Organy wykonawcze
samorządu
wojewódzkiego
• W świetle przepisów ustaw
samorządowych organami
wykonawczymi są w województwie
• zarząd województwa,
• marszałek województwa,
Zarząd województwa
• Organ ten, liczy 5 osób. Tym razem dokładnie
określono liczbę osób tworzących organ wykonawczy
tej jednostki samorządu terytorialnego.
• W skład zarządu województwa wchodzą:
marszałek województwa, jako jego przewodniczący,
wicemarszałek lub 2 wicemarszałków
pozostali członkowie
• Członkostwa w zarządzie województwa nie można
łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu
oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a
także z mandatem posła lub senatora. Wprowadzony
zakaz łączenia wyżej wymienionych stanowisk
stanowi zatem swego rodzaju gwarancję
samorządności organów województwa poprzez
zminimalizowanie wpływów personalnych ze strony
administracji rządowej oraz innych jednostek
samorządowych.
• Procedura wyboru zarządu województwa,
podobnie jak w powiecie, opiera się na zasadzie
oddzielnego głosowania w sprawie wyboru
przewodniczącego oraz pozostałych członków
zarządu.
• Sejmik województwa wybiera przewodniczącego
zarządu - marszałka województwa bezwzględną
większością głosów swego ustawowego składu w
głosowaniu tajnym. Następnie na wniosek
marszałka sejmik wybiera nie więcej niż 2
wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu
zwykłą większością głosów w obecności co najmniej
połowy swego ustawowego składu, także w
głosowaniu tajnym. Marszałek, wicemarszałkowie i
pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani
spoza składu sejmiku województwa (art. 32 ust. 4
u.s.w.).
• Jeśli sejmik nie dokona wyboru zarządu w terminie
3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów
przez właściwy organ wyborczy, ulega rozwiązaniu
z mocy prawa. Informację o rozwiązaniu sejmiku
wojewoda podaje do publicznej wiadomości w
środkach masowego przekazu i ogłasza, w formie
obwieszczenia, w wojewódzkim dzienniku
urzędowym. Po rozwiązaniu sejmiku z powodu nie
wybrania zarządu województwa przeprowadza się
wybory przedterminowe. Do czasu zaś wyboru
zarządu przez sejmik wyłoniony w drodze wyborów
przedterminowych Prezes RM, na wniosek ministra
właściwego do spraw administracji publicznej,
wyznacza osobę, która w tym okresie pełni funkcje
organów samorządu województwa. Przyjęte
rozwiązanie stanowi zatem wyjątek od wyrażonej w
art. 42 u.s.w. zasady, wedle której po upływie
kadencji sejmiku województwa zarząd działa do
dnia wyboru nowego zarządu województwa
• Jeżeli sejmik województwa wybrany w wyborach
przedterminowych nie dokona wyboru zarządu w
ustawowo określonym terminie, ulega
rozwiązaniu z mocy prawa. Informację o tym
fakcie podaje do wiadomości wojewoda w
omówionym powyżej trybie. Nie przeprowadza się
wówczas kolejnych wyborów przedterminowych.
Do dnia bowiem wyboru sejmiku województwa na
kolejną kadencję oraz wyboru zarządu
województwa zadania (kompetencje) organów
samorządu województwa przejmuje komisarz
rządowy ustanowiony przez Prezesa RM na
wniosek ministra właściwego do spraw
administracji publicznej.
ZADANIA
• Zgodnie z art. 41 u.s.w. zarząd województwa
wykonuje zadania należące do samorządu
województwa niezastrzeżone na rzecz sejmiku
województwa i wojewódzkich samorządowych
jednostek organizacyjnych. W powołanym przepisie
wprowadzono zasadę domniemania właściwości
zarządu województwa we wszystkich sprawach
należących do samorządu województwa, z
wyjątkiem spraw zastrzeżonych na rzecz sejmiku i
wojewódzkich samorządowych jednostek
organizacyjnych. Przyjęte rozwiązanie, jak się
wydaje, służyć ma podkreśleniu szczególnej roli
zarządu w strukturze samorządu wojewódzkiego, a
ponadto odzwierciedla swoiste kompetencje
samorządu województwa realizowane w ramach
współpracy zagranicznej ze strukturami samorządu
w innych państwach. W szczególności wśród
zasadniczych, przykładowo wskazanych w ustawie,
uprawnień zarządu województwa mieszczą się:
1) kompetencje stricte wykonawcze:
- wykonywanie uchwał sejmiku województwa, w tym
przygotowywanie projektów tychże uchwał,
organizowanie ich wykonania, - przygotowywanie
projektów strategii rozwoju województwa, planu
zagospodarowania przestrzennego i programów
wojewódzkich oraz ich wykonywanie,
- wykonywanie uchwał "własnych";
2) kompetencje stanowiące:
uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu
marszałkowskiego,
podejmowanie innych uchwał "własnych";
3) kompetencje gospodarczo-majątkowe:
- gospodarowanie mieniem województwa, w tym
wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych
przez województwo,
- zarządzanie sprawami majątkowymi województwa,
w zakresie tzw. zwykłego zarządu;
4) kompetencje finansowe:
- przygotowywanie projektu budżetu,
- wykonywanie budżetu;
5) kompetencje z zakresu współpracy zagranicznej:
- organizowanie współpracy ze strukturami
samorządu regionalnego w innych krajach i
międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi;
6) kompetencje kontrolne:
- kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie
działalności wojewódzkich samorządowych
jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i
odwoływanie ich kierowników;
7) kompetencje administracyjno-procesowe:
wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach z
zakresu administracji publicznej.
• Zasady i tryb działania zarządu województwa
winien określać statut województwa.
