1

Wykład 4

Przygotowanie sprawozdań

finansowych

2

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału

będzie w stanie:



Rozliczyć wygasłe przedpłaty kosztów.



Rozliczyć dochody do rozliczenia w czasie.

3

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału

będzie w stanie:



Opisać wszystkie etapy sporządzania
sprawozdań finansowych.



Przygotować uporządkowany bilans
majątkowy.



Przygotować rachunek zysków i strat i
wyliczyć wskaźniki zyskowności.

4

Potrzeba dokonywania

korekt



Większość transakcji zapisywana jest
w momencie ich pojawienia się.



Niektóre transakcje nie muszą
dotyczyć kontaktów z otoczeniem,
zatem musi istnieć sygnał z zewnątrz
do ich zapisu. Zapis taki jednak musi
zostać dokonany na koniec okresu
sprawozdawczego.

5

Potrzeba dokonywania

korekt



Transakcje zewnętrzne

- zdarzenia takie

jak wpływ gotówki, wydatki gotówki,
zakupy na kredyt kupiecki, sprzedaż
kredytowa. To te transakcje, które
dokonywane są codziennie w firmie i
zawsze związane są z nimi kontakty firmy
z jej otoczeniem.

•

Każda transakcja ma dokument

źródłowy.

•

Dotyczy zdarzeń, które faktycznie miały
miejsce

6

Potrzeba dokonywania

korekt



Transakcje wewnętrzne

- takie zdarzenia,

które dotyczą upływu czasu, który został
początkowo zignorowany w zapisie zdarzeń
zewnętrznych. Zapis tych transakcji
dokonywany jest przez zapisy korygujące na
koniec okresu sprawozdawczego.

•

Nie generuje dokumentu źródłowego i nie ma
widoczny dowodów, że transakcja miała miejsce

•

Przykłady to amortyzacja środków trwałych czy
rozliczenie wygasłych

ubezpieczeń.

7

Potrzeba dokonywania

korekt



Zapisy korygujące

- proces przypisania

transakcji do właściwego okresu czasu.

•

Zwykle zapisy te są przygotowywane
przed sporządzeniem sprawozdań
finansowych

•

Zapisy dokonywane są

w firmie zapisów w
dzienniku

8

Potrzeba dokonywania

korekt



Większość jednostek wykorzystuje

rachunkowość typu memoriałowego

.

•

Zapisy korygujące są podstawą takiego typu
rachunkowości.



Ewidencjonujemy należności i
zobowiązania bez faktycznego wydania
lub wpływu zasobów.

•

Należności i zobowiązania zwiększają się
ale żaden zasób nie zmienia właściciela.

9

Zapisy korygujące



Cztery podstawowe zapisy:

•

Wygaśnięcie lub zużycie środka trwałego

•

Zrealizowanie przedpłat przychodów

•

Naliczenie nie naliczonych kosztów

•

Zaewidencjonowanie zrealizowanych
przychodów

10

Wygaśnięcie przedpłat

kosztów



Pierwotnie gotówką płacimy za aktywo.



Zapis korygujący ma na celu ewidencję
zużycia i zredukowanie aktywa.

•

Koszt jest „wygasły” ponieważ upłynął czas.

•

Transakcje zewnętrzne spowodowały
zarejestrowanie aktywa, zapis wewnętrzny
koryguje wartość aktywa..

•

Przykłady: przedpłaty czynszu, przedpłaty
ubezpieczenia, amortyzacja.

11

Wygaśnięcie przedpłat

kosztów



Schemat dla przedpłat kosztów:

•

Korekta dokonywana jest po przepływie
gotówki.

Płatności z góry

Niegotówkowe

aktywa w

bilansie

majątkowym

Kosztów w

rachunku

zysków i strat

Tworzy

Przeniesione

przez zapis

korygujący do

12

Przedpłaty czynszu

Operacja: naliczenie miesięcznej kwoty
czynszu

Analiza operacji: Zmniejszenie się
aktywa. Zmniejszenie się kapitału
własnego (koszty)

Zasady: Zmniejszenie się aktywów
zapisywane jest po stronie Ct.
Zmniejszenie się kapitału zapisywane
jest po stronie Dt

Zapis w dzienniku

Koszty czynszu

400

Przedpłaty czynszu

400

Przedpłaty

czynszu

Koszty
czynszu

2 I.

800

400

31

I.

31 I

.

