FAZY
KSIĘŻYCA
Zapraszam na prezentację
na temat:
Co to jest faza księżyca?
Faza Księżyca określa oglądaną z Ziemi
część Księżyca oświetloną przez Słońce.
Ponieważ Słońce oświetla zawsze (poza
zaćmieniami) tylko połowę powierzchni
Księżyca, jego fazy są rezultatem
oglądania tej połowy pod różnymi kątami
spowodowanymi różnymi położeniami
Słońca, Ziemi i Księżyca względem siebie.
Wyróżniamy następujące fazy
księżyca:
• nów;
• pierwsza kwadra;
• pełnia;
• ostatnia kwadra.
Nów
Faza, od której zaczyna się odliczanie lunarnego
cyklu. Podczas nowiu Księżyc wschodzi o świcie i
zachodzi razem ze Słońcem, a jego tarcza nie jest
przez nie oświetlona, przez co jest niewidoczna dla
ziemskich obserwatorów (poza zaćmieniem
Księżyca). Dlatego spostrzeżenie młodego sierpu
Księżyca gołym okiem zdarza się bardzo rzadko.
24-godzinny Księżyc jest oddalony od Słońca o
zaledwie 13 stopni, a światło towarzyszące
zachodowi sprawia, że zaobserwowanie go staje
się niemożliwe bez wykorzystania specjalnych
przyrządów optycznych. Teoretycznie jednak, 14,5-
godzinny Księżycowy sierp w odległości kątowej
wynoszącej 7,6 stopnia od Słońca może zostać
zobaczony przez lornetkę.
PIERWSZA
KWADRA
• Zwana jest również dichotomią
– fazą środkową. Księżyc wschodzi w
południe i zachodzi o północy, przez co
można go bardzo wygodnie obserwować.
W kulminacyjnym punkcie fazy Księżyc,
Ziemia i Słońca tworzą ze sobą kąt prosty.
Fazę tą określa się mianem "pierwszej
kwadry" w celu wskazania, że przeminęła
pierwsza ćwiartka lunacji. Tarcza Księżyca
jest w tej fazie oświetlona w połowie i z
wyglądu przypomina literę D.
PeŁnia
Pełnia następuje 14 dni i 19 godzin po nowiu.
Podczas pierwszej połowy czternastego dnia cyklu
ostatnie ślady na zachodzie stopniowo się zmniejszają.
Przez lornetkę obserwator widzi, że cała księżycowa
tarcza jest oświetlona. Pełnia jest także fazą, z którą
związane jest najwięcej legend, przesądów, mitów,
opowieści i paranormalnych aktywności. Faktem jest za
to, że podczas pełni Księżyc najsilniej oddziaływuje na
Ziemię i żyjące na niej stworzenia, a poziom wód
znacząco się podwyższa (nie tylko w morzach i
zbiornikach wodnych, ale i w roślinach, jak i w
organizmach zwierzęcych). Całkowita pełnia (czyli
taka, przy której 100% dysku jest oświetlone przez
Słońce) przypada dokładnie na jeden dzień - przez
resztę dni "okalających" datę pełni tarcza Księżyca
oświetlona może być w około 99-97%. Gołym okiem
różnica ta jest jednak niezauważalna.
Ostatnia kwadra
W czasie tej fazy Księżyc wschodzi o
północy
i zachodzi w południe, a przez Słońce oświetlona jest
druga połowa tarczy. Obszar oświetlany promieniami
słonecznymi kurczy się, coraz bardziej przypominając
sierp litery C.
Zbliża się koniec cyklu, Księżyc schodzi około godziny 3
nad ranem i zachodzi po południu. Widoczny jest
jedynie przypominający literę C sierp. 28-dniowy sierp
jest możliwy (choć trudny) do zaobserwowania z
pomocą lornetki - znajduje się wtedy jakieś 19 stopni
od Słońca. Dla obserwatorów znajdujących się na
półkuli północnej najlepszym czasem na podziwianie tej
fazy jest jesień (wrzesień i październik), kiedy to
poranna ekliptyka tworzy najostrzejszy kąt z
horyzontem, tuż przed wschodem Słońca.
Ciekawostki:
• Jak odróżnić pierwszą kwadrę od ostatniej?
– Pierwsza kwadra jest wtedy, gdy widać wschodnią (“prawą”)
połowę tarczy. Inaczej - księżyc ma kształt podobny do literki
"D". Po pierwszej kwadrze księżyc zbliża się do pełni, czyli
“rośnie”.
Podczas trzeciej kwadry (ostatniej) widać tę połowę księżyca,
której nie było widać podczas pierwszej (trochę jak literka "C").
Księżyc zbliża się do nowiu - “chowa się”.
• Każdy cykl księżyca trwa ok. 29.5 doby (tzw. miesiąc synodyczny
albo lunacja).
• Istnieje mapa Księżyca i to nawet dostępna online.
• Księżyc nie zawsze ma taką samą wielkość, widziany z Ziemi,
ponieważ jego odległość do Ziemi zmienia się z czasem.
Odległość ta waha się od ok. 360 tysięcy km (perygeum) do ok.
405 tysięcy km (apogeum). Zobacz poniżej różnicę:
KONIEC