GENY

REGULUJĄCE

ROZWÓJ LINII

KOMÓRKOWYCH

U NICIENIA C.

ELEGANS

Aleksandra
Gorzkowska

C. ELEGANS

- jest niesegmentowanym,
dwustronnie symetrycznym pokrytym
kutikulą robakiem obłym;

- odżywia się mikroorganizmami np.
E.coli;

- zwierzątko wolnożyjące w glebie,
zasiedlające kompostowniki i inne
zbiorniki gnijących szczątków
roślinnych;

- formą dominująco są osobniki
hermafrodytyczne (obojnacze), ale
występują także osobniki męskie,
które stanowią zaledwie około 0,05%
całej populacji.

W budowie anatomicznej można wyróżnić otwór gębowy,
gardziel, jelito oraz gonady.



Osobniki

hermafrodytyczn

e



parzyste jajniki,
jajowody, spermateki
oraz pojedynczą
macicę;



para chromosomów
XX;



produkują spermę w
stadium larwalnym L4,
a jako organizmy
dorosłe składają jaja;



Samce



pojedyncza płatowata
gonada i ogon
wyposażony w organ
kopulacyjny;



jeden chromosom X0;



mogą kopulować z
osobnikami
hermafrodytycznymi,
które to preferencyjnie
wykorzystują materiał
genetyczny samców do
zapłodnienia własnych
komórek jajowych, co
otwiera drogę do
wymiany materiału
genetycznego.

ORGANIZM MODELOWY

~ łatwy w hodowli (odporny na zamrażanie);

~ krótki okres życia (2-3 tygodnie);

~ szybki cykl życiowy ok. 3 dni (od jaja do

jaja);

~ organizm niewielki i przezroczysty;

~ wyraźnie wyodrębnione narządy;

~ zsekwencjonowany genom, który w 80%

wykazuje homologię do genomu ludzkiego;

~ poznane zostały losy wszystkich komórek

tego organizmu.

GENOM

- cały genom zawiera około 3000 genów w 6

parach chromosomów;

- wśród 800 genów zidentyfikowanych dzięki

mutacjom, znajdują się geny kontrolujące

rozwój linii komórkowych;

- ich mutacje powodują zmiany determinacji

losów komórek w poszczególnych liniach –

komórka różnicuje się w innym kierunku niż

normalnie lub też komórka potomna, która

powinna zróżnicować się definitywnie i

zaprzestać dalszych podziałów zachowuje się

jak komórka wyjściowa.

GENY KONTROLUJĄCE ROZWÓJ

C. ELEGANS

GEN LIN-14

- odpowiada za utrzymanie komórek w stanie typowym
dla formy niedojrzałej, w normalnym rozwoju
następuje stopniowa redukcja poziomu białka
kodowanego przez gen lin-14 w miarę dojrzewania
zwierzęcia;

- u mutantów o zwiększonej aktywności tego genu, po
kolejnych wylinkach następują stadia takie same jak
poprzednio, wskutek czego ciało okrywa wciąż
niedojrzała kutykula;

- mutanty z niefunkcjonalnym genem lin-14 dojrzewają
przedwcześnie, opuszczając wiele stadiów
rozwojowych, co powoduje, że osobnik dorosły ma
mało komórek.

GEN UNC-52

Jest odpowiedzialny za:

-rozwój układu pokarmowego oraz nabłonka - u formy
larwalnej;

-rozwój układu pokarmowego, nabłonka i układu
rozrodczego – u formy dorosłej;

-rozwój hydroszkieletu (płyn zawarty w jamie ciała
otoczonej przez mięśnie).

GEN UNC-26

Odpowiada za rozwój układy nerwowego.

GEN UNC-105

Odpowiada za prawidłowy rozwój mięśni nicienia i ich
kurczliwość.

GEN UNC-22

Koduje on miofilamentowe białko komórek
mięśniowych nicienia. Obecność aktywnego genu nie
jest konieczna dla przeżycia osobnika. Jednak
całkowite unieczynnienie genu (mutanty Delta unc-22),
a co za tym idzie, całkowity brak tego białka,
doprowadza do wystąpienia charakterystycznego
fenotypu określanego terminem - twitcher (fenotyp
kurczenia ciała), spowodowanego poważnymi
uszkodzeniami aparatu kurczliwego komórek
mięśniowych i ograniczoną ruchliwością zwierzęcia.

Iniekcja dwuniciowego RNA odpowiadającego
fragmentowi genu unc-22 do gonad zdrowego
zwierzęcia wywoływała u następnych pokoleń
wystąpienie silnego fenotypu twitcher.

GEN UNC-22

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ!