Równowaga

Równowaga

ekologiczna

ekologiczna

Równowaga ekologiczna

Równowaga ekologiczna

(równowaga środowiska)

(równowaga środowiska)



Stan środowiska, w którym

Stan środowiska, w którym

występuje taka zgodność w relacjach

występuje taka zgodność w relacjach

człowiek-środowisko, że intensywna

człowiek-środowisko, że intensywna

działalność człowieka służąca do

działalność człowieka służąca do

realizacji jego celów nie powoduje

realizacji jego celów nie powoduje

degradacji środowiska

degradacji środowiska

przyrodniczego i zaburzeń w jego

przyrodniczego i zaburzeń w jego

funkcjonowaniu

funkcjonowaniu

Równowaga ekologiczna

Równowaga ekologiczna



Warunkiem istnienia trwałej

Warunkiem istnienia trwałej

równowagi ekologicznej jest

równowagi ekologicznej jest

dopasowanie szybkości przemian

dopasowanie szybkości przemian

antropogenicznych do tempa

antropogenicznych do tempa

dostosowania się do nich środowiska

dostosowania się do nich środowiska



Długotrwałe zaburzenie równowagi

Długotrwałe zaburzenie równowagi

ekologicznej może doprowadzić do

ekologicznej może doprowadzić do

stanu klęski ekologicznej, czyli stanu

stanu klęski ekologicznej, czyli stanu

nieodwracalnej degradacji

nieodwracalnej degradacji

środowiska

środowiska

Etapy zagrożeń,

Etapy zagrożeń,

powodujących naruszenie

powodujących naruszenie

równowagi ekologicznej

równowagi ekologicznej



Stan tolerancji – ekosystem znosi każde obciążenie

Stan tolerancji – ekosystem znosi każde obciążenie



Stan uciążliwości – ekosystem nie jest w stanie

Stan uciążliwości – ekosystem nie jest w stanie

samodzielnie neutralizować zagrożeń, ale po ustaniu

samodzielnie neutralizować zagrożeń, ale po ustaniu

tych zagrożeń ekosystem jest w stanie samodzielnie

tych zagrożeń ekosystem jest w stanie samodzielnie

je zneutralizować

je zneutralizować



Stan zagrożeń i uszkodzeń – ekosystem nie jest w

Stan zagrożeń i uszkodzeń – ekosystem nie jest w

stanie zneutralizować skutków obciążeń zarówno w

stanie zneutralizować skutków obciążeń zarówno w

trakcie ich istnienia jak i po ich ustaniu - kryzys

trakcie ich istnienia jak i po ich ustaniu - kryzys

ekologiczny. Negatywne skutki może zneutralizować

ekologiczny. Negatywne skutki może zneutralizować

działalność człowieka

działalność człowieka



Stan nieodwracalnych zmian ekosystemu –

Stan nieodwracalnych zmian ekosystemu –

nieodwracalne zniszczenie ekosystemu;, żadne

nieodwracalne zniszczenie ekosystemu;, żadne

działania nie są w stanie zneutralizować

działania nie są w stanie zneutralizować

negatywnych skutków uszkodzeń – katastrofa

negatywnych skutków uszkodzeń – katastrofa

ekologiczna

ekologiczna

Szczyt Ziemi 1992

Szczyt Ziemi 1992



Konferencja Narodów Zjednoczonych na temat

Konferencja Narodów Zjednoczonych na temat

Środowiska i Rozwoju (ang. United Nations

Środowiska i Rozwoju (ang. United Nations

Conference on Environment and Development,

Conference on Environment and Development,

UNCED), nieformalnie określana jako Szczyt

UNCED), nieformalnie określana jako Szczyt

Ziemi 1992 (ang. Earth Summit 1992)

Ziemi 1992 (ang. Earth Summit 1992)



