Nanomedycyna
Nanomedycyna
Jest to dziedzina, która zajmuje się
diagnozowaniem, naprawą, konstrukcją
(rozbudowa systemu obronnego) i analizą
ludzkiego organizmu na poziomie
molekularnym przy zastosowaniu
nanorobotów i nanostruktur (Robert A.
Freitas).
Sztuczne komórki –nanoroboty
fantazja czy niedaleka przyszłość?
• Respirocyty - sztuczne erytrocyty,
czyli komórki krwi odpowiedzialne za
transport tlenu w żywym organizmie.
• Urządzenia o wysokiej wydajności,
pracujące w sposób odwracalny,
wytwarzające we wnętrzu, ciśnienie
do 1000atm.
• Dostarczające tlen do organizmu
(R.A.Freitas, Artificial Cells,Blood Substitutes, and Immobil.Biotech.
26,1999,411-430)
Zakażenia bakteryjne
• Sztuczna komórka fagocytująca –
bakteriofag.
• Komórka wypełniona odpowiednimi
substancjami białkowymi
• Posiadająca zdolność przyłączania się
do błony otaczającej bakterie
Nanomedycyna - definicja
Nanomedycyna to jedna z dziedzin
wchodzących w skład
nanotechnologii, zajmująca się
wysoko wyspecjalizowanymi
działaniami medycznymi mającymi
na celu leczenie lub regeneracje
tkanek
Nanomedycyna obszary badań
• Analityka
• Nanowizualizacja
• Nanomateriały i nanourządzenia
• Nowe rodzaje terapii
• Systemy dozowania leków
• Normy, badania toksyczności,
związane z nanotechnologiami
stosowanymi w medycynie.
Terapia i diagnostyka przy zastosowaniu nanocząstek –
badania kliniczne
(w niektórych przypadkach niedaleka przyszłość)
Czynniki decydujące o atrakcyjności
(przydatności) nanocząstek w medycynie to;
• Rozmiar
pozwalający na swobodną
migracje przez membrany biologiczne (błona
komórkowa)
• Chemiczne właściwości powierzchni
pozwalające na jej modyfikacje w szerokim
zakresie, immobilizacja; leków, białek,
genów…
Czynniki wpływające na
właściwości biologiczne
nanocząstek
• Wysoka powierzchnia rozwinięcia
• Wysoka zdolności do modyfikacji
chemicznej (wielopoziomowe układy
z elementami nawigacyjnymi)
• Rozmiar i kształt – penetracja w
układy biologiczne pozbawiona
ograniczeń
Funkcjonalizacja
nanocząstek
• Proces polegający na modyfikacji
warstwy powierzchniowej czynnikami
chemicznymi i biologicznym
• Proces polegający na nadawaniu
nanocząstce odpowiednich
właściwości terapeutycznych lub
diagnostycznych
Rodzaje nanocząstek stosowanych w
medycynie
• Polimerowe, metaliczne, ceramiczne,
węglowe
• Płytki, cząstki kuliste, włókna
• Biodegradowalne
• Magnetyczne
Nanotechnologie w
wytwarzaniu
biomateriałów
• Nanokompozyty polimerowe
• Nanofunkcjonalizacja powierzchni
implantów (nanokompozyty warstwowe)
Dla produkcji
• Podłoży dla inżynierii tkankowej
• Nośników leków
• Biozgodnych, biofunkcyjnych implantów
(zwłaszcza dla regeneracji tkanek)
Nanomedycyna – najbliższe zastosowania kliniczne
• Nośniki leków – nanocząstki jako urządzenia
„naprowadzające”
• Nanocząstki magnetyczne - hipertermia
• Sensory
• Kropki kwantowe – zastosowania analityczne
• Nanostrukturalne implanty, podłoża dla inżynierii
tkanek, materiały dla medycyny regeneracyjnej
Nośniki leków; nanocząstki magnetyczne
(Fe
2
O
3
) jako urządzenia „naprowadzające”,
przy zastosowaniu zewnętrznego pola
magnetycznego
Terapia ogólnoustrojowa
Terapia przy zastosowaniu cząstek
magnetycznych, kierujących lek do
chorej tkanki
Sposoby wprowadzania
magnetycznych nośników
leków
do organizmu;
1. Iniekcja
2. Inhalacja
Lek
rozprowadzany
w całym
organizmie
pomaga
ale może
też szkodzić
Lek
wprowadzany
jedynie
do chorej tkanki
Nośniki leków – nanocząstki jako
urządzenia „naprowadzające”
Terapia przy zastosowaniu cząstek
magnetycznych, kierujących lek do
chorej tkanki, przy zastosowaniu
inhalacji lub iniekcji
Inhalacja
nanocząstki
Iniekcja
nanocząstki
Nowotwór
Pole
Magnetyczne
Nanometryczne cząstki magnetyczne
w terapii rakowej - hipertermia
Metoda wykorzystuje dużą wrażliwość komórek
nowotworowych na podwyższenie temperatury.
Metoda składa się z następujących etapów;
wprowadzenie bezpośrednio do chorej tkanki lub do
krwiobiegu cząstek magnetycznych a następnie
przyłożenie zmiennego pola magnetycznego o takiej
amplitudzie i częstości by spowodować grzanie się
cząstek.
• Hipertermia – parametry terapii
• Pacjent po iniekcji nanocząstek
• Pole magnetyczne ~ 100 KHz ~ 30 minut
• Temperatura 41-45
0
C
Quantum Dot
kropka kwantowa
Nanokryształy zbudowane z dwóch warstw
półprzewodnika;
nanokryształ CdSe pokryty ZnS, otoczony TOPO
(topotektanem).
„Twór” z pogranicza materii i cząstki kwantowej.
1. Wielkość strefy wzbronionej zależy do wielkości
kropki kwantowej i wraz z jej spadkiem,
rośnie
2. Zdolność adsorpcji i emisji światła o różnej
długości fali
3. Fotostabilność większa od znaczników
organicznych 100 –200x.
Kropki kwantowe
Zdolność rozkodowywania dużej liczby biomolekuł
przy użyciu kolorów i różnych ich poziomów
intensywności
Obserwacje zjawisk zachodzących w żywych
tkankach
w długich okresach czasu .
Możliwości wykrywania komórek rakowych i
śledzenia ich wędrówki
Nie stosowane do tej pory w klinice
Aktualnie - Intensywne badania nanokropek przez
fizyków, chemików, biologów
Kropki kwantowe wizualizacja in vivo
Kroki kwantowe, pokryte białkiem i PEG
(PEG obniża zdolność do aglomeracji
poprawia rozpuszczalność)
Zdolność przyłączania biologicznych
molekuł; białka, kwasy nukleinowe –
nawigacja typu, przeciwciało -antygen
Wielowymiarowa detekcja – emisja (dł. fali)
zależy od wielkości cząstki
Kontrowersje w dziedzinie ich toksyczności
Zagadnienia
• Nanocząstki w medycynie
• Co to jest hipertermia ?
• Do czego stosowane być mogą w
medycynie kropki kwantowe ?
• Nanonośniki leków