POSTĘPOWANIE

CYWILNE

Zenon Sołtysiak

Wocław dn. 17.03.2015r.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

 POSTĘPOWANIE CYWILNE MOŻE

BEZPOŚREDNIO WSZCZĄC STRONA, KTÓRA
POSIADA :

 1 ZDOLNOŚC SĄDOWĄ,
 2. ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

INACZEJ PROCESOWYCH CZYLI ZDOLNOŚĆ DO
NABYWANIA PRAW I ZACIĄGANIA ZOBOWIĄZAŃ
ZA POMOCĄ CZYNNOŚCI PRAWNYCH.

 3. ZDOLNOŚĆ POSTULACYJNĄ,
 4. LEGITYMACJĘ PROCESOWĄ

OSOBA FIZYCZNA

 Każdy człowiek od chwili urodzenia

do chwili smierci.

OSOBA PRAWNA

 To jednostka organizacyjna powołana

do określonych celów, którą przepis

prawny uznaje za samodzielny

podmiot prawa cywilnego

SKŁADA SIĘ Z :
 PIERWIASTKA MAJĄTKOWEGO,
 ORGANIZACYJNEGO,
 LUDZKIEGO.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

POZEW

Powinien zawierać:
 1 . miejscowość i data
 2. oznaczenie sądu (Sad Rejonowy,

Wydział Cywilny, adres wg właściwości

miejscowej, ogólnej pozwanego ).

 3. imię, nazwisko i adres powoda (dki).
 4. imię, nazwisko i adres pozwanego

(nej).

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

POZEW C.D.

 5. oznaczenie wartości przedmiotu sporu ( np.

sprawa o zapłatę za usługę weterynaryjną).

 6. oznaczenie rodzaju pisma ( np. nr 2/2009)
 7. nazwa wniosku (POZEW)
 8. osnowa wniosku, główna treść
 9. uzasadnienie wraz z dowodami na poparcie

przytoczonych okoliczności,

 10. wymienienie załączników. (pozew przesyłam

w trzech kopiach na adres Sądu)

11. podpis powoda.

OSNOWA WNIOSKU W

POZWIE



DOKŁADNE OKREŚLENIE ROSZCZENIA ORAZ

RÓŻNE WNIOSKI NP..O:



NADANIE WYROKOWI RYGORU NATYCHMIASTOWEJ

WYKONALNOŚCI.



PRZEPROWADZENIE ROZPRAWY POD

NIEOBECNOŚĆ POWODA.



WEZWANIE NA ROZPRAWĘ WSKAZANYCH PRZEZ

POWODA ŚWIADKÓW I BIEGŁYCH.



DOKONANIE OGLĘDZIN.



POLECENIE POZWANEMU DOSTARCZENIA NA

ROZPRAWĘ DOWODÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W

SĄDACH, URZĘDACH LUB U OSÓB TRZECICH.

SKUTKI WNIESIENIA

POZWU DO SĄDU

 1 PRZESŁANIE ODPISU POZWU STRONIE

POZWANEJ.

 NIEMOŻNOŚĆ WYTOCZENIA POWODZTWA O TO

SAMO ROSZCZENIE.

 MOŻNA WNIEŚĆ POZEW O INNE ROSZCZENIE

(POWÓDZTWO WZAJEMNE).

 ODOWIEDŹ NA POZEW MUSI UDZIELIĆ J.G.U.
 OSOBA FIZYCZNA NIE MA TAKIEGO

OBOWIĄZKU, LECZ MOŻE UDZIELIĆ
ODPOWIEDZI.

RODZAJE SĄDOWEGO

POSTĘPOWANIA

CYWILNEGO

1.    ROZPOZNAWCZE 

A. PROCES



(SĄ DWIE PRZECIWSTAWNE STRONY
PROCESOWE) TJ. POWÓD I POZWANY



SĄD ROZPOZNAJE SPRAWY W
PROCESIE, CHYBA, ŻE USTAWA
STANOWI INACZEJ.

POSTĘPOWANIE

PROCESOWE

ZWYKŁE I ODRĘBNE

 1. Postępowanie zwykłe dla większości

spraw rozpoznawanych w procesie

 2. Postępowanie odrębne

 a/ w sprawach małżeńskich
 b/ w sprawach ze stosunków między rodzicami a

dziećmi.

 c/ w sprawach o naruszenie posiadania
 d/ w sprawach gospodarczych
 e/ w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń

społecznych.

1.    ROZPOZNAWCZE

B.

NIEPROCESOWE



WYSTĘPUJE

WIĘKSZA

ILOŚĆ

UCZESTNIKÓW, BEZ PODZIAŁU
NA DWIE STRONY. 

C. POSTĘPOWANIE

PRZED SĄDEM

POLUBOWNYM



ORGAN ROZSTRZYGAJĄCY NIE
JEST

SĄDEM

PAŃSTWOWYM.

PODSTAWĄ

DZIAŁANIA

SĄDU

POLUBOWNEGO SĄ PRZEPISY
KPC I UMOWA STRON.

2.WYKONAWCZE

A. EGZEKUCYJNE



URZECZYWISTNIENIE

NORMY

PRAWNEJ ZA POMOCĄ EGZEKUCJI.



JEST TO ZASTOSOWANIE PRAWNYCH
ŚRODKÓW PRZYMUSU DO UZYSKANIA
PRZEZ WIERZYCIELA NALEŻNEGO MU
ŚWIADCZENIA OD DŁUŻNIKA.

WYKONAWCZE C.D.

B. UPADŁOŚCIOWE



JEST

TO

UNIWERSALNA

EGZEKUCJA OBEJMUJĄCA CAŁY
MAJĄTEK DŁUŻNIKA.



