Tworzywa sztuczne
stosowane w protetyce
Tworzywa sztuczne
stosowane w protetyce
Określane są mianem polimerów
Najczęściej występują: polimery akrylu
(czasem wzmacniane gumą), plastiki
akrylanowe(95%)
Mogą być miękkie i elastyczne, lub twarde i
sztywne.
Wykorzystywane do sporządzenia płyty
protezy ruchomej, zębów do protez,
licowane powierzchni mostów metalowych
(tańsza wersja niż porcelanowe),
indywidualne łyżki wyciskowe, ochraniacze
ust dla sportowców
Polimeryzacja w skrócie
metakrylan metylu + inicjator
->polimetakrylan
metylu
Podczas polimeryzacji wydziela się ciepło-
należy kontrolować temperaturę-
monomer paruje co prowadzi do
tworzenia się pęcherzy powietrza i
porowatości materiału po związaniu.
Materiał kurczy się o 25% podczas
polimeryzacji.
Polimery usieciowane
Polimeryzacja monomerów akrylanowych-
końcowy produkt pojedynczy łańcuch polimerowy.
Jest związany wiązaniami poprzecznymi między
łańcuchami
Należy dodać monomeru zawierającego podwójne
wiązania reaktywne z obu końców
Są odporne na działanie rozpuszczalników
organicznych (np. aceton u pacjentów z
cukrzycą), pęknięcia na powierzchni tworzywa
oraz na powstanie drobnej siateczki na
powierzchni płyty protezy w jamie ustnej.
Materiał o dużym usieciowaniu daje się łatwiej
kształtować i polerować.
Kopolimery – 2 lub więcej
rodzajów merów
Większa odporność na pękanie pod
wpływem gwałtownych obciążeń.
Dodanie estrów wysoko akrylowych
wpływa korzystnie na miękkość i
elastyczność w temperaturze jamy
ustnej.
Używany do miękkiej warstwy
podścielającej płytę protezy.
Polimery modyfikowane
Dodatek tłuszczów wpływa na plastyfikację
polimeru-zmiękczanie
Stosowane jako tymczasowe masy
podścielające protezy ruchome
Stopniowo ulegają utwardzeniu- ślina
wypłukuje plastyfikatory tłuszczowe.
Guma butadienowa dodawana do tworzyw
akrylanowych poprawia odporność na
pęknięcia spowodowane działaniem
gwałtownych sił (5 razy bardziej wytrzymałe)
Tworzywa winylowe
Stosowany w stomatologii
zapobiegawczej
Do wyrobu ochraniaczy ust dla
sportowców
Do wyrobu łyżek przeznaczonych do
aplikacji środków fluorowych
Do nakładek podwyższających
zwarcie podczas leczenia bruksizmu
Tworzywa akrylanowe
Występują jako proszki, płyny, żele,
płatki i arkusz
Polimeryzowane termicznie (najwięcej),
chemicznie, światłem
Przezroczysty, barwiony lub zawierający
kolorowe włókna plastikowe
Do wyrobu płyty- protez całkowitych,
częściowych
Skład akrylanów do wyrobu
płyty protez
Proszek:
Polimer
Organiczny nadtlenek
(inicjator)
Dwutlenek tytanu
(przezierność)
Barwniki
Włókna syntetyczne
(poprawa estetyki)
Płyny:
Metakrylan metylu lub
monomer
Hydrochinon
Dimetyloakrylan lub
czynnik zapewniający
wiązania sieciowe
Amina organiczna jako
akcelerator
Ważniejsze cechy akrylanów
stosowanych do wyrobu płyty
protez
Mała wytrzymałość, umiarkowana
elastyczność
Kruche, miękkie
Duża odporność na zużycie
Małe przewodnictwo cieplne
Stosunkowo niska temperatura potrzebna
do odkształcenia- nie można czyścić w
gorącej wodzie.
