(wiatr

–

–

falowanie

falowanie

–

–

abrazja, opady)

abrazja, opady)

5.

5.

Ruchy

Ruchy

neotektoniczne

neotektoniczne

(strefa T

(strefa T

-

-

T

T

-

-

dyslokacje,

dyslokacje,

tektonika solna)

tektonika solna)

Deformacje

Deformacje

glacitektoniczne

glacitektoniczne

–

–

fałd

fałd

le

żą

cy. Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

le

żą

cy. Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

19

Fałd przewalony w osadach neogenu.

Fałd przewalony w osadach neogenu.

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

Kontakt osadów neogenu z glin

ą

Kontakt osadów neogenu z glin

ą

lodowcow

ą

. Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

lodowcow

ą

. Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

20

Osuwisko

Osuwisko

-

-

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

Osuwisko (widok z góry)

Osuwisko (widok z góry)

-

-

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

21

Szczeliny i tarasy w górnych partiach

Szczeliny i tarasy w górnych partiach

osuwiska

osuwiska

-

-

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

Szczeliny w rejonie górnej kraw

ę

dzi

Szczeliny w rejonie górnej kraw

ę

dzi

osuwiska Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

osuwiska Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

.

22

Powierzchnia po

ś

lizgu

Powierzchnia po

ś

lizgu

-

-

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

Powierzchnia po

ś

lizgu

Powierzchnia po

ś

lizgu

-

-

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

23

Jeziorko osuwiskowe w

Jeziorko osuwiskowe w

koluwiach

koluwiach

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

Dobrzy

ń

n/Wisł

ą

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Karpaty (Muszyna)

Karpaty (Muszyna)

24

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Karpaty (

Karpaty (

Lachowice

Lachowice

)

)

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

Główne rejony osuwiskowe w Polsce

–

–

Karpaty (

Karpaty (

Lachowice

Lachowice

)

)

25

Karpaty

Karpaty

–

–

o

o

suwisko przy Pustelni

suwisko przy Pustelni

ś

ś

w. Jana z Dukli (2002)

w. Jana z Dukli (2002)

Karpaty

Karpaty

–

–

o

o

suwisko przy Pustelni

suwisko przy Pustelni

ś

ś

w. Jana z Dukli (2002)

w. Jana z Dukli (2002)

26

Karpaty

Karpaty

–

–

o

o

suwisko przy Pustelni

suwisko przy Pustelni

ś

ś

w. Jana z Dukli (2002)

w. Jana z Dukli (2002)

Stateczno

ść

zboczy w gruntach spoistych

Stateczno

ść

zboczy w gruntach spoistych

W przypadku zboczy zbudowanych z grunt

W przypadku zboczy zbudowanych z grunt

ó

ó

w

w

spoistych do wyznaczenia wsp

spoistych do wyznaczenia wsp

ó

ó

ł

ł

czynnik

czynnik

a

a

stateczno

stateczno

ś

ś

ci

ci

F

F

potrzeba wi

potrzeba wi

ę

ę

cej parametr

cej parametr

ó

ó

w (ni

w (ni

ż

ż

jak

jak

to by

to by

ł

ł

o w przypadku grunt

o w przypadku grunt

ó

ó

w sypkich), s

w sypkich), s

ą

ą

to:

to:

-

-

k

k

ą

ą

t tarcia wewn

t tarcia wewn

ę

ę

trznego

trznego

φφφφ

φφφφ

[

[

°

°

]

]

-

-

sp

sp

ó

ó

jno

jno

ść

ść

gruntu

gruntu

c

c

[

[

kPa

kPa

]

]

-

-

ci

ci

ęż

ęż

ar obj

ar obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ciowy gruntu

ciowy gruntu

γγγγ

γγγγ

[

[

kN

kN

/m

/m

3

3

]

]

-

-

wysoko

wysoko

ść

ść

zbocza

zbocza

H

H

[m]

[m]

-

-

k

k

ą

ą

t nachylenia powierzchni zbocza

t nachylenia powierzchni zbocza

αααα

αααα

[

[

°

°

]

]

φ, γ,

c

α

H

27

Metoda

Metoda

Felleniusa

Felleniusa

Metoda

Metoda

Felleniusa

Felleniusa

∑

∑

∑

∑

∑

∑

⋅

+

⋅

=

⋅

⋅

=

=

=

=

=

=

i

i

i

i

i

i

i

n

i

i

n

i

i

n

i

oi

n

i

ui

W

l

c

tg

W

R

S

R

T

M

M

F

α

φ

α

sin

cos

1

1

1

1

F

F

min

min

≥≥≥≥

≥≥≥≥

F

F

dop

dop

F

F

dop

dop

= 1,1

= 1,1

÷÷÷÷

÷÷÷÷

1,5

1,5

(czasem

(czasem

2,0

2,0

zale

zale

ż

ż

nie od wa

nie od wa

ż

ż

no

no

ś

ś

ci

ci

zagadnienia i stopnia rozpoznania parametr

zagadnienia i stopnia rozpoznania parametr

ó

ó

w)

w)

28

Metoda

Metoda

Taylora

Taylora

gdzie

gdzie

min

N

N

F

=

H

c

N

⋅

=

γ

Metody numeryczne

Metody numeryczne

–

–

program

program

Geo

Geo

-

-

Slope

Slope

29

Metody numeryczne

Metody numeryczne

–

–

program

program

Geo

Geo

-

-

Slope

Slope

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Zabezpieczanie skarp i zboczy

1.

1.

Prawid

Prawid

ł

ł

owa interwencja w przypadku naruszenia

owa interwencja w przypadku naruszenia

stateczno

stateczno

ś

ś

ci zbocza powinna eliminowa

ci zbocza powinna eliminowa

ć

ć

przyczyny,

przyczyny,

kt

kt

ó

ó

re wywo

re wywo

ł

ł

uj

uj

ą

ą

zagro

zagro

ż

ż

enie

enie

2.