C. UKŁADOWE



JEST TO UKŁAD POMIĘDZY
DŁUŻNIKIEM A WIERZYCIELAMI.

3.POMOCNICZE

A. ZABEZPIECZAJĄCE



MA NA CELU TYMCZASOWĄ OCHRONĘ
PRAWNĄ

JEGO

ROSZCZENIA

(PIENIĘŻNEGO LUB NIEPIENIĘŻNEGO).
ISTOTĄ JEST JEGO SZYBKOŚĆ.



ZABEZPIECZENIE

POLEGA

NA

UTRZYMANIU ISTNIEJĄCEGO STANU
RZECZY PRZEZ ZAKAZ JEGO ZMIAN.

3.POMOCNICZE C.D.



B. W RAZIE ZAGINIĘCIA LUB ZNISZCZENIA

AKT



MA

NA

CELU

REKONSTRUKCJĘ

AKT

SĄDOWYCH ODTWORZENIU ULEGAJĄ AKTA

ZAGINIONE LUB ZNISZCZONE W CAŁOŚCI

LUB CZĘŚCI.



MA

NA

CELU

UMOŻLIWIENIE

KONTYNUOWANIA

NIE

ZAKOŃCZONEGO

POSTĘPOWANIA,

JEGO

WZNOWIENIE,

ZAPEWNIENIE SKUTECZNOŚCI WYKONANIA

ORZECZENIA.



 

4.

MIĘDZYNARODOWE



JEST PRAWEM POLSKIM, OBEJMUJE

ZAGADNIENIA

Z

PROCESOWEGO

PRAWA CYWILNEGO.



REGULUJE SPRAWY PROCEDURALNE

W KTÓRYCH WYSTĘPUJE ELEMENT

ZAGRANICZNY



NP. NIERUCHOMOŚĆ POŁOŻONA ZA

GRANICĄ

LUB

ZAGRANICZNEGO

PODMIOTU (OBCOKRAJOWIEC).

SĄDOWE

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

 JEST ZORGANIZOWANYM ZA POMOCĄ

STOSUNKÓW PRAWNO-PROCESOWYCH,
DZIAŁANIEM ORGANÓW SĄDOWYCH Z
UDZIAŁEM ZAINTERESOWANYCH STRON.

 MA NA CELU OCHRONĘ SPOŁECZNYCH I

INDYWIDUALNYCH INTERESÓW.

 CO JEST OSIĄGANE PRZEZ ZASTOSOWANIE

ODPOWIEDNIEJ NORMY PRAWA CYWILNEGO
(K.C.,K.P.C.),RODZINNEGO LUB PRACY.

POSTĘPOWANIE

CYWILNE

 WSZCZYNA JE STRONA:
 KTÓREJ PRAWO ZOSTAŁO

NARUSZONE

 KTÓRA CHCE ZAPOBIEC

NARUSZENIU SWEGO PRAWA I W
TYM CELU ŻADA WYDANIA PRZEZ
SĄD ODPOWIEDNIEGO ORZECZENIA.

W pierwszej instancji sąd

W zależności od sprawy rozpoznaje w

składzie:



1. JEDEN SĘDZIA ZAWODOWY ORAZ

DWÓCH ŁAWNIKÓW.



2. JEDEN SĘDZIA ZAWODOWY.

3. TRZECH SĘDZIÓW ZAWODOWYCH.

Wyłączenie sędziego z

mocy prawa

 



1.   w sytuacji, w której jest stroną lub
pozostaje z jedną ze stron w takim
stosunku prawnym, że wynik sprawy
oddziaływa na jego prawa lub obowiązki.



2.  

w

sprawach

swego

małżonka,

krewnych lub powinowatych w linii
prostej, krewnych bocznych do czwartego
stopnia i powinowatych bocznych do
drugiego stopnia.

Wyłączenie sędziego z

mocy

prawa c.d.



3.   w sprawach osób związanych z nim z tytułu
przysposobienia, opieki lub kurateli.



4.   w sprawach w których był lub jest
pełnomocnikiem albo radcą prawnym jednej ze
stron.

 5.        w sprawach, w których w niższej instancji

brał

udział

w

wydawaniu

zaskarżonego

orzeczenia.

PRZEBIEG ROZPRAWY

SĄDOWEJ

 Sąd przyjmuje pozew sądowy i

doręcza jego odpis stronie przeciwnej.

 Przewodniczący Sądu wyznacza

termin rozprawy i wyznacza sędziego,

który ją prowadzi.

 Rozprawa jest posiedzeniem sądowym

jawnym, lecz jawnośc może być

uchylona.

PRZEBIEG ROZPRAWY

SĄDOWEJ

 Wywołanie danej sprawy
 Najpierw powód, a potem pozwany zgłaszają

ustnie swoje żądania i wnioski oraz

przedstawiają twierdzenia i dowody na ich

poparcie.

 Na żądanie sąd udziela prokuratorowi głosu na

każdym etapie sprawy sądowej

 Każda ze stron obowiązana jest do złożenia

oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej,

dotyczących okoliczności faktycznych.

PRZEBIEG ROZPRAWY

SĄDOWEJ C.D.

 Postępowanie dowodowe i analiza

wyników.

 Po wysłuchaniu stron i

przeprowadzeniu postępowania
dowodowego przewodniczący uznaje
sprawę za dostatecznie wyjaśnioną,
zamyka rozprawę i wydaje wyrok.

INTERWENCJA GŁÓWNA



Interwencja główna jest to powództwo
wytoczone przez podmiot trzeci (interwenienta
głównego) przeciwko obu stronom toczącego
się procesu o ten sam przedmiot.

 



Przykład: Osoba A wystąpiła przeciwko B z

powództwem o wydanie np. samochodu,

natomiast osoba C występuje przeciwko A i B z

interwencją główną o wydanie tego samochodu.

