Przewlekłe zapalenie 

Przewlekłe zapalenie 

trzustki

trzustki

 

 

 

 

PZT

PZT



Jest 

Jest 

to ciągły proces zapalny

to ciągły proces zapalny

, 

, 

charakteryzujący się występowaniem 

charakteryzujący się występowaniem 

nieodwracalnych zmian morfologicznych 

nieodwracalnych zmian morfologicznych 

powodujących dolegliwości bólowe i trwałą 

powodujących dolegliwości bólowe i trwałą 

utratę funkcji gruczołu

utratę funkcji gruczołu



Następstwem patofizjologicznym PZT jest: 

Następstwem patofizjologicznym PZT jest: 



niewydoloność zewnątrzwydzielnicza – 

niewydoloność zewnątrzwydzielnicza – 

biegunki tłuszczowe, 

biegunki tłuszczowe, 



wewnątrzwydzielnicza trzustki - 

wewnątrzwydzielnicza trzustki - 

cukrzyca

cukrzyca

 

 

 

 

Etiologia 

Etiologia 



Nadużywanie alkoholu

Nadużywanie alkoholu

 jest 

 jest 

najczęstszą przyczyną

najczęstszą przyczyną



Inne przyczyny:

Inne przyczyny:



Mukowiscydoza

Mukowiscydoza



Ciężkie niedożywienie białkowo-

Ciężkie niedożywienie białkowo-

kaloryczne

kaloryczne



Nadczynność przytarczyc

Nadczynność przytarczyc



Niedrożność przewodu trzustkowego

Niedrożność przewodu trzustkowego



Idiopatyczne 

Idiopatyczne 

 

 

 

 

Objawy PZT

Objawy PZT



Najczęstszym objawem klinicznym jest 

Najczęstszym objawem klinicznym jest 

ból brzucha

ból brzucha



Jego etiologia nie jest dokładnie znana, 

Jego etiologia nie jest dokładnie znana, 

składa się na nią wiele czynników:

składa się na nią wiele czynników:



Nadciśnienie w przewodach trzustkowych

Nadciśnienie w przewodach trzustkowych



Naciek zapalny okołotrzustkowych włókien 

Naciek zapalny okołotrzustkowych włókien 

nerwowych

nerwowych



Niedokrwienie gruczołu

Niedokrwienie gruczołu



Utrata masy ciała

Utrata masy ciała

 

 

 

 

Diagnostyka PZT

Diagnostyka PZT



Najlepszym badaniem pozwalającym 

Najlepszym badaniem pozwalającym 

na wykrycie PZT jest TK

na wykrycie PZT jest TK



ERCP

ERCP



USG, EUS

USG, EUS

 

 

 

 

Leczenie zachowawcze 

Leczenie zachowawcze 

PZT

PZT



Ma na celu zahamowanie postępu choroby, 

Ma na celu zahamowanie postępu choroby, 

zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz 

zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz 

wyrównanie niewydolności trzustki

wyrównanie niewydolności trzustki



Dietetyczne – 

Dietetyczne – 

zakaz spoż.alkoholu

zakaz spoż.alkoholu

 

 

będącego głównym cz etiologicznym 

będącego głównym cz etiologicznym 

zapalenia i nasilającego wydzielanie zewn. 

zapalenia i nasilającego wydzielanie zewn. 

oraz przyjmowanie większej liczby posiłków 

oraz przyjmowanie większej liczby posiłków 

na dobę (5-6) ze zwiększoną zaw. 

na dobę (5-6) ze zwiększoną zaw. 

trójglicerydów, dodatkowo prowadzi się 

trójglicerydów, dodatkowo prowadzi się 

suplementację witamin A, D, E, K i B12, 

suplementację witamin A, D, E, K i B12, 

wapnia oraz mikroelementów

wapnia oraz mikroelementów

 

 

 

 

Leczenie zachowawcze 

Leczenie zachowawcze 

PZT c.d

PZT c.d



Suplementacja enzymów trzustkowych

Suplementacja enzymów trzustkowych

, zwłaszcza 

, zwłaszcza 

lipazy, a następnie trypsyny i diastazy; zespół złego 

lipazy, a następnie trypsyny i diastazy; zespół złego 

wchłania ujawnia się przy zmniejszeniu wydzielania 

wchłania ujawnia się przy zmniejszeniu wydzielania 

trzustkowewgo o ponad 60% (Pancreatyna, Kreon)

trzustkowewgo o ponad 60% (Pancreatyna, Kreon)



