POZYSKIWANIE ŚRODKÓW NA
DRODZE EMISJI PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH
Wykonały:
Monika Kwiatkowska, Magdalena Kołosowska
Spis treści
1.
Czym są papiery wartościowe ……………………………………………….. 3-5
2.
Akcje ……………………………………………………………………………………..6-8
3.
Obligacje ……………………………………………………………………………….9-13
4.
Weksel ………………………………………………………………………………….14- 19
5.
Czym jest giełda …………………………………………………………………….20
6.
Komisja Nadzoru Finansowego ………………………………………………21
7.
Biuro maklerskie ……………………………………………………………………22
8.
Droga spółki na giełdowy parkiet ……………………………………………23-28
9.
Wymogi dopuszczenia spółki na rynek giełdowy ……………………..29-30
10.
Korzyści z upublicznienia spółki ……………………………………………...31-33
11.
Wejście spółki na giełdę ………………………………………………………….34 -35
12.
Oficjalna strona giełdy …………………………………………………………….36
13.
Oficjalna strona newconect ……………………………………………………..37-38
2
Czym są papiery wartościowe?
Papiery
wartościowe są to dokumenty, które stwierdzają istnienie określonego prawa
majątkowego, którego realizacja możliwa jest jedynie poprzez okazanie tych dokumentów
bądź ich zwrot. Mają one przede wszystkim charakter finansowy, lecz występują również
papiery o charakterze handlowym.
Papiery wartościowe które należą do grupy instrumentów finansowych, potwierdzają jedną z
trzech sytuacji:
•
Nabycia prawa do
współwłasności firmy;
•
Udzielenia kredytu
rządowi, firmie lub innej instytucji;
•
Uzyskania prawa do otrzymania w
przyszłości określonej sumy pieniężnej;
3
Papiery wartościowe dzielimy wg:
według rodzaju inkorporowanego prawa na:
•
wierzycielskie – weksel, czek, obligacja, list zastawny, świadectwo
udziałowe NFI, publiczny papier wartościowy emitowany na podstawie
przepisów o finansach publicznych i o banku centralnym (bon skarbowy,
obligacja skarbowa, komunalny papier wartościowy, papier wartościowy
NBP), bankowy papier wartościowy, warrant subskrypcyjny,;
•
udziałowe (korporacyjne) – akcja, certyfikat inwestycyjny,
•
towarowe – konosament, dowód składowy;
według sposobu wskazania osoby uprawnionej oraz trybu zbywania papierów
na:
•
imienne (zbywalne przez przelew),
•
na okaziciela (zbywalne przez przeniesienie posiadania dokumentu),
•
na zlecenie (zbywalne przez indos).
4
Papier wartościowy
Papierem wartościowym jest dokument lub zapis w systemie
informatycznym na rachunku papierów wartościowych, który
utożsamia prawa majątkowe. Owe prawa przysługują osobie
uwidocznionej jako uprawnionej w zapisie dokumentu (choćby jako
okaziciel).
Okazanie
tego
dokumentu
jest
warunkiem
koniecznym
i wystarczającym dla zrealizowania posiadanego prawa. Zniszczenie lub
utrata dokumentu powoduje utratę posiadanych praw chyba, że we
wszczętym
postępowaniu
zostanie
wydane
postanowienie
o umorzeniu dokumentu
5
Papiery wartościowe mogą mieć postać:
Postać fizyczna – oznacza wystawioną formę dokumentu, potwierdzającego istnienie
określonego prawa majątkowego oraz tytuł jego własności przysługujący danej
osobie lub okaziciela
Postać zdematerializowana – występuje, gdy tytuł własności danego prawa, jest
tylko zapisem na rachunku
papierów wartościowych prowadzonym np. przez bank lub
specjalnie w tym celu
utworzoną instytucję, np. Towarzystwo Inwestycyjne jakiegoś
banku
Papiery wartościowe mogą pełnić funkcję:
Kapitałowe;
Zastawnicze;
Kredytowe;
Regulacyjne,
płatnicze;
Gwarancyjne.