2.

W

W

sytuacji projektowania obiektu na zboczu lub

sytuacji projektowania obiektu na zboczu lub

wykonywania wykop

wykonywania wykop

ó

ó

w czy nasyp

w czy nasyp

ó

ó

w nale

w nale

ż

ż

y

y

przewidzie

przewidzie

ć

ć

wszystkie mo

wszystkie mo

ż

ż

liwe zagro

liwe zagro

ż

ż

enia

enia

wynikaj

wynikaj

ą

ą

ce z realizacji zamierzonego projektu

ce z realizacji zamierzonego projektu

3.

3.

N

N

ajszybsze i najgro

ajszybsze i najgro

ź

ź

niejsze zmiany

niejsze zmiany

zawsze

zawsze

wywo

wywo

ł

ł

uje woda

uje woda

, ona te

, ona te

ż

ż

jest przyczyn

jest przyczyn

ą

ą

wi

wi

ę

ę

kszo

kszo

ś

ś

ci

ci

zagro

zagro

ż

ż

e

e

ń

ń

.

.

Dlatego

Dlatego

przede wszystkim należy

przede wszystkim należy

uporz

uporz

ą

ą

dkowa

dkowa

ć

ć

stosunk

stosunk

i

i

wodn

wodn

e

e

i

i

wy

wy

elimin

elimin

ować

ować

zawilgocenia skarpy

zawilgocenia skarpy

4.

4.

N

N

ale

ale

ż

ż

y przewidywa

y przewidywa

ć

ć

d

d

ł

ł

ugotrwa

ugotrwa

ł

ł

e zmiany zwi

e zmiany zwi

ą

ą

zane

zane

ze zmian

ze zmian

ą

ą

warunk

warunk

ó

ó

w wodnych

w wodnych

(

(

ś

ś

redni

redni

e

e

wieloletni

wieloletni

e

e

opad

opad

y,

y,

ekstremalne wahania w

ekstremalne wahania w

ó

ó

d gruntowych

d gruntowych

)

)

30

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Zabezpieczanie skarp i zboczy

T

T

ypy interwencji technicznej przy zabezpieczaniu

ypy interwencji technicznej przy zabezpieczaniu

skarp i zboczy:

skarp i zboczy:

1.

1.

stabilizacja

stabilizacja

-

-

g

g

łę

łę

boka interwencja techniczna

boka interwencja techniczna

zmieniaj

zmieniaj

ą

ą

ca w

ca w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci materia

ci materia

ł

ł

ó

ó

w, z kt

w, z kt

ó

ó

rych

rych

zbudowane jest zbocze lub zmieniaj

zbudowane jest zbocze lub zmieniaj

ą

ą

ca kszta

ca kszta

ł

ł

t

t

zbocza czy skarpy

zbocza czy skarpy

2.

2.

zabezpieczenie

zabezpieczenie

-

-

g

g

ł

ł

ó

ó

wnie eliminacja przyczyn, w

wnie eliminacja przyczyn, w

tym odwodnienie powierzchniowe i wg

tym odwodnienie powierzchniowe i wg

łę

łę

bne

bne

3.

3.

kontrola

kontrola

-

-

zesp

zesp

ó

ó

ł

ł

dzia

dzia

ł

ł

a

a

ń

ń

i urz

i urz

ą

ą

dze

dze

ń

ń

sygnalizuj

sygnalizuj

ą

ą

cy

cy

stopie

stopie

ń

ń

zagro

zagro

ż

ż

enia stateczno

enia stateczno

ś

ś

ci zbocza lub obiektu

ci zbocza lub obiektu

(

(

monitoring

monitoring

)

)

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Metody stabilizacji

Metody stabilizacji

:

:

1.

1.

Z

Z

miana kszta

miana kszta

ł

ł

tu zbocza, w tym:

tu zbocza, w tym:

-

-

zmniejszenie wysoko

zmniejszenie wysoko

ś

ś

ci,

ci,

-

-

usuni

usuni

ę

ę

cie nawis

cie nawis

ó

ó

w (w g

w (w g

ó

ó

rnej cz

rnej cz

ęś

ęś

ci zbocza),

ci zbocza),

-

-

podparcie

podparcie

-

-

podsypanie w dolnej cz

podsypanie w dolnej cz

ęś

ęś

ci

ci

(przypory, tarasy)

(przypory, tarasy)

Metody te stosuje się

Metody te stosuje się

je

je

ś

ś

li przyczyn

li przyczyn

ą

ą

powstawania

powstawania

osuwisk jest niew

osuwisk jest niew

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwy profil zbocza. Istota

ciwy profil zbocza. Istota

metody polega na zwi

metody polega na zwi

ę

ę

kszeniu si

kszeniu si

ł

ł

utrzymuj

utrzymuj

ą

ą

cych

cych

klin od

klin od

ł

ł

amu w stosunku do zsuwaj

amu w stosunku do zsuwaj

ą

ą

cych

cych

31

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Metody stabilizacji

Metody stabilizacji

:

:

2.

2.

P

P

rzebudowanie zbocza, w tym:

rzebudowanie zbocza, w tym:

-

-

wymiana grunt

wymiana grunt

ó

ó

w spoistych na piaski

w spoistych na piaski

-

-

zbrojenie grunt

zbrojenie grunt

ó

ó

w

w

, iniekcje

, iniekcje

Metody tego typu stosuje si

Metody tego typu stosuje si

ę

ę

kiedy istnieje konieczno

kiedy istnieje konieczno

ść

ść

zachowania k

zachowania k

ą

ą

ta nachylenia zbocza i jednoczesne

ta nachylenia zbocza i jednoczesne

zwi

zwi

ę

ę

kszenie jego stateczno

kszenie jego stateczno

ś

ś

ci. W tym przypadku

ci. W tym przypadku

konieczna jest stabilna podstawa dla wymienianego

konieczna jest stabilna podstawa dla wymienianego

lub zbrojonego nasypu. Zbrojenie jest bardzo

lub zbrojonego nasypu. Zbrojenie jest bardzo

efektywnym sposobem poprawiania stateczno

efektywnym sposobem poprawiania stateczno

ś

ś

ci

ci

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Metody stabilizacji

Metody stabilizacji

:

:

3.

