KATEDRA MEDYCYNY SĄDOWEJ A.M. WE

WROCŁAWIU

Prof. dr hab.

Barbara

Barbara

Świątek

ORZECZNICTWO

SĄDOWO-LEKARSKIE

ORZECZNICTWO SĄDOWO-

LEKARSKIE

 ORZECZNICTWO W SPRAWACH
KARNYCH

 ORZECZNICTWO W SPRAWACH
CYWILNYCH

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

PODSTAWY

PRAWNE

POWOŁYWANIA

BIEGŁYCH Kodeks Postępowania
Karnego.

Art. 193. § 1. Jeżeli stwierdzenie okoliczności
mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia
sprawy wymaga wiadomości specjalnych,
zasięga się opinii biegłego albo biegłych.
§ 2. W celu wydania opinii można też zwrócić
się do instytucji naukowej lub specjalistycznej.
§ 3. W wypadku powołania biegłych z zakresu
różnych specjalności, o tym, czy mają oni
przeprowadzić badania wspólnie i wydać jedną
wspólną opinię, czy opinie odrębne, rozstrzyga
organ procesowy powołujący biegłych.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

PODSTAWY

PRAWNE

POWOŁYWANIA

BIEGŁYCH Kodeks Postępowania
Karnego.

Art. 194. O dopuszczeniu dowodu z opinii
biegłego wydaje się postanowienie, w którym
należy wskazać:

1) imię, nazwisko i specjalność biegłego
lub biegłych, a w wypadku opinii
instytucji, w razie potrzeby, specjalność i
kwalifikacje osób, które powinny wziąć
udział w przeprowadzeniu ekspertyzy,
2) przedmiot i zakres ekspertyzy ze
sformułowaniem, w miarę potrzeby, pytań
szczegółowych,
3) termin dostarczenia opinii.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

PODSTAWY

PRAWNE

POWOŁYWANIA

BIEGŁYCH Kodeks Postępowania
Karnego.

Art. 195. Do pełnienia czynności biegłego jest
obowiązany nie tylko biegły sądowy, lecz także
każda osoba, o której wiadomo, że ma
odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

PODSTAWY

PRAWNE

POWOŁYWANIA

BIEGŁYCH Kodeks Postępowania
Karnego.

Art. 199. Złożone wobec biegłego albo wobec
lekarza udzielającego pomocy medycznej
oświadczenia

oskarżonego,

dotyczące

zarzucanego mu czynu, nie mogą stanowić
dowodu.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO-LEKARSKIE OGLĘDZINY CIAŁA
PODSTAWY PRAWNE
Kodeks Postępowania Karnego.

Art. 207. § 1. W razie potrzeby dokonuje się
oględzin miejsca, osoby lub rzeczy.
§ 2. Jeżeli przedmiot może ulec przy badaniu
zniszczeniu lub zniekształceniu, część tego
przedmiotu

należy

w

miarę

możności

zachować w stanie nie zmienionym, a gdy to
nie jest możliwe - stan ten utrwalić w inny
sposób.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO-LEKARSKIE OGLĘDZINY CIAŁA
PODSTAWY PRAWNE
Kodeks Postępowania Karnego.

Art. 208. Oględzin lub badań ciała, które
mogą wywołać uczucie wstydu, powinna
dokonać osoba tej samej płci, chyba że łączą
się z tym szczególne trudności; inne osoby
odmiennej płci mogą być obecne tylko w razie
konieczności.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

WSKAZANIA DO PRZEPRWADZENIA OGLĘDZIN
CIAŁA



dochodzenie

przestępstw

przeciwko

zdrowiu i życiu (usiłowanie zabójstwa,
pobicia),


dochodzenie

przestępstw

przeciwko

wolności seksualnej i obyczajowej,
 podejrzenie niezgodnego z prawem
przerwania cięży (aborcji) lub odbycia
potajemnego porodu,
 wypadki drogowe ( skutki dla uczestników,
odtworzenie okoliczności, ustalenie osoby
kierującego pojazdem),

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

WSKAZANIA DO PRZEPRWADZENIA OGLĘDZIN
CIAŁA



konieczność ustalenia zdolności do pracy

zarobkowej (przy uchylaniu się od obowiązku
alimentacyjnego),
 konieczność ustalania zdolności do
stawania przed Sądem,
 konieczność ustalania zdolności do
odbywania kary pozbawienia wolności i
tymczasowego aresztowania,
 identyfikacja człowieka (porzucenie dziecka,
amnezja, poszukiwanie członków rodzin),

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ NOWY KODEKS

KARNY

Art. 156. § 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na

zdrowiu w postaci:

1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy,

zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby

nieuleczalnej lub długotrwałej

,*

choroby realnie

zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej,

całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do

pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego

zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega

karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,podlega karze

pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest

śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia

wolności od lat 2 do 12.

