Elżbieta Panasiuk

Biała Podlaska, 25 listopada 2005 roku

Nauczycielka języka polskiego
Gimnazjum Publiczne
ul. Warszawska 40, Biała Podlaska

TEMAT:

Indywidualizacja pracy z uczniem z dysleksja na lekcjach.

Skoro dziecko z dysleksją nie uczy się w taki sposób, w jaki ty je uczysz, to czy nie możesz uczyć go w taki sposób, w
jaki ono się uczy?

Dr Harry T. Chasty,
konsultant do spraw zdolności i trudności w uczeniu się

Indywidualizacja procesu nauczania wiąże się m.in. z potrzebą prawidłowego przebiegu pracy z
uczniem dyslektycznym na lekcjach w szkole. Kształcenie różnorodnych umiejętności wiąże się
z właściwie zaplanowanym przebiegiem lekcji, przygotowaniem odpowiedniego zestawu ćwi-
czeń po to, aby umożliwić mu prawidłowy rozwój oraz skuteczne pokonywanie trudności.

Dysfunkcje rozwojowe dziecka dyslektycznego stanowią dla nauczycieli prawdziwe wyzwanie.
Trudności w selekcjonowaniu i gromadzeniu różnych źródeł informacji utrudniają właściwe ana-
lizowanie odpowiednich danych. Uczniowie mają kłopoty z czytaniem i analizowaniem tekstów,
co wiąże się z zaburzeniami m.in. percepcji wzrokowej. Konieczne są takie metody pracy, które
aktywizowałyby analizatory i doskonaliły poszczególne funkcje. Praca w grupie eliminuje trud-
ności w planowaniu, działaniu organizacyjnym. Niemniej ważne są zaburzenia orientacji prze-
strzennej. Nie należy ich lekceważyć. Ich następstwem są m.in. trudności w rysowaniu oraz czy-
taniu i pisaniu.

Uwzględniając wyżej wymienione zaburzenia, które występują u naszych uczniów, przygotowa-
łam przykładowy konspekt z języka polskiego dla kl. I gimnazjum, wyszczególniając ćwiczenia,
które w trakcie lekcji o przyimku może wykonać uczeń dyslektyczny.

Temat:

Mały, ale ważny... – przyimek

Zało

ż

enia metodyczne

Cele ogólne:

•

poznawczy – zapoznanie z rodzajami przyimków, ich rolą w zdaniu, ze znaczeniem poję-
cia: „wyrażenie przyimkowe”, ze sposobem tworzenia mapy myślowej,

•

kształcący – kształcenie umiejętności wyróżniania przyimków i wyrażeń przyimkowych
w zdaniach, tworzenia przyimków złożonych, określania znaczenia związków frazeolo-
gicznych,

•

wychowawczy – estetyczne wykonanie zadań.

Cele operacyjne:

Uczeń dyslektyczny:

•

analizuje odpowiednie dane oraz wysuwa określone wnioski adekwatne do pytania,

•

ć

wiczy czytanie i pisanie,

•

współpracuje z grupą i czuje się za nią odpowiedzialny,

•

ć

wiczy spostrzegawczość i pamięć wzrokową,

•

rozwija orientację w przestrzeni,

•

kształci wrażliwość ortograficzną,

•

potrafi skorzystać ze słownika frazeologicznego.

Metody pracy:

•

słowna, czynna,

•

oglądowa,

•

mapa myślowa – aktywizująca metoda pracy z uczniem.

Formy pracy:

•

indywidualna,

•

grupowa,

•

zbiorowa.

Pomoce:

•

E. Wierzbicka-Piotrkowska, Rozwinąć skrzydła: kl. I gimnazjum. Podręcznik do kształce-
nia językowego,

•

flamastry,

•

kredki,

•

karton,

•

serduszka wycięte z kolorowego samoprzylepnego papieru,

•

kserokopie ćwiczeń dla uczniów do pracy samodzielnej.

Przebieg zaj

ęć

1. Uczniowie odgadują kalambur – słowo, które jest częścią tematu lekcji – PRZYIMEK.
Uczeń dyslektyczny wpisuje litery we właściwe miejsce.
Mały, ale ważny... – ..............................

2. Praca w grupach z tekstem z podręcznika.
Tekst I
Przyimki to słowa odzwierciedlające przede wszystkim relacje przestrzenne i czasowe. Występu-
ją w tekście tylko razem z rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym, tworząc tzw. wyrażenia
przyimkowe. Rzeczownikowi i zaimkowi przyimek narzuca określoną formę przypadka: przyim-
ki „do”, „od”, „bez” wymagają dopełniacza, np. do domu, od lat, bez książki, przyimek „ku”
wymaga celownika, np. ku domowi, przyimki „na”, „o” łączą się z miejscownikiem lub bierni-
kiem, np. na stole, o mieszkańcach, na spotkanie, o krok.

Gr. I Co odzwierciedlają przyimki? Właściwą odpowiedź podkreśl kolorem zielonym.

Gr. II Które wyrazy z tekstu I są przyimkami? Podkreśl je kolorem czerwonym.

Tekst II
Jeżeli dwa lub trzy przyimki stoją obok siebie, pisane są łącznie, np.:
z + nad = znad
z + za = zza
po + nad = ponad
po + między = pomiędzy
Jeżeli w takim połączeniu pierwszym przyimkiem jest „z”, a następny rozpoczyna się spółgłoską
bezdźwięczną, przyimek z zapisywany jest literą „s”, zgodnie z tym, jak go słyszymy, np.:
z + po + między = spomiędzy
z + po + nad = sponad

Gr. III Które przyimki z tekstu II powstały po połączeniu dwóch lub trzech przyimków? Pod-
kreśl je kolorem niebieskim.

3. Uczniowie kończą następujące zdanie: „Przyimki są ważne, ponieważ...”, wykorzystując za-
znaczone w tekście informacje.
Uwaga! Nauczyciel wprowadza pojęcia: „przyimki proste” i „przyimki złożone”.

4. Uczniowie na serduszkach, z zaznaczonymi na nich liniami, wypisują istotne cechy przyim-
ków (wykorzystanie odpowiedzi z ćw. 2.). Serduszka przyklejają na kartonie.

5. Określ swoje położenie, używając jak największej liczby przyimków.

6. Podkreśl przyimki, które ukryły się w podanych wyrazach..

a) oaza

o, za

b) ponadto

po, nad

c) przyczyna

przy, na

d) dolina

do, na

Ć

wiczenie 7

Praca domowa
Uzupełnij powiedzenia odpowiednimi przyimkami. Napisz, co oznaczają poniższe związki fraze-
ologiczne. Skorzystaj ze słownika frazeologicznego.

a) Pisane palcem . . . . . . . wodzie.

(o, na, w)

b) Trzymać język . . . . . . . zębami.

(między, za, pod)

c) Pogoda . . . . . . . . . .. psem.

(za, z, pod)

d) Rzucić coś . . . . . . ząb.

(pod, na, w)