3.

W

W

zmocnienie konstrukcyjne przez:

zmocnienie konstrukcyjne przez:

-

-

mury oporowe

mury oporowe

-

-

konstrukcje

konstrukcje

kaszycowe

kaszycowe

-

-

kotwie

kotwie

, pale lub studnie, ruszty żelbetowe

, pale lub studnie, ruszty żelbetowe

Konstrukcje oporowe i wsporcze stosujemy w

Konstrukcje oporowe i wsporcze stosujemy w

przypadku kiedy powodem powstania osuwiska s

przypadku kiedy powodem powstania osuwiska s

ą

ą

niskie parametry grunt

niskie parametry grunt

ó

ó

w pod

w pod

ł

ł

o

o

ż

ż

a lub jednocze

a lub jednocze

ś

ś

nie

nie

nie mamy pewno

nie mamy pewno

ś

ś

ci skuteczno

ci skuteczno

ś

ś

ci drena

ci drena

ż

ż

u

u

.

.

Konstrukcja zabezpieczaj

Konstrukcja zabezpieczaj

ą

ą

ca powinna by

ca powinna by

ć

ć

zakotwiona

zakotwiona

poni

poni

ż

ż

ej powierzchni po

ej powierzchni po

ś

ś

lizgu.

lizgu.

32

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Zabezpieczanie skarp i zboczy

Metody

Metody

zabezpiecze

zabezpiecze

ń

ń

:

:

4.

4.

Metody s

Metody s

ą

ą

nast

nast

ę

ę

puj

puj

ą

ą

ce:

ce:

-

-

drena

drena

ż

ż

e wg

e wg

łę

łę

bne

bne

(studnie depresyjne

(studnie depresyjne

,

,

-

-

drena

drena

ż

ż

e powierzchniowe

e powierzchniowe

–

–

rowy drena

rowy drena

ż

ż

owe

owe

,

,

drenaż przyporowy, brukowanie

drenaż przyporowy, brukowanie

-

-

likwidacja skurczowych szczelin pionowych

likwidacja skurczowych szczelin pionowych

-

-

zabudowa biologiczna

zabudowa biologiczna

–

–

darniowanie,

darniowanie,

zadrzewianie

zadrzewianie

Wymienione zabezpieczenia

Wymienione zabezpieczenia

stosujemy

stosujemy

aby

aby

zredukować wpływ wód gruntowych i opadowych

zredukować wpływ wód gruntowych i opadowych

na stateczność skarp i zboczy

na stateczność skarp i zboczy

Sposoby stabilizacji skarp i zboczy

Sposoby stabilizacji skarp i zboczy

33

Stabilizacja zbocza (w

Stabilizacja zbocza (w

yspa

yspa

Tokushima

Tokushima

,

,

Japonia 1997

Japonia 1997

)

)

Stabilizacja zbocza

Stabilizacja zbocza

–

–

system kotew

system kotew

(w

(w

yspa

yspa

Tokushima

Tokushima

, Japonia 1997

, Japonia 1997

)

)

34

Stabilizacja zbocza

Stabilizacja zbocza

–

–

południowa Walia

południowa Walia

Stabilizacja zbocza

Stabilizacja zbocza

–

–

wybrze

ż

e w

wybrze

ż

e w

Hampshire

Hampshire

35

Deformacje filtracyjne

Deformacje filtracyjne

–

–

zmiany

zmiany

w gruncie wywołane filtracj

ą

w gruncie wywołane filtracj

ą

1.

1.

Sufozja

Sufozja

2.

2.

Kolmatacja

Kolmatacja

3.

3.

Upłynnienie gruntu (k

Upłynnienie gruntu (k

urzawka

urzawka

)

)

4.

4.

Przebicie hydrauliczn

Przebicie hydrauliczn

e

e

5.

5.

Wyparcie gruntu

Wyparcie gruntu

6.

6.

Filtracyjna konsolidacja gruntu

Filtracyjna konsolidacja gruntu

a)

b)

c)

d)

h

2

h

1

l

h

0

h

2

γγγγ

w

h

0

γγγγ

w

h

1

γγγγ

w

(h

2

-h

1

)

γγγγ

w

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

Schemat

Schemat

c

c

i

i

ś

ś

nie

nie

ń

ń

wywieranych

wywieranych

na

na

pr

pr

ó

ó

bk

bk

ę

ę

gruntu:

gruntu:

a)

a)

schemat naczynia

schemat naczynia

modelowego,

modelowego,

b)

b)

ca

ca

ł

ł

kowite ci

kowite ci

ś

ś

nieni

nieni

a

a

wody,

wody,

c)

c)

wypór

wypór

wody

wody

d)

d)

r

r

ó

ó

ż

ż

nica ci

nica ci

ś

ś

nie

nie

ń

ń

wody (strata ci

wody (strata ci

ś

ś

nienia

nienia

wskutek filtracji)

wskutek filtracji)

Ciśnienie spływowe

Ciśnienie spływowe

–

–

jest wywierane na grunt przez

jest wywierane na grunt przez

przepływającą wodę (ciśnienie hydrodynamiczne)

przepływającą wodę (ciśnienie hydrodynamiczne)

36

Na próbkę gruntu znajdującego się w naczyniu

Na próbkę gruntu znajdującego się w naczyniu

działają:

działają:

-

-

od góry ciśnienie wody

od góry ciśnienie wody

-

-

od dołu ciśnienie wody

od dołu ciśnienie wody

gdzie:

gdzie:

γ

γ

w

w

-

-

ciężar właściwy wody

ciężar właściwy wody

h

h

0

0

, h

, h

2

2

-

-

wysokość położenia zwierciadła wody (napór).

wysokość położenia zwierciadła wody (napór).

