Przykłady popyt, podaż,

równowaga rynkowa

Przykład 1

W każdym z poniższych przypadków podaj, czy dane stwierdzenie
ma charakter stwierdzenia pozytywnego czy też stwierdzenia
normatywnego

Przykłady

Rodzaje stwierdzeń

A) „Stopa bezrobocia wynosi 8 %”

 

B) „Stopa bezrobocia jest zbyt wysoka”

 

C) „Inflacja ogranicza poziom oszczędności krajowych, a

wysoki deficyt w obrotach bieżących napływ oszczędności
zagranicznych”

 

D) „Skłonność do oszczędzania sektora prywatnego

można zwiększyć poprzez reformę systemu podatkowego”

 

E) „Według badań GUS, statystyczna rodzina w Polsce

dysponowała w 2001 roku kwotą 644 zł na osobę. Znacznie
lepiej wiodło się Polakom pracującym na własny rachunek -
dysponowali kwotą o 25,4% wyższą od średniej. Najgorzej
wiodło się rolnikom - dysponowali kwotą w wysokości 73%
średniej”.

 

F) „Obniżenie stóp procentowych nie powinno być

traktowane jako jedyny sposób na wszelkie trudności
gospodarcze. W Polsce należy zderegulować gospodarkę,
otworzyć ją na konkurencję, przygotować na wejście do
zliberalizowanego rynku europejskiego”

 

G) „Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika,

iż w 2001 r. co piąte gospodarstwo domowe w Polsce
posiadało komputer, a 42% z nich - dostęp do internetu.”

 

Rozwiązanie przykładu 1

Przykłady

Rodzaje stwierdzeń

A) „Stopa bezrobocia wynosi 8 %”

stwierdzenie

pozytywne

B) „Stopa bezrobocia jest zbyt wysoka”

stwierdzenie

normatywne

C) „Inflacja ogranicza poziom oszczędności

krajowych, a wysoki deficyt w obrotach bieżących

napływ oszczędności zagranicznych”

stwierdzenie

pozytywne

D)

„Skłonność

do

oszczędzania

sektora

prywatnego można zwiększyć poprzez reformę

systemu podatkowego”

 

stwierdzenie

normatywne

E) „Według badań GUS, statystyczna rodzina w

Polsce dysponowała w 2001 roku kwotą 644 zł na

osobę. Znacznie lepiej wiodło się Polakom

pracującym na własny rachunek - dysponowali

kwotą o 25,4% wyższą od średniej. Najgorzej

wiodło się rolnikom - dysponowali kwotą w

wysokości 73% średniej”.

 

stwierdzenie

pozytywne

F) „Obniżenie stóp procentowych nie powinno

być traktowane jako jedyny sposób na wszelkie

trudności

gospodarcze.

W

Polsce

należy

zderegulować

gospodarkę,

otworzyć

ją

na

konkurencję,

przygotować

na

wejście

do

zliberalizowanego rynku europejskiego”

 

stwierdzenie

normatywne

G) „Z danych Głównego Urzędu Statystycznego

wynika, iż w 2001 r. co piąte gospodarstwo

domowe w Polsce posiadało komputer, a 42% z

nich - dostęp do internetu.”

 

stwierdzenie

pozytywne

Przykład 2

Oblicz (stosując warunek Walrasa)
cenę (PE) i ilość (QE) równowagi
rynkowej dla rynków określonych
następującymi równaniami:

a) QS = - 10 + 3 P QD = 110 - 5 P
b) QD = 25 – P QS = - 10 + 4 P
c) 10 P - QS = 24 QD + 2 P - 12 =

0

Rozwiązanie przykładu 2

Walras twierdził, że równowaga ogólna na
konkurencyjnych n rynkach wystąpi, jeśli wielkość popytu
zrówna się wielkością podaży na n-1 rynkach, to wówczas
również wielkość podaży zrówna się z wielkością popytu

na

n -tym rynku. Qs = Qd

- 10 + 3 P = 110 - 5 P

8P = 120

Pe = 15

Qe < = > Qs = Qd = 110 - 5P = 110 - 5*15 = 35

Cena równowagi PE = 15, ilość równowagi wynosi

QE = 35

QD = 25 – P

QS = - 10 + 4 P

Qs = Qd

- 10 + 4 P = 25 – P

5P = 35

Pe = 7

Qe < = > Qs = Qd = 25 - 7 = 18

Cena równowagi PE = 7, ilość równowagi wynosi

QE = 18

10 P - QS = 24

QD + 2 P - 12 = 0

Qs = Qd

Qs = 10 P – 24

Qd = 12 – 2P

10 P - 24 = 12 - 2 P

12P = 36

Pe = 3

Qe < = > Qs = Qd = 30 - 24 = 6

Cena równowagi PE = 3, ilość równowagi wynosi

QE = 6

Przykład 3

Przeanalizuj zmiany sytuacji równowagi na wykresach i
dopasuj poszczególne podpunkty do odpowiednich
wykresów.
a) Wprowadzenie nowej technologii produkcji.
b) Wzrost liczby konsumentów oraz wzrost cen
czynników produkcji.
c) Spadek dochodów ludności.
d) Wzrost cen dóbr substytucyjnych oraz wzrost liczby
producentów danego produktu.
e) Wzrost cen czynników produkcji.
f) Wzrost cen dóbr komplementarnych oraz wzrost
podatków.
g) Wzrost liczby konsumentów.
h) Spadek dochodów ludności i wprowadzenie nowej
technologii produkcji.