*

zmieniony przez ustawę z dn.03.01.2003 (Dz. U. 199, poz. 1935)

obowiązuje od 08.12.2003

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ STARY KODEKS

KARNY

Art. 155. § 1. Kto:

1) pozbawia człowieka wzroku, słuchu, mowy,
zdolności płodzenia albo,
2) powoduje inne ciężkie kalectwo, ciężką
chorobę nieuleczalną lub długotrwałą, chorobę
zazwyczaj zagrażającą życiu, trwałą chorobę
psychiczną, trwałą całkowitą lub znaczną
niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe,
poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała,
podlega karze pozbawienia wolności od roku
do lat 10.

§ 2. Jeżeli sprawca nieumyślnie powoduje ciężkie
uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia
,podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy
do lat 5.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

STARY KODEKS KARNY

art. 155

NOWY KODEKS KARNY
art. 156

-kto powoduje

-kto powoduje ciężki

uszczerbek na zdrowiu
w postaci...

-ciężką chorobę

nieuleczalną lub
długotrwałą...

-ciężką chorobę

nieuleczalną lub
długotrwałą chorobą

realnie zagrażającą
życiu... (do dnia

08.12.03

-chorobę zazwyczaj

zagrażającą życiu...

-chorobę realnie

zagrażającą życiu (od
dn. 08.12.03)

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

STARY KODEKS KARNY

art. 155

NOWY KODEKS KARNY
art. 156

-

trwałą całkowitą lub

znaczną niezdolność do
pracy w zawodzie...

-

całkowitej lub znacznej

trwałej niezdolności do
pracy w zawodzie

...

-trwałe, poważne
zeszpecenie lub

zniekształcenie ciała...

- trwałego, istotnego
zeszpecenia lub

zniekształcenia ciała...

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ NOWY

KODEKS KARNY

Art. 157. § 1. Kto powoduje naruszenie czynności

narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w

art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3

miesięcy do lat 5.
§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub

rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia

wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa

nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia

wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli

naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia

nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia

prywatnego.
§ 5. Jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój

zdrowia trwał dłużej niż 7 dni, a pokrzywdzonym jest

osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w §

3 następuje na jej wniosek.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ STARY
KODEKS KARNY

Art. 156. § 1. Kto powoduje inne niż określone w art.
155 uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia człowieka,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do
lat 5.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 nie spowodował
naruszenia czynności narządu ciała na czas powyżej dni
7 sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu nieumyślnie powoduje
uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia,podlega karze
pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności
albo grzywny.
§ 4. Ściganie czynu określonego w § 2 oraz czynu
określonego w § 3, jeżeli naruszenie czynności narządu
ciała nie trwało dłużej niż 7 dni, odbywa się z
oskarżenia prywatnego.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

STARY KODEKS KARNY

art. 156

NOWY KODEKS KARNY
art. 157

-

Kto powoduje inne niż

określone w art. 155
uszkodzenie ciała...

Kto powoduje

naruszenie czynności
narządu ciała lub

rozstrój zdrowia

...

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ NOWY KODEKS
KARNY

Art. 217. § 1. Kto uderza człowieka lub w
inny sposób narusza jego nietykalność
cielesną,

podlega

grzywnie,

karze

ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do roku.

§ 2. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało
wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego
albo

jeżeli

pokrzywdzony

odpowiedział

naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić
od wymierzenia kary.

§ 3. Ściganie odbywa się z oskarżenia
prywatnego.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ STARY KODEKS
KARNY

Art. 182. § 1. Kto uderza człowieka lub w
inny sposób narusza jego nietykalność
cielesną, nie pozostawiają lub pozostawiając
tylko nieznaczne ślady na ciele podlega karze
pozbawienia wolności do roku, ograniczenia
wolności albo grzywny,

§ 2. Jeżeli

czyn

wywołało

wyzywające

zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli
pokrzywdzony

odpowiedział

naruszeniem

nietykalności,

sąd

może

odstąpić

od

wymierzenia kary.