INTERWENCJA

UBOCZNA



Interwencja

uboczna

polega

na

przystąpieniu do już toczącego się procesu

do jednej ze stron procesowych (do

powoda lub pozwanego) podmiotu, który

ma interes prawny, aby sprawa została

rozstrzygnięta na korzyść tej strony (art.

76).



Każda ze stron może zgłosić opozycję

przeciw wstąpieniu interwenienta

ubocznego

PRZYPOZWANIE



Strona

w

razie

niekorzystnego

rozstrzygnięcia dla niej sprawy może za

zgodą sądu spowodować wejście osoby

trzeciej w charakterze interwenienta

ubocznego do którego kieruje roszczenie

regresowe, albo ma inne roszczenie.

UDZIAŁ PREKURATORA

W PROCESIE

 Prokurator może wytoczyć powództwo

na rzecz oznaczonej osoby.

 Prokurator może wstąpić do

postępowania w każdym jego stadium.

 Prokurator może zaskarżyć każde

orzeczenie sądu, od którego służy
środek odwoławczy.

POSTEPOWANIE

CYWILNE-UGODA

 PRZEZ UGODĘ POWÓD I POZWANY CZYNIĄ

SOBIE WZAJEMNE USTĘPSTWA W ZAKRESIE
ISTNIEJĄCEGO MIĘDZY NIMI STOSUNKU
PORAWNEGO W TYM CELU, ABY ZLIKWIDOWAĆ
SPÓR ISTNIEJĄCY MIĘDZY NIMI.

 UGODĘ MOGĄ ZAWRZEĆ STRONY W KAŻDYM

STADIUM POSTĘPOWANIA CYWILNEGO.

 UGODA ZAWARTA PRZED SĄDEM STANOWI

PODSTAWĘ PRZEPROWADZENIA
POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO.

ZAWIESZENIE

POSTĘPOWANIA

 Sad może ogłosić zawieszenie
POSTĘPOWANIA Z MOCY PRAWA
 W razie zaprzestania czynności

przez sąd na skutek siły wyższej.

ZAWIESZENIE

POSTĘPOWANIA C.D.

POSTĘPOWANIE Z URZĘDU
 W razie śmierci strony lub jej

przedstawiciela ustawowego.

 Jeżeli w składzie organów jednostki

organizacyjnej będącej stroną
zachodzą braki uniemożliwiające
działanie.

KOSZTY SĄDOWE

 NA KOSZTY SĄDOWE SKŁADA SIĘ:
 A/WYSYŁANIE ZAWIADOMIEŃ I PISM

PROCESOWYCH,

 B/PRACA SĘDZIEGO, PROKURATORA,

ŁAWNIKÓW,

 C/PRACA BIEGŁYCH.

ZWOLNIENIE Z

KOSZTÓW SĄDOWYCH

Z MOCY USTAWY: ZWOLNIENIE CAŁKOWITE

 1. Strona dochodząca ustalenia ojcostwa i

roszczeń z tym związanych.

 2. Strona dochodząca roszczeń

alimentacyjnych.

 3. Prokurator oraz organizacja społeczna
 4. Kurator wyznaczony przez sąd orzekający

lub sąd opiekuńczy.

 5. Pracownik dochodzący roszczeń z zakresu

prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

ZWOLNIENIE Z

KOSZTÓW SĄDOWYCH

ZWOLNIENIE CZĘŚCIOWE

 1. Skarb Państwa oraz instytucje

państwowe, których zadanie polega na
prowadzeniu działalności
gospodarczej.

 2. Gmina oraz związek gmin chyba, że

sprawa dotyczy prowadzonej przez nie
działalności gospodarczej.

ZWOLNIENIE Z

KOSZTÓW SĄDOWYCH

ZWOLNIENIE OD KOSZTÓW Z

MOCY ORZECZENIA SĄDU:

 1. CAŁKOWITE
 2. CZĘŚCIOWE

BŁĘDY W PRAKTYCE

LEKARSKO-

WETERYNARYJNEJ

 BRAK UWZGLĘDNIANIA W PRACY

NAJNOWSZYCH OSIĄGNIĘC PRAKTYKI

I NAUKI LEKARSKO-WETERYNARYJNEJ

NP.:

 1. Przeprowadzanie zabiegu

chirurgicznego bez zastosowania

właściwego znieczulenia.

 2. Skierowanie krowy cielnej na ubój.
 3. Nierozpoznanie choroby zwierzęcia na

taśmie ubojowej.

BŁĘDY W PRAKTYCE

LEKARSKO-

WETERYNARYJNEJ

 OBRÓT LEKAMI BEZ WŁAŚCIWEJ

INSTRUKCJI.

 TRUCIZNY-(VENENA) ZATRUCIE-

(VENENATIO)

 NIEZACHOWANIE TAJEMNICY

SŁUŻBOWEJ (art. 266, paragraf 1-3 k.k.)

 NIEZACHOWANIE ZASADY STANU

WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI ( art. 26,
paragraf 1-4 k.k.)

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA

SZKODY WYRZĄDZONE

PRZEZ ZWIERZĘTA

 Kto zwierzę chowa albo się nim

posługuje, obowiązany jest do
naprawienia wyrządzonej przez nie
szkody niezależnie od tego, czy było
pod jego nadzorem, czy też zabłąkało
się lub uciekło, chyba że ani on, ani
osoba, za którą ponosi
odpowiedzialność, nie ponoszą winy.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA

SZKODY WYRZĄDZONE

PRZEZ ZWIERZĘTA

 Chociażby osoba, która zwierzę chowa lub

się nim posługuje, nie była

odpowiedzialna według przepisów

poprzedniego paragrafu, poszkodowany

może od niej żądać całkowitego lub

częściowego naprawienia szkody, jeżeli z

okoliczności, a zwłaszcza z porównania

stanu majątkowego poszkodowanego i tej

osoby wynika, że wymagają tego zasady

współżycia społecznego.