Leki zmniejszające wydz. kwasu solnego w żołądku

Leki zmniejszające wydz. kwasu solnego w żołądku

 

 

i zwiększające tym samym pH w świetle jelita, co 

i zwiększające tym samym pH w świetle jelita, co 

poprawia dostępność biologiczną enzymów 

poprawia dostępność biologiczną enzymów 

trzustkowych (H2 blokery i inhibitory pp)

trzustkowych (H2 blokery i inhibitory pp)



Leki cholinolityczne i spazmolityczne działające

Leki cholinolityczne i spazmolityczne działające

 

 

rozkurczowo, przydatne szczególnie przy 

rozkurczowo, przydatne szczególnie przy 

zaostrzeniach

zaostrzeniach



P-bólowe: paracetamol, metamizol, tramadol, liza 

P-bólowe: paracetamol, metamizol, tramadol, liza 

splotu trzewnego za pomocą wstrzyknięć alkoholu

splotu trzewnego za pomocą wstrzyknięć alkoholu

 

 

 

 

Wskazania do leczenia 

Wskazania do leczenia 

operacyjnego

operacyjnego



Silne bóle utrzymują się przez dłuższy 

Silne bóle utrzymują się przez dłuższy 

czas i nie ustępują po lekach p-

czas i nie ustępują po lekach p-

bólowych

bólowych



Gdy wystąpiły powikłania PZT (np. 

Gdy wystąpiły powikłania PZT (np. 

przetoka trzustkowa do otrzewnej, 

przetoka trzustkowa do otrzewnej, 

opłucnej, torbiel rzekoma, zwężenie 

opłucnej, torbiel rzekoma, zwężenie 

dróg żółciowych lub dwunastnicy)

dróg żółciowych lub dwunastnicy)



Znaczna utrata masy ciała

Znaczna utrata masy ciała



Podejrzenie nowotworu

Podejrzenie nowotworu

 

 

 

 

Leczenie chirurgiczne 

Leczenie chirurgiczne 

PZT

PZT



Wskazania występują u ok. 20% chorych, 

Wskazania występują u ok. 20% chorych, 



Zabiegi dzielą się na :

Zabiegi dzielą się na :



Odbarczające

Odbarczające

 np. operacja Puestowa, u większości łagodzi 

 np. operacja Puestowa, u większości łagodzi 

dolegliwości

dolegliwości



Resekcyjne

Resekcyjne

 op. Whipple oraz częściowa lub totalna – 

 op. Whipple oraz częściowa lub totalna – 

wskazaniami są: wąski pt nie nadający się do zespolenia z 

wskazaniami są: wąski pt nie nadający się do zespolenia z 

jelitem czczym oraz nawroty po oper. odbarczajacej;   u 80-

jelitem czczym oraz nawroty po oper. odbarczajacej;   u 80-

90% chorych stwierdza się przyrost masy ciała rzędu 10-

90% chorych stwierdza się przyrost masy ciała rzędu 10-

20% a całkowite ustąpienie dolegliwości bólowych 

20% a całkowite ustąpienie dolegliwości bólowych 

obserwuje się u ponad 60% pacjentów

obserwuje się u ponad 60% pacjentów



Endoskopowe

Endoskopowe

 –

 –

sfinkterotomia i usunięcie 

sfinkterotomia i usunięcie 

kamieni z przewodu trzustkowego lub połączona z 

kamieni z przewodu trzustkowego lub połączona z 

litotrypsją ESWL, wprowadzenie stentu

litotrypsją ESWL, wprowadzenie stentu

 

 

 

 

Rokowanie 

Rokowanie 



Złe rokowanie, gdy przyczyną jest 

Złe rokowanie, gdy przyczyną jest 

alkoholizm, a pacjent nie rezygnuje z 

alkoholizm, a pacjent nie rezygnuje z 

picia – śmiertelność 50% w ciągu 10 

picia – śmiertelność 50% w ciągu 10 

lat

lat



Rokowanie dobre, jeżeli pacjent 

Rokowanie dobre, jeżeli pacjent 

powstrzymuje się od spożywania 

powstrzymuje się od spożywania 

alkoholu i otrzymuje wystarczające 

alkoholu i otrzymuje wystarczające 

leczenie uzupełniające

leczenie uzupełniające



Zwiększone ryzyko raka trzustki

Zwiększone ryzyko raka trzustki