CHIRURGICZNE

CHIRURGICZNE

LECZENIE

LECZENIE

CHORÓB

CHORÓB

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

ANATOMIA

ANATOMIA

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC



Zazwyczaj u człowieka występują

Zazwyczaj u człowieka występują

cztery gruczoły (dwa górne i dwa

cztery gruczoły (dwa górne i dwa

dolne), jednak może być ich więcej

dolne), jednak może być ich więcej



Przytarczyce górne

Przytarczyce górne

– w większości

– w większości

przypadków (80%) są położone na

przypadków (80%) są położone na

tylnej powierzchni płatów

tylnej powierzchni płatów

bocznych tarczycy, nad

bocznych tarczycy, nad

skrzyżowaniem nerwu

skrzyżowaniem nerwu

krtaniowego wstecznego z tętnicą

krtaniowego wstecznego z tętnicą

tarczową dolną

tarczową dolną

ANATOMIA

ANATOMIA

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC



Przytarczyce dolne

Przytarczyce dolne

– (w 60%) znajdują

– (w 60%) znajdują

się poniżej, do tyłu i bocznie w

się poniżej, do tyłu i bocznie w

stosunku

stosunku

do dolnego bieguna tarczycy. Często są

do dolnego bieguna tarczycy. Często są

położone poniżej dolnego bieguna

położone poniżej dolnego bieguna

tarczycy w więzadle tarczowo-

tarczycy w więzadle tarczowo-

grasiczym lub nad górnym biegunem

grasiczym lub nad górnym biegunem

grasicy

grasicy



Niezstąpione przytarczyce dolne można

Niezstąpione przytarczyce dolne można

znaleźć nad rozwidleniem tętnicy

znaleźć nad rozwidleniem tętnicy

szyjnej, inne szczególnie duże

szyjnej, inne szczególnie duże

gruczolaki mogą ulegać tzw. migracji

gruczolaki mogą ulegać tzw. migracji

mechanicznej do śródpiersia

mechanicznej do śródpiersia

przedniego (przytarczyce dolne), jak i

przedniego (przytarczyce dolne), jak i

do tylnego (przytarczyce górne)

do tylnego (przytarczyce górne)

Lokalizacja typowa

Lokalizacja typowa

Lokalizacja nietypowa

Lokalizacja nietypowa

FIZJOLOGIA

FIZJOLOGIA

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC



Przytarczyce wydzielają

Przytarczyce wydzielają

parathormon

parathormon

(PTH), który wraz z

(PTH), który wraz z

kalcytoniną

kalcytoniną

(CT),

(CT),

produkowaną przez komórki C tarczycy

produkowaną przez komórki C tarczycy

i aktywnymi metabolitami witaminy D

i aktywnymi metabolitami witaminy D

3

3

uczestniczy w regulacji gospodarki

uczestniczy w regulacji gospodarki

wapniowo-fosforanowej ustroju na

wapniowo-fosforanowej ustroju na

zasadzie sprzężenia

zasadzie sprzężenia

zwrotnego z poziomem wapnia we

zwrotnego z poziomem wapnia we

krwi.

krwi.



Hipokalcemia pobudza, a

Hipokalcemia pobudza, a

hiperkalcemia hamuje wydzielanie

hiperkalcemia hamuje wydzielanie

PTH.

PTH.