Sorpcja wody powoduje powiększenie
protezy- lepsze przyleganie do jamy
ustnej (częściowa kompensacja
skurczu polimeryzacyjnego)
Stabilność koloru
Pozbawiony smaku i zapachu
Przy występowaniu monomeru mogą
wystąpić podrażnienia i alergie
Modyfikowane tworzywa
akrylanowe do wyrobu protez
Tworzone przez dodanie gumy
butanodienowo – styrenowej, lub
kopolimerów
Większa odporność na gwałtowne
uderzenia
Wzrost zdolności zginania i obniżenie
sztywności
Obniżenie sorpcji wody
Dokładność przylegania
akrylanów do płyt protez
Akrylany
hydroksyetylometakrylanowe
(najlepiej)
Typowe akrylany
Akrylany z dodatkiem
gumy(najgorzej)
Małe podsumowanie
Akrylany polimeryzowane termicznie z usieciowanymi
wiązaniami są szeroko stosowne do wyrobu płyt protez
ruchomych ze względu na łatwość ich opracowania oraz
niskie koszty wytwarzania. Akrylan można opisać jako
materiał mający małą lecz wystarczającą wytrzymałość,
zadowalającą elastyczność, kruchość i miękkość,
odpowiednią odporność na pęknięcia wywołane zużyciem
a także słabe powinowactwo cieplne. Ulega
odkształceniom pod wpływem wysokiej temperatury oraz
wykazuje dość duży skurcz polimeryzacyjny i wysoką
sorpcję wody, lecz niską rozpuszczalność w wodzie.
Ponadto jest odporny na działanie rozpuszczalników, nie
wykazuje adhezji do metalu, cechuje się stabilnym
kolorem i kompatybilnością względem tkanek jamy
ustnej. W umiarkowanym stopniu jest zwilżany przez
wodę, nie ma smaku i zapachu.
Najczęściej wykorzystywana technika ciasta
akrylanowego
Proszek : płyn miesza się w stosunku 3:1
Skurcz zależy od wykorzystanego monomeru
Do fiolki nalewa się odpowiednią ilość płynu po
czym dodaje się proszek aż do całkowitego
zaabsorbowania płynu. Fiolkę zamyka się
nakrętką i pozostawia się do czasu
rozpuszczenia proszku i płynu (zmiana
konsystencji na ciasto- łatwo oddziela się od
ścianek fiolki). Następnie nakłada się go do
modelu znajdującego się w puszce
polimeryzacyjnej. Stosuje się temperaturę i
odpowiednie ciśnienie.
Technika wstrzykiwania akrylanu
Postępowanie z protezami
Konieczność przechowywania w
wilgotnym środowisku
Do mycia protezy nie można używać
silne abrazyjnych past do zębów oraz
twardych szczoteczek gdyż akrylan
jest miękki i łatwo ulega zarysowaniu
i starzeniu.
Nie można myć w gorącej wodzie
Plastiki do podścielania
protez
Stosowane
U pacjentów z podcieniami na wyrostku
zębodołowym, oraz z obolałymi wyrostkami
zębodołowymi
Jako opatrunki po zabiegach chirurgicznych
Jako obturatory we wrodzonych lub nabytych
ubytkach podniebienia
Mogą być stosowane długoterminowo przez kilka
miesięcy, lub leczniczo przez kilka dni. Zawierają
polietylometakrylaty lub akrylanowe kopolimery
oraz plastyfikatory, guma silikonowa, polifosfazot.
Tworzywa plastikowe
stosowane do wyrobu zębów
sztucznych
Stosuje się polimery akrylanowe, modyfikowane
polimery akrylanowe
Stosowanie barwników (zęby o różnych
odcieniach)
Są mocne, miękkie mało odporne na ścieranie
Używane w miejscach gdzie nie występują duże
siły żucia, u pacjentów z zanikłym wyrostkiem
zębodołowym, gdy w przeciwstawnym łuku
zębowym znajduje się naturalne uzębienie, gdy
odległość między łukami zębowymi jest niewielka
Połączenie metalu z
plastikiem
Estetyczne licowanie powierzchni
mostów metalowych
Aparaty ortodontyczne
Inne zastosowanie tworzyw w
protetyce
W stomatologii zachowawczej
Rekonstrukcja ubytków tkanek w chirurgii
szczękowo- twarzowej (plastiki elastyczne,
plastyfikowane akrylany, tworzywa winylowe,
elastomery silikonowe i uretanowe)
Tymczasowe mosty i korony (polimery akrylu)
Indywidualne łyżki wyciskowe (akrylany typu
proszek/płyn)
