Dr hab. med. Piotr Prowans prof. PUM

Dr hab. med. Piotr Prowans prof. PUM

Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej

Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej

Endokrynologicznej i Ogólnej

Endokrynologicznej i Ogólnej

Zadania chirurgii plastycznej

Zadania chirurgii plastycznej

w. 1

w. 1

Rodzaje ran

Rodzaje ran



Sposób uszkodzenia skóry:

Sposób uszkodzenia skóry:



Rana cięta

Rana cięta



Rana szarpana

Rana szarpana



Rana miażdżona

Rana miażdżona



Rana oparzeniowa

Rana oparzeniowa



Specyficzny mechanizm:

Specyficzny mechanizm:



Rana kąsana

Rana kąsana



Rana postrzałowa

Rana postrzałowa



Rana kłuta

Rana kłuta



oskalpowanie

oskalpowanie

Historia chirurgii =

Historia chirurgii =

historia chirurgii plastycznej

historia chirurgii plastycznej

(rekonstrukcyjnej)

(rekonstrukcyjnej)

Przełom

Przełom



1844 rok:

1844 rok:

ekstrakcja zęba znieczulenie

ekstrakcja zęba znieczulenie

podtlenkiem azotu Horacy Wells

podtlenkiem azotu Horacy Wells



1846 rok:

1846 rok:

operacja guza ślinianki

operacja guza ślinianki

podżuchwowej znieczulenie eterem Morton

podżuchwowej znieczulenie eterem Morton



Około 1800 roku: próby z podtlenkiem azotu,

Około 1800 roku: próby z podtlenkiem azotu,

CO

CO

2

2



Znieczulenie eterowe

Znieczulenie eterowe

1975

1975

Promieniowanie Roentgena (X)

Promieniowanie Roentgena (X)



1876 rok:

1876 rok:

pierwsze obserwacje promieni X

pierwsze obserwacje promieni X



1887 rok:

1887 rok:

Tesla wykazał, że promienie X

Tesla wykazał, że promienie X

przechodzą przez tkanki

przechodzą przez tkanki



1895 rok:

1895 rok:

Roentgen przedstawił możliwość

Roentgen przedstawił możliwość

zastosowania w medycynie

zastosowania w medycynie

Mikroskop

Mikroskop



1695 rok:

1695 rok:

Hans i Jansen Zachariasz pierwszy

Hans i Jansen Zachariasz pierwszy

mikroskop

mikroskop



1850 rok:

1850 rok:

wykorzystanie w naukach

wykorzystanie w naukach

przyrodniczych

przyrodniczych

Antybotyk - penicylina

Antybotyk - penicylina



1897 rok:

1897 rok:

Ernes Douchesne

Ernes Douchesne

obserwacja

obserwacja



1928 rok:

1928 rok:

Aleksander Fleming

Aleksander Fleming

obserwacja

obserwacja

1938 rok:

1938 rok:

Florey Chain

Florey Chain

pierwszy wyizolował

pierwszy wyizolował

antybiotyk

antybiotyk

Definicja chirurgii

Definicja chirurgii

plastycznej

plastycznej



Naprawa powłok ciała uszkodzonych

Naprawa powłok ciała uszkodzonych

urazami, oparzeniami, nowotworami,

urazami, oparzeniami, nowotworami,

wadami wrodzonymi.

wadami wrodzonymi.



Specjalizacja: z chirurgii plastycznej

Specjalizacja: z chirurgii plastycznej



Tytuł: specjalista chirurgii plastycznej

Tytuł: specjalista chirurgii plastycznej



Towarzystwo Chirurgii Plastycznej

Towarzystwo Chirurgii Plastycznej

Rekonstrukcyjnej i Estetycznej

Rekonstrukcyjnej i Estetycznej



1901 rok:

1901 rok:

Hollander pierwszy facelifting

Hollander pierwszy facelifting



1817 Passot ???

1817 Passot ???



1920 rok:

1920 rok:

Bettman opracował cięcie do

Bettman opracował cięcie do

faceliftingu

faceliftingu



1974 rok:

1974 rok:

Skoog opisał preparowanie SMAS

Skoog opisał preparowanie SMAS



SMAS – powierzchowny system mięśniowo-powięziowy

SMAS – powierzchowny system mięśniowo-powięziowy



Facelifting – podniesienie twarzy

Facelifting – podniesienie twarzy

Działy chirurgii plastycznej

Działy chirurgii plastycznej



Oparzenia

Oparzenia



Wady wrodzone:

Wady wrodzone:

twarz, głowa, brzuch, klatka piersiowa,

twarz, głowa, brzuch, klatka piersiowa,

narządy płciowe zewnętrzne

narządy płciowe zewnętrzne



Traumatologia:

Traumatologia:

nerwy, ścięgna, kości, ubytki powłok

nerwy, ścięgna, kości, ubytki powłok



Chirurgia ręki

Chirurgia ręki



Chirurgia skóry:

Chirurgia skóry:

nowotwory, malformacje naczyniowe,

nowotwory, malformacje naczyniowe,

znamiona barwnikowe, obrzęki limfatyczne

znamiona barwnikowe, obrzęki limfatyczne



Mikrochirurgia

Mikrochirurgia



Chirurgia estetyczna (operacje

Chirurgia estetyczna (operacje

odmładzające) ?? Medycyna estetyczna

odmładzające) ?? Medycyna estetyczna

Cel leczenia

Cel leczenia



Poprawa funkcji

Poprawa funkcji

oszpecenie chorobą

oszpecenie chorobą



Poprawa wyglądu

Poprawa wyglądu

odmłodzenie

odmłodzenie

(operacja na zdrowym organizmie)

(operacja na zdrowym organizmie)

Zasada leczenia odtwórczego

Zasada leczenia odtwórczego

„coś za

„coś za

coś

coś

”

”



Miejsce biorcze

Miejsce biorcze

zysk

zysk



Miejsce dawcze

Miejsce dawcze

strata

strata

Dyscypliny zabiegowe

Dyscypliny zabiegowe



Chirurgia ogólna + onkologia

Chirurgia ogólna + onkologia

*

*



Chirurgia dziecięca + ortopedia dziecięca

Chirurgia dziecięca + ortopedia dziecięca

*

*



Chirurgia plastyczna + mikrochirurgia

Chirurgia plastyczna + mikrochirurgia



Ortopedia i traumatologia

Ortopedia i traumatologia

*

*

,

,

chirurgia ręki

chirurgia ręki



Neurochirurgia

Neurochirurgia



Chirurgia klatki piersiowej

Chirurgia klatki piersiowej



Kardiochirurgia

Kardiochirurgia



Chirurgia naczyniowa

Chirurgia naczyniowa



Chirurgia szczękowo-twarzowa

Chirurgia szczękowo-twarzowa

*

*

, laryngologia

, laryngologia

*

*



Ginekologia

Ginekologia

*

*

, urologia

, urologia

*

*

, okulistyka

, okulistyka

*

*

, położnictwo,

, położnictwo,

dermatologia.

dermatologia.

Ośrodki chirurgii plastycznej w

Ośrodki chirurgii plastycznej w

Polsce

Polsce



Klinika Chirurgii Plastycznej CMKP –

Klinika Chirurgii Plastycznej CMKP –

Warszawa

Warszawa



Klinika Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej UM –

Klinika Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej UM –

Łódź

Łódź



Klinika i Katedra Chirurgii Plastycznej AM –

Klinika i Katedra Chirurgii Plastycznej AM –

Bydgoszcz

Bydgoszcz



Klinika Chirurgii Plastycznej AM –

Klinika Chirurgii Plastycznej AM –

Wrocław

Wrocław



Oddział Chirurgii Plastycznej –

Oddział Chirurgii Plastycznej –

Polanica Zdrój

Polanica Zdrój



Klinika Chirurgii Plastycznej AM –

Klinika Chirurgii Plastycznej AM –

Gdańsk

Gdańsk



Oddział Chirurgii Rekonstrukcyjnej ŚAM –

Oddział Chirurgii Rekonstrukcyjnej ŚAM –

Sosnowiec

Sosnowiec



Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia

Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia

Oparzeń WIM –

Oparzeń WIM –

Warszawa

Warszawa



Oddział Chirurgii Plastycznej SzK –

Oddział Chirurgii Plastycznej SzK –

Wrocław

Wrocław



Oddział Chirurgii Plastycznej i Leczenia Oparzeń SzSp Rydygiera –

Oddział Chirurgii Plastycznej i Leczenia Oparzeń SzSp Rydygiera –

Kraków

Kraków



Centrum Leczenia Oparzeń i Rekonstrukcji ZchPomSzS –

Centrum Leczenia Oparzeń i Rekonstrukcji ZchPomSzS –

Gryfice

Gryfice



Oddział Chirurgii Plastycznej i Leczenia Oparzeń SPZOZ –

Oddział Chirurgii Plastycznej i Leczenia Oparzeń SPZOZ –

Nowa Sól

Nowa Sól



Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Endokrynologicznej i Ogólnej PUM -

Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Endokrynologicznej i Ogólnej PUM -

Szczecin

Szczecin

13 ośrodków + 1

13 ośrodków + 1



165 chirurgów – specjalistów chirurgii

165 chirurgów – specjalistów chirurgii

plastycznej

plastycznej



Mikrochirurgia - ? 10 ?

Mikrochirurgia - ? 10 ?

Zadania

Zadania



Urazy mechaniczne: replantacje, ubytki

Urazy mechaniczne: replantacje, ubytki

tkanek

tkanek



Oparzenia

Oparzenia



Wady rozwojowe

Wady rozwojowe



Operacje naprawcze

Operacje naprawcze

Przygotowanie chorego do operacji

Przygotowanie chorego do operacji

plastycznej

plastycznej



Ocena problemu:

Ocena problemu:



leczymy człowieka! a nie objawy lub wyniki badań

leczymy człowieka! a nie objawy lub wyniki badań



Rozpoznanie choroby

Rozpoznanie choroby



Obciążenia chorego

Obciążenia chorego

ocena

ocena

ryzyka

ryzyka

!!!