Różnica

Różnica

h

h

2

2

–

–

h

h

1

1

poziomów wody w naczyniach

poziomów wody w naczyniach

powoduje filtrację wody. Ciśnienie wody

powoduje filtrację wody. Ciśnienie wody

u

u

działające na podstawę próbki można rozdzielić na

działające na podstawę próbki można rozdzielić na

dwie składowe:

dwie składowe:

-

-

ciśnienie odpowiadające wyporowi

ciśnienie odpowiadające wyporowi

-

-

ciśnienie odpowiadające stracie ciśnienia,

ciśnienie odpowiadające stracie ciśnienia,

spowodowanej przepływem wody przez próbkę

spowodowanej przepływem wody przez próbkę

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

w

h

u

γ

0

1

=

w

h

u

γ

2

2

=

w

h

γ

1

(

)

w

h

h

γ

1

2

−

Wartość

Wartość

ciśnienia spływowego

ciśnienia spływowego

j

j

nie zależy od

nie zależy od

prędkości filtracji lecz od spadku hydraulicznego

prędkości filtracji lecz od spadku hydraulicznego

i

i

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

j

i

l

h

h

w

w

=

=

−

γ

γ

1

2

37

Spadek krytyczny

Spadek krytyczny

–

–

w przypadku szczególnie

w przypadku szczególnie

intensywnej filtracji może wystąpić zjawisko

intensywnej filtracji może wystąpić zjawisko

upłynnienia gruntu

upłynnienia gruntu

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

Zjawiska zwi

ą

zane z ruchem wody w gruncie

II

I

B

h

1

2

A

z

H

1

H

S

S

chemat

chemat

do

do

ś

ś

wiadczenia

wiadczenia

okre

okre

ś

ś

laj

laj

ą

ą

cego

cego

spadek

spadek

krytyczny:

krytyczny:

1

1

–

–

piasek,

piasek,

2

2

–

–

siatka.

siatka.

Ś

Ś

rodki, kt

rodki, kt

ó

ó

rymi zabezpiecza si

rymi zabezpiecza si

ę

ę

grunty przed

grunty przed

szkodliwym dzia

szkodliwym dzia

ł

ł

aniem filtracji mo

aniem filtracji mo

ż

ż

na podzieli

na podzieli

ć

ć

na

na

dwie grupy

dwie grupy

:

:

1.

1.

Sposoby zabezpiecze

Sposoby zabezpiecze

ń

ń

zmniejszaj

zmniejszaj

ą

ą

cych spadek

cych spadek

hydrauliczny (wyd

hydrauliczny (wyd

ł

ł

u

u

ż

ż

enie drogi filtracji)

enie drogi filtracji)

2.

2.

Konstrukcje gruntowe zwane filtrami odwrotnymi.

Konstrukcje gruntowe zwane filtrami odwrotnymi.

Zasady Zabezpieczania Gruntów Przed

Zasady Zabezpieczania Gruntów Przed

Szkodliwym Działaniem Filtracji

Szkodliwym Działaniem Filtracji

38

Sufozja

Sufozja

Sufozja

Sufozja

to zjawisko polegaj

to zjawisko polegaj

ą

ą

ce na

ce na

usuwaniu z gruntu

usuwaniu z gruntu

bądź

przemieszczaniu

w

obrębie

gruntu

bądź

przemieszczaniu

w

obrębie

gruntu

drobniejszych cząstek lub

drobniejszych cząstek lub

ziarn

ziarn

jego szkieletu

jego szkieletu

mineralnego pod wpływem przepływającej

mineralnego pod wpływem przepływającej

przez

przez

ten grunt wody (W.C.Kowalski 1988)

ten grunt wody (W.C.Kowalski 1988)

.

.

W rezultacie

W rezultacie

sufozji

sufozji

zwiększa się porowatość

zwiększa się porowatość

, wzrasta

, wzrasta

wsp

wsp

ó

ó

ł

ł

czynnik filtracji i pr

czynnik filtracji i pr

ę

ę

dko

dko

ść przepływu

ść przepływu

wody.

wody.

Woda o wi

Woda o wi

ę

ę

kszej pr

kszej pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci mo

ci mo

ż

ż

e porusza

e porusza

ć

ć

coraz

coraz

wi

wi

ę

ę

ksze ziarna gruntu i powodowa

ksze ziarna gruntu i powodowa

ć

ć

dalszy rozw

dalszy rozw

ó

ó

j

j

procesu

procesu

sufozji

sufozji

a

a

ż

ż

do

do

upłynnienia gruntu lub

upłynnienia gruntu lub

utworzenia si

utworzenia si

ę

ę

kawern lub kana

kawern lub kana

ł

ł

ó

ó

w w gruncie

w w gruncie

(lessy, gliny lodowcowe)

(lessy, gliny lodowcowe)

.

.