FIZJOLOGIA

FIZJOLOGIA

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC



Najsilniejszym bodźcem

Najsilniejszym bodźcem

powodującym wydzielanie

powodującym wydzielanie

kalcytoniny (CT) jest wzrost stężenia

kalcytoniny (CT) jest wzrost stężenia

wapnia

wapnia



Zasadniczą rolą CT w organizmie

Zasadniczą rolą CT w organizmie

jest obniżanie nadmiernego poziomu

jest obniżanie nadmiernego poziomu

wapnia w osoczu; drugim efektem

wapnia w osoczu; drugim efektem

działania CT jest hipofosfatemia

działania CT jest hipofosfatemia



Kalcytonina i PTH przejawiają więc

Kalcytonina i PTH przejawiają więc

fizjologiczny antagonizm

fizjologiczny antagonizm

NADCZYNNOŚĆ

NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

Nadczynność pierwotna przytarczyc

Nadczynność pierwotna przytarczyc

(pHPT) jest stanem, w którym

(pHPT) jest stanem, w którym

parathormon (PTH) wydzielany jest

parathormon (PTH) wydzielany jest

autonomicznie

autonomicznie

w ilości przekraczającej

w ilości przekraczającej

zapotrzebowanie ustroju, powodując

zapotrzebowanie ustroju, powodując

zaburzenie sprzężenia zwrotnego

zaburzenie sprzężenia zwrotnego

między poziomem wapnia

między poziomem wapnia

a PTH

a PTH

NADCZYNNOŚĆ

NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

Nadczynność wtórna przytarczyc (sHPT) jest

Nadczynność wtórna przytarczyc (sHPT) jest

wyrazem mechanizmu kompensacyjnego

wyrazem mechanizmu kompensacyjnego

w stanach, w których dochodzi do obniżenia

w stanach, w których dochodzi do obniżenia

poziomu wapnia w surowicy. Powoduje to

poziomu wapnia w surowicy. Powoduje to

nie tylko wzrost wydzielania PTH, ale

nie tylko wzrost wydzielania PTH, ale

prowadzi

prowadzi

do proliferacji i rozrostu przytarczyc.

do proliferacji i rozrostu przytarczyc.

Wtórna nadczynność przytarczyc jest

Wtórna nadczynność przytarczyc jest

procesem odwracalnym.

procesem odwracalnym.

NADCZYNNOŚĆ

NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

Nadczynność trzeciorzędowa

Nadczynność trzeciorzędowa

przytarczyc (tHPT) wyraża stan, w

przytarczyc (tHPT) wyraża stan, w

którym nawet po ustaniu (lub

którym nawet po ustaniu (lub

usunięciu) przyczyny wywołującej

usunięciu) przyczyny wywołującej

wtórną nadczynność przytarczyc

wtórną nadczynność przytarczyc

(sHPT) parathormon (PTH) jest

(sHPT) parathormon (PTH) jest

wydzielany w nadmiarze w wyniku

wydzielany w nadmiarze w wyniku

już autonomicznej czynności gruczołów

już autonomicznej czynności gruczołów

przytarczowych.

przytarczowych.

I. PIERWOTNA

I. PIERWOTNA

NADCZYNNOŚĆ

NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

Od chwili pierwszej operacji w 1925 r.

Od chwili pierwszej operacji w 1925 r.

wykonanej w Wiedniu przez Mandla

wykonanej w Wiedniu przez Mandla

pierwotna nadczynność przytarczyc (pHPT)

pierwotna nadczynność przytarczyc (pHPT)

znana była w literaturze światowej jako

znana była w literaturze światowej jako

„

„

disease of stones, bones, psychic moans,

disease of stones, bones, psychic moans,

abdominal groans,

abdominal groans,

a

a

denom´s

denom´s

”, co można

”, co można

przetłumaczyć jako „choroba kamieni, kości,

przetłumaczyć jako „choroba kamieni, kości,

psychicznych i brzusznych dolegliwości”.

psychicznych i brzusznych dolegliwości”.

Współcześnie symptomy te nie są już traktowane

Współcześnie symptomy te nie są już traktowane

jako objawy choroby, lecz jako powikłania, bowiem

jako objawy choroby, lecz jako powikłania, bowiem

pHPT rozpoznawana jest obecnie coraz częściej we

pHPT rozpoznawana jest obecnie coraz częściej we

wczesnym jeszcze bezobjawowym okresie choroby.

wczesnym jeszcze bezobjawowym okresie choroby.