!!!



Inwazyjność leczenia

Inwazyjność leczenia

Wybór postępowania

Wybór postępowania

Obciążenia chorego

Obciążenia chorego



Stan ogólny (wiek biologiczny)

Stan ogólny (wiek biologiczny)



Stan odżywienia

Stan odżywienia



Niedobory witamin, elektrolitów

Niedobory witamin, elektrolitów



Choroby układu krążenia, oddychania,

Choroby układu krążenia, oddychania,

nerek

nerek



Choroby metaboliczne

Choroby metaboliczne



Przyjmowane leki

Przyjmowane leki

Zła kwalifikacja

Zła kwalifikacja

Zaburzenia gojenia ran

Zaburzenia gojenia ran



Nadmierne gojenie =

Nadmierne gojenie =

bliznowce 5%-15%

bliznowce 5%-15%



Geny, rasa „niebiała”

Geny, rasa „niebiała”



Niedostateczne gojenie

Niedostateczne gojenie

= rany przewlekłe

= rany przewlekłe



Niedobory: Zn, Cu, Fe, białka,

Niedobory: Zn, Cu, Fe, białka,

insuliny, wit A, steroidy,

insuliny, wit A, steroidy,

choroby układowe,

choroby układowe,

miażdżyca tętnic

miażdżyca tętnic



Infekcja

Infekcja

Fazy gojenia rany

Fazy gojenia rany



Krwawienie

Krwawienie



Powstanie czopu płytkowego (krzepnięcie)

Powstanie czopu płytkowego (krzepnięcie)



Wczesna reakcja zapalna (24 – 48h granulocyty)

Wczesna reakcja zapalna (24 – 48h granulocyty)



Późna reakcja zapalna (48 – 72h monocyty, po72h

Późna reakcja zapalna (48 – 72h monocyty, po72h

limfocyty

limfocyty



Migracja fibroblastów (5 doba do 3 tyg. synteza

Migracja fibroblastów (5 doba do 3 tyg. synteza

kolagenu)

kolagenu)

!!! szwy

!!! szwy



Angigeneza

Angigeneza



Naskórkowanie

Naskórkowanie



Zanik po 3 tyg.

Zanik po 3 tyg.



Ostateczna przebudowa 6 – 12 miesiecy

Ostateczna przebudowa 6 – 12 miesiecy

!!! plastyki

!!! plastyki

Postępowanie po operacji

Postępowanie po operacji



Profilaktyka choroby zakrzepowo-zatorowej

Profilaktyka choroby zakrzepowo-zatorowej



Indywidualna ocena ryzyka:

Indywidualna ocena ryzyka:

wiek

wiek

rozległość operacji przebyte choroby żył k. dolnych

rozległość operacji przebyte choroby żył k. dolnych

Działania

Działania

Heparyny drobnocząsteczkowe

Heparyny drobnocząsteczkowe

Elewacja kończyn dolnych

Elewacja kończyn dolnych

Opaski elastyczne

Opaski elastyczne

Uruchamianie

Uruchamianie

Zapobieganie zakażeniom

Zapobieganie zakażeniom



Czysta skóra

Czysta skóra



3 tyg. odstąpić od opalania

3 tyg. odstąpić od opalania



Strzyżenie, X golenia skóry

Strzyżenie, X golenia skóry



Sanacja jamy ustnej

Sanacja jamy ustnej



Zatoki, układ moczowy, drogi rodne

Zatoki, układ moczowy, drogi rodne



W przypadku ran przewlekłych

W przypadku ran przewlekłych

posiewy/uzyskanie „czystości rany”

posiewy/uzyskanie „czystości rany”



Profilaktyka antybiotykowa okołooperacyjna

Profilaktyka antybiotykowa okołooperacyjna

„

„

Zwiększenie rezerw energetycznych”

Zwiększenie rezerw energetycznych”



Dodatkowe żywienie

Dodatkowe żywienie



Preparaty dożylne

Preparaty dożylne



Preparaty doustne

Preparaty doustne

Rehabilitacja

Rehabilitacja



Fizykoterapia

Fizykoterapia



Wczesne uruchamianie

Wczesne uruchamianie



Zadanie personelu – nauczyć:

Zadanie personelu – nauczyć:

•

Ćwiczeń usprawniających

Ćwiczeń usprawniających

•

Samoobsługi

Samoobsługi

•

Pielęgnacji (ogólnej i kierunkowej)

Pielęgnacji (ogólnej i kierunkowej)

Pomoc psychologiczna

Pomoc psychologiczna



Personel leczący

Personel leczący



Psycholog

Psycholog



Socjolog

Socjolog



Psychiatra

Psychiatra