568

èYCIE SZKO¸Y

9/2003

Informacje i przeglàdy

Oko∏o 14% stanowià szko∏y prywatne

o dodatkowo wybranym profilu, ale o pro-
gramie obowiàzujàcym wszystkie szko∏y
duƒskie.

Pierwszy etap nauczania

Nauczanie poczàtkowe obejmuje pierw-

szà i drugà klas´. Celem tego etapu jest
przede wszystkim przygotowanie dzieci do
pracy zespo∏owej, uczenie planowania pra-
cy, samodzielnoÊci w wykonywaniu zadaƒ,
odpowiedzialnoÊci, samooceny, przygoto-
wanie do dalszej nauki. W klasie pierwszej
i drugiej mi´dzy innymi jest po 8 godzin j´-
zyka ojczystego w ciàgu tygodnia. Od naj-
m∏odszych klas równie˝ sà zaj´cia zawodo-
znawcze. Poprzez wszystkie etapy nauki
istotnà rol´ w edukacji odgrywa muzyka,
sztuka, bowiem w ka˝dej wiedzy trzeba
umieç dostrzegaç elementy kreatywne i w∏à-
czaç je w nauczanie.

W klasie przygotowawczej i klasach:

pierwszej i drugiej obowiàzuje nauka
poprzez zabaw´. Ka˝dy dzieƒ rozpoczy-
na si´ rozmowà na temat planów dnia pra-
cy: „co mamy do zrobienia...”, a koƒczy
si´: „dzisiaj zrobiliÊmy...” Dzieci samo-
dzielnie oceniajà swojà prac´, odnotowujà,
jak up∏ynà∏ dzieƒ. Nauczyciel zaÊ wydoby-
wa co dobre i zapisuje swój komentarz

Wszystkie dzieci ucz´szczajàce do przed-

szkoli obj´te sà opiekà logopedycznà. Logo-
peda w warunkach domowych, Êrodowisku
najbardziej przyjaznym i bezpiecznym dla
dziecka, obserwuje dziecko, bada je i dzi´ki
temu rozpoznane deficyty sà wczeÊnie wy-
równywane. Obowiàzuje tajemnica wyniku
badania i w zwiàzku z tym informacja „nie
idzie” za dzieckiem do szko∏y.

Po ukoƒczeniu przedszkola szeÊcioletnie

dzieci przechodzà do klas przedszkolnych,
tzw. przygotowawczych, które sà zawsze or-
ganizowane w szko∏ach. Nie ma jednak obo-
wiàzku ucz´szczania szeÊciolatka do klasy
przygotowawczej.

Obowiàzkiem nauczania obj´te sà dzieci

od 7 do 16 roku ˝ycia (I–IX klasa). Ka˝dy
uczeƒ mo˝e równie˝ ucz´szczaç do klasy X.
Ucz´szczajà do nich przewa˝nie uczniowie,
którzy decydujà si´ na dalszà nauk´ w gim-
nazjum z przedmiotami ogólnymi (oko∏o
50% uczniów) i planujà kontynuacj´ nauki
na studiach. BezpoÊrednio po gimnazjum
na studia decyduje si´ oko∏o 30% absolwen-
tów. Sà równie˝ gimnazja techniczne i han-
dlowe.

W Danii nie ma obowiàzku szkolnego,

mo˝na samodzielnie organizowaç dziecku
nauk´, natomiast jest koniecznoÊç systema-
tycznego zaliczania testów i egzaminów.

Szko∏a duƒska jako miejsce
rozwoju kreatywnoÊci dziecka

IRENA ˚YWNO

W Danii wychowaniem przedszkolnym obj´te sà dzieci, których rodzice wyra˝ajà na to
ch´ç. Paƒstwo duƒskie zapewnia miejsce w przedszkolu ka˝demu dziecku w wieku od 3
do 5 lat. Z opieki przedszkolnej korzysta oko∏o 75% dzieci. W domach pozostajà na ogó∏
dzieci z rodzin emigrantów. Oprócz przedszkoli paƒstwowych funkcjonujà równie˝
przedszkola opieki dziennej. Nauczyciele z przygotowaniem do pracy w przedszkolu mo-
gà zorganizowaç przedszkole w domu. Wówczas obejmujà opiekà tylko czworo dzieci.