PIERWOTNA NADCZYNNOŚĆ

PIERWOTNA NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC BYWA ROZPOZNAWANA:

PRZYTARCZYC BYWA ROZPOZNAWANA:



w wyniku przypadkowego wykrycia

w wyniku przypadkowego wykrycia

hiperkalcemii u chorego, u którego

hiperkalcemii u chorego, u którego

wykonano oznaczenie poziomu

wykonano oznaczenie poziomu

elektrolitów w osoczu

elektrolitów w osoczu

z innych wskazań

z innych wskazań



u chorego z powikłaniami pHTP (np.

u chorego z powikłaniami pHTP (np.

kamicy nerkowej, zmian kostnych,

kamicy nerkowej, zmian kostnych,

zapalenia trzustki), u którego poziom

zapalenia trzustki), u którego poziom

wapnia powinien być rutynowo oznaczany

wapnia powinien być rutynowo oznaczany



w wyniku badań przesiewowych i

w wyniku badań przesiewowych i

profilaktycz-nych

profilaktycz-nych

ZMIANY

ZMIANY

HISTOPATOLOGICZNE

HISTOPATOLOGICZNE

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

KTÓRE POWODUJĄ ZWIĘKSZONE

KTÓRE POWODUJĄ ZWIĘKSZONE

WYDZIELANIE PTH

WYDZIELANIE PTH

W

W

p

p

HPT

HPT



pojedynczy gruczolak

pojedynczy gruczolak



u około

u około

85%

85%

chorych

chorych



gruczolaki i pierwotny

gruczolaki i pierwotny

rozrost przytarczyc

rozrost przytarczyc



u około

u około

15%

15%

chorych

chorych



rak przytarczyc – bardzo

rak przytarczyc – bardzo

rzadko

rzadko



u około

u około

0,5-1%

0,5-1%

chorych

chorych

OBJAWY I POWIKŁANIA

OBJAWY I POWIKŁANIA

pHPT

pHPT

OBJAWY I POWIKŁANIA DOTYCZĄCE

OBJAWY I POWIKŁANIA DOTYCZĄCE

UKŁADU MOCZOWEGO:

UKŁADU MOCZOWEGO:



kamica i wapnica nerkowa

kamica i wapnica nerkowa



postępująca niewydolność

postępująca niewydolność

nerek

nerek



poliuria, nokturia z

poliuria, nokturia z

towarzyszącą polidypsją

towarzyszącą polidypsją

OBJAWY I POWIKŁANIA

OBJAWY I POWIKŁANIA

pHPT

pHPT

OBJAWY I POWIKŁANIA DOTYCZĄCE

OBJAWY I POWIKŁANIA DOTYCZĄCE

UKŁADU KOSTNEGO (WIDOCZNE W

UKŁADU KOSTNEGO (WIDOCZNE W

RTG)  

RTG)  