3-14 czerwca 1992, Rio de Janeiro, 172 rządy,

3-14 czerwca 1992, Rio de Janeiro, 172 rządy,

około 2400 osób z organizacji pozarządowych

około 2400 osób z organizacji pozarządowych



Tematy związane ze środowiskiem naturalnym

Tematy związane ze środowiskiem naturalnym

i rozwojem

i rozwojem

Definicja zrównoważonego

Definicja zrównoważonego

rozwoju

rozwoju



Prawo ochrony środowiska – art. 3:

Prawo ochrony środowiska – art. 3:

„… rozwój społeczno-gospodarczy, w którym

„… rozwój społeczno-gospodarczy, w którym

następuje proces integrowania działań

następuje proces integrowania działań

politycznych, gospodarczych i społecznych, z

politycznych, gospodarczych i społecznych, z

zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz

zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz

trwałości podstawowych procesów

trwałości podstawowych procesów

przyrodniczych, w celu zagwarantowania

przyrodniczych, w celu zagwarantowania

możliwości zaspokajania podstawowych

możliwości zaspokajania podstawowych

potrzeb poszczególnych społeczności lub

potrzeb poszczególnych społeczności lub

obywateli zarówno współczesnego pokolenia,

obywateli zarówno współczesnego pokolenia,

jak i przyszłych pokoleń”

jak i przyszłych pokoleń”

Definicja zrównoważonego

Definicja zrównoważonego

rozwoju

rozwoju



Zrównoważony rozwój zwany także

Zrównoważony rozwój zwany także

ekorozwojem „… jest tam, gdzie ludzie

ekorozwojem „… jest tam, gdzie ludzie

przewidują ograniczenia, związane ze

przewidują ograniczenia, związane ze

skończonością Planety i niezależnym od

skończonością Planety i niezależnym od

człowieka rytmem przyrody (...). Jest to strategia

człowieka rytmem przyrody (...). Jest to strategia

osiągania godnego życia w ramach tego, co jest

osiągania godnego życia w ramach tego, co jest

fizycznie i biologicznie możliwe. Gwarantuje ona

fizycznie i biologicznie możliwe. Gwarantuje ona

zaspokajanie podstawowych potrzeb obecnego

zaspokajanie podstawowych potrzeb obecnego

i przyszłych pokoleń zachowując jednocześnie

i przyszłych pokoleń zachowując jednocześnie

trwałość funkcjonowania środowiska

trwałość funkcjonowania środowiska

przyrodniczego oraz naturalną różnorodność,

przyrodniczego oraz naturalną różnorodność,

zarówno gatunków jak

zarówno gatunków jak

i ekosystemów”

i ekosystemów”

Raport Polskich ruchów ekologicznych "Ekorozwój w Polsce" przygotowany
na Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro w czerwcu 1992 - wydany przez Instytut na rzecz Ekorozwoju

Wdrażanie zasad

Wdrażanie zasad

zrównoważonego rozwoju

zrównoważonego rozwoju



Poszczególne kraje próbują wdrażać

Poszczególne kraje próbują wdrażać

zasady zrównoważonego rozwoju od

zasady zrównoważonego rozwoju od

szczytu w Rio de Janeiro w 1992 r.

szczytu w Rio de Janeiro w 1992 r.



Reguły te zapisano w dokumencie

Reguły te zapisano w dokumencie

zwanym „Agendą 21”

zwanym „Agendą 21”

Agenda 21

Agenda 21



Program dotyczący zrównoważonego

Program dotyczący zrównoważonego

rozwoju ludzkości i ochrony zasobów

rozwoju ludzkości i ochrony zasobów

środowiska naturalnego

środowiska naturalnego



Przewiduje działania na poziomie

Przewiduje działania na poziomie

globalnym, narodowym i lokalnym

globalnym, narodowym i lokalnym

prowadzone w celu koordynacji wysiłków w

prowadzone w celu koordynacji wysiłków w

rozwiązywaniu problemów światowej

rozwiązywaniu problemów światowej

ekologii i polityki rozwoju

ekologii i polityki rozwoju



Realizuje go ponad 170 krajów (w tym

Realizuje go ponad 170 krajów (w tym

Polska), dotyczy wszystkich dziedzin życia,

Polska), dotyczy wszystkich dziedzin życia,

w których człowiek oddziałuje na

w których człowiek oddziałuje na

środowisko

środowisko

Wdrażanie zasad

Wdrażanie zasad

zrównoważonego rozwoju

zrównoważonego rozwoju



W 2002 roku dokonano

W 2002 roku dokonano

podsumowania wdrażania zasad

podsumowania wdrażania zasad

zrównoważonego rozwoju – „szczyt

zrównoważonego rozwoju – „szczyt

Ziemi” w Johannesburgu

Ziemi” w Johannesburgu



Ponieważ okazało się, że postępy są

Ponieważ okazało się, że postępy są

mniejsze, niż się spodziewano,

mniejsze, niż się spodziewano,

konieczne stały się dodatkowe

konieczne stały się dodatkowe

działania zmierzające do podniesienia

działania zmierzające do podniesienia

stanu świadomości społecznej

stanu świadomości społecznej

i poszerzenia niezbędnej wiedzy

i poszerzenia niezbędnej wiedzy

Wdrażanie zasad

Wdrażanie zasad

zrównoważonego rozwoju

zrównoważonego rozwoju



W grudniu 2002 roku Zgromadzenie

W grudniu 2002 roku Zgromadzenie

Ogólne ONZ przyjęło rezolucję

Ogólne ONZ przyjęło rezolucję

ustanawiającą międzynarodową

ustanawiającą międzynarodową

„Dekadę Edukacji na Rzecz

„Dekadę Edukacji na Rzecz

Zrównoważonego Rozwoju” (2005-

Zrównoważonego Rozwoju” (2005-

2014

2014

)

)



Została ona uroczyście ogłoszona 1

Została ona uroczyście ogłoszona 1

marca 2005 roku przez dyrektora

marca 2005 roku przez dyrektora

generalnego UNESCO – specjalnej

generalnego UNESCO – specjalnej

agendy ONZ ds. oświaty, nauki i kultury

agendy ONZ ds. oświaty, nauki i kultury

Zasady zrównoważonego

Zasady zrównoważonego

rozwoju

rozwoju



Zachowanie możliwości odtwarzania

Zachowanie możliwości odtwarzania

się zasobów odnawialnych

się zasobów odnawialnych



Efektywne użytkowanie zasobów

Efektywne użytkowanie zasobów

nieodnawialnych i dążenie do ich

nieodnawialnych i dążenie do ich

zastępowania substytutami,

zastępowania substytutami,



Stopniowe eliminowanie z procesów

Stopniowe eliminowanie z procesów

gospodarczych oraz z innych

gospodarczych oraz z innych

zastosowań substancji

zastosowań substancji

niebezpiecznych i toksycznych

niebezpiecznych i toksycznych

Zasady zrównoważonego

Zasady zrównoważonego

rozwoju

rozwoju



Ograniczanie uciążliwości dla środowiska

Ograniczanie uciążliwości dla środowiska

i nie przekraczanie granic wyznaczonych

i nie przekraczanie granic wyznaczonych

jego odpornością

jego odpornością



Stała ochrona i odtwarzanie, jeżeli istnieje

Stała ochrona i odtwarzanie, jeżeli istnieje

taka możliwość, różnorodności biologicznej

taka możliwość, różnorodności biologicznej

na czterech poziomach: krajobrazowym,

na czterech poziomach: krajobrazowym,

ekosystemowym, gatunkowym i genowym

ekosystemowym, gatunkowym i genowym



Tworzenie podmiotom gospodarczym

Tworzenie podmiotom gospodarczym

warunków do uczciwej konkurencji w

warunków do uczciwej konkurencji w

dostępie do ograniczonych zasobów i

dostępie do ograniczonych zasobów i

możliwości odprowadzania zanieczyszczeń

możliwości odprowadzania zanieczyszczeń

Zasady zrównoważonego

Zasady zrównoważonego

rozwoju

rozwoju



Uspołecznienie procesów

Uspołecznienie procesów

podejmowania decyzji dotyczących

podejmowania decyzji dotyczących

zwłaszcza lokalnego środowiska

zwłaszcza lokalnego środowiska



Dążenie do zapewnienia poczucia

Dążenie do zapewnienia poczucia

bezpieczeństwa ekologicznego

bezpieczeństwa ekologicznego

jednostkom ludzkim, rozumianego jako

jednostkom ludzkim, rozumianego jako

tworzenie warunków sprzyjających

tworzenie warunków sprzyjających

zdrowiu fizycznemu, psychicznemu i

zdrowiu fizycznemu, psychicznemu i

społecznemu (tworzenie i

społecznemu (tworzenie i

kultywowanie więzi lokalnych)

kultywowanie więzi lokalnych)

Rozwój niezrównoważony i

Rozwój niezrównoważony i

zrównoważony

zrównoważony

na przykładzie transportu

na przykładzie transportu



Brak myślenia o

Brak myślenia o

kształtowaniu potrzeb

kształtowaniu potrzeb



Dominacja samochodu

Dominacja samochodu



Ograniczanie roli kolei

Ograniczanie roli kolei



Niedostrzeganie pieszych i

Niedostrzeganie pieszych i

rowerzystów

rowerzystów



Promocja konsumpcji

Promocja konsumpcji

indywidualnej, duże zużycie

indywidualnej, duże zużycie

zasobów, groźne

zasobów, groźne

zanieczyszczenia w tym

zanieczyszczenia w tym

globalne, fragmentacja

globalne, fragmentacja

przyrody, większe

przyrody, większe

zagrożenie życia i zdrowia

zagrożenie życia i zdrowia

ludzi, strata czasu w

ludzi, strata czasu w

korkach, przenoszenie

korkach, przenoszenie

kosztów na innych, w tym

kosztów na innych, w tym

przyszłe pokolenia

przyszłe pokolenia



Ograniczanie potrzeb w miarę

Ograniczanie potrzeb w miarę

możliwości

możliwości



Dominacja transportu

Dominacja transportu

publicznego

publicznego



Wysoka ranga transportu

Wysoka ranga transportu

kolejowego

kolejowego



Równoprawność dla pieszych

Równoprawność dla pieszych

i rowerzystów

i rowerzystów



Promocja konsumpcji

Promocja konsumpcji

zbiorowej, mniejsze zużycie

zbiorowej, mniejsze zużycie

zasobów i mniejsza ilość

zasobów i mniejsza ilość

zanieczyszczeń, szansa na

zanieczyszczeń, szansa na

mniejsze rozczłonkowanie

mniejsze rozczłonkowanie

cennych przyrodniczo

cennych przyrodniczo

terenów, zdrowsze warunki

terenów, zdrowsze warunki

do życia ludzi, mniej korków,

do życia ludzi, mniej korków,

ponoszenie pełnych kosztów

ponoszenie pełnych kosztów

przez tych, którzy korzystają

przez tych, którzy korzystają

z transportu

z transportu

niezrównoważony

niezrównoważony

zrównoważony

zrównoważony

Czynniki wymuszające

Czynniki wymuszające

zrównoważony rozwój

zrównoważony rozwój



Wzrastająca gęstość zaludnienia



Koncentracja ludności w rejonach
zurbanizowanych



Wzrastająca ilość zużywanych zasobów per
capita



Zbyt wielkie zużycie surowców odnawialnych



Wyczerpywanie się zasobów surowców
nieodnawialnych



Degradacja środowiska naturalnego



Wzrastające dysproporcje w poziomie życia

Co każdy z nas

Co każdy z nas

może zrobić dla

może zrobić dla

środowiska?*

środowiska?*

*Podgórska J., Polityka, 35, 1 września 2007

Ociepl swój dom – im mniej

Ociepl swój dom – im mniej

energii, tym mniej emisji

energii, tym mniej emisji



Problem: stare polskie domy są 5-6-

Problem: stare polskie domy są 5-6-

krotnie bardziej energochłonne niż

krotnie bardziej energochłonne niż

średnia europejska

średnia europejska



Przyszłość:

Przyszłość:



Od 2009 r. – ekoetykieta określająca

Od 2009 r. – ekoetykieta określająca

zużycie energii przez budynek

zużycie energii przez budynek



Domy pasywne – ograniczają zużycie

Domy pasywne – ograniczają zużycie

energii do minimum (izolacja, pompoy

energii do minimum (izolacja, pompoy

cieplne, panele słoneczne, wymienniki

cieplne, panele słoneczne, wymienniki

ciepła w wentylacji)

ciepła w wentylacji)

*Podgórska J., Polityka, 35, 1 września 2007

Wymień żarówki na

Wymień żarówki na

energooszczędne

energooszczędne



Zużywają 4-krotnie mniej energii i

Zużywają 4-krotnie mniej energii i

działają 8 razy dłużej

działają 8 razy dłużej



Całkowita wymiana tradycyjnych

Całkowita wymiana tradycyjnych

żarówek na nowoczesne w UE

żarówek na nowoczesne w UE



ograniczy roczną emisję CO

ograniczy roczną emisję CO

2

2

o 20 mln

o 20 mln

ton

ton



zaoszczędzona energia = roczna

zaoszczędzona energia = roczna

produkcja 25 średnich elektrowni

produkcja 25 średnich elektrowni

*Podgórska J., Polityka, 35, 1 września 2007

Kupuj sprzęt z literką A

Kupuj sprzęt z literką A



Zgodnie z unijnym prawem,

Zgodnie z unijnym prawem,

wszystkie sprzedawane sprzęty AGD

wszystkie sprzedawane sprzęty AGD

i źródła światła muszą mieć etykietę

i źródła światła muszą mieć etykietę

energetyczną

energetyczną



Są to paski w kolorach od

Są to paski w kolorach od

czerwonego do zielonego, oznaczone

czerwonego do zielonego, oznaczone

literami od A do G

literami od A do G



Czerwony G oznacza sprzęt

Czerwony G oznacza sprzęt

najbardziej energochłonny, zielony A

najbardziej energochłonny, zielony A

– najbardziej efektywny

– najbardziej efektywny



Oznaczona znakiem A++ lodówka

Oznaczona znakiem A++ lodówka

może zużywać nawet 4-krotnie mniej

może zużywać nawet 4-krotnie mniej

prądu niż zwykła

prądu niż zwykła

Wyłączaj komputer

Wyłączaj komputer



Pracujące w trybie

Pracujące w trybie

stand by

stand by

komputery, telewizory czy

komputery, telewizory czy

nagrywarki mogą pochłaniać

nagrywarki mogą pochłaniać

nawet 80% zużywanego w

nawet 80% zużywanego w

domu prądu

domu prądu



Wg wyliczeń organizacji

Wg wyliczeń organizacji

ekologicznej WWF Polska,

ekologicznej WWF Polska,

wyłączenie połowy urządzeń

wyłączenie połowy urządzeń

pracujących w trybie czuwania

pracujących w trybie czuwania

pozwoliłoby zaoszczędzić

pozwoliłoby zaoszczędzić

prawie 300 mln zł

prawie 300 mln zł

Ogranicz chemię przy

Ogranicz chemię przy

porządkach

porządkach



Dom nie musi, a nawet nie powinien

Dom nie musi, a nawet nie powinien

być sterylny

być sterylny



Wiele rzeczy wystarczy umyć w ciepłej

Wiele rzeczy wystarczy umyć w ciepłej

wodzie

wodzie



W Holandii używa się do zmywania

W Holandii używa się do zmywania

tłustych rzeczy soku z cytryny

tłustych rzeczy soku z cytryny



Kupując pralkę czy zmywarkę, warto

Kupując pralkę czy zmywarkę, warto

zwracać uwagę na informację, ile wody

zwracać uwagę na informację, ile wody

zużywa ona na cykl i włączać ją należy

zużywa ona na cykl i włączać ją należy

wtedy, kiedy jest całkowicie wypełniona

wtedy, kiedy jest całkowicie wypełniona

Zakręć krany

Zakręć krany



Napraw cieknące krany – jeden może

Napraw cieknące krany – jeden może