Sufozja

Sufozja

Ponieważ usuwanie z gruntu lub przemieszczanie

Ponieważ usuwanie z gruntu lub przemieszczanie

wewnątrz niego drobniejszych cząstek lub

wewnątrz niego drobniejszych cząstek lub

ziarn

ziarn

szkieletu mineralnego może odbywać się na drodze

szkieletu mineralnego może odbywać się na drodze

mechanicznego

mechanicznego

lub

lub

chemicznego

chemicznego

oddziaływania

oddziaływania

wody podziemnej, wyróżnia się:

wody podziemnej, wyróżnia się:

-

-

sufozję

sufozję

mechaniczną

mechaniczną

–

–

przemieszczanie

przemieszczanie

cząstek i

cząstek i

ziarn

ziarn

odbywa się tylko na drodze

odbywa się tylko na drodze

oddziaływania ciśnienia hydrodynamicznego

oddziaływania ciśnienia hydrodynamicznego

-

-

sufozję

sufozję

chemiczną

chemiczną

–

–

następuje rozpuszczanie

następuje rozpuszczanie

przez wodę rozpuszczalnych cząstek i

przez wodę rozpuszczalnych cząstek i

ziarn

ziarn

-

-

sufozję

sufozję

chemiczno

chemiczno

-

-

mechaniczną

mechaniczną

–

–

proces

proces

obejmujący zjawisko rozpuszczania jak i

obejmujący zjawisko rozpuszczania jak i

przemieszczania cząstek i

przemieszczania cząstek i

ziarn

ziarn

w gruncie

w gruncie

39

Sufozja

Sufozja

Aby proces

Aby proces

sufozji

sufozji

mógł zajść w gruncie, powinny być

mógł zajść w gruncie, powinny być

spełnione następujące warunki:

spełnione następujące warunki:

-

-

występowanie gruntu o określonym składzie

występowanie gruntu o określonym składzie

granulometrycznym

granulometrycznym

i wielkości porów, a w

i wielkości porów, a w

przypadku

przypadku

sufozji

sufozji

chemicznej

chemicznej

–

–

gruntu

gruntu

zawierającego składniki rozpuszczalne w

zawierającego składniki rozpuszczalne w

wodzie

wodzie

-

-

istnienie odpowiednio dużego ciśnienia

istnienie odpowiednio dużego ciśnienia

hydrodynamicznego (spływowego)

hydrodynamicznego (spływowego)

przepływającej przez grunt wody, a więc jej

przepływającej przez grunt wody, a więc jej

odpowiednio dużej prędkości uwarunkowanej

odpowiednio dużej prędkości uwarunkowanej

spadkiem hydraulicznym

spadkiem hydraulicznym

Sufozja

Sufozja

Sufozja

Sufozja

może zachodzić w określonej warstwie gruntu

może zachodzić w określonej warstwie gruntu

różnoziarnistego

różnoziarnistego

ale także w strefie kontaktu

ale także w strefie kontaktu

dwóch warstw gruntów

dwóch warstw gruntów

niesufozyjnych

niesufozyjnych

(

(

równoziarnistych

równoziarnistych

), dlatego wyróżnia się:

), dlatego wyróżnia się:

-

-

sufozję

sufozję

wewnątrzwarstwową

wewnątrzwarstwową

(wewnętrzną,

(wewnętrzną,

śródwarstwową

śródwarstwową

)

)

–

–

zachodzi wewnątrz warstwy

zachodzi wewnątrz warstwy

gruntu podatnego na

gruntu podatnego na

sufozję

sufozję

-

-

sufozję

sufozję

międzywarstwową

międzywarstwową

(kontaktową)

(kontaktową)

–

–

cząstki lub ziarna przechodzą z jednej warstwy

cząstki lub ziarna przechodzą z jednej warstwy

gruntu do drugiej

gruntu do drugiej

40

Upłynnienie gruntu

Upłynnienie gruntu

Upłynnienie

Upłynnienie

gruntu

gruntu

–

–

zjawisko utraty struktury

zjawisko utraty struktury

gruntu na skutej przepływającej przez ten grunt

gruntu na skutej przepływającej przez ten grunt

wody w wyniki przekroczenia krytycznego spadku

wody w wyniki przekroczenia krytycznego spadku

hydraulicznego (grunt zachowuje się jak płyn)

hydraulicznego (grunt zachowuje się jak płyn)

grunty

spoiste

warstwa

wodono

ś

na

I ZWG

warstwa wodono

ś

na

II ZWG

1

2

3

Przyk

Przyk

ł

ł

ad warunk

ad warunk

ó

ó

w

w

gruntowo

gruntowo

–

–

w

w

odnych,

odnych,

w kt

w kt

ó

ó

rych mo

rych mo

ż

ż

e

e

n

n

ast

ast

ą

ą

pi

pi

ć

ć

up

up

ł

ł

ynnienie:

ynnienie:

1

1

–

–

studnia

studnia

opuszczona,

opuszczona,

2

2

–

–

piezometr

piezometr

,

,

3

3

–

–

strefa zagro

strefa zagro

ż

ż

enia

enia

wyparciem.

wyparciem.

Kolmatacja

Kolmatacja

Kolmatacja

Kolmatacja

–

–

osadzanie się w porach gruntu cząstek

osadzanie się w porach gruntu cząstek

lub

lub

ziarn

ziarn

na skutek zmniejszenia się spadku

na skutek zmniejszenia się spadku

hydraulicznego lub związanej z nim prędkości

hydraulicznego lub związanej z nim prędkości

przepływu wody podziemnej w gruncie. Jest to

przepływu wody podziemnej w gruncie. Jest to

proces odwrotny do procesu

proces odwrotny do procesu

sufozji

sufozji

.

.

k

3

k

2

k

1

i

3

i

2

i

1

Schemat

Schemat

filtru

filtru

odwrotnego

odwrotnego.

41

Wyparcie gruntu

Wyparcie gruntu

Wyparciem

Wyparciem

gruntu nazywa się zjawisko polegające

gruntu nazywa się zjawisko polegające

na przesunięciu pewnej objętości gruntu (często

na przesunięciu pewnej objętości gruntu (często

wraz z obciążającymi ją elementami ubezpieczeń)

wraz z obciążającymi ją elementami ubezpieczeń)

na skutek naporu hydrodynamicznego. Wyparta

na skutek naporu hydrodynamicznego. Wyparta

masa powiększa swoją objętość i porowatość.

masa powiększa swoją objętość i porowatość.

Zjawisko wyparcia może występować nie tylko w

Zjawisko wyparcia może występować nie tylko w

kierunku pionowym do góry, lecz również poziomo

kierunku pionowym do góry, lecz również poziomo

w podłożu budowli piętrzących wodę.

w podłożu budowli piętrzących wodę.