uogólniony zanik kostny – osteoporoza

uogólniony zanik kostny – osteoporoza



resorpcja podokostnowa

resorpcja podokostnowa



ogniskowe rozrzedzenia –

ogniskowe rozrzedzenia –

osteitis cystica

osteitis cystica



zwłóknienie –

zwłóknienie –

osteitis fibrosa

osteitis fibrosa



współistnienie powyższych objawów

współistnienie powyższych objawów

–

–

osteitis fibrosa cystica generalisata

osteitis fibrosa cystica generalisata

,

,

morbus Recklinghauseni

morbus Recklinghauseni



pseudoguzy olbrzymiokomórkowe

pseudoguzy olbrzymiokomórkowe



chorzy często skarżą się na bóle kostno-

chorzy często skarżą się na bóle kostno-

stawowe, niejednokrotnie dochodzi do

stawowe, niejednokrotnie dochodzi do

patologicznych

patologicznych

złamań odwapnionych kości

złamań odwapnionych kości

OBJAWY I POWIKŁANIA

OBJAWY I POWIKŁANIA

pHPT

pHPT

OBJAWY BRZUSZNE

OBJAWY BRZUSZNE



niespecyficzne bóle brzucha, utrata

niespecyficzne bóle brzucha, utrata

łaknienia, chudnięcie, nudności i wymioty,

łaknienia, chudnięcie, nudności i wymioty,

zaparcia,

zaparcia,

do niedrożności porażennej włącznie

do niedrożności porażennej włącznie



choroba wrzodowa, oporna na leczenie

choroba wrzodowa, oporna na leczenie

zachowawcze – PTH pobudza wydzielanie

zachowawcze – PTH pobudza wydzielanie

gastryny

gastryny



zapalenia trzustki i kamica trzustkowa,

zapalenia trzustki i kamica trzustkowa,

związana z wtrącaniem się złogów wapnia

związana z wtrącaniem się złogów wapnia

w zasadowym soku trzustkowym (mydła

w zasadowym soku trzustkowym (mydła

wapniowe)

wapniowe)

OBJAWY I POWIKŁANIA

OBJAWY I POWIKŁANIA

pHPT

pHPT

OBJAWY PSYCHO –

OBJAWY PSYCHO –

NEUROLOGICZNE

NEUROLOGICZNE



depresje

depresje



ciągłe uczucie senności

ciągłe uczucie senności



osłabienie pamięci

osłabienie pamięci



objawy psychotyczne

objawy psychotyczne



osłabienie siły mięśniowej

osłabienie siły mięśniowej

PRZEŁOM

PRZEŁOM

HIPERKALCEMICZNY

HIPERKALCEMICZNY



Groźne i stanowiące zagrożenie

Groźne i stanowiące zagrożenie

życia powikłanie

życia powikłanie



Uporczywe nudności i wymioty

Uporczywe nudności i wymioty

oraz wielomocz prowadzą do

oraz wielomocz prowadzą do

odwodnienia hipertonicznego i

odwodnienia hipertonicznego i

wstrząsu, rozwija się

wstrząsu, rozwija się

przednerkowa niewydolność nerek

przednerkowa niewydolność nerek

II. WTÓRNA

II. WTÓRNA

NADCZYNNOŚĆ

NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC



Wtórna nadczynność przytarczyc

Wtórna nadczynność przytarczyc

(osteodystrofia nerkowa) występuje

(osteodystrofia nerkowa) występuje

u chorych dializowanych przewlekle

u chorych dializowanych przewlekle

z powodu schyłkowej niewydolności

z powodu schyłkowej niewydolności

nerek

nerek



Wtórna, bo pierwotną przyczyną są

Wtórna, bo pierwotną przyczyną są

niewydolne nerki

niewydolne nerki

OBJAWY KLINICZNE

OBJAWY KLINICZNE

WTÓRNEJ

WTÓRNEJ

NADCZYNNOŚCI

NADCZYNNOŚCI



bóle kostno-stawowe

bóle kostno-stawowe



uporczywy świąd

uporczywy świąd



nużliwość mięśni

nużliwość mięśni



zerwania ścięgien

zerwania ścięgien



zapalenia okołostawowe

zapalenia okołostawowe



angiopatia

angiopatia



złamania patologiczne

złamania patologiczne



zaburzenia neurologiczne

zaburzenia neurologiczne



zaburzenia hematologiczne

zaburzenia hematologiczne

(leukopenia, trombocytopenia,

(leukopenia, trombocytopenia,

niedokrwistość)

niedokrwistość)

RADIOLOGICZNE

RADIOLOGICZNE

MOŻNA STWIERDZIĆ

MOŻNA STWIERDZIĆ



resorpcję podokostnową

resorpcję podokostnową



zrzeszotnienie (osteoporozę)

zrzeszotnienie (osteoporozę)



zwyrodnienie włóknisto-torbielowate

zwyrodnienie włóknisto-torbielowate

(

(

osteitis fibrosa cystica

osteitis fibrosa cystica

)

