TOMOGRAFIA EMISYJNA
JEDNOFOTONOWA
(SPECT)
Badania SPECT – tomografia emisyjna
pojedynczych fotonów – oparte są na
najnowszych metodach obrazowania mózgu
i wykrywania dysfunkcji. Jest to stosunkowo
nowa i mało rozpowszechniona metoda
diagnozowania zaburzeń mózgowia,
znacznie różniąca się od encefalografii i
rezonansu magnetycznego.
Jest to złożona metoda badawcza z
dziedziny
medycyny
nuklearnej,
umożliwiająca
wizualizację
przepływu
mózgowego krwi i jego metabolizmu. W
metodzie
tej
radioaktywny
izotop
przyłączony jest do nośnika mającego
równocześnie powinowactwo do komórek w
mózgu, możliwość pokonywania bariery
krew-mózg oraz gromadzenia się w ilości
proporcjonalnej do metabolizmu danej
okolicy. Emitowane promieniowanie gamma
rejestrują czujniki umieszczone w specjalnej
kamerze połączonej z komputerem.
Badanie trwa około 15 minut. W trakcie
typowego badania do czujników dociera w
przybliżeniu dziesięć milionów impulsów
gamma, a superkomputer przetwarza te
informacje i prezentuje w postaci złożonych
map przepływu/metabolizmu mózgowego i
udostępnia na trójwymiarowych obrazach.
Lekarze oraz badacze wykorzystują te mapy
zestawiając je z obrazami prawidłowej
czynności zdrowego mózgu oraz obrazami
mózgu osób chorych psychicznie lub
cierpiących na zaburzenia neurologiczne.
Obraz przestrzenny możliwy jest do
uzyskania albo z systemu wielogłowicowego
(wiele czujników rozmieszczonych wokół
głowy),
albo
dzięki
systemowi
mechanicznemu,
zapewniającemu
ruch
głowicy wokół głowy pacjenta. Systemy
SPECT
zbierają
dane
obrazowe
po
ustawieniu
się
głowicy
w
kolejnych
położeniach, różniących się od siebie o kilka
stopni, aż do uzyskania pełnego obrotu
wokół pacjenta, zwykle powtarzanego
kilkakrotnie.
Czas zbierania danych może być skrócony o
połowę dzięki zastosowaniu gammakamery
dwugłowicowej. Dobre jakościowo obrazy
uzyskuje się za pomocą gamma-kamer
przynajmniej dwugłowicowych, na matrycy
128 x 128 elementów obrazu, z analizą
ilościową
lub
półilościową
badanego
parametru. Gamma-kamery zaprojektowane
specjalnie dla celów neurodiagnostyki
wyposażone są w układy wielodetektorowe i
głowice pierścieniowate (ang. ring-SPECT)
lub w kształcie litery L. Gamma-kamery
wyspecjalizowane
dla
potrzeb
neuroobrazowania cechują się wyższą
zdolnością rozdzielczą ale jest ich niewiele,
gdyż nie można na nich wykonywać badań
innych narządów.
Cyfrowa obróbka danych uzyskanych z
kolejnych położeń głowicy lub głowic
umożliwia
uzyskiwanie
obrazów
przestrzennych
lub
przekrojów
ciała.
Oprogramowanie
systemu
umożliwia
operatorowi cyfrową obróbkę uzyskanego
obrazu. Metoda SPECT pozwala na badanie
przepływu
mózgowego,
rozmieszczenia
receptorów mózgowych a przy pomocy tzw.
znaczników
onkofilnych
umożliwia
diagnostykę nowotworów mózgu.
W diagnostyce ognisk niedokrwiennych
pochodzenia zatorowego, w neuroonkologii i
do różnicowania zespołów otępiennych
można
wykorzystywać
standardowe
gamma-kamery (nawet jednogłowicowe z
matrycą 64 x 64 elementy obrazu).
Natomiast ocena subtelnych zmian perfuzji
w encefalopatiach o różnej etiologii, w
chorobach psychicznych oraz do oceny
zaburzeń perfuzji w jądrach podkorowych
wymaga sprzętu o wyższych parametrach
technicznych.