Spoiwa hydrauliczne a) c. portlandzki powszechnego użytku, spoiwa otrzymywane ze zmielenia klinkieru cementowego, z dodatkiem do 5 % kamienia gipsowego lub dodatków żużla, pyłu krzemionkowego, pucolany, popiołu lotnego bądź wapienia. C. P. różnią się między sobą cechami wytrzymałościowymi, oznacza się je symbolami cyfrowymi „klasami” Podstawowymi surowcami do produkcji klinkieru cementowego są wapienie (margle) i glinkokrzemiany (gliny). Klinkier cementowy utrzymuje się przez wypalenie w temp spiekania (około 1450C) mieszaniny surowców, zawierających wapień i glinkokrzemiany. Najczęsciej stosowanym dodatkiem do cementów (podczas jego przemiału) jest kamień (około 5% wag.) spełniający rolę regulatora warunków wiązania b) c. p. biały produkowany jest z surowców o bardzo małej zawartości Fe2O3 i innych tlenków barwiących (Mn2O3, Cr2O3), a klinkier wypala się stosując paliwa bezpopiołowe. W zależności od stopnia białości rozróżnia się 3 odmiany dla każdej klasy. Do zestawu składu surowców dodaje się najczęściej fluoryt bądź baryt BaCO4. Cement biały jest podstawowym surowcem do otrzymywania cementów kolorowych, w budownictwie zaś stosuje się c. biały do robót elewacyjnych, do produkcji suchych mieszanek tynkarskich a także do betonów prawie białych c) c. murarski otrzymuje się przez wspólne zmielenie klinkieru, kamienia gipsowego oraz nienormowanych ilości dodatków hydraulicznych, pucolanowych i kamienia wapiennego. C. M. (klas 5; 12,5; 22,5) stosowany jest do zapraw murarskich i tynkarskich d) c. specjalny jest spoiwem hydraulicznym o specjalnych wymaganiach dotyczących ciepła hydratacji, odporności na siarczany oraz zawartości alkaliów. O. czasu wiązania c. przeprowadza się za pomocą aparatu Vicata, w którego pierścieniu umieszcza się zaczyn normowy (W/C = 0,25+0,30) w którym zanurza się trzepień metalowy (1cm) na głębokość 33+35 mm. Za początek związania cementowego przyjmuje się czas, który upłynął od momentu dodania cementu do wody do chwili gdy igła (1,13 mm) zatrzyma się 3+5 mm od dna pierścienia. Jako koniec wiązania z. Cementowego przyjmuje się chwile, gdy igła normowa (z nasadką o 5 mm) ustawiona na próbce zanurzy się nie więcej niż 1 mm, a czas jaki upłynał od sporządzenia zaczynu do danego momentu określa wartość liczbową tej cechy O. stałości objętości cementu przeprowadza się przy użyciu zaczynu normowego. Zaczyn o konsystencji normowej umieszcza się w pierścieniu de Chateliera z igłami pomiarowymi. Po napiełnieniu pierścienia należy całość przechowywać w temp. 20C i wilgotności względnej powietrza co najmniej 98%. Po upływie 24h należy zmierzyć odległość A między poziomem igieł. Następnie pierścień z zaczynem ogrzać w temp wrzenia wody i przetrzymać przez 3h w tych warunkach. Na zakończenie pierścień należy ochłodzić do temp 20C i zmierzyć odległość od A do C. Odcinek A-C mm jest miarą stałości objętości O. wytrzymałości przeprowadza się na beleczkach z zaprawy normowej. Zaprawa składa się z 1 części wagowej badanemu cementu, 3 części wagowych piasku normowego i 0,5 części wagowej wody. Dokładnie wymieszana zaprawa jest formowana w próbkach o wymiarach 4x4x16 cm, które przechowuje się w kąpieli wodnej na ruszcie w wannie laboratoryjnej do czasu badania. Zagęszczenie odbywa się przy pomocy wstrząsarki. W pierwszej kolejności przeprowadza się pomiar wytrzymałości na zginanie, a na uzyskanych polówkach beleczek przeprowadza się pomiar wytrzymałości na ściskanie. Pomiar przeprowadza się po upływie 2, 7 i 28 dni. Sposób pomiaru jest analogiczny badania spoiw gipsowych z rygorystycznym przestrzeganiem, by płaszczyzna, która powstała z wyrównania górnej pow. była ustawiona pionowo. Płaszczyzna ściskania próbek zaprawy cementowej wynosi 16 cm2 (4x4 cm) O. pucolanowości cementu ocenia się przez porównanie stężenia jonów wapnia z ilością jonów wapnia zdolną do nasycenia roztworu o takiej samej zasadowości. Stałą masę oznaczać poprzez suszenie, w następujących po sobie okresach, w ustalonej temperaturze lub poprzez kolejne prażenia trwające 15 min, po których każdorazowo następuje studzenie, a następnie ważenie. Stalą masę osiąga się, kiedy różnica mas między dwoma kolejnymi ważeniami jest mniejsza niż 0,000 5 g. Wydzielić około 100 g próbki za pomocą dzielnika próbek lub przez kwartowanie. Przesiewać wydzieloną porcję przez sito 150 urn lub 125 urn do chwili, kiedy ilość pozostałości nie ulegnie zmianie. Pozostałość zmielić tak, aby całkowicie przechodziła przez sito 150 urn lub 125 urn. Następnie próbkę przenieść do czystego, suchego, hermetycznego pojemnika, a potem intensywnie wstrząsać w celu dokładnego wymieszania.