w ciągu dnia zmarnować 25 l wody

w ciągu dnia zmarnować 25 l wody



Bierz prysznic zamiast kąpać się w

Bierz prysznic zamiast kąpać się w

wannie

wannie



Zakręcaj kran w czasie mycia zębów

Zakręcaj kran w czasie mycia zębów



Pierz rzeczy, gdy są faktycznie

Pierz rzeczy, gdy są faktycznie

zabrudzone

zabrudzone



Używaj sitka do zlewozmywaka

Używaj sitka do zlewozmywaka



Zbieraj deszczówkę

Zbieraj deszczówkę

Domagaj się

Domagaj się

zorganizowania segregacji

zorganizowania segregacji

śmieci

śmieci



Polak produkuje ok. 300 kg śmieci

Polak produkuje ok. 300 kg śmieci

rocznie,

rocznie,

z czego 90% trafia na składowiska,

z czego 90% trafia na składowiska,

mimo że 70% nadaje się do recyklingu

mimo że 70% nadaje się do recyklingu



Od 2005 r. mamy prawo kupując sprzęt

Od 2005 r. mamy prawo kupując sprzęt

elektryczny czy elektroniczny, uzyskać

elektryczny czy elektroniczny, uzyskać

w sklepie informację o miejscach

w sklepie informację o miejscach

zbierania sprzętu zużytego

zbierania sprzętu zużytego



Wyrzucaj leki do specjalnych

Wyrzucaj leki do specjalnych

pojemników ustawionych w aptekach

pojemników ustawionych w aptekach

Kupuj rzeczy racjonalnie

Kupuj rzeczy racjonalnie

opakowane

opakowane



Co piąty śmieć w naszym kuble to

Co piąty śmieć w naszym kuble to

opakowanie

opakowanie



Sięgając po kolejną foliową torebkę

Sięgając po kolejną foliową torebkę

w supermarkecie, warto uświadomić

w supermarkecie, warto uświadomić

sobie, że proces jej rozkładu potrwa

sobie, że proces jej rozkładu potrwa

tysiąc lat i wybrać wielorazowe

tysiąc lat i wybrać wielorazowe

płócienne torby na zakupy

płócienne torby na zakupy

Nie jedz z jednorazówek

Nie jedz z jednorazówek



Spróbujmy unikać miejsc, gdzie

Spróbujmy unikać miejsc, gdzie

jedzenie podawane jest na

jedzenie podawane jest na

jednorazowych, plastikowych

jednorazowych, plastikowych

talerzach

talerzach

Wybieraj piwo w butelce,

Wybieraj piwo w butelce,

nie w puszce

nie w puszce



Ideałem są szklane butelki zwrotne, a na

Ideałem są szklane butelki zwrotne, a na

drugim końcu skali – aluminiowe puszki

drugim końcu skali – aluminiowe puszki

i foliowane kartony

i foliowane kartony



Produkcja szkła wymaga 15-krotnie mniej

Produkcja szkła wymaga 15-krotnie mniej

energii niż produkcja aluminium

energii niż produkcja aluminium



Wyprodukowanie 1 t aluminium oznacza

Wyprodukowanie 1 t aluminium oznacza

tyle energii, ile zużywa w ciągu roku 20

tyle energii, ile zużywa w ciągu roku 20

rodzin

rodzin



Dodatkowo aluminium jest źródłem

Dodatkowo aluminium jest źródłem

toksycznych emisji i odpadów

toksycznych emisji i odpadów

Kupuj w pobliskim sklepie

Kupuj w pobliskim sklepie



Oszczędzasz w ten sposób paliwo i

Oszczędzasz w ten sposób paliwo i

wspierasz sąsiadów

wspierasz sąsiadów



staraj się wybierać lokalne produkty

staraj się wybierać lokalne produkty



Pojęcie śladu ekologicznego, które

Pojęcie śladu ekologicznego, które

określa, ile energii i innych zasobów

określa, ile energii i innych zasobów

trzeba było zużyć, aby dowieźć

trzeba było zużyć, aby dowieźć

produkt na miejsce i ile

produkt na miejsce i ile

zanieczyszczeń to spowodowało

zanieczyszczeń to spowodowało

(petromile)

(petromile)