Fizyczną
Zdematerializowaną
6
Akcje
Akcja (od łac. Actio –działanie, działalność) określana jest jako papier
wartościowy, z którego wynika bezwarunkowe uczestnictwo jej właściciela
w danym kapitale spółki akcyjnej, a który uprawnia do partycypacji w jej
zyskach w formie dywidendy (od łac. Dividio-dzielić) oraz do majątku
spółki, gdyby chodziło o jej likwidację
Kiedy kupujesz akcję, stajesz się współwłaścicielem przedsiębiorstwa.
Uprawnia Cię to do głosowania na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy
i do otrzymywania udziału w dochodach spółki (jeśli przeznaczy ona część
dochodu do podziału dla akcjonariuszy). W ten sposób wypłacane dochody
nazywamy dywidendą.
W odróżnieniu od obligacji, akcje nie dają pewnego zysku, ich kurs zmienia
się z dnia na dzień.
W przypadku zakupu akcji nic nie jest gwarantowane. Wiele spółek nie
wypłaca nawet dywidendy. Na akcjach zarobisz tylko wtedy, jeżeli ich cena
wzrośnie, co może się nie zdarzyć. W porównaniu do obligacji, akcje dają
potencjalnie większe zyski. Oczywiście ceną za to jest większe ryzyko strat.
7
Wartość rynkowa to cena ustalona na rynku wtórnym, która wynika z konfrontacji
jaka występuje na każdej sesji giełdowej między popytem a podażą danych akcji.
Innymi czynnikami wpływającymi na wartość rynkową akcji są:
sytuacja ekonomiczna spółki, jej kondycja finansowa,
wizerunek i perspektywy rozwoju,
wysokość wypłaconych dywidend,
sytuacja polityczna w kraju i międzynarodowa.
Akcjonariusz ma prawa i obowiązki. Charakterystycznym w zakresie obowiązków jest
to, że nigdy nie odpowiada on za dług spółki akcyjnej.
Akcjonariusz nie może więcej stracić, jak tylko to, co włożył dla uzyskania akcji. Cena
akcji jest różna, zależnie od tego, czy nabytą została przy założeniu spółki akcyjnej czy
później od akcjonariusza. Żywotność swą uzyskuje na skutek działania jej
reprezentantów
Funkcje akcji:
stanowią źródło kapitału na przyszłe inwestycje,
umożliwiają bezpośredni udział finansowy w przedsięwzięciu,
elastyczny przepływ kapitału ze względu na nieograniczone możliwości nabywania
lub zbywania akcji
8
Akcja stanowi odpowiednik części kapitału spółki, który jest wynikiem podstawowej jej
działalności i wyrazem materialnej odpowiedzialności za podejmowane zobowiązania
W odróżnieniu od obligacji, wartość akcji nie może być zwrócona akcjonariuszowi w czasie
trwania spółki. Natomiast po likwidacji spółki stanowi upoważnienie do udziału w majątku
spółki, tj. z tego co zostanie po zaspokojeniu wszelkich innych zobowiązań
Akcjonariusz może jednak spieniężyć akcję odsprzedając je innej osobie
Od wartości akcji nie może być wypłacane oprocentowanie, bowiem akcja odzwierciedla
kapitał ulokowany w przedsiębiorstwie lub przedsięwzięciu
Akcje mogą zapewnić posiadaczowi duże korzyści ze względu na wzrost wartości rynkowej
spółki akcyjnej. Wartość przedsiębiorstwa (spółki akcyjnej) zależy od wielu czynników na rynku
gospodarczym, tzn.