Wyparcie gruntu

Wyparcie gruntu

grunty

spoiste

warstwa

wodono

ś

na

I ZWG

warstwa wodono

ś

na

II ZWG

1

2

3

Przyk

Przyk

ł

ł

ad warunk

ad warunk

ó

ó

w

w

gruntowo

gruntowo

–

–

w

w

odnych,

odnych,

w kt

w kt

ó

ó

rych mo

rych mo

ż

ż

e

e

n

n

ast

ast

ą

ą

pi

pi

ć przebicie

ć przebicie

:

:

1

1

–

–

studnia

studnia

opuszczona,

opuszczona,

2

2

–

–

piezometr

piezometr

,

,

3

3

–

–

strefa zagro

strefa zagro

ż

ż

enia

enia

wyparciem.

wyparciem.

42

Przebicie hydrauliczne

Przebicie hydrauliczne

Przebiciem hydraulicznym

Przebiciem hydraulicznym

nazywa się zjawisko

nazywa się zjawisko

tworzenia się kanału (przewodu) w gruntowej

tworzenia się kanału (przewodu) w gruntowej

warstwie izolującej, wypełnionego gruntem o

warstwie izolującej, wypełnionego gruntem o

naruszonej strukturze, łączącego miejsca o

naruszonej strukturze, łączącego miejsca o

wyższym i niższym ciśnieniu wody w porach. Na

wyższym i niższym ciśnieniu wody w porach. Na

powierzchni terenu przebicie hydrauliczne jest

powierzchni terenu przebicie hydrauliczne jest

widoczne w postaci źródła. Zjawisko przebicia

widoczne w postaci źródła. Zjawisko przebicia

występuje przeważnie w gruntach mało spoistych

występuje przeważnie w gruntach mało spoistych

podścielonych gruntami przepuszczalnymi.

podścielonych gruntami przepuszczalnymi.

Przebicie hydrauliczne

Przebicie hydrauliczne

warstwa mało przepuszczalna

warstwa przepuszczalna

1

2

Przyk

Przyk

ł

ł

ad warunk

ad warunk

ó

ó

w geologicznych, w kt

w geologicznych, w kt

ó

ó

rych mo

rych mo

ż

ż

e nast

e nast

ą

ą

pi

pi

ć

ć

przebicie:

przebicie:

1

1

–

–

miejsce

miejsce

zagro

zagro

ż

ż

enia przebiciem.

enia przebiciem.

43

Filtracyjna konsolidacja gruntu

Filtracyjna konsolidacja gruntu

Filtracyjna konsolidacja gruntu

Filtracyjna konsolidacja gruntu

to proces

to proces

zwiększania się gęstości objętościowej oraz

zwiększania się gęstości objętościowej oraz

zmniejszania porowatości w wyniki przepływu

zmniejszania porowatości w wyniki przepływu

wody w gruncie. Zachodzi on na drodze

wody w gruncie. Zachodzi on na drodze

reorientacji i niewielkich przemieszczeń cząstek i

reorientacji i niewielkich przemieszczeń cząstek i

ziarn

ziarn

gruntu co prowadzi do ich lepszego

gruntu co prowadzi do ich lepszego

upakowania (zagęszczenia). Efekty są często

upakowania (zagęszczenia). Efekty są często

widoczne na powierzchni w postaci osiadań terenu.

widoczne na powierzchni w postaci osiadań terenu.

Wpływ mrozu na grunty

Wpływ mrozu na grunty

Przemarzanie gruntu

Przemarzanie gruntu

jest to zamarzanie wody w

jest to zamarzanie wody w

gruncie w przypadku okresowego występowania

gruncie w przypadku okresowego występowania

temperatury powietrza poniżej 0ºC.

temperatury powietrza poniżej 0ºC.

Głębokość i prędkość przemarzania zależą od:

Głębokość i prędkość przemarzania zależą od:

temperatury powietrza

temperatury powietrza

czasu trwania

czasu trwania

osłony terenu

osłony terenu

struktury i tekstury gruntu

struktury i tekstury gruntu

składu

składu

granulometrycznego

granulometrycznego

gruntu

gruntu

44

Wpływ mrozu na grunty

Wpływ mrozu na grunty

Zjawisko przemarzania gruntu

Zjawisko przemarzania gruntu

∆

h-w

ysadziny

Soczewki

lodowe

Granica

przemarzania

Podci

ą

ganie wody

Zwierciadło

wody gruntowej

Wilgotno

ść

po

zamarzni

ę

ciu

gruntu

Wilgotno

ść

gruntu przed

mrozami

w [%]

0

10

20

30

40

Gł

ę

boko

ść

przemarzania gruntu w Polsce

Gł

ę

boko

ść

przemarzania gruntu w Polsce

45

Uszkodzenia budynków

Uszkodzenia budynków

Uszkodzenia budynków

Uszkodzenia budynków

46

Uszkodzenia budynków

Uszkodzenia budynków

Wysadziny

Wysadziny

Wysadziny

Wysadziny

występują tylko wtedy gdy:

występują tylko wtedy gdy:

-

-

grunt podłoża jest

grunt podłoża jest

wysadzinowy

wysadzinowy

-

-

zwierciadło wody zalega płytko lub podłoże jest

zwierciadło wody zalega płytko lub podłoże jest

zbyt wilgotne wskutek dużych opadów deszczu,

zbyt wilgotne wskutek dużych opadów deszczu,

braku odpływu wody w rowach pobocznych

braku odpływu wody w rowach pobocznych

-

-

mróz działa dostatecznie długo i intensywnie

mróz działa dostatecznie długo i intensywnie

47

Wysadziny

Wysadziny

na nasypach drogowych

na nasypach drogowych

Wysadziny

Wysadziny

są szczególnie widoczne pod koniec zimy

są szczególnie widoczne pod koniec zimy

lub wczesną wiosną. Nawierzchnia poza

lub wczesną wiosną. Nawierzchnia poza

przepustem jest wyraźnie wyższa niż nad

przepustem jest wyraźnie wyższa niż nad

przepustem. Miejsca gdzie obserwuje się

przepustem. Miejsca gdzie obserwuje się

wysadziny

wysadziny

w zimie, najczęściej stają się na wiosnę

w zimie, najczęściej stają się na wiosnę

miejscami przełomów nawierzchni.

miejscami przełomów nawierzchni.