OBOWIĄZEK

TAJEMNICY W PRACY

LEK.WET.

Paragraf 1
Kto wbrew przepisom ustawy lub

przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia
lub wykorzystuje informacje, z która
zapoznał się w związku z pełnioną funkcją,
wykonywaną pracą, działalnością publiczną,
społeczną, gospodarczą lub naukową
podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

OBOWIĄZEK

TAJEMNICY W PRACY

LEK.WET.

Paragraf 2
Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia

osobie nieuprawnionej informacje
stanowiącą tajemnicę służbową lub
informacje, którą uzyskał w związku z
wykonywaniem czynności służbowych, a
której ujawnienie może narazić na szkodę
prawnie chroniony interes, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.

LEK.WET.

FUNKCJONARIUSZEM

PUBLICZNYM

Paragraf 13

Funkcjonariuszem publicznym jest:

 Sędzia, ławnik, prokurator, notariusz, komornik, zawodowy kurator

sądowy, osoba orzekająca w sprawach o wykroczenia lub w

organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,

 Osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu

państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni

wyłącznie czynności usługowe, a także i inne, osoba w zakresie, wg

którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych,

 Osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub

organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie

czynności usługowe

 Osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji

państwowej.

POSTĘPOWANIE

GOSPODARCZE

 SPRAWY GOSPODARCZE TO

SPORY ZE STOSUNKÓW
CYWILNYCH MIĘDZY
PODMIOTAMI GOSPODARCZYMI,
PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ
GOSPODARCZĄ.

PAŃSTWOWY ARBITRAŻ

GOSPODARCZY

1945-1949 r.
 SPORY GOSPODARCZE

ROZSTRZYGANE PRZEZ SĄDY

POWSZECHNE (WYDZIAŁY HANDLOWE

PRZY SĄDACH OKRĘGOWYCH)

1949-1989 r.
 SPORY GOSPODARCZE

ROZSTRZYGANE PRZEZ PAŃSTWOWY

ARBITRAŻ GOSPODARCZY.

PANŚTWOWY ARBITRAZ

GOSPODARCZY

1949-1956 r.
 ARBITRAŻ FUNKCJA POMOCNICZĄ

ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ.

1956-1971 r.
 ARBITRAŻ POZOSTAWAŁ WOLNY

OD INGERENCJI ADMINISTRACJI W

MERYTORYCZNE ROZPOZNAWANIE

SPORÓW GOSPODARCZYCH.

PAŃSTWOWY ARBITRAŻ

GOSPODARCZY C.D.

1971-1975 r.
WZROST FUNKCJI PRAWA CYWILNEGO

W ROZPOZNAWANIU SPORÓW

GOSPODARCZYCH.

1975-1986 r.
USAMODZIELNIENIE SIĘ ARBITRAŻU
W ROZPOZNAWANIU SPORÓW
GOSPODARCZYCH.

PAŃSTWOWY ARBITRAŻ

GOSPODARCZY

 Umacnianiu dyscypliny wykonywania planów
 Kadrze orzeczniczej nie zapewniono

niezawisłości sędziowskiej.

 Stosowanie odwróconej hierarchi prawa
 Opieranie orzeczeń na szczegółowych

przepisach wydanych na podstawie ustaw lub

samoistnych uchwałach Rady Ministrów, a w

przypadku, gdy wymienione przepisy nie

zawierały odpowiednich postanowień sięgano do

ustaw szczegółowych i do kodeksu cywilnego.

PAŃSTWOWY ARBITRAŻ

GOSPODARCZY

1986-1989 r.
 UMACNIANIE RYNKU I SAMODZIELNOŚĆ

JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH

 ZASADA WSZYSTKO JEST DOZWOLONE CO

NIE JEST ZAKAZANE

 ROZWÓJ IDEI DEMOKRATYCZNYCH
 KONIECZNOŚĆ ZMIAN W ROZSTRZYGANIU

SPORÓW GOSPODARCZYCH

USTAWA Z 24 O5.1989

 ROZPOZNAWANIE PRZEZ SĄDY

SPRAW GOSPODARCZYCH

 ROZPOZNAWANIE SPRAW Z

OBROTU GOSPODARCZEGO
POWIERZONO PROFESJONALNYM
SĄDOM GOSPODARCZYM
REJONOWYM I WOJEWÓDZKIM

POSTĘPOWANIE PRZED

SĄDAMI

GOSPODARCZYMI

 Zagwarantowanie w pełni obiektywnego,

zgodnego z prawem, przy równości

procesowej stron, rozstrzygania sporów

 Zastosowanie jednolitego prawa opartego

na przepisach kodeksu cywilnego, kodeksu

handlowego i kodeksu postępowania

cywilnego

 Zerwanie z systemem nakazowo-

rozdzielczym przy pełnym poszanowaniu

stron wobec zawierania umów.

POSTĘPOWANIE PRZED

SĄDAMI

GOSPODARCZYMI

 Wzmocnienie poczucia

bezpieczeństwa działalności
gospodarczej

 Obniżenie społecznych kosztów

wymiaru sprawiedliwości

 Gwarancja jednolitości

orzecznictwa

POSTĘPOWANIE PRZED

SĄDAMI

GOSPODARCZYMI

 SPÓR MUSI DOTYCZYĆ PO OBU

STRONACH TJ. POWODA I
POZWANEGO-PODMIOTÓW
GOSPODARCZYCH ORAZ JEGO
PODSTAWĄ FAKTYCZNĄ MUSI
BYĆ DZIAŁALNOŚC
GOSPODARCZA

POSTĘPOWANIE PRZED

SĄDAMI

GOSPODARCZYMI

 Sprawami gospodarczymi pod względem

przedmiotu roszczenia mogą być spory o:

 Opróżnienie lokalu użytkowego,
 Wydanie nieruchomości,
 Odszkodowanie z tytułu rękojmi, gwarancji,

usługi,

 Konflikty przedumowne odnośnie np. usług,

dostaw, inwestycji,

 Niewykonanie lub zwłokę w wykonaniu

zobowiązań.