Kupuj nasze jabłka nie

Kupuj nasze jabłka nie

chilijskie truskawki

chilijskie truskawki



np. 1 kg jabłek przywiezionych do

np. 1 kg jabłek przywiezionych do

Wielkiej Brytanii z Nowej Zelandii =

Wielkiej Brytanii z Nowej Zelandii =

1 kg wyemitowanego CO

1 kg wyemitowanego CO

2

2

, podczas

, podczas

gdy 1 kg jabłek lokalnych = 50 g

gdy 1 kg jabłek lokalnych = 50 g

Kupuj produkty Fair Trade

Kupuj produkty Fair Trade



Na stronie ekonsument Polska Zielona Sieć

Na stronie ekonsument Polska Zielona Sieć

publikuje rankingi firm i produktów według

publikuje rankingi firm i produktów według

kryterium wpływu na środowisko naturalne

kryterium wpływu na środowisko naturalne



Fair Trade – międzynarodowy ruch

Fair Trade – międzynarodowy ruch

alternatywnego handlu, wspierający

alternatywnego handlu, wspierający

producentów z Trzeciego Świata. Wydaje

producentów z Trzeciego Świata. Wydaje

certyfikat gwarantujący, że

certyfikat gwarantujący, że



producenci tworzą demokratycznie zarządzaną

producenci tworzą demokratycznie zarządzaną

organizację, przestrzegają praw człowieka,

organizację, przestrzegają praw człowieka,

wypłacają co najmniej minimalne płace, stwarzają

wypłacają co najmniej minimalne płace, stwarzają

godne i bezpieczne warunki pracy, nie wykorzystują

godne i bezpieczne warunki pracy, nie wykorzystują

pracy dzieci i spełniają standardy ekologiczne

pracy dzieci i spełniają standardy ekologiczne

Sprawdzaj, czy marka nie

Sprawdzaj, czy marka nie

jest bojkotowana przez

jest bojkotowana przez

konsumentów

konsumentów



Bojkoty konsumenckie – w Polsce

Bojkoty konsumenckie – w Polsce

zupełnie nieznane, na Zachodzie

zupełnie nieznane, na Zachodzie

bywają bardzo skuteczne – np. bojkot

bywają bardzo skuteczne – np. bojkot

firm Nike, Shell, Unilever czy L'Oreal

firm Nike, Shell, Unilever czy L'Oreal

Nie daj się nabrać na

Nie daj się nabrać na

fałszywe ekooznaczenia

fałszywe ekooznaczenia



Prawdziwych, rzetelnych

Prawdziwych, rzetelnych

ekoznaków jest w Polsce

ekoznaków jest w Polsce

niewiele

niewiele



Wielu producentów używa na

Wielu producentów używa na

opakowaniach napisów

opakowaniach napisów

ekologiczny, bio albo motywów

ekologiczny, bio albo motywów

liści, kropli czy drzewa, choć

liści, kropli czy drzewa, choć

za tym wizerunkiem nic nie

za tym wizerunkiem nic nie

stoi

stoi

Błękitny Anioł

Niemcy

Margerytka

UE

Produkcja

ekologiczna UE

EKO-znak

Polska

Ekoland

Polska

Jedz prawdziwie zdrową

Jedz prawdziwie zdrową

żywność

żywność



Od 2004 r. przepisy unijne

Od 2004 r. przepisy unijne

zabraniają reklamowania żywności

zabraniają reklamowania żywności

jako ekologicznej, organicznej czy

jako ekologicznej, organicznej czy

bio, gdy producent nie posiada