- aktualnej koniunktury gospodarczej,
- zyskowności spółki,
-występującej inflacji (inflacja niejako zwiększa kapitał spółki, zwiększając wartość akcji),
Ryzyko występujące przy ulokowaniu pieniędzy w akcji musi się opłacać i przewyższać
korzyści wynikające z tradycyjnego lokowania pieniędzy w banku lub lokowania pieniędzy przy
zakupie obligacji
9
Obligacje
Obligacja jest emitowanym w seriach papierem dłużnym, w którym emitent
stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do
spełnienia zobowiązania
Emitentami obligacji mogą być: skarb państwa (obligacje skarbowe), związki
samorządowe
(obligacje
gminne,
municypalne,
komunalne)
lub
duże
przedsiębiorstwa (obligacje przedsiębiorstw).
Obligacja ma wartość nominalną, równą zazwyczaj kwocie pożyczki, oraz realną
(kurs), jeśli jest przedmiotem obrotu giełdowego lub pozagiełdowego w okresie
pomiędzy datą emisji a datą wykupu. Ta druga uzależniona jest od stopy
oprocentowania oraz aktualnego popytu i podaży.
10
Posiadaczowi
obligacji
przysługuje
z
tytułu
udzielonej
pożyczki
wynagrodzenie w postaci oprocentowania.
Dla nabywcy obligacje stanowią bardzo uproszczoną z punktu widzenia
technicznego formę lokowania i pomnażania kapitału.
Wartość zysku z obligacji obliczona jest na stabilny z góry określony dochód,
niezależnie jednak od korzyści jakie osiąga emitent.
Emitent z kolei poprzez emisję obligacji, które nabywają drobni ciułacze może
uzyskać nawet znaczące kwoty pożyczkowe płacąc mniej aniżeli za kredyt
bankowy
11
Podział obligacji
Ze względu na podmiot emitujący obligację wyróżnia się obligacje:
- państwowe, zwane również skarbowymi,
- instytucji finansowych (banków, instytucji ubezpieczeniowych, towarzystw
kredytowych),
- organów samorządowych lub komunalnych,
- przedsiębiorstw o publicznym charakterze (np. poczta, kolej), pozostałych
przedsiębiorstw.
Ważna jest w tym podziale kwestia zaufania do emitenta. Tak np. pełnym
zaufaniem cieszą się obligacje skarbowe
12
Obligacje przedsiębiorstw
Jedną z podstawowych form finansowania przedsiębiorstw jest emisja obligacji.
Obligacje stanowią alternatywę dla kredytu bankowego, jednakże ich
nabywcami (udzielającymi finansowania) są zazwyczaj podmioty rynku
finansowego
(otwarte
fundusze
emerytalne,
towarzystwa
funduszy
inwestycyjnych,
towarzystwa
ubezpieczeniowe,
banki
czy
inwestorzy
indywidualni), co pozwala na:
•
większą elastyczność tego instrumentu jak i
•
obniża koszt finansowania.
Oferta współpracy z Domów Maklerskich jest skierowana do:
•
Podmiotów prowadzących działalność gospodarczą
•
Spółek celowych powołanych dla realizacji określonych procesów
inwestycyjnych
Domy Maklerskie pełnią rolę organizatora emisji i uczestniczy w każdym
etapie oferty emisji obligacji (doradztwo, dokumentacja, pozyskanie
finansowania, wprowadzenie obligacji do obrotu na rynku, relacje
inwestorskie).
13
14
Weksel
Weksel jest papierem wartościowym o ściśle przez prawo określonych cechach,
wyrażający bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy weksla lub osoby przez
niego wskazanej do zapłaty określonej sumy pieniędzy osobie wskazanej w tym
dokumencie, w wyznaczonym terminie i miejscu.
Aby został uznany za weksel dokument winien zawierać co najmniej:
- nazwę "weksel" w tekście dokumentu (w języku w jakim weksel wystawiono);
- bezwarunkowe polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej;
- nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);
- termin płatności;
- miejsce płatności;
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
- datę i miejsce wystawienia weksla;
- podpis wystawcy weksla.