400

2 stycznia pan Jan zapłacił czynsz za dwa
miesiące z góry w wysokości zł 800

13

Przedpłata ubezpieczenia

Operacja: naliczenie miesięcznej kwoty

ubezpieczenia

Analiza operacji: Zmniejszenie się

aktywa. Zmniejszenie się
kapitału własnego (koszty)

Zasady: Zmniejszenie się aktywów

zapisywane jest po stronie Ct.
Zmniejszenie się kapitału
zapisywane jest po stronie Dt

Zapis w dzienniku

Koszy ubezpieczeń

40

Przedpłaty ubezpieczeń
40

Przedpłaty

ubezpiecze

ń

Koszty

ubezpieczeń

2 I.

480

40

31

I.

31 I

.

40

8 stycznia pan Jan kupił roczną polisę
ubezpieczeniową za 480 zł

14

Naliczenie amortyzacji

Operacja: naliczenie miesięcznej kwoty

amortyzacji

Analiza operacji: Zmniejszenie się aktywa.

Zmniejszenie się kapitału
własnego (koszty)

Zasady: Zmniejszenie się aktywów

zapisywane jest po stronie Ct (w
tym przypadku stosujemy konto
korygujące „Umorzenie środków
trwałych”). Zmniejszenie się
kapitału zapisywane jest po
stronie Dt

Zapis w dzienniku

Amortyzacja

70

Umorzenie środków trwałych
70

Pan Jan szacuje, że będzie wykorzystywał
środki trwałe przez 5 lat. Ich cena nabycia 1
stycznia wynosiła zł 4200.

Środki

trwałe

Umorzenie

środków

trwałych

1
I.

420

0

31 I

.

70

Amortyzacja

31 I

.

70

15

Częściowy bilans

majątkowy dla firmy pana

Jana na 31 stycznia

Środki trwałe wg cen

nabycia

Umorzenie środków

trwałych

Razem środki trwałe

Zł 4 200

Zł 70

Zł 4 130

16

Zużycie materiałów

Operacja: zużycie materiałów

Analiza operacji: Zmniejszenie się

aktywa. Zmniejszenie się
kapitału własnego (koszty)

Zasady: Zmniejszenie się aktywów

zapisywane jest po stronie Ct.
Zmniejszenie się kapitału
zapisywane jest po stronie Dt

Zapis w dzienniku

Zużycie materiałów 500

Materiały

500

Materiały

Zużycie

materiałów

6
I.

180

0

500

31

I.

31 I

.

500

6 stycznia pan Jan kupił materiały o wartości zł 1
800 i przekazał je do magazynu. Na koniec okresu
inwentaryzacja wykazała stan materiałów w
magazynie zł 1300

17

Przychody przyszłych

okresów



Przychody przyszłych okresów

- przychody

zapłacone i zaewidencjonowane przed
momentem zrealizowania

•

Płatność dokonana zostaje w zamian za
przyrzeczenie dostarczenia produktu lub usługi
w terminie późniejszym.

•

Na przykład: gdy wydawca otrzymuje zapłatę za
prenumeratę czasopisma, przychód nie będzie
zrealizowany do momentu aż wydawca nie
dostarczy osobie dokonującej prenumeraty
czasopisma pomimo tego że otrzymał gotówkę.

18

Przychody do rozliczenia w

czasie

Operacja: wykonanie usług zapłaconych

wcześniej

Analiza operacji: Zmniejszenie się

zobowiązań. Zwiększenie się
kapitału własnego (przychody)

Zasady: Zmniejszenie się zobowiązań

zapisywane jest po stronie Dt.
Zwiększenie się kapitału
zapisywane jest po stronie Ct

Zapis w dzienniku

Przychody przyszłych okresów

400

Przychody z usług
400

Przychody

przyszłych

okresów

Przychody z

usług

15I.

10

00

400

31

I.

31 I

.

400

15 stycznia pan Jan podpisał umowę o
świadczenie usług na rzecz innej firmy i otrzymał
zł 1 000 . 31 stycznia usługa o wartości 400
została przekazana firmie zamawiającej.

19

Przychody przyszłych

okresów



Przychody (dochody) przyszłych
okresów:

•

Korekta dokonywana jest po przepływie
środków pieniężnych.

Otrzymanie

gotówki na

poczet

przyszłych usług

Zobowiązania

w bilansie

majątkowym

Przychody w

rachunku

zysków i strat

Powoduje

Przyniesione

przez zapis

korygujący do

20

Przychody przyszłych

okresów



Transakcje dotyczące przedpłat
kosztów i dochodów przyszłych
okresów są lustrzanym odbiciem
sytuacji u kupującego i sprzedającego.

Zobowiązan

ia

(dochody

przyszłych

okresów)

Przychody

zrealizowane

Sprzedający

korekty

Kupujący

Aktywa

(przedpłaty

kosztów)

Koszty

korekty

Bilans

majątkowy

Rachunek

zysków i strat

Bilans

majątkowy

Rachunek

zysków i strat

21

Naliczenie poniesionych

kosztów



Informacje o poniesionych a jeszcze
nie zaewidencjonowanych kosztach
potrzebne są do sporządzenia
rachunku zysków i strat.