bio, gdy producent nie posiada

certyfikatu

certyfikatu

Wsiądź na rower (albo do

Wsiądź na rower (albo do

autobusu)

autobusu)



Transport jest odpowiedzialny za dużą

Transport jest odpowiedzialny za dużą

część światowej emisji CO

część światowej emisji CO

2

2



40% spalin jest emitowanych przez ruch

40% spalin jest emitowanych przez ruch

miejski

miejski



Prawie ½ przejazdów samochodem odbywa

Prawie ½ przejazdów samochodem odbywa

się na trasach poniżej 5 km, a jedynym

się na trasach poniżej 5 km, a jedynym

pasażerem często jest sam kierowca

pasażerem często jest sam kierowca



Jeśli nie możemy zrezygnować z

Jeśli nie możemy zrezygnować z

samochodu, możemy postawić na

samochodu, możemy postawić na

systematyczną jazdę wspólną, tak zwane

systematyczną jazdę wspólną, tak zwane

car sharing – dojazd do pracy ludzi z tej

car sharing – dojazd do pracy ludzi z tej

samej

samej

Wybieraj pociąg zamiast

Wybieraj pociąg zamiast

samolotu

samolotu



1 t CO

1 t CO

2

2



3 tys. przelecianych kilometrów

3 tys. przelecianych kilometrów



7 tys. przejechanych samochodem

7 tys. przejechanych samochodem



17 tys. przejechanych pociągiem

17 tys. przejechanych pociągiem

Ucz dzieci nowego stylu

Ucz dzieci nowego stylu

życia

życia



Rozwojem świadomości ekologicznej

Rozwojem świadomości ekologicznej

powinny się zajmować przede wszystkim

powinny się zajmować przede wszystkim

dom, szkoła i media, zwłaszcza publiczne

dom, szkoła i media, zwłaszcza publiczne



Pomoc ze strony show-biznesu

Pomoc ze strony show-biznesu



Oscar dla dokumentu o globalnym ociepleniu

Oscar dla dokumentu o globalnym ociepleniu

„Niewygodna prawda”

„Niewygodna prawda”



Ekothrillery filmowe

Ekothrillery filmowe



Wątki ekologiczne w animacjach –

Wątki ekologiczne w animacjach –

„Simpsonowie”

„Simpsonowie”

i filmach dla dzieci – „Transformers”

i filmach dla dzieci – „Transformers”



ekologiczna wyspa w popularnej internetowej

ekologiczna wyspa w popularnej internetowej

grze „Second Life”

grze „Second Life”

Głosuj na mądrych

Głosuj na mądrych



Wiele zależy od polityków, którzy poprzez

Wiele zależy od polityków, którzy poprzez

systemy dopłat czy ulg podatkowych

systemy dopłat czy ulg podatkowych

mogą kreować działania proekologiczne

mogą kreować działania proekologiczne



Problemów o większej skali – budowa

Problemów o większej skali – budowa

oczyszczalni, tworzenie systemów

oczyszczalni, tworzenie systemów

segregacji śmieci, czystych środków

segregacji śmieci, czystych środków

transportu czy rozwój technologii

transportu czy rozwój technologii

opartych na odnawialnych źródłach

opartych na odnawialnych źródłach

energii – pojedynczy człowiek nie

energii – pojedynczy człowiek nie

rozwiąże

rozwiąże