SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA -

SOCJOMETRIA -

termin wprowadzony

termin wprowadzony

przez J.L. Moreno w 1934 roku

przez J.L. Moreno w 1934 roku

jako

jako

narzędzie

interpretacji

struktury

narzędzie

interpretacji

struktury

społecznej

w

podejściu

społecznej

w

podejściu

socjodramatycznym.

Socjometria

socjodramatycznym.

Socjometria

systematyzuje informacje pochodzące

systematyzuje informacje pochodzące

od jednostek należących do grupy i

od jednostek należących do grupy i

dotyczące

wzajemnych

preferencji

dotyczące

wzajemnych

preferencji

członków grupy lub behawioralnych

członków grupy lub behawioralnych

odpowiedników tych preferencji.

odpowiedników tych preferencji.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Socjometria – to techniki i metody

Socjometria – to techniki i metody

służące do badania struktur społecznych

służące do badania struktur społecznych

małych grup oraz pomiaru niektórych

małych grup oraz pomiaru niektórych

postaw i zachowań ich członków, stosuje

postaw i zachowań ich członków, stosuje

się je przede wszystkim do odkrywania

się je przede wszystkim do odkrywania

wewnątrz grupy emocjonalnej struktury:

wewnątrz grupy emocjonalnej struktury:

przyciąganie – odpychanie.

przyciąganie – odpychanie.

Wyniki przedstawia się graficznie za

Wyniki przedstawia się graficznie za

pomocą socjogramu.

pomocą socjogramu.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

J.L. Moreno zastosował ją po raz

J.L. Moreno zastosował ją po raz

pierwszy

w

badaniach

pierwszy

w

badaniach

przeprowadzonych w grupach jeńców

przeprowadzonych w grupach jeńców

wojennych w czasie I wojny światowej, a

wojennych w czasie I wojny światowej, a

po

przeniesieniu

się

do

Stanów

po

przeniesieniu

się

do

Stanów

Zjednoczonych zaczął się nią posługiwać

Zjednoczonych zaczął się nią posługiwać

w badaniach nad stosunkami w klasach

w badaniach nad stosunkami w klasach

szkolnych, następnie stosowano je do

szkolnych, następnie stosowano je do

badania grup w wojsku i w przemyśle.

badania grup w wojsku i w przemyśle.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Podstawowa technika socjometrii

Podstawowa technika socjometrii

polega na tym, że członków danej

polega na tym, że członków danej

grupy pytamy: „Z kim ze swojej grupy

grupy pytamy: „Z kim ze swojej grupy

chciałbyś

wykonywać

pewną

chciałbyś

wykonywać

pewną

czynność"? (wybór pozytywny).

czynność"? (wybór pozytywny).

Po

otrzymaniu

wypełnionych

Po

otrzymaniu

wypełnionych

kartek, badacz musi je w pewien

kartek, badacz musi je w pewien

sposób uporządkować.

sposób uporządkować.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Socjogram

–

to

graficzne

Socjogram

–

to

graficzne

przedstawienie struktury grupowej.

przedstawienie struktury grupowej.

Elementy struktury socjometrycznej:

Elementy struktury socjometrycznej:

1.

1.

Para - dwie osoby wybierające się

Para - dwie osoby wybierające się

wzajemnie.

wzajemnie.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

2. Łańcuch - gdy osoba A wybiera

2. Łańcuch - gdy osoba A wybiera

osobę B, ta wybiera osobę C itd.

osobę B, ta wybiera osobę C itd.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

3. Gwiazda - jest to taka struktura, w

3. Gwiazda - jest to taka struktura, w

której jedna osoba z grupy otrzymuje

której jedna osoba z grupy otrzymuje

bardzo dużo wyborów, z tym że osoba

bardzo dużo wyborów, z tym że osoba

będąca „gwiazdą" nie odwzajemnia

będąca „gwiazdą" nie odwzajemnia

otrzymanych wyborów.

otrzymanych wyborów.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

4. Sieć - czyli taka struktura, w której

4. Sieć - czyli taka struktura, w której

wszyscy członkowie grupy wybierają

wszyscy członkowie grupy wybierają

wszystkich.

wszystkich.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

5. Klika - tym się różni od sieci, że jest

5. Klika - tym się różni od sieci, że jest

ona

podgrupą

wzajemnie

ona

podgrupą

wzajemnie

wybierających się osób, które będąc

wybierających się osób, które będąc

członkami jakiejś większej grupy,

członkami jakiejś większej grupy,

odrzucają jej pozostałych członków.

odrzucają jej pozostałych członków.