15
Weksel, na którym nie został wpisany termin płatności uważa się za płatny za
okazaniem. Jeżeli nie zostało wskazane miejsce płatności, przyjmuje się, że
weksel płatny jest w miejscu wskazanym obok nazwiska trasata.
Brak innych elementów pod warunkiem, że na dokumencie widnieje chociaż
podpis wystawcy powoduje, że mamy do czynienia z wekslem niezupełnym
(in blanco). Dopiero uzupełnienie takiego dokumentu o wszystkie ustawowe
cechy, pozwoli na dochodzenie roszczenia wekslowego
16
Elementy weksla
1. Miejsce wystawienia weksla - jest to miejscowość, w której weksel został
wystawiony..
2. Data wystawienia weksla - jest to dzień powstania zobowiązania wekslowego.
Najczęściej datę tę oznacza się, wpisując dzień (w formacie dwucyfrowym),
miesiąc (słownie) i rok (w formacie czterocyfrowym).
3. Termin płatności - to dzień, w którym zgodnie z treścią dokumentu weksla ma
zostać zapłacona suma wekslowa. Najczęściej termin ten wyraża się poprzez
wskazanie dnia, miesiąca i roku (tak jak data wystawienia).
4. Przyrzeczenie zapłaty - musi mieć charakter bezwarunkowy (nie może
uzależniać zapłaty sumy wekslowej od jakiegokolwiek warunku). Wyraża się
je słowami "zapłacę" (jeżeli wystawcą jest jedna osoba), albo "zapłaci my"
17
5. Słowo weksel Przed słowem "weksel" można; dla weksla własnego przyjmuje
się określenie: "własny", "sola", "suchy".
6. Oznaczenie remitenta - remitent jest osobą uprawnioną z weksla
(wierzycielem). Po słowie "weksel" (2. wiersz), natomiast przed oznaczeniem
remitenta (3. wiersz), należy wpisać:
- "na zlecenie" - jeżeli weksel ma być przedmiotem obrotu poprzez indosowanie,
albo
- "tylko" - jeżeli wystawca chce zabronić indosowania.
7. Suma wekslowa - określa wysokość zobowiązania zawartego w wekslu.
Wymagane jest wskazanie zarówno kwoty, jak i waluty tego zobowiązania.
Sumę wekslową zaleca się wpisać:
18
8. Miejsce płatności - jest to miejscowość, w której suma wekslowa ma zostać
zapłacona. Zamiast miejsca płatności można wskazać domicylianta.
9. Podpis wystawcy - musi być własnoręczny, złożony pod treścią weksla
i obejmować przynajmniej nazwisko (osoby fizyczne), a jeżeli wystawcą jest
osoba prawna lub inny podmiot - pełną nazwę lub firmę wystawcy
i dodatkowe dane identyfikacyjne: miejsce zamieszkania lub siedziby, PESEL,
nr KRS, REGON.
10. Poręczenie - jest formą zabezpieczenia zapłaty całości lub części sumy
wekslowej.
19
20
Czym jest giełda?
Giełda – to organizowane w ustalonym miejscu i czasie spotkania handlowe,
na których sprzedawane są ściśle określone towary po cenach ogłoszonych
w codziennych notowaniach. Transakcje na giełdach zawierane są zgodnie
z obowiązującym regulaminem, między członkami giełdy pośredniczącymi
w zawieraniu transakcji.
Giełda papierów wartościowych – rynek, na którym maklerzy dokonują na
rachunek klientów transakcji kupna-sprzedaży papierów wartościowych, np.
akcji, (obligacji skarbowych i korporacyjnych), warrantów, opcji lub
certyfikatów inwestycyjnych.
W Polsce działalność Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie została
wznowiona 16 kwietnia 1991 roku.
21
Komisja Nadzoru
Finansowego
KNF- Komisja Nadzoru Finansowego - centralny organ administracji państwowej
sprawujący nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce. Powołany na mocy ustawy z dnia
21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym. Nadzór nad działalnością Komisji
sprawuje Prezes Rady Ministrów.