)



osteosklerozę, zwapnienia

osteosklerozę, zwapnienia

przerzutowe

przerzutowe



odkładanie się złogów wapniowo –

odkładanie się złogów wapniowo –

fosforanowych w tkankach miękkich)

fosforanowych w tkankach miękkich)



osteomalację

osteomalację

III. TRZECIORZĘDOWA

III. TRZECIORZĘDOWA

NADCZYNNOŚĆ

NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC

Trzeciorzędowa nadczynność

Trzeciorzędowa nadczynność

przytarczyc (tHPT) nazywana również

przytarczyc (tHPT) nazywana również

„wtórnie pierwotną nadczynnością

„wtórnie pierwotną nadczynnością

przytarczyc”, występuje u chorych

przytarczyc”, występuje u chorych

przewlekle dializowanych z powodu

przewlekle dializowanych z powodu

schyłkowej niewydolności nerek, u

schyłkowej niewydolności nerek, u

których pomimo zlikwidowania

których pomimo zlikwidowania

przyczyny sHPT prawidłowo

przyczyny sHPT prawidłowo

funkcjonującym przeszczepem nerki

funkcjonującym przeszczepem nerki

doszło do autonomicznego

doszło do autonomicznego

wydzielania PTH, podobnie jak w

wydzielania PTH, podobnie jak w

pierwotnej nadczynności przytarczyc.

pierwotnej nadczynności przytarczyc.

LECZENIE

LECZENIE

NADCZYNNOŚCI

NADCZYNNOŚCI

PRZYTARCZYC

PRZYTARCZYC



Pierwotną (pHTP), trzeciorzędową (tHPT)

Pierwotną (pHTP), trzeciorzędową (tHPT)

nadczynność oraz raka przytarczyc leczy się

nadczynność oraz raka przytarczyc leczy się

operacyjnie

operacyjnie



Wtórną (sHTP) leczy się zachowawczo stosując

Wtórną (sHTP) leczy się zachowawczo stosując

preparaty wapnia i związków wiążących fosforany,

preparaty wapnia i związków wiążących fosforany,

aktywne formy witaminy D

aktywne formy witaminy D

3

3

i jej metabolitów

i jej metabolitów

w skojarzeniu z kalcytoniną

w skojarzeniu z kalcytoniną



Uważając wtórną nadczynność przytarczyc za

Uważając wtórną nadczynność przytarczyc za

odwracalną postać nadczynności należy uznać, że

odwracalną postać nadczynności należy uznać, że

najlepszym leczeniem tych chorych jest przeszczep

najlepszym leczeniem tych chorych jest przeszczep

nerki

nerki



U chorych ze znacznym nasileniem dolegliwości

U chorych ze znacznym nasileniem dolegliwości

leczenie operacyjne wtórnej nadczynności przytarczyc

leczenie operacyjne wtórnej nadczynności przytarczyc

pozostaje leczeniem z wyboru

pozostaje leczeniem z wyboru

OPERACJE PRZYTARCZYC

OPERACJE PRZYTARCZYC

W PIERWOTNEJ

W PIERWOTNEJ

NADCZYNNOŚCI

NADCZYNNOŚCI



W przypadku gruczolaka lub

W przypadku gruczolaka lub

gruczolaków usuwa się je

gruczolaków usuwa się je



W przypadkach pierwotnego rozrostu

W przypadkach pierwotnego rozrostu

wszystkich przytarczyc wykonuje się:

wszystkich przytarczyc wykonuje się:

–

subtotalną resekcję przytarczyc (St-Ptx),

subtotalną resekcję przytarczyc (St-Ptx),

tzn. usuwa się 3 największe gruczoły i

tzn. usuwa się 3 największe gruczoły i

fragment czwartego z pozostawieniem

fragment czwartego z pozostawieniem

około 40-60 mg tkanki przytarczycy

około 40-60 mg tkanki przytarczycy

–

całkowite usunięcie przytarczyc z

całkowite usunięcie przytarczyc z

autotrans-plantacją (T-Ptx+AT)

autotrans-plantacją (T-Ptx+AT)

fragmentu przytarczycy

fragmentu przytarczycy

OPERACJE PRZYTARCZYC

OPERACJE PRZYTARCZYC

WE WTÓRNEJ

WE WTÓRNEJ

NADCZYNNOŚCI

NADCZYNNOŚCI



S

S

ubtotalna resekcja przytarczyc

ubtotalna resekcja przytarczyc

(St-Ptx)