569

èYCIE SZKO¸Y

9/2003

Informacje i przeglàdy

o ka˝dym dziecku w uczniowskich notatni-
kach. Rodzice mogà uczestniczyç w zaj´-
ciach edukacyjnych, muszà wówczas aktyw-
nie si´ w nie w∏àczaç.

Dwa razy w roku odbywajà si´ zebrania

ze wszystkimi rodzicami. Na takich zebra-
niach omawia si´ tylko wspólne sprawy
klasowe, np. dotyczàce zorganizowania
wycieczki. Sprawy zwiàzane z naukà i pro-
blemami danego dziecka, okreÊlaniem dla
niego zadaƒ i celów, omawiane sà na spo-
tkaniach z

poszczególnymi rodzicami

w obecnoÊci dziecka.

Aby okreÊliç cele dla ka˝dego ucznia,

dostosowane do jego mo˝liwoÊci, niezb´d-
na jest wnikliwa obserwacja rozwoju dziec-
ka przez nauczycieli oraz umiej´tnoÊç pra-
cy w zespole nauczycieli uczàcych dane
dziecko.

Opracowujàc zadania dla ucznia, uwzgl´-

dnia si´ osiem inteligencji:

– socjalnà,
– muzycznà,
– naturalistycznà,
– wizualnà,
– osobistà,
– ruchowà,
– j´zykowà,
– logiczno-matematycznà.
W szko∏ach duƒskich nie ma drugorocz-

noÊci. Od klasy pierwszej do siódmej nie
ma stopni, wyst´puje ocena s∏owna, opiso-
wa, pisemna charakterystyka ucznia. Od
klasy ósmej, oprócz pisemnej opinii, wyst´-
puje równie˝ ocena cyfrowa wyra˝ajàca si´
skalà 0–13 (oprócz 2, 4, 12 dla wi´kszego

zró˝nicowania mi´dzy najni˝szà, Êrednià
i najwy˝szà).

Prawo szkolne – „uczenie si´ przez ca∏e

˝ycie” towarzyszy nauczycielom w ich zawo-
dowej praktyce. W ciàgu roku dyrektor
szko∏y zapewnia ka˝demu nauczycielowi
udzia∏ w 10-godzinnym szkoleniu. Pozosta∏y
czas, na inne kursy, organizowany jest we
w∏asnym zakresie przez nauczyciela. Bywa
tak, ˝e nauczyciele w ciàgu tygodnia majà
wolne dni od dydaktyki (dokumentuje
to dyrektor administracyjny) i cz´sto prze-
znaczajà ten czas na ró˝ne formy swojego
doskonalenia zawodowego. Sprzyja temu
otwarty plan nauczania. Nauczyciele pracu-
jàcy na danym etapie sami ustalajà rozk∏ad
zaj´ç, uwzgl´dniajàc czas potrzebny do
realizacji danego tematu z planowanego
przedmiotu. W rozliczeniu rocznym nale˝y
jednak zachowaç liczb´ godzin poszczegól-
nych przedmiotów oraz liczb´ godzin
dydaktycznych nauczyciela, ale jak to zapla-
nujà – to ju˝ zale˝y od zespo∏u nauczycieli
(tygodniowy czas pracy nauczyciela wyno-
si 37 godzin, w tym 23 dydaktycznych).

Od nauczyciela wymaga si´ du˝ej

umiej´tnoÊci pracy w zespole, wa˝na jest
pogoda ducha, panowanie nad swoimi emo-
cjami, liczy si´ te˝ dobry humor. W codzien-
nej pracy nauczyciele nie mogà pomijaç
wa˝nego elementu – rozwoju kreatywnoÊci
uczniów.

Mgr IRENA ˚YWNO – konsultant nauczania

zintegrowanego, Centrum Edukacji Nauczycieli
w Koszalinie

Zaprenumeruj Dziennik Urz´dowy MENiS na 2004 rok.

WartoÊç prenumeraty rocznej – 20 z∏.