6.Izolowane wyspy - czyli osoby, które

6.Izolowane wyspy - czyli osoby, które

otrzymywały bardzo mało wyborów.

otrzymywały bardzo mało wyborów.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Posługiwanie się socjogramem nie jest

Posługiwanie się socjogramem nie jest

proste; tak na przykład, gdy w grupie jest

proste; tak na przykład, gdy w grupie jest

30 członków, a każdy z nich może wybrać

30 członków, a każdy z nich może wybrać

dowolną

liczbę

członków,

to

na

dowolną

liczbę

członków,

to

na

socjogramie jest bardzo dużo krzyżujących

socjogramie jest bardzo dużo krzyżujących

się ze sobą linii. Próbuje się temu zaradzić

się ze sobą linii. Próbuje się temu zaradzić

ograniczając liczbę wyrobów do trzech; ale

ograniczając liczbę wyrobów do trzech; ale

nawet i wtedy bardzo trudno jest

nawet i wtedy bardzo trudno jest

skonstruować czytelny socjogram.

skonstruować czytelny socjogram.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Aby uniknąć tego rodzaju kłopotów,

Aby uniknąć tego rodzaju kłopotów,

zamiast stosować socjogramy, można

zamiast stosować socjogramy, można

użyć

tak

zwanej

użyć

tak

zwanej

analizy

analizy

macierzowej.

macierzowej.

Na

podstawie

Na

podstawie

otrzymanych danych, konstruuje się

otrzymanych danych, konstruuje się

odpowiednią tabelę.

odpowiednią tabelę.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Modyfikacje

oryginalnej

techniki

Modyfikacje

oryginalnej

techniki

socjometrycznej:

socjometrycznej:



Socjometryczna samoocena

Socjometryczna samoocena

,

,

stosowana już

stosowana już

przez Moreno, polega napytaniu członków grupy o

przez Moreno, polega napytaniu członków grupy o

to, kto z grupy wybiera ich, a kto odrzuca.

to, kto z grupy wybiera ich, a kto odrzuca.



Test „Zgadnij kto",

Test „Zgadnij kto",

zwany również

zwany również

techniką

techniką

nominacyjną,

nominacyjną,

polegający

na

pytaniu

polegający

na

pytaniu

poszczególnych członków grupy o to, kto z grupy

poszczególnych członków grupy o to, kto z grupy

jest

na

przykład

jest

na

przykład

„najbardziej lubiany", najbardziej agresywny", „kto

„najbardziej lubiany", najbardziej agresywny", „kto

ma największy wpływ"?

ma największy wpływ"?

Ze względu na łatwość posługiwania się

Ze względu na łatwość posługiwania się

techniką socjometryczna przeprowadzono bardzo

techniką socjometryczna przeprowadzono bardzo

wiele badań, których celem było stwierdzenie jakie

wiele badań, których celem było stwierdzenie jakie

są

korelaty

wysokich

i

niskich

pozycji

są

korelaty

wysokich

i

niskich

pozycji

socjometrycznych.

socjometrycznych.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

Przydatność socjometrii:

Przydatność socjometrii:

1.

1.

W polityce kadrowej,

W polityce kadrowej,

2.

2.

W kształtowaniu zespołu,

W kształtowaniu zespołu,

3.

3.

We współdziałaniu i współpracy,

We współdziałaniu i współpracy,

4.

4.

Pomaga określić upodobania członków grupy oraz

Pomaga określić upodobania członków grupy oraz

zdolność grupy do realizacji powierzonych zadań,

zdolność grupy do realizacji powierzonych zadań,

5.

5.

Bada strukturę grupy,

Bada strukturę grupy,

6.

6.

Podziały grupowe,

Podziały grupowe,

7.

7.

Pozycje indywidualne członków,

Pozycje indywidualne członków,

8.

8.

Ułatwia wskazanie przywódców oraz osób

Ułatwia wskazanie przywódców oraz osób

nieakceptowanych.

nieakceptowanych.

SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA

„

„

Struktura

socjometryczna

to

Struktura

socjometryczna

to

struktura atrakcyjności interpersonalnej”

struktura atrakcyjności interpersonalnej”

S. Mika

S. Mika