•

Zatem zapisy korygujące dokonywane są
na koniec okresu sprawozdawczego przed
przygotowaniem sprawozdań finansowych.

22

Rachunkowość

wynagrodzeń



Wypłata wynagrodzeń dokonywana jest
ba podstawie listy płac (transakcja
zewnętrzna).



Zapis jest następujący.

Wynagrodzenia

5,000

Gotówka

5,000

23

Rachunkowość

wynagrodzeń



Na koniec okresu księgowy powinien ocenić
czy nie pojawiły się jeszcze dodatkowe
koszty pracy, które powinny być wykazane w
okresowych sprawozdaniach finansowych.



W przypadku konieczności dokonania
korekty naliczamy koszty wynagrodzeń na
koniec okresu bez ich wypłaty pracownikom
w kończącym się okresie (wypłata nastąpi w
przyszłości).

24

Rachunkowość

wynagrodzeń

Firma Mam płaci swoim pracownikom
zł 5,000 tygodniowo w każdy piątek.
Okres sprawozdawczy kończy się w
środę. Ile firma jest winna
pracownikom i jaka kwota powinna
zostać zarejestrowana jako koszty na
koniec okresu sprawozdawczego?

25

Rachunkowość

wynagrodzeń

Firma płaci pracownikom zł1,000 na
dzień. Musimy naliczyć koszty za trzy
dni kończącego się okresu (poniedziałek,
wtorek, środa) ponieważ rok księgowy
kończy się trzeciego dnia tygodnia.
Firma zatem musi zaewidencjonować zł
3,000 wynagrodzeń.

Wynagrodzenia

3,000

Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 3,000

26

Naliczenie odsetek



Odsetki można traktować jak czynsz
płacony za wykorzystywanie środków
pieniężnych.

•

Odsetki narastają wraz z upływem czasu, bez
względu na to czy już je zapłacono czy też
nie.

•

Zapis dotyczący naliczenia odsetek będzie
następujący:

Koszty finansowe xxx
Zobowiązania z tytułu odsetek od weksli

xxx

27

Naliczenie powstałych

kosztów



Naliczenie powstałych kosztów:

•

Korekty muszą zostać dokonane przez
wydatkiem gotówki.

Upływ czasu

lub ciągłe

zużycie aktywa

Zapisane przez

korektę jako

wzrost w:

Koszt w

rachunku zysków

i strat

i

Zobowiązania w

bilansie

majątkowym

Płatności

gotówki w

późniejszym

okresie czasu

Zmniejszone

przez:

28

Cykl rachunkowości -

zapis korekt



Celem zapisu księgowego jest
usystematyzowanie danych do
sporządzania sprawozdań finansowych.

•

Etapy cyklu rachunkowości są następujące

Księga główna

Zestawienie sald

przed

korektami

Zapis korekt

w dzienniku i

na kontach

Skorygowane

zestawienie sald

Sprawozdania

finansowe

29

Cykl rachunkowości -

zapis korekt



Każdy zapis korygujący ma wpływ
przynajmniej na jedno konto wynikowe
(przychody i koszty) i na jedno konto
bilansowe (aktywa lub pasywa).



Nigdy nie zmieniaj saldo gotówki w
zapisie korygującym.

Korekty

gotówki

30

Arkusz roboczy

Zestawienie

sald

Zapisy

dostosowa-

wcze

Skorygowa-

ne

zestawienie

sald

Rachunek

zysków i

strat

Bilans

majątkowy

Nazwa

konta

Dt

Ct

Dt

Ct

Dt

Ct

Dt

Ct

Dt

Ct

31

Typowe zapisy

dostosowawcze

Typ konta

Zapis dostosowawczy

Dt

Ct

Przykłady

1. Odpisanie w koszty

wydatku

koszt

aktywo

(lub konto

korugujace)

Przedpłaty czynszu

Przedpłaty

ubezpieczeń

Zapasy

Budynki

2. Odpisanie jako

przychodu wpływu

zobowią-

zania

przychody Przedpłaty za

świadczone usługi

32

Typowe zapisy

dostosowawcze

Typ konta

Zapis

dostosowawczy

Dt

Ct

Przykłady

1. Nie naliczone

przychody

(wypracowane, nie

zaewidencjonowa-

ne)

aktywa

przychody

Należne przychody

Należne odsetki

2. Nie naliczone

koszty

(poniesione, nie

zapłacone)

koszt

zobowiązania Zobowiązania z

tytułu wynagrodzeń

Zobowiązania z

tytułu odsetek od

weksli