Katalog biblioteczny

Katalog biblioteczny: spis określonych dokumentów
znajdujących się w danej bibliotece, w odróżnieniu od
innych spisów książek (np. bibliografii rejestrujących
druki bez względu na to, gdzie one się znajdują, i
wymieniających cechy wspólne dla wszystkich
egzemplarzy nakładu) wykazują cechy indywidualne
każdego egzemplarza, znajdującego się w danej
bibliotece.

Zasadniczy podział katalogów:

Formalne: alfabetyczne i tytułowe.
Rzeczowe: klasowy, działowy, systematyczny,
przedmiotowy.

KATALOGI FORMALNE

KATALOG ALFABETYCZNY - zawiera spis wszystkich
książek znajdujących się w danej bibliotece. Karty ułożone są
w porządku alfabetycznym wg haseł autorskich lub tytułowych
(w przypadku braku nazwiska autora).

KATALOG TYTUŁOWY - opisy ułożone są wg haseł
tytułowych, a nie nazwisk autorów (np. w IINiB katalog serii
lub katalog czasopism

Katalog alfabetyczny: udziela informacji, czy biblioteka
posiada poszukiwane dzieło danego autora o danym
tytule lub tylko tytule oraz jakie dzieła danego autora
znajdują się w bibliotece. Katalog zawiera pozycje
katalogowe ułożone alfabetycznie wg haseł, którymi są:
nazwy osobowe, korporatywne, tytułowe. Jest to
katalog formalny, ponieważ opisy katalogowe opierają
się na cechach zewnętrznych dokumentu
(wydawniczo-formalnych), do których należy przede
wszystkim autorstwo dokumentu, jego tytuł, nazwa
wydawcy, miejsce wydania, forma wydawnicza,
objętość, format, a także międzynarodowy numer ISBN
dla wydawnictw zwartych lub ISSN dla wydawnictw
ciągłych

Cechy wewnętrzne dokumentu, jego treść stanowią
podstawę opracowania katalogu rzeczowego, który
odpowiada na pytania, jakie dzieła z danej dziedziny
wiedzy lub o danym zagadnieniu biblioteka posiada.
Szereguje on opisy katalogowe poszczególnych
dokumentów wg grup rzeczowych ujętych w pewien
system (katalog klasowy, katalog działowy, katalog
systematyczny np. wg UKD), albo wg haseł
przedmiotowych, określających temat dzieła,
uszeregowanych alfabetycznie (katalog przedmiotowy).

Katalogowanie jest znormalizowanym sporządzaniem
opisów dokumentów.

Pozycja katalogowa (karta katalogowa) to zespół
informacji dotyczący jednego dokumentu bibliotecznego
obejmujący przede wszystkim opis bibliograficzny,
następnie umożliwiające wyszukiwanie hasła oraz
sygnatury, symbol klasyfikacji, akcesję .

Katalog komputerowy biblioteki tworzy się przy użyciu
odpowiedniego oprogramowania dostosowanego do wielkości i
potrzeb biblioteki (np. Virtua, Aleph, INNOPAC, MOL, Sowa).
Nowoczesne zintegrowane systemy biblioteczne umożliwiają
katalogowanie różnego typu dokumentów, których opisy
wpisuje w strukturę rekordu bibliograficznego. Hasła
wzorcowe, które dobiera się do opisu bibliograficznego zapisuje
się w rekordach kartoteki haseł wzorcowych (khw). W czasie
katalogowania następuje powiązanie dwóch typów rekordów
(bibliograficznego i khw) poprzez kopiowanie ujednoliconej
formy hasła do odpowiedniego pola rekordu bibliograficznego.

Rekord – tekst utrwalony na nośniku informacji zgodny z
obowiązującym formatem rekordu.

Rekord bibliograficzny – zespół pól, obejmujący
etykietę rekordu, tablicę adresów i pola danych,
zawierających informacje o jednej lub więcej jednostkach
bibliograficznych traktowanych jako logiczna całość.