• Uchwały zarządu województwa zapadają
zwykłą większością głosów w obecności co
najmniej połowy ustawowego składu zarządu
w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy
ustawy stanowią inaczej. W przypadku zaś
równej liczby głosów rozstrzyga głos
marszałka województwa (art. 31 ust. 5 u.s.
w.).
Marszałek województwa
• Marszałek jest przewodniczącym kolegialnego
organu wykonawczego - zarządu
województwa, kierownikiem urzędu
marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym
pracowników tego urzędu i kierowników
wojewódzkich samorządowych jednostek
organizacyjnych. Ustawa o samorządzie
województwa nie określa marszałka
województwa jako organu województwa.
Jednakże występuje w takiej roli, gdy wydaje
decyzje indywidualne w sprawach z zakresu
administracji publicznej (art. 46 ust.1 ustawy o
samorządzie województwa).
Marszałek województwa jak przewiduje art. 43
ustawy o samorządzie województwa spełnia
następujące uprawnienia:
1) organizuje pracę zarządu województwa i urzędu
wojewódzkiego,
2) kieruje bieżącymi sprawami województwa,
3) reprezentuje województwo na zewnątrz,
4) podejmuje niezbędne czynności należące do
właściwości zarządu województwa, w sprawach nic
cierpiących zwłoki, związanych z bezpośrednim
zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających
bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach
mogących spowodować znaczne straty materialne,
5) wydaje decyzje indywidualne w sprawach z
zakresu administracji publicznej, należących do
właściwości samorządu województwa, jeżeli
przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
• Marszałek województwa może te ostatnie
uprawnienia wykonywać osobiście lub
upoważnić określone osoby. Zgodnie z art.
46 ust. 2 może upoważnić
wicemarszałków, pozostałych członków
zarządu województwa, pracowników
urzędu marszałkowskiego oraz
kierowników wojewódzkich
samorządowych jednostek organizacyjnych
do wydawania w jego imieniu decyzji.
• Z przedstawionych zadań i uprawnień
wynika wyraźnie, że stanowisko marszałka
województwa plasuje się wysoko w
hierarchii władz województwa.
Urząd marszałkowski
• Urząd marszałkowski jest zespoloną administracją
samorządową województwa pod jednym
zwierzchnictwem marszałka województwa. Urząd jest
aparatem pomocniczym, przy pomocy którego sejmik i
zarząd województwa oraz marszałek województwa
wykonują ciążące na nich zadania. Zgodnie z art. 27
Przepisów wprowadzających ustawy reformujące
administrację publiczną z dniem 1 stycznia 1999 r.
tworzy się urzędy marszałkowskie w miastach
będących siedzibami władz samorządu województwa.
• Regulamin organizacyjny urzędu wojewódzkiego
uchwala zarząd województwa. W akcie tym określa
wewnętrzną strukturę, zasady organizacji i
funkcjonowania urzędu marszałkowskiego, niezbędne
do sprawnej i należytej realizacji nałożonych na niego
zadań.
Urząd marszałkowski spełniając pomoc organom
samorządu województwa w wykonaniu ich zadań i
kompetencji zapewnia:
• l) przygotowanie materiałów niezbędnych do
podejmowania uchwał, postanowień, decyzji i
innych aktów z zakresu administracji publicznej,
• 2) wykonywanie czynności faktycznych
wchodzących w zakres samorządu województwa,
• 3) przygotowanie materiałów do uchwalenia i
wykonywania budżetu województwa,
• 4) zapewnienie warunków organizacyjnych do
odbywania sesji sejmiku, posiedzeń komisji i
posiedzeń zarządu,
• 5) prowadzenie zbioru aktów prawa miejscowego.
Odpowiednio do spełnianych powinności urząd
marszałkowski posiada strukturę organizacyjną, na
którą składają się następujące komórki organizacyjne:
l) Biuro Sejmiku zajmujące się sprawami działania
Sejmiku.
2) Gabinet Marszałka Województwa zapewniający
obsługę organizacyjno-techniczną pracy Marszałka.
3) Wydział Organizacyjno-Prawny i Kadr zabezpieczający
organizację i funkcjonowanie samorządowych
jednostek organizacyjnych.
4) Wydział Administracyjno-Gospodarczy zapewniający
techniczno-materialne funkcjonowanie urzędu, w tym
obsługę gospodarczą, poligraficzną, transportowo-
komunikacyjną oraz łączność.
5) Wydział Finansowy opracowujący projekty budżetu
województwa oraz zabezpieczający wykonanie i
nadzór nad jego wykonaniem.
6) Wydział Spraw Obronnych zajmujący się sprawami
obronnymi należącymi do samorządu województwa i
samorządowych jednostek organizacyjnych.
• 7) Wydział Rozwoju Regionalnego opracowujący
strategie gospodarczego rozwoju województwa i
czuwający nad jej realizacją.
• 8) Wydział Gospodarki Przestrzennej i Geodezji
prowadzący sprawy gospodarki geodezyjnej i
zagospodarowania przestrzennego kraju.
• 9) Wydział Mienia Wojewódzkiego i Nieruchomości
prowadzący sprawy mienia nieruchomego
stanowiącego własność województwa i inne sprawy
nieruchomości.
• 10) Wydział Dróg Publicznych i Transportu zajmujący
się drogownictwem i zarządzaniem na drogach
wojewódzkich.
• 11) Wydział Zdrowia skupiający się na sprawach
organizacji służby zdrowia, profilaktyki leczniczej i
stanu zdrowia ludności województwa.
• 12) Wydział Ochrony Środowiska podejmujący sprawy
ochrony środowiska i użytkowania zasobów przyrody.