POSTĘPOWANIE PRZED

SĄDAMI

GOSPODARCZYMI

 W każdym przypadku sąd powinien

dążyć do wydania wyroku w
terminie 3 miesiące od daty
złożenia pozwu.

INTEREST OMNIUM RECTE

FACERE

WSZYSTKIM ZALEŻY NA

WŁAŚCIWYM

POSTĘPOWANIU

KONSTYTUCJA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ART.175
 WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI W

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

SPRAWUJĄ:

 SĄD NAJWYŻSZY,
 SĄDY POWSZECHNE,
 SĄDY ADMINISTRACYJNE
 SĄDY WOJSKOWE.

KONSTYTUCJA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ART.176
 POSTĘPOWANIE SĄDOWE JEST

CO NAJMNIEJ DWUINSTANCYJNE.

KONSTYTUCJA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ART. 41

 KAŻDEMU ZAPEWNIA SIĘ NIETYKALNOŚĆ

OSOBISTĄ I WOLNOŚC OSOBISTĄ.

 POZBAWIENIE LUB OGRANICZENIE WOLNOŚCI

MOŻE NASTĄPIĆ TYLKO NA ZASADACH I W

TRYBIE OKREŚLONYM W USTAWIE.

 KAŻDY POZBAWIONY WOLNOŚCI POWINIEN

BYĆ TRAKTOWANY W SPOSÓB HUMANITARNY.

 KAŻDY BEZPRAWNIE POZBAWIONY

WOLNOŚCI MA PRAWO DO ODSZKODOWANIA.

KONSTYTUCJA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ART. 42
 KAŻDY UWAŻA SIĘ ZA

NIEWINNEGO, DOPÓKI JEGO
WINA NIE ZOSTANIE
STWIERDZONA PRAWOMOCNYM
WYROKIEM SĄDU.

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

WOLNOŚC I PRAWA OSOBISTE

ART. 45
 KAŻDY MA PRAWO DO

SPRAWIEDLIWEGO I JAWNEGO
ROZPATRZENIA SPRAWY BEZ
NIEUZASADNIONEJ ZWŁOKI
PRZEZ WŁAŚCIWY, NIEZALEŻNY,
BEZSTRONNY I NIEZAWISŁY SĄD.

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

WOLNOŚC I PRAWA OSOBISTE

ART. 47
 KAŻDY MA PRAWO DO

OCHRONY PRAWNEJ ŻYCIA
PRYWATNEGO, RODZINNEGO,
CZCI I DOBREGO IMIENIA ORAZ
DECYDOWANIA O SWOIM ŻYCIU
OSOBISTYM.

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

WOLNOŚC I PRAWA OSOBISTE

ART. 54
 KAŻDEMU ZAPEWNIA SIĘ

WOLNOŚĆ WYRAŻANIA SWOICH
POGLĄDÓW ORAZ
POZYSKIWANIA I
ROZPOWSZECHNIANIA
INFORMACJI.

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

ŚRODKI OCHRONY WOLNOŚCI I PRAW

ART.79
 KAŻDY, CZYJE KONSTYTUCYJNE WOLNOŚCI LUB

PRAWA ZOSTAŁY NARUSZONE, MA PRAWO NA

ZASADACH OKREŚLONYCH W USTAWIE,

WNIEŚĆ SKARGĘ DO TRYBUNAŁU

KONSTYTUCYJNEGO W SPRAWIE ZGODNOŚCI Z

KONSTYTUCJĄ USTAWY LUB INNEGO AKTU

NORMATYWNEGO, NA PODSTAWIE KTÓREGO

SĄD LUB ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

ORZEKŁ OSTATECZNIE O JEGO WOLNOŚCIACH

LUB PRAWACH ALBO O JEGO OBOWIĄZKACH

OKREŚLONYCH W KONSTYTUCJI.

POSTĘPOWANIE KARNE

JEST ROZPATRYWANIEM

SPRAW W KTÓRYCH
NASTĄPIŁO NARUSZENIE
NORM PRAWNYCH

.

PRZEPISY W OBRĘBIE TEGO

POSTĘPOWANIA MAJĄ NA CELU ABY:

 1. SPRAWCA POSTĘPOWANIA

ZOSTAŁ WYKRYTY I POCIĄGNIĘTY

DO ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ,

A OSOBA NIEWINNA NIE PONIOSŁA

TEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI.

 2. PODSTAWĘ WSZELKICH

ROZSTRZYGNIĘĆ STANOWIŁY

USTALENIA FAKTYCZNE

ODPOWIADAJĄCE PRAWDZIE.

PRZEPISY W OBRĘBIE TEGO

POSTĘPOWANIA MAJĄ NA CELU

ABY :

 3. TRAFNIE ZASTOSOWAĆ ŚRODKI

PRZEWIDZIANE W PRAWIE KARNYM.

 4. UJAWNIĆ OKOLICZNOŚCI

SPRZYJAJĄCE POPEŁNIENIU
PRZESTĘPSTWA.

 5. ZWALCZAĆ PRZESTĘPSTWA I

ZAPOBIEGAĆ IM.

 6. UMACNIAĆ POSZANOWANIE ZASADY

WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO.