Przełomy nawierzchni drogowych

Przełomy nawierzchni drogowych

W okresie wiosennych roztopów wielokrotne

W okresie wiosennych roztopów wielokrotne

zamarzanie i odmarzanie

zamarzanie i odmarzanie

przewilgoconego

przewilgoconego

gruntu

gruntu

stanowiącego podłoże nawierzchni, przy ruchu

stanowiącego podłoże nawierzchni, przy ruchu

pojazdów doprowadza do coraz większych osiadań

pojazdów doprowadza do coraz większych osiadań

48

Przełomy nawierzchni drogowych

Przełomy nawierzchni drogowych

Przełomy nawierzchni drogowych

Przełomy nawierzchni drogowych

49

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

Kryteria

Kryteria

wysadzinowości

wysadzinowości

gruntów zależą od

gruntów zależą od

właściwości fizycznych gruntów.

właściwości fizycznych gruntów.

Im bardziej drobnoziarnisty jest grunt, tym mniejsze

Im bardziej drobnoziarnisty jest grunt, tym mniejsze

są wymiary porów, tym więcej porów jest prawie

są wymiary porów, tym więcej porów jest prawie

całkowicie wypełnionych wodą adsorbowaną, a więc

całkowicie wypełnionych wodą adsorbowaną, a więc

lepsze są warunki do tworzenia się wydzielonych

lepsze są warunki do tworzenia się wydzielonych

soczewek lodowych i powstawania

soczewek lodowych i powstawania

wysadzin

wysadzin

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

1.

1.

Kryterium

Kryterium

Casagrande’go

Casagrande’go

(1934), według

(1934), według

którego do

którego do

wysadzinowych

wysadzinowych

zalicza się grunty

zalicza się grunty

nierównoziarniste

nierównoziarniste

(U > 15), które zawierają więcej

(U > 15), które zawierają więcej

niż 3 % cząstek mniejszych od 0,02 mm oraz

niż 3 % cząstek mniejszych od 0,02 mm oraz

grunty

grunty

równoziarniste

równoziarniste

(U < 5) zawierające ponad

(U < 5) zawierające ponad

10 % cząstek mniejszych od 0,02 mm (U=d

10 % cząstek mniejszych od 0,02 mm (U=d

60

60

/d

/d

10

10

)

)

2.

2.

Kryterium

Kryterium

Beskowa

Beskowa

(1935), wg którego

(1935), wg którego

uwzględnia się wpływ

uwzględnia się wpływ

pochodzenia geologicznego

pochodzenia geologicznego

gruntu, wielkość średnicy d

gruntu, wielkość średnicy d

50

50

, procentową

, procentową

zawartość frakcji o średnicy mniejszej od 0,062

zawartość frakcji o średnicy mniejszej od 0,062

mm i 0,125 mm oraz kapilarność bierną przy

mm i 0,125 mm oraz kapilarność bierną przy

wilgotności równej granicy płynności.

wilgotności równej granicy płynności.

50

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

Kryterium

Kryterium

Wiłuna

Wiłuna

(1958) (

(1958) (

warszawskie

warszawskie

),

),

wg którego uwzględnia się:

wg którego uwzględnia się:

-

-

uziarnienie gruntu

uziarnienie gruntu

i

i

kapilarność bierną

kapilarność bierną

gruntu

gruntu

H

H

kb

kb

.

.

-

-

skład

skład

granulometryczny

granulometryczny

i rodzaj nawierzchni

i rodzaj nawierzchni

drogowej

drogowej

-

-

jednostkę klimatyczną kraju

jednostkę klimatyczną kraju

Wiłun

Wiłun

pod względem

pod względem

wysadzinowości

wysadzinowości

, dzieli grunty na

, dzieli grunty na

3 grupy:

3 grupy:

GRUPA A

GRUPA A

–

–

grunty

grunty

niewysadzinowe

niewysadzinowe

o

o

H

H

kb

kb

< 1,0 m,

< 1,0 m,

bezpieczne w każdych warunkach

bezpieczne w każdych warunkach

wodnogruntowych

wodnogruntowych

i klimatycznych; są to grunty

i klimatycznych; są to grunty

zawierające poniżej 20 % cząstek mniejszych od

zawierające poniżej 20 % cząstek mniejszych od

0,05 mm i poniżej 3 % cząstek mniejszych od 0,02

0,05 mm i poniżej 3 % cząstek mniejszych od 0,02

mm (należą tu czyste żwiry, pospółki i piaski).

mm (należą tu czyste żwiry, pospółki i piaski).

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

GRUPA B

GRUPA B

–

–

grunty wątpliwe (mało

grunty wątpliwe (mało

wysadzinowe

wysadzinowe

) o

) o

H

H

kb

kb

< 1,3 m, zawierające 20 ÷ 30 % cząstek

< 1,3 m, zawierające 20 ÷ 30 % cząstek

mniejszych od 0,05 mm i 3 ÷ 10 % cząstek

mniejszych od 0,05 mm i 3 ÷ 10 % cząstek

mniejszych od 0,02 mm (należą tu piaski bardzo

mniejszych od 0,02 mm (należą tu piaski bardzo

drobne, pylaste i próchniczne).

drobne, pylaste i próchniczne).

