Badanie przyczepności wyprawy do podłoża Badaną wyprawę nanosimy na podłoże zbliżone jakością na jakim w przyszłości ma być układana wyprawa (np. płytka betonowa 55 x 150 x 50 mm). W trakcie układania prawy podłoże winno być ustawione w pozycji pionowej a grubość nałożonej prawy 10 mm. Po wstępnym stwardnieniu wyprawy (2-3 h) nacinamy 5 próbek badawczych poprzez wciśnięcie (aż do podłoża) pierścienia @ 50 mm o stożkowo ściętych krawędziach. Spowoduje to odcięcie próbek badawczych (@ 50 mm) od reszty wyprawy. Odległość miedzy próbkami oraz od krawędzi podkładu nie powinna być mniejsza niż 50 mm. Podłoże wraz z próbkami pielęgnujemy w warunkach laboratoryjnych (temp. +20±2°C i wilgotności względnej powietrza (65±5%) do momentu badania (dla zapraw cementowych i cementowo wapiennych czas ten wynosi 28 dni). W przypadku gdy mamy doczynienie z wyprawą stwardniała próbki badawcze wycinamy frezem rdzeniowym o średnicy @ 50 mm. Frez powinien nadciąć próbkę wyprawy i zagłębić się w podłoże na około 2 mm. Po zakończeniu procesów wiązania i twardnienia wyprawy do naciętych krążków wyprawy przyklejamy (klejem epoksydowym stalowe płytki odrywające @ 50 mm i grubości l0 mm. Do przyklejonej płytki stalowej mocujemy urządzenie powodujące odrywanie próbki od podłoża. Rejestrujemy siłę (Fu) przy której nastąpiło oderwanie płytki stalowej Przyczepność obliczamy ze wzoru fu=Fu/Au [N/mm2] Au pow. płytki stalowej Obliczamy przyczepność jako średnią arytmetyczną z 5 pomiarów z dokładnością do 0,1 N/mm2 Projektowanie składu zapraw bud. Ustala się ilość składników suchych, a ilość wody jaką należy dodać aby uzyskać potrzebną konsystencję, należy ustalić doświadczalnie. Przy projektowaniu korzysta się ze wzoru na wytrzymałość zapraw cementowych Rz=Rc(1/n - 0,05) + 0,4 Mpa (Rz wytrzymałośc na ściskanie zaprawy Rc klasa cementu n stosunek objętościowy piasku do cementu n stosunek objętościowy do cementu (p/c)) przekształcając wzór względem n: n=Rc/Rz + 0,05Rc -0,4 Wartość stosunku n można też przedstawić: n=p/c (p ilość pisaku w j. Obj. Na 1m3 zaprawy c ilość cementu w j. Obj. Na 1m3 zaprawy) Przyjmując założenie że w 1 m3 zaprawy znajduje się 1 m3 piasku suchego luźno usypanego, można rozwiązać równanie względem c n=p/c=1/c skąd c=1/n [m3] w której n jest obliczone z 1 wzoru. Otrzymuje się w ten sposób ilość cementu c luźno nasypanego, w j. Objętościowych jaka trzeba użyć aby uzyskać założoną wytrzymałość na ściskanie (Rz) Gęstość nasypową cementu luźno usypanego przyjmuje się 1,2 kg/1. W celu poprawienia urabialności zaprawy można dodać do niej małą ilość ciasta wapiennego. Zależnie od posiadanego objętościomierza (5 lub 101) zarabia się 4 lub 9 li­trów zaprawy. Po odważeniu składników wykonuje się próbną mieszankę, dolewając wody aż do uzyskania mieszaniny o założonej konsystencji. Po dokładnym wymiesza­niu składników zaprawy należy określić objętość w objętościomierzu. W ten spo­sób określa się jednocześnie wydajność objętościową próbnego zarobu. Na pod­stawie uzyskanych wyników oblicza się ilości poszczególnych składników oraz wody na l m3 gotowej zaprawy. Dla kontroli zaprojektowanej mieszanki należy wykonać próbki i sprawdzić ich wytrzymałość na ściskanie. Ze względów oszczędnościowych nie powinno stosować do zapraw cementów o klasie wyższej niż jest to konieczne do uzyskania żądanej marki zaprawy. Klasa cementu (Rc) jest odpowiednia, jeżeli 5Rz >= Rc >= 4Rz Dlatego też do zapraw o marce niższej od M 0,3, a więc do większości za­praw murarskich i tynkarskich, stosuje się cement murarski. Wytrzymałość zaprawy wzrasta z czasem. Przyrost ten trwa znacznie dłużej niż 28 dni, podobnie jak w przypadku betonu zwykłego. Ciepłochronna zaprawa murarska składa się z: cementów portlandzkich po­wszechnego użytku, wapna hydratyzowanego, popiołu lotnego, mączki gazobetonowej, pyłu szlifierskiego z płyt pilśniowych twardych oraz glikocelu. Lekkie wypełniacze w zaprawie powodują zmniejszenie współczynnika przewodzenia ciepła. Po zarobieniu wodą i stwardnieniu zaprawa w stanie suchym ma gęstość pozorną poniżej 950 kg/m , wytrzymałość na ściskanie powyżej 3 MPa, zaś współczynnik przewodzenia ciepła mniej niż 0,18 W/(m°C). Jest odpor­na na działanie mrozu. Nasiąkliwość wagowa nie przekracza 45%. Główne zastosowanie: do murowania ścian osłonowych oraz ścian nośnych w budynkach do 2 kondygnacji. Nie należy stosować tej zaprawy do murów fun­damentowych i piwnicznych Zaprawy ogniotrwałe są stosowane w budownictwie do budowy mieszkanio­wych pieców ogrzewczych, trzonów kuchennych i pieców piekarniczych. Wiele od­mian zapraw ogniotrwałych jest stosowanych do budowy pieców przemysłowych A) zaprawy szamotowe stosowane są do łączenia ceramicznych elementów ogniotrwałych przy budowie palenisk i urządzeń poddawanych działaniu wyso­kich temperatur. Rozróżnia się pięć gatunków zapraw szamotowych o zawartości Al2O3: 38; 33; 30; 28 i 17%. Zaprawy szamotowe sporządza się ze zmielonego szamotu (wcześniej wypalonej gliny ogniotrwałej) i gliny ogniotrwałej dodawanej w ilości 20-30%. Wielkość ziaren mielonego szamotu nie powinna przekra­czać 2 mm. W przypadku gdy zaprawa będzie użyta do urządzeń, w których tem­peratura nie przekroczy 1000°C, można do jej składu dodawać 10-30% cementu portlandzkiego powszechnego użytku lub 5-15% szkła wodnego. Dodatki te przyspieszają twardnienie zapraw, ale w temp przekraczającej 1000C działają jak topniki i mogą powodować łatwe zniszczenie wykładzin ogniotrwałych. Zaprawy szamotowe są pakowane w worki papierowe po 50 kg.

---