(St-Ptx)



C

C

ałkowita resekcja przytarczyc

ałkowita resekcja przytarczyc

z jednoczasową

z jednoczasową

autotransplantacją (T-Ptx+AT)

autotransplantacją (T-Ptx+AT)

OPERACJE PRZYTARCZYC

OPERACJE PRZYTARCZYC

WE WTÓRNEJ

WE WTÓRNEJ

NADCZYNNOŚCI

NADCZYNNOŚCI

C

C

ałkowita resekcja przytarczyc z

ałkowita resekcja przytarczyc z

jednoczasową autotransplantacją (T-

jednoczasową autotransplantacją (T-

Ptx+AT) fragmentów gruczołu:

Ptx+AT) fragmentów gruczołu:

–

pod powięź mięśnia ramienno-promieniowego

pod powięź mięśnia ramienno-promieniowego

(na to przedramię, na którym nie ma tętniczo-

(na to przedramię, na którym nie ma tętniczo-

żylnej przetoki do dializ)

żylnej przetoki do dializ)

–

w obręb mięśnia mostkowo-obojczykowo-

w obręb mięśnia mostkowo-obojczykowo-

sutkowego (sposobem Alveryda)

sutkowego (sposobem Alveryda)

OPERACJE PRZYTARCZYC

OPERACJE PRZYTARCZYC

W TRZECIORZĘDOWEJ

W TRZECIORZĘDOWEJ

NADCZYNNOŚCI

NADCZYNNOŚCI

Z

Z

reguły wykonuje się St-Ptx lub T-

reguły wykonuje się St-Ptx lub T-

Ptx+At.

Ptx+At.

U niektórych chorych zabieg można

U niektórych chorych zabieg można

ograniczyć do wycięcia makroskopowo

ograniczyć do wycięcia makroskopowo

powiększonych przytarczyc, bo tylko one

powiększonych przytarczyc, bo tylko one

są odpowiedzialne za hipersekrecję PTH

są odpowiedzialne za hipersekrecję PTH

i hiperkalcemię.

i hiperkalcemię.

 

 

BANK PRZYTARCZYC

BANK PRZYTARCZYC

Wykonując St-Ptx lub T-Ptx+AT

Wykonując St-Ptx lub T-Ptx+AT

konieczne jest zabezpieczenie

konieczne jest zabezpieczenie

usuniętych przytarczyc w ciekłym

usuniętych przytarczyc w ciekłym

azocie w tzw. Banku Przytarczyc, by

azocie w tzw. Banku Przytarczyc, by

w przypadku wystąpienia

w przypadku wystąpienia

pooperacyjnej niedoczynności

pooperacyjnej niedoczynności

(pozostawiony bądź przeszczepiony

(pozostawiony bądź przeszczepiony

fragment przytarczycy nie podjął

fragment przytarczycy nie podjął

funkcji) wykonać autotransplantację.

funkcji) wykonać autotransplantację.