POSTĘPOWANIE KARNE

 ZGODNIE Z K.P.K. KAŻDY KTO DOWIEDZIAŁ

SIĘ O POPEŁNIENIU PRZESTĘPSTWA

ŚCIGANEGO Z URZĘDU MA OBOWIĄZEK

ZAWIADOMIĆ O TYM PROKURATORA LUB

POLICJĘ.

 PODOBNA OBOWIĄZEK SPOCZYWA RÓWNIEŻ

NA INSTYTUCJACH PAŃSTWOWYCH.

 ISTNIEJE TEŻ OBOWIĄZEK ZABEZPIECZENIA

DOWODÓW, NIEDOPUSZCZENIE DO ICH

ZNISZCZENIA LUB ZATARCIA ŚLADÓW

PRZESTĘPSTWA).

POSTĘPOWANIE

KARNE -

AKT OSKARŻENIA

 Z

oskarżenia prywatnego powinien zawierać:

 1. miejscowość i datę.
2. Oznaczenie sądu, (Sad Rejonowy, Wydział Karny,
 adres wg właściwości miejscowej, ogólnej sprawcy

czynu).

 3. oznaczenie stron, tj:
 3a nazwisko, imię i adres powoda tj.

(pokrzywdzonego).

 3b. nazwisko, imię i adres podejrzanego (obwiniony)

pod warunkiem, że wiemy lub podejrzewamy

sprawcę.

POSTĘPOWANIE KARNE -

AKT OSKARŻENIA C.D.

 4.oznaczenie rodzaju pisma (2/2009)
 5. nazwę wniosku (AKT OSKARŻENIA)
 6. dokładne określenie zarzucanego czynu

ze wskazaniem miejsca, czasu i sposobu

jego popełnienia.

 7. uzasadnienie wraz z dowodami na

poparcie przytoczonych okoliczności,

 8. ewentualne załączniki. (akt oskarżenia

przesyłam w trzech kopiach na adres Sądu)

 9. podpis pokrzywdzonego.

POSTĘPOWANIE KARNE

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

DOCHODZENIE
 POSTANOWIENIE O WSZCZĘCIU

WYDAJE POLICJA

ŚLEDZTWO
 BIEG SPRAWIE NADAJE

PROKURATOR

POSTĘPOWANIE KARNE

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

DOCHODZENIE

 1. WPROWADZENIE W OBIEG MIĘSA

WARUNKOWO ZDATNEGO DO SPOŻYCIA

JAKO PEŁNOWARTOŚCIOWEGO.

 2. NIEDOPEŁNIENIE OBOWIĄZKU BADANIA

MIĘSA W KIERUNKU WŁOŚNI.

 3. DOPUSZCZENIE DO SPRZEDAŻY JAJ Z

DODATNIM WYNIKIEM BAKTERIOLOGICZNYM

W KIERUNKU SALMONELOZY.

POSTĘPOWANIE KARNE

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

 ROZSZERZENIE, LUB UDAREMNIENIE

TŁUMIENIA CHORÓB ZAKAŹNYCH I
ZARAŹLIWYCH ZWIERZĄT.

 DOMIĘŚNIOWE PODANIE GLUCALVETU
I TYM SAMYM SPOWODOWANIE

MASOWYCH UPADKÓW TRZODY
CHLEWNEJ.

(LEK TEN NALEŻY STOSOWAĆ DOŻYLNIE).

POSTĘPOWANIE KARNE

PRZYMUS ADWOKACKI

 OSKARŻONY WYSTĘPUJE PRZED SĄDEM

OKRĘGOWYM.

 OSKARŻONY JEST GŁUCHY, NIEMY LUB

NIEWIDOMY.

 W PRZYPADKU UZASADNIONEJ WĄTPLIWOŚCI

CO DO POCZYTALNOŚCI OSKARŻONEGO.

POSTĘPOWANIE KARNE PRZED

SĄDEM

ZASADY OGÓLNE

1. JAWNOŚĆ ROZPRAWY SĄDOWEJ.
2. KONTRADYKTORYJNOŚC.
3. JEŻELI JEDNA ZE STRON ZABIERA

GŁOS, PRAWO GŁOSU PRZYSŁUGUJE
DRUGIEJ STRONIE.

POSTĘPOWANIE KARNE PRZED

SĄDEM

ZASADY OGÓLNE

 OBROŃCY OSKARŻONEGO I OSKARŻONEMU

PRZYSŁUGUJE GŁOS OSTATNI.

 GDY SĄD WCHODZI NA SALĘ LUB JĄ

OPUSZCZA WSZYSCY WSTAJĄ.

 WSTAJE KAŻDA OSOBA, DO KTÓREJ SĄD SIĘ

ZWRACA LUB KTÓRA DO SĄDU PRZEMAWIA.

(OD TEGO OBOWIĄZKU MOŻE ZWOLNIĆ

DANĄ OSOBĘ PRZEWODNICZĄCY SĄDU)

POSTĘPOWANIE KARNE

ROZPRAWA GŁÓWNA

 WYWOŁANIE STRON
 SPRAWDZENIE LISTY OBECNOŚCI
 ODCZYTANIE AKTU OSKARŻENIA
 WYSŁUCHANIE OSKARŻONEGO
 POSTĘPOWANIE DOWODOWE
 ZAMKNIĘCIE PRZEWODU SĄDOWEGO
 PRZEMAWIANIA STRON

POSTĘPOWANIE KARNE

ROZPRAWA GŁÓWNA

OSKARŻYCIELA PUBLICZNEGO
OSKARŻYCIELA POSIŁKOWEGO
OSKARŻYCIELA PRYWATNEGO
OBROŃCY OSKARŻONEGO
OSKARŻONEGO
 NARADA SĄDU
 PUBLICZNE OGŁOSZENIE WYROKU
 PODANIE USTNIE NAJWAŻNIEJSZYCH

POWODÓW WYROKU.