Podstawowe zadania Komisji Nadzoru Finansowego
Sprawowanie
nadzoru
nad
sektorem
bankowym,
rynkiem
kapitałowym,
ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług
płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas
spółdzielczych
Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego,
ubezpieczeniowego i emerytalnego;
Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego
konkurencyjności;
Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku
finansowego;
Udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem
finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym;
Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między
uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków
umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług
świadczonych przez te podmioty;
22
Biuro Maklerskie
Dom maklerski
- instytucja będąca członkiem giełdy papierów
wartościowych, posiadająca możliwość prowadzenia na niej transakcji kupna
oraz sprzedaży papierów wartościowych. Najczęściej powiązana finansowo z
bankiem. Dom maklerski umożliwia swoim klientom założenie rachunku
inwestycyjnego, na którym przechowywane są informacje o posiadanych
przez niego środkach pieniężnych oraz papierach wartościowych. Klient może
dokonywać zleceń transakcji kupna oraz sprzedaży, które dom maklerski
wykona w jego imieniu.W domach maklerskich zatrudnieni są maklerzy,
którzy są upoważnieni przez dany dom do dokonywania transakcji na giełdzie.
Dom maklerski nieposiadający członkostwa na giełdzie jest nazywany Afiliant.
Oferta publiczna musi być przeprowadzona za pośrednictwem podmiotu
prowadzącego działalność maklerską (Wymóg ten wynika z ustawy o
publicznym obrocie)
Biuro maklerskie pełni funkcję oferującego papiery wartościowe w publicznym
obrocie
23
Droga spółki na giełdowy
parkiet
WZA
Zarząd spółki
Prospekt
emisyjny
KNF
Publiczna
subskrypcja
Notowanie PDA
na Giełdzie
Notowanie akcji
na giełdzie
Oferujący –
Biuro
maklerskie
Podmiot
sporządzająy
prospekt
Biegły
rewident
Sąd
Rejestrowy
KDPW
24
Pierwszy krok
– Etap upublicznienia
Zmiany strukturalne, organizacyjne i finansowe w spółce.
Przekształcenie spółki w spółkę akcyjną;
Podjęcie przez WZA uchwały o publicznej emisji akcji i wprowadzeniu akcji
spółki do obrotu publicznego oraz giełdowego;
Nawiązanie współpracy z:
-
Biurem maklerskim(oferującym)
-
Biegłym rewidentem
-
Doradcą prawnym i finansowym
w celu sporządzenia prospektu emisyjnego;
25
Dopuszczenie do publicznego obrotu
Złożenie do Komisji Nadzoru Finansowego, za pośrednictwem
oferującego, roboczej wersji prospektu wraz z wnioskiem
o wprowadzenie akcji do publicznego obrotu;
Wniesienie poprawek do prospektu emisyjnego według zaleceń KNF;
Uzyskanie zgody KNF na wprowadzenie akcji do obrotu publicznego;
26
Czynności rejestracyjne
Zdeponowanie wszystkich akcji dopuszczonych do obrotu giełdowego
w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych;
Złożenie przez spółkę do Zarządu Giełdy wniosku o wprowadzenie
akcji do obrotu na jednym z trzech rynków giełdowych:
•
Podstawowym
•
Równoległym
27
Nowa emisja- publiczna oferta
Przeprowadzenie
publicznej
oferty
(w
okresie
pomiędzy
przydziałem akcji nowej emisji a ich rejestracją możliwy jest na
Giełdzie obrotów PDA- prawami do akcji);
Określenie przez Zarząd Giełdy rynku notowań, systemu notowań i
daty sesji giełdowej na której nastąpi pierwsze notowanie;
28
Wprowadzenie do obrotu giełdowego
Emitenci, którzy wykorzystują w swojej działalności innowacje
i zaawansowane technologie, mogą zostać zakwalifikowani do SITech-
u (Segmentu Innowacyjnych Technologii);
Pierwsze notowanie na Giełdzie Papierów Wartościowych.