GRUPA C

GRUPA C

–

–

grunty

grunty

wysadzinowe

wysadzinowe

o

o

H

H

kb

kb

> 1,3 m; są

> 1,3 m; są

grunty zawierające powyżej 30 % cząstek

grunty zawierające powyżej 30 % cząstek

mniejszych od 0,05 mm i powyżej 10 % cząstek

mniejszych od 0,05 mm i powyżej 10 % cząstek

mniejszych od 0,02 mm (należą tu wszystkie

mniejszych od 0,02 mm (należą tu wszystkie

grunty spoiste i namuły organiczne).

grunty spoiste i namuły organiczne).

51

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

Kryterium stosowane w USA

Kryterium stosowane w USA

GRUPA F1

GRUPA F1

–

–

świry i pospółki zawierające od

świry i pospółki zawierające od

3 ÷ 20 % cząstek mniejszych niż 0,02 mm.

3 ÷ 20 % cząstek mniejszych niż 0,02 mm.

GRUPA F2

GRUPA F2

–

–

Piaski zawierające od 3 ÷ 15 %

Piaski zawierające od 3 ÷ 15 %

cząstek mniejszych niż 0,02 mm.

cząstek mniejszych niż 0,02 mm.

GRUPA F3

GRUPA F3

–

–

świry i pospółki zawierające więcej

świry i pospółki zawierające więcej

niż 20 % cząstek o średnicy < 0,02 mm.

niż 20 % cząstek o średnicy < 0,02 mm.

-

-

piaski (z wyjątkiem piasków pylastych) zawierające

piaski (z wyjątkiem piasków pylastych) zawierające

więcej niż 15 % cząstek o średnicy < 0,02 mm.

więcej niż 15 % cząstek o średnicy < 0,02 mm.

-

-

gliny i iły (z wyjątkiem iłów warwowych) o

gliny i iły (z wyjątkiem iłów warwowych) o

Ip

Ip

wg

wg

Attenberga

Attenberga

> 12 %.

> 12 %.

-

-

iły warwowe jednorodne

iły warwowe jednorodne

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

Kryterium stosowane w USA

Kryterium stosowane w USA

GRUPA F4

GRUPA F4

–

–

wszystkie pyły łącznie z pyłem

wszystkie pyły łącznie z pyłem

piaszczystym.

piaszczystym.

-

-

piaski pylaste zawierające więcej niż 50 % cząstek

piaski pylaste zawierające więcej niż 50 % cząstek

o średnicy < 0,02 mm.

o średnicy < 0,02 mm.

-

-

gliny i iły o

gliny i iły o

Ip

Ip

wg

wg

Attenberga

Attenberga

< 12 %.

< 12 %.

-

-

iły warwowe niejednorodne,

iły warwowe niejednorodne,

przewarstwione

przewarstwione

52

Kryteria

Kryteria

wysadzinowo

ś

ci

wysadzinowo

ś

ci

gruntów

gruntów

GRUPA F4

GRUPA F4

–

–

wszystkie pyły łącznie z pyłem

wszystkie pyły łącznie z pyłem

piaszczystym.

piaszczystym.

Głębokość przemarzania w danym miejscu zmienia

Głębokość przemarzania w danym miejscu zmienia

się w poszczególnych latach w zależności od

się w poszczególnych latach w zależności od

panujących w każdym roku warunków

panujących w każdym roku warunków

meteorologicznych

meteorologicznych

Głębokość strefy przemarzania pod fundamentem

Głębokość strefy przemarzania pod fundamentem

lub w jego bliskości jest mniejsza niż w sąsiedztwie

lub w jego bliskości jest mniejsza niż w sąsiedztwie

Grunty w mieście są cieplejsze niż w okolicy

Grunty w mieście są cieplejsze niż w okolicy

(również temp jest wyższa w mieście)

(również temp jest wyższa w mieście)

Mo

ż

liwe

ś

rodki zaradcze stosowane w

Mo

ż

liwe

ś

rodki zaradcze stosowane w

odniesieniu do budynków

odniesieniu do budynków

•

•

Korekty lokalizacji obiektów

Korekty lokalizacji obiektów

•

•

Odpowiednio głębokie posadowienie obiektu

Odpowiednio głębokie posadowienie obiektu

•

•

Odcięcie dopływu wody do spągu strefy

Odcięcie dopływu wody do spągu strefy

przemarzania

przemarzania

•

•

Obniżenie położenia poziomu zwierciadła wody

Obniżenie położenia poziomu zwierciadła wody

gruntowej

gruntowej

•

•

Zastosowanie odpowiednich izolacji termicznych

Zastosowanie odpowiednich izolacji termicznych

•

•

Odpowiednie impregnacje gruntu wokół

Odpowiednie impregnacje gruntu wokół

fundamentu

fundamentu

•

•

Użycie drenujących opasek piaszczystych

Użycie drenujących opasek piaszczystych

odprowadzających wodę

odprowadzających wodę

53

Zabezpieczanie nawierzchni drogowych:

Zabezpieczanie nawierzchni drogowych:





Odpowiednie lub podwyższenie nasypu powyżej

Odpowiednie lub podwyższenie nasypu powyżej

zwierciadłoa

zwierciadłoa

wody gruntowej

wody gruntowej





Obniżenie poziomu wody gruntowej

Obniżenie poziomu wody gruntowej





Odcięcie bocznego dopływu wody gruntowej

Odcięcie bocznego dopływu wody gruntowej





Zastosowanie pod powierzchnią podsypki

Zastosowanie pod powierzchnią podsypki

piaskowej o odpowiednim uziarnieniu i miąższości

piaskowej o odpowiednim uziarnieniu i miąższości





Zastosowanie podbudowy z gruntu stabilizowanego

Zastosowanie podbudowy z gruntu stabilizowanego

cementem lub bitumem

cementem lub bitumem





Dobre odwodnienie powierzchniowe

Dobre odwodnienie powierzchniowe