Rozwiązanie przykładu 3

Zmiana sytuacji na wykresach

Wykres

Wprowadzenie nowej technologii produkcji.

d

Wzrost liczby konsumentów oraz wzrost cen czynników

produkcji

g

Spadek dochodów ludności.

a

Wzrost cen dóbr substytucyjnych oraz wzrost liczby

producentów danego produktu.

h

Wzrost cen czynników produkcji.

c

Wzrost cen dóbr komplementarnych oraz wzrost

podatków

e

Wzrost liczby konsumentów.

b

Spadek dochodów ludności i wprowadzenie nowej

technologii produkcji.

f

Przykład 4

W tabeli przedstawiono dane o rozmiarach podaży długopisów i popytu na nie
przy różnych poziomach ceny.
Popyt i podaż długopisów

Cena (w

zł)

Popyt (w tys.

szt./rok)

Podaż (w tys. szt./rok)

5

50

10

10

40

20

15

30

30

20

20

40

25

10

50

a) Na podstawie podanych wielkości popytu i podaży na rynku długopisów sporządź
wykres popytu i podaży. Wyznacz cenę i ilość równowagi.
b) Ustal jaka będzie wielkość nadwyżki (niedoboru) dobra przy cenie równej 10 zł?
c) Ustal jaka będzie wielkość nadwyżki (niedoboru) dobra przy cenie równej 25 zł?
d) Zaznacz na układzie współrzędnych graficzną interpretację nadwyżki (niedoboru)

dobra przy cenie równej 10 zł.

e) Zaznacz na układzie współrzędnych graficzną interpretację nadwyżki (niedoboru)

dobra przy cenie równej 25 zł.

Rozwiązanie przykładu 4

a) Na rysunku została przedstawiona sytuacja na rynku długopisów.

P

Q

E

P

E

Q

D,S

D

S

E

E – punkt równowagi rynkowej
PE - cena równowagi rynkowej
QE - ilość równowagi rynkowej

b) Niedobór, 20.
c) Nadwyżka, 40.
d) Graficzna interpretacja niedoboru rynkowego dla ceny p=10 zł.

0

5

10

15

20

25

30

0

10

20

30

40

50

P=10

P

D

S

Q

DS

e) Graficzna interpretacja nadwyżki rynkowej dla ceny

p=25 zł.

Q

D,S

D

S

E

E

S

P

P=

Przykład 5

Równowaga na rynku wiecznych piór została zakłócona
przez dwa działające równocześnie czynniki (ceteris

paribus):

a) spadek cen długopisów,
b) wzrost liczby producentów wiecznych piór.

Co możesz powiedzieć o nowej cenie i ilości równowagi

na

rynku wiecznych piór? Odpowiedź uzupełnij ilustracją
graficzną.

Rozwiązanie przykładu 5

Q

D,S

S

2

E

1

E

2

D

2

D

1

S

1

Q

E1

P

E1

P

E2

Q

E2

PE2 < PE1

QE2 < QE1

a)

b)

Q

D,S

S

2

E

1

E

2

D

2

D

1

P

S

1

P

E1

P

E2

Q

E1

Q

E2

PE2 < PE1

QE2 = QE1

c)

Q

D,S,

S

2

E

1

E

2

D

2

D

1

P

S

1

P

E1

P

E2

Q

E1

Q

E2

PE2 < PE1

QE2 >QE1

W wyniku spadku cen długopisów i wzrostu liczby
producentów wiecznych piór, popyt na wieczne pióra
maleje, podaż wzrasta. Zmniejsza się zawsze nowa
cena równowagi, natomiast nie jesteśmy pewni co do
zmiany ilości równowagi. W zależności od tego w
jakim stopniu wymienione wyżej czynniki wpłyną na
zmiany w popycie i podaży, nowa ilość równowagi
może się zwiększyć, zmniejszyć lub może pozostać
bez zmian.

Przykład 6

Równowaga na rynku jogurtów truskawkowych

została

zakłócona przez dwa działające równocześnie

czynniki

(ceteris paribus):

a) wzrost liczby konsumentów jogurtów,
b) spadek cen truskawek.

Co możesz powiedzieć o nowej cenie i ilości

równowagi na

rynku jogurtów truskawkowych? Odpowiedź uzupełnij
ilustracją graficzną.

Rozwiązanie przykładu 6

Q

D,S,

S

2

E

1

E

2

D

2

D

1

P

S

1

P

E1

P

E2

Q

E1

Q

E2

PE2 > PE1

QE2 > QE1

a)

b)

Q

D,S,

S

2

E

1

E

2

D

2

D

1

P

S

1

P

E1

=

P

E2

Q

E1

Q

E2

PE2 = PE1

QE2 > QE1

c)

Q

D,S,

S

2

E

1

E

2

D

2

D

1

P

S

1

P

E1

P

E2

Q

E1

Q

E2

PE2 < PE1

QE2 > QE1

W wyniku wzrostu liczby konsumentów jogurtów
truskawkowych i spadku cen truskawek, popyt
na jogurty truskawkowe wzrasta, podaż wzrasta.
Zwiększa się zawsze nowa ilość równowagi,
natomiast nie jesteśmy pewni co do zmiany ceny
równowagi. W zależności od tego w jakim stopniu
wymienione wyżej czynniki wpłyną na zmiany w
popycie i podaży, nowa cena równowagi może się
zwiększyć, zmniejszyć lub może pozostać bez
zmian.