HISTORIA

HISTORIA



Clark (1815 r.), Steinheim (1830 r.) i Trousseau

Clark (1815 r.), Steinheim (1830 r.) i Trousseau

(1845 r.) podali pierwsze kliniczne opisy tężyczki

(1845 r.) podali pierwsze kliniczne opisy tężyczki



Sandstr

Sandstr

ö

ö

m (1880 r.) odkrył i nazwał przytarczyce

m (1880 r.) odkrył i nazwał przytarczyce



Recklinghausen (1891 r.) podał opis choroby

Recklinghausen (1891 r.) podał opis choroby

kości „

kości „

osteitis fibrosa cystica generalisata

osteitis fibrosa cystica generalisata

”

”



Askenazy (1904 r.) dostrzegł związek

Askenazy (1904 r.) dostrzegł związek

przyczynowy tej choroby z przytarczycami

przyczynowy tej choroby z przytarczycami



Erdheim (1906 r.) zauważył wpływ czynności

Erdheim (1906 r.) zauważył wpływ czynności

przytarczyc na poziom wapnia we krwi

przytarczyc na poziom wapnia we krwi

HISTORIA

HISTORIA



FELIKS MANDL (1925 r.) pierwszy wykonał udaną

FELIKS MANDL (1925 r.) pierwszy wykonał udaną

paratyreoidektomię u chorego z tzw. „chorobą

paratyreoidektomię u chorego z tzw. „chorobą

Recklinghausena”

Recklinghausena”



Albright i wsp. (1932 r.) dostrzegł związek między

Albright i wsp. (1932 r.) dostrzegł związek między

nadczynnością przytarczyc a kamicą nerkową

nadczynnością przytarczyc a kamicą nerkową



Castelman i Mallory (1937 r.) opublikowali opis trzech

Castelman i Mallory (1937 r.) opublikowali opis trzech

przypadków wtórnej, wobec niewydolności nerek,

przypadków wtórnej, wobec niewydolności nerek,

nadczynności przytarczyc

nadczynności przytarczyc



STANBURY, LUMB i NICHOLSON (1960 r.) zapoczątkowali

STANBURY, LUMB i NICHOLSON (1960 r.) zapoczątkowali

okres operacyjnego leczenia wtórnej nadczynności

okres operacyjnego leczenia wtórnej nadczynności

przytarczyc, wykonując ich subtotalną resekcję

przytarczyc, wykonując ich subtotalną resekcję



Goar (1963 r.) zaproponował określenie

Goar (1963 r.) zaproponował określenie

„trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc”

„trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc”



McPhaal (1964 r.) dokonał subtotalnej resekcji

McPhaal (1964 r.) dokonał subtotalnej resekcji

przytarczyc w trzeciorzędowej nadczynności

przytarczyc w trzeciorzędowej nadczynności

HISTORIA

HISTORIA



EISELBERG (1892 r.) opisał pierwszą

EISELBERG (1892 r.) opisał pierwszą

autotransplantację przytarczyc

autotransplantację przytarczyc



ALVERYD (1969 R.) i GEIS (1973 r.) wykonali

ALVERYD (1969 R.) i GEIS (1973 r.) wykonali

u ludzi pierwsze totalne paratyreoidektomie

u ludzi pierwsze totalne paratyreoidektomie

z jednoczasową autotransplantacją pod

z jednoczasową autotransplantacją pod

powięź mięśnia mostkowo-obojczykowo-

powięź mięśnia mostkowo-obojczykowo-

sutkowego

sutkowego



Hickey i Summan (1975 r.) udowodnili

Hickey i Summan (1975 r.) udowodnili

zdolność

zdolność

do wydzielania parathormonu przez

do wydzielania parathormonu przez

przeszczepioną tkankę

przeszczepioną tkankę

OPERACJE PRZYTARCZYC

OPERACJE PRZYTARCZYC

W POLSCE

W POLSCE



Hilarowicz (1930 r.) wykonał pierwszą

Hilarowicz (1930 r.) wykonał pierwszą

paratyreoidektomię

paratyreoidektomię



Tołłoczko (1969 r.) wykonał pierwszą

Tołłoczko (1969 r.) wykonał pierwszą

subtotalną resekcję przytarczyc

subtotalną resekcję przytarczyc



Tołłoczko (1971 r.) wykonał pierwszą

Tołłoczko (1971 r.) wykonał pierwszą

autotransplantację przytarczyc po ich

autotransplantację przytarczyc po ich

totalnej resekcji

totalnej resekcji