PRAWO KARNE

FORMY WINY

UMYŚLNA
 TREŚCIĄ WINY UMYŚLNEJ JEST ZAMIAR

POPEŁNIENIA CZYNU ZABRONIONEGO,
KTÓRY WYSTĘPUJE W DWÓCH
FORMACH:

 ZAMIARU BEZPOŚREDNIEGO.
ZAMIARU EWENTUALNEGO.

PRAWO KARNE

FORMY WINY

 1. ZAMIAR BEZPOŚREDNI (DOLUS

DIRECTUS)

 POLEGA NA TYM, ŻE SPRAWCA CHCE

POPEŁNIĆ CZYN ZABRONIONY.

 Zamiar popełnienia czynu

zabronionego jest aktem woli, którego

istnienie uwarunkowane jest

świadomością, ponieważ nie sposób

sobie wyobrazić aktu woli bez

świadomości tego, czego dotyczy.

ZAMIAR BEZPOŚREDNI

(DOLUS DIRECTUS)

 Zamiar popełnienia czynu

zabronionego w postaci „chcenia
„ nie należy mylić z pragnieniem
jego popełnienia (akt uczucia),
ani uzależnić od określonej
motywacji (np. chęć zemsty,
osiągniecie korzyści majątkowej).

ZAMIAR BEZPOŚREDNI

(DOLUS DIRECTUS)

 Zamiar bezpośredni zachodzi

niezależnie od pobudek i motywów

działania, byleby tylko sprawca

przejawił akt woli w postaci chęci

popełnienia czynu zabronionego.

 (NP. SPRAWCA PO LICZNYCH

WAHANIACH, DECYDUJE SIĘ, A WIĘC

CHCE ZABIĆ ŚWIADKA SWEGO

PRZESTĘPSTWA, CHOĆ WCALE TEGO

NIE PRAGNIE).

ZAMIAR BEZPOŚREDNI

(DOLUS DIRECTUS)

 W odniesieniu do niektórych typów przestępstw

ustawa wprowadza dodatkowe znamię

nastawienia psychicznego sprawcy najczęściej

dotyczące celu działania.

 Np. Zabór cudzego mienia ruchomego w celu

przywłaszczenia,

 Np. Ukrywanie rzeczy pochodzącej z

przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści

majątkowej.

 Np. Publiczne lżenie, wyszydzanie lub poniżanie

osób z powodu przynależności narodowej,

etnicznej czy rasowej).

ZAMIAR EWENTUALNY

(DOLUS EVENTUALIS)

 POLEGA NA TYM, ŻE SPRAWCA

WPRAWDZIE NIE CHCE
POPEŁNIĆ CZYNU
ZABRONIONEGO, ALE
PRZEWIDUJE REALNĄ
MOŻLIWOŚĆ JEGO POPEŁNIENIA
I NA NIĄ SIĘ GODZI.

ZAMIAR EWENTUALNY

(DOLUS EVENTUALIS)

 Godzenie się dotyczy „ubocznego„ skutku

w stosunku do do podstawowego celu

działania, przy czym wyobrażenie sprawcy

o możliwości spowodowania skutku, z

którym się liczy, nie powstrzymuje go od

działania.

 (zdaniem Woltera jest to obojętność wobec

możliwości przestępstwa).

 Np. Pozostawienie ciężko pobitej ofiary,

bez najmniejszej próby udzielenia pomocy,

to znaczy godzenie się na jego smierć.

ZAMIAR EWENTUALNY

(DOLUS EVENTUALIS)

 Proces godzenia się może wystąpić zarówno w

stosunku do następstw czynu przestępnego.

 Np. Sprawca chcąc obezwładnić ofiarę w celu

dokonania rabunku uderza ją cegłą w głowę,

godząc się z możliwością jej zabicia czy

spowodowania ciężkich obrażeń ciała.

 Jak i samej możliwości zrealizowania znamion

przestępstwa podjętym czynem.

 Np. Sprawca przypuszcza, że rzecz którą

nabywa, może pochodzić z przestępstwa i

godzi się z tą możliwością.

WINA NIEUMYŚLNA



1. LEKKOMYŚLNOŚĆ (LUXURIA

)



SPRAWCA UŚWIADAMIA SOBIE MOŻLIWOŚĆ
POPEŁNIENIA CZYNU ZABRONIONEGO, LECZ
BEZPODSTAWNIE PRZYPUSZCZA, ŻE TEGO
UNIKNIE.



JEST TO POSTAĆ ŚWIADOMEJ WINY NIEUMYŚLNEJ,



SPRAWCA BOWIEM PRZEWIDUJE MOŻLIWOŚĆ
POPEŁNIENIA CZYNU ZABRONIONEGO ANI NIE
CHCE, ANI NIE GODZI SIĘ Z JEGO POPEŁNIENIEM,
PRZECIWNIE PRZYPUSZCZA, ŻE GO UNIKNIE.

WINA NIEUMYŚLNA

 Zarzut stawiamy sprawcy z tego powodu, że

jego przypuszczenie było bezpodstawne.

 Bezpodstawność przypuszczenia należy wiązać z

brakiem ostrożności lub staranności w działaniu,

jaka obowiązywała sprawcę w danej sytuacji.

 Miara tego obowiązku jest obiektywna i

wypływa z wiedzy lub doświadczenia życiowego.

 NP. Pielęgniarka, która przed zaaplikowaniem

pacjentowi antybiotyku powinna przeprowadzić

próbę uczuleniową, obciąża zarzut, gdy

tłumaczy się tym, iż przypuszczała, że reakcja

uczuleniowa nie wystąpi.

