EKOSYSTEMOWA

TEORIA EWOLUCJI

Jest to teoria oparta na

paleontologicznej historii życia, która

od zawsze była łączona z kryzysami

geologicznymi.

Oparta na danych z dziedziny ekologii,

genetyki i biologii molekularnej.

Hipoteza

Podstawy:
• Podstawową siłą ewolucji jest wzajemne

działanie geosfery (kompleksowe)

• W czasie kryzysu zmiany ewolucyjne

przebiegają najbardziej gwałtownie i

intensywnie

• Poza okresami kryzysu ewolucja przebiega

bardziej spokojnie a postęp jest mniejszy

• By mogło dojść do ewolucji potrzebna jest

energia z zewnątrz.

• Teoria dryfu kontynentów jako jedna z podstaw teorii

ekosystemowej ewolucji.

Wszystkie te

założenia są

uzupełnieniem teorii

Litshokona, który jako

pierwszy uzasadnił

wpływ czynników

kosmicznych i

szybkość ruchu Ziemi

na geologiczne

procesy i na ewolucję

biomu.

KATAKLIZM

• Nieodzowny element w historii Ziemi.
• Mechanizm napędzający ewolucję

(źródło kryzysu).

Inne czynniki wpływające na

procesy geologiczne:

• Zmiana granic wodnych
• Zmiana klimatu
• Zmiana stref geologicznych
• Zmiany pola magnetycznego Ziemi

Zmiany te doprowadziły
do cykliczności w
ewolucji Ziemi i do
ewolucji biosfery.
Wszystko to jest
skorelowane z
cyklicznością Słońca.

Cykliczność Słońca

Cykliczność Słońca jest prawie

zgodna z cyklicznością kataklizmów
środowiskowych i cyklicznością
ewolucji.

Taka cykliczność wywołuje w

biosferze swego rodzaju stresy, które
stanowią źródło ewolucji.

Krasilov uważa, że

procesy geologiczne

zaczynają się w

wewnętrznej warstwie

skorupy ziemskiej, tam

potęgują swą siłę i

dopiero w zewnętrznej

warstwie litosfery ją

uwidaczniają. Wtedy

mamy do czynienia z

wybuchami wulkanów,

trzęsieniami ziemi itp.

Zmiany w biocenozie w

warunkach kryzysu

Aby taką zmianę określić trzeba znać

stabilny stan ekosystemu.

Najlepszym sposobem na

zrozumienie teorii wg Krassilova jest
prześledzenie zmian ewolucyjnych w
strefach tropikalnej i umiarkowanej
(gdzie wyraźnie zaznacza się
sezonowość).

Krassilov zauważył, że w
miarę przesuwania się na
południe pojemność
środowiska jest większa,
a tym samym
różnorodność gatunkowa
też jest większa.
Przesuwając się w
odwrotnym kierunku
(północ) różnorodność
maleje.

Wniosek:
w mirę przybliżania się
do równika
bioróżnorodność
wzrasta.

Przy chłodniejszym klimacie

biocenozy są dość nasycone przez
gatunki, a przy ciepłym klimacie
biocenozy są potencjalnie
niedosycone. Jeśli dojdzie do
ochłodzenia klimatu, w
ekosystemie rozpocznie się proces
eliminacji.

Wniosek

: im bliżej równika tym

różnorodność jest większa, większa jest
również specjalizacja gatunków,
biocenozy są bardziej złożone, a więc w
przypadku ochlodzenia klimatu istnieją
większe szanse dla ewolucji.

Klimaks

Stabilność biocenozy jest warunkowana

przez gatunki dominujące. Dobór naturalny
ma charakter stabilizujący.

W biocenozach nasyconych (chłodnych)

różnorodność biologiczna jest mała. W
takich przypadkach populacje są często w
stanie krytycznym i dla nich
charakterystyczna jest ewolucja kwantowa
(bardzo szybka).

Populacje w stanie

krytycznym

• Szybka ewolucja- ratuje przed zanikiem

populacji

• Ewolucja niekocherentna-

charakterystyczna dla niestabilnych

populacji, a także niestabilnych epok. I

to właśnie w tych epokach dochodziło do

najintensywniejszej ewolucji: powstanie

Prokariontów, wielokomórkowość,

rozmnażanie płciowe.

AROMORFOZA

Populacje stabilne

W takich populacjach postęp

ewolucyjny jest zrównoważony, a
ekosystemy są stabilne przez miliony
lat. Mamy tu do czynienia z ewolucją
kochrętną. Taką ewolucję
charakteryzuje teoria Darwina i
syntetyczna teoria ewolucji.

Sytuacje kryzysowe

• Wymieranie- uproszczenie

ekosyststemu

• Entropia- zmiana różnorodności

gatunkowej

• Brak sukcesji
• Spadek biomasy
• Najpierw wymierają formy nie

dominujące (wolne nisze ekologiczne).

• Dobór naturalny nie jest tu tak istotny

Zmiany w warunkach

kryzysu

Wolne nisze ekologiczne są

zajmowane przez nowe gatunki,
które są słabo przystosowane, aby
zapobiec eliminacji tych gatunków
zaczyna działać dobór kierunkowy i
ewolucja tych gatunków znacznie
wzrasta.

W warunkach kryzysu i niekocherentnej

ewolucji dochodzi do wielu negatywnych

zjawisk (wymieranie, brak sukcesji itd.). Są

to cechy regresu biologicznego. Jednocześnie

sytuacje te stanowią fundament progresu

biocenoz. W populacjach postawionych w

takich sytuacjach zaczynają przejawiać się

geny recesywne i dochodzi do zaistnienia

różnorodnych eksperymentów ewolucyjnych,

które doprowadzają do powstania bardzo

zaawansowanych form.

Organizmy postawione w sytuacji

kryzysowej mają większe zdolności
ewolucyjne, niż te żyjące w
warunkach stabilnych. Ewolucja w
takich sytuacjach dotyczy wszystkich
gatunków znajdujących się w
ekosystemie. Dochodzi do stworzenia
nowego ekosystemu.

PODSUMOWANIE

• Ekosystemowa teoria ewolucji

stanowi uzupełnienie teorii Darwina
oraz syntetycznej teorii ewolucji,
które na marginesie pozostawiają
zmiany ewolucyjne będące wynikiem
kryzysu.