29
Wymogi dopuszczenia akcji do obrotu
na GPW (rynek podstawowy)
Dopuszczenie do publicznego obrotu decyzją
KNF;
Nie ograniczona zbywalność akcji;
Minimalna wartość akcji, które mają być
dopuszczone – 4 mln zł;
Minimalna wartość księgowa – 4 mln zł;
Udostępnienie informacji koniecznych do oceny
emitenta przez inwestorów (prospekt emisyjny+
raporty bieżące i okresowe);
Publikacja zbadanego przez audytora
sprawozdania finansowego za ostatni rok
obrotowy obejmujący co najmniej 12 m-cy;
Dopuszczenie
do obrotu
–
Rada Giełdy
Wprowadzenie
na 1 z 3 rynków
– Zarząd Giełdy
30
Korzyści z upublicznienia spółki
Korzyści
Dla
akcjonariuszy i
zarządu
Dla
pracowników
Dla spółki
Dla
kontrahentów
31
Korzyści dla spółki
Dywersyfikacja źródeł pozyskania kapitału na dalszy rozwój spółki;
Większa wiarygodność wobec banków i instytucji finansowych;
Wzrost znajomości marki firmy i konkurencyjności spółki;
Rynkowa wycena akcji (wysoka cena akcji to tańsze źródło pozyskania
kapitału);
Większe zaufanie akcjonariuszy do zarządu firmy;
Obniżenie kosztów finansowania zewnętrznego;
Obecność w mediach, praktycznie codzienna promocja, poprzez notowania
giełdowe;
Możliwość pozyskania inwestora strategicznego na korzystnych warunkach;
Możliwość podwyższenia wartości firmy – budowy grupy kapitałowej
(płatność akcjami nowej emisji)
Efekt marketingowy w otoczeniu rynkowym
32
Korzyści dla akcjonariuszy, zarządu i
pracowników
Opcje menedżerskie i
pracownicze umożliwiają
pozapłacowe
motywowanie kadry
zarządzającej i
pracowników, nie
obniżające kosztów
Możliwość realizacji
strategii wyjścia z
inwestycji w wybranym
przez siebie momencie
33
Wejście spółki na GPW
Obowiązki
Spółka akcyjna ma obowiązek przekazywać do KNF oraz Agencji
Informacyjnej:
Każdą informację powodującą zmianę treści prospektu w okresie jego
ważności;
Informację o wszelkich zdarzeniach mogących wpłynąć na cenę papieru
wartościowego;
Informacje bieżące i okresowe;
34
Wejście na GPW - koszty
Koszty emisji
(ok. 3% - 10% wartości
emisji)
Koszty doradztwa i
przygotowania
niezbędnych
opracowań i
dokumentów, w tym
prospektu emisyjnego
Koszty niezbędnych opłat
na rzecz instytucji rynku
kapitałowego (KNF,
GWP,KDPW
), wynikające
z procedury
dopuszczeniowej
Koszty związane ze
skutecznym
przeprowadzeniem
sprzedaży papierów
wartościowych (koszty
obsługi przez dom
maklerski, koszty
subemisji, koszty
promocji)
35
Oficjalna strona GPW -
http://www.gpw.pl
36
Oficjalna strona newconnect -
http://www.newconnect.pl
37
38
Bibliografia
1.
Witold Bień, Rynek papierów wartościowych, Centrum Doradztwa i Informacji Difin,
sp. z o.o, Warszawa 2008
2.
Alina Majchrzycka-Guzowska, Finanse i prawo finansowe, LexisNexis, Warszawa
2011
3.
www.gpw.pl
4.
www.newconect.pl
5.
www.knf.gow.pl
6.
http://mfiles.pl/pl/index.php/Gie%C5%82da
7.
http://notowania.pb.pl/instrument/PLGPW0000017
39
Dziękujemy
za uwagę !
40