WINA NIEUMYŚLNA

 NIEDBALSTWO (NEGLIGENTIA)
RÓŻNI SIĘ OD INNYCH FORM WINY BRAKIEM

ŚWIADOMOŚCI SPRAWCY CO DO
MOŻLIWOŚCI POPEŁNIENIA CZYNU
ZABRONIONEGO.

ZARZUT SPOTYKA SPRAWCĘ Z TEGO

POWODU, ŻE MOŻLIWOŚĆ POPEŁNIENIA
CZYNU ZABRONIONEGO POWINIEN I MÓGŁ
PRZEWIDZIEĆ.

WINA NIEUMYŚLNA



Powinność przewidywania warunkuje

przypisanie winy, toteż dopiero wówczas, gdy

ona zachodzi, należy badać, czy sprawca miał

taką możliwość.



Powinność przewidywania ma charakter

obiektywny, a konkretyzują ją okoliczności

dotyczące zakresu obowiązków na danym

stanowisku, charakteru wykonywanej funkcji

(np. lekarza, kierowcy itp.), czy też po prostu -

zaistniała sytuacja.



(Np. Organizator imprezy widowiskowej ma

obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa

widowni).

WINA NIEUMYŚLNA

 Możność przewidywania natomiast oceniana musi być

indywidualnie, w zależności od poziomu

wiedzy, inteligencji i cech osobowości.

 Np. Mechanik który zaniedbał sprawdzić sprawność

techniczną samochodu poddanego przeglądowi lub

wymianie istotnych części, ponosi winę za zaistniały z

tego powodu wypadek.

 Np. Lekarz, który zaaplikował pacjentowi lek

stosowany w prawdzie w leczeniu danej choroby, ale z

wykluczeniem określonych przypadków, ponosi winę.

 Np. Rzucenie niedopałka papierosa na rozlaną w

garażu etylinę, co spowodowało pożar.

POSTĘPOWANIE KARNE

WYROK

 (ORZECZENIE-ARBITRIUM)
 WYROK Z UZASADNIENIEM DORĘCZA SIĘ TYLKO

TEMU KTO ZŁOŻYŁ ODPOWIEDNI WNIOSEK W TEJ

SPRAWIE.

 WNIOSEK O SPORZĄDZENIE NA PIŚMIE

UZASADNIENIA WYROKU POWINIEN BYĆ ZŁOŻONY

W TERMINIE 7 DNI OD DATY JEGO OGŁOSZENIA.

 UZASADNIENIE WYROKU POWINNO BYĆ NAPISANE

W CIĄGU 7 DNI OD DATY ZŁOŻENIA WNIOSKU.

POSTĘPOWANIE KARNE

WYROK

 (ORZECZENIE-ARBITRIUM)
 W SPRAWACH ZAWIŁYCH PREZES SĄDU TERMIN

TEN MÓZE PRZEDŁUŻYĆ NA CZAS OKREŚLONY.

 STRONOM PRZYSŁUGUJE TERMIN WNIESIENIA

REWIZJI DO WYŻSZEJ INSTANCJI.

 TERMIN TEN WYNOSI 14 DNI I BIEGNIE DLA

KAŻDEGO UPRAWNIONEGO OD DATY
DORĘCZENIA MU WYROKU Z UZASADNIENIEM.

KARY ZASADNICZE

 1. PROBLEM KARY ŚMIERCI
 UZASADNIENIE KARY ŚMIERCI WIĄŻE SIĘ Z ZASADĄ

ODWETU (IUS TALIONIS), A TAKŻE Z PRZEKONANIEM
O ODSTRASZAJĄCEJ FUNKCJI TEJ KARY

USTAWA Z 12.07.1995 R.
 O ZMIANIE KODEKSU KARNEGO WPROWADZIŁA

FORMALNE MORATORIUM ZAWIESZAJĄC WYKONANIE
KARY ŚMIERCI NA OKRES 5 LAT (ART.5) CO NIE
OZNACZA JEDNAK UCHYLENIA TEJ KARY Z KATALOGU
KAR.

KARY ZASADNICZE

2. KARA POZBAWIENIA WOLNOŚCI.

WYMIAR KARY
1. OD 1 MIESIĄCA DO 15 LAT
2. KARA 25 LAT POZBAWIENIA WOLNOŚCI
3. KARA DOŻYWOTNIEGO POZBAWIENIA

WOLNOŚCI

KARY ZASADNICZE

3. KARA OGRANICZENIA WOLNOŚCI.
 WYMIERZANA JEST W GRANICACH OD 3 MIESIĘCY

DO 2 LAT

 POLEGA NA OGRANICZENIU WOLNOŚCI W POSTACI

ZAKAZU MIEJSCA STAŁEGO POBYTU BEZ ZGODY
SĄDU,

 POZBAWIENIA PRAWA SPRAWOWANIA FUNKCJI W

ORGANIZACJACH SPOŁECZNYCH,

 OBOWIĄZKU WYKONYWANIA PRACY NAKAZANEJ

PRZEZ SĄD.

KARY ZASADNICZE

4. KARA GRZYWNY.
 GRZYWNA JEST WSPOŁCZEŚNIE

KARĄ DOMINUJĄCĄ.

KARY DODATKOWE



1. POZBAWIENIE PRAW PUBLICZNYCH



2. POZBAWIENIE PRAW

RODZICIELSKIECH LUB OPIEKUŃCZYCH



3. ZAKAZ ZAJMOWANIA STANOWISK,

WYKONYWANIA ZAWODU LUB OKREŚLONEJ

DZIAŁALNOŚCI



4. ZAKAZ PROWADZENIA POJAZDÓW



5. PRZEPADEK PRZEDMIOTÓW PRZESTĘPSTWA



6. NAPRAWIENIE SZKODY I NAWIĄZKA.