§ 3. Ściganie odbywa się z oskarżenia
prywatnego.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

STARY KODEKS KARNY

art. 182

NOWY KODEKS KARNY
art. 217

-

Kto uderza

człowieka lub w inny

sposób narusza jego

nietykalność

cielesną, nie

pozostawiają lub

pozostawiając tylko
nieznaczne ślady na

ciele...

- Kto uderza

człowieka lub w inny

sposób narusza jego

nietykalność

cielesną...

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

CEL OGLĘDZIN – USTALENIE:

 rodzaju obrażeń (obrzęk, zaczerwienienie,
siniec, otarcia naskórka, rany, uszkodzenia
kośćca i narządów),
 kwalifikacja stopnia ciężkości obrażeń (art. kk
156, 157, 217),
 rodzaju narzędzia który spowodował
obrażenia (identyfikacja grupowa i
indywidualna),
 czasu powstania obrażeń (jednoczasowość,
wieloczasowość),
 okoliczności powstania obrażeń (zgodność
obiektywnych ustaleń z wywiadem i ustaleniami
dochodzeniowymi),

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ OPINIODAWCZYCH:

 upływ czasu od zdarzenia (gojenie się obrażeń
niweczy ich pierwotny charakter),
 opracowanie chirurgiczne ran, przy braku ich
dokładnego opisu w dokumentacji lekarskiej,
 niedokładne zapisy w historii choroby w
przypadku dokonywania oględzin po pewnym
czasie,
 nakładanie się zmian urazowych na istniejące
już wcześniej chorobowe lub pourazowe
(niemożność oceny stopnia naruszenia czynności
narządu ciała związanej wyłącznie z ocenianym
urazem),

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

PRZYCZYNY

NIEPOWODZEŃ

OPINIODAWCZYCH:

 niemożność wykluczenia doznania urazów
nie pozostawiających śladów (urazy, zadane
narzędziem tępym w osłonięte odzieżą części
ciała, urazy głowy nie powodujące zmian w
zewnętrznych warstwach skóry),

 uchybienia w postępowaniu
przygotowawczym (nie dokonanie oględzin
miejsca zdarzenia, nie zabezpieczenie śladów
biologicznych, brak dokumentacji lekarskiej).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI
KODEKS KARNY

Art. 197. § 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną
lub podstępem doprowadza inną osobę do
obcowania płciowego,podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1,
doprowadza inną osobę do poddania się innej
czynności seksualnej albo wykonania takiej
czynności,podlega karze pozbawienia wolności od
3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia
określonego w § 1 lub 2, działając ze szczególnym
okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą,podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI
KODEKS KARNY

Art. 198. Kto,

wykorzystując

bezradność

innej osoby lub wynikający z upośledzenia
umysłowego lub choroby psychicznej brak
zdolności tej osoby do rozpoznania znaczenia
czynu

lub

pokierowania

swoim

postępowaniem, doprowadza ją do obcowania
płciowego lub do poddania się innej czynności
seksualnej

albo

do

wykonania

takiej

czynności,

podlega

karze

pozbawienia

wolności od 6 miesięcy do lat 8.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI
KODEKS KARNY

Art. 199. Kto, przez nadużycie stosunku
zależności

lub

wykorzystanie

krytycznego położenia, doprowadza inną
osobę do obcowania płciowego lub do
poddania się innej czynności seksualnej
albo do wykonania takiej czynności,
podlega karze pozbawienia wolności do
lat 3.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI
KODEKS KARNY

Art. 200. § 1. Kto

doprowadza

małoletniego

poniżej

lat

15

do

obcowania płciowego lub do poddania
się innej czynności seksualnej albo do
wykonania takiej czynności, podlega
karze pozbawienia wolności od roku do
lat 10.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto
utrwala

treści

pornograficzne

z

udziałem takiej osoby.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI
KODEKS KARNY

Art. 201. Kto dopuszcza się obcowania
płciowego w stosunku do wstępnego,
zstępnego,

przysposobionego,

przysposabiającego, brata lub siostry,
podlega karze pozbawienia wolności od
3 miesięcy do lat 5.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI

CEL OGLĘDZIN – USTALENIE:

 rodzaju i charakteru obrażeń ciała (czy

charakterystyczne dla stosowania przemocy

fizycznej, np.: sińce na przyśrodkowej

powierzchni ud, spowodowane ich rozsuwaniem

przy użyciu siły),
 kwalifikacji karnej stopnia ciężkości obrażeń,
 stanu narządów płciowych (uszkodzenia błony

dziewiczej, inne obrażenia, rodzaj wydzieliny z

dróg rodnych),
 przy stosunku płciowym analnym stan odbytu

(obrażenia, wydzielina),

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI

CEL OGLĘDZIN – USTALENIE:

 obecność śladów nasienia w pochwie lub w
odbycie (pobranie wymazów, doraźne zbadanie
przy pomocy testu na obecność kwaśnej fosfatazy
i zabezpieczenie do badania na obecność
plemników),
 ewentualnej obecności śladów podejrzanych na
nasienie na innych częściach ciała i
zabezpieczenie ich (np. na owłosieniu
sromowym),
 stopnia rozwoju osoby pokrzywdzonej, (czy
wygląda na wiek powyżej lat 15 – art.. 200 kk),

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI

PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ OPINODAWCZYCH:

 upływ czasu od zdarzenia,
 kobieta nie była dziewicą i współżyła płciowo
na krótko przed zdarzeniem (1-2 doby),
 charakter błony dziewiczej uniemożliwia
stwierdzenie odbycia pierwszego w życiu
stosunku

płciowego

(duża

rozciągliwość

powodująca możność odbycia pełnego stosunku
płciowego bez jej przerwania),
 dokładne obmycie się osoby pokrzywdzonej,

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

DOCHODZENIE

PRZESTĘPSTW

PRZECIWKO

WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI

PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ OPINODAWCZYCH:

 brak śladów obrony i użycia przemocy
fizycznej,


oddanie

nasienia

poza

ciało

osoby

pokrzywdzonej,
 dokonania innego niż stosunek płciowy
obcowania płciowego, względnie innej czynności
seksualnej,
 uchybienia w postępowaniu przygotowawczym
(nie zabezpieczenie odzieży osoby pokrzywdzonej
i podejrzanego, nie przeprowadzenie oględzin
ciała podejrzanego).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

NOWY KODEKS KARNY

Art. 161. § 

1. Kto, wiedząc, że jest zarażony

wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na
takie zarażenie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.

§ 2. Kto, wiedząc, że jest dotknięty chorobą
weneryczną

lub

zakaźną,

ciężką

chorobą

nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu, naraża
bezpośrednio inną osobę na zarażenie taką
chorobą,

podlega

grzywnie,

karze

ograniczenia

wolności albo pozbawienia wolności do
roku.

§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub
2 następuje na wniosek pokrzywdzonego

.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

STARY KODEKS KARNY

Art. 162. § 

1. Kto,

będąc

dotknięty

chorobą

weneryczną naraża inną osobę na zarażenie tą
chorobą,

podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.

§ 2. Jeżeli sprawca jest osobą pozostającą z
pokrzywdzonym we wspólnym pożyciu ściganie
następuje na wniosek pokrzywdzonego

.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

WYPADKI DROGOWE

KODEKS KARNY

Art. 177. § 1. Kto, naruszając, chociażby

nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu
lądowym,

wodnym

lub

powietrznym,

powoduje nieumyślnie wypadek, w którym
inna osoba odniosła obrażenia ciała określone
w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia
wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć
innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej
zdrowiu, sprawca, podlega karze pozbawienia
wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§3. Jeżeli pokrzywdzonym jest wyłącznie
osoba

najbliższa,

ściganie

przestępstwa

określonego w § 1 następuje na jej wniosek.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

WYPADKI DROGOWE
PRZY OGLĘDZINACH CIAŁA NALEŻY:

 bardzo dokładnie opisać obrażenia ciała osób
biorących udział w wypadku (rozmieszczenie,
odległość od stałych punktów),
 ustalić kwalifikację karną obrażeń (art.. 177 § 1
lub 2 kk.),


poszukiwać

obecności

wszelkich

zanieczyszczeń lub ciał obcych (odłamki szkła,
lakieru, smar) upływ czasu od zdarzenia,

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

WYPADKI DROGOWE
OPINIOWANIE CO DO PRZEBIEGU WYPADKU I
USTALENIA OSOBY KIEROWCY POWINNO SIĘ
OPIERAĆ NA:

 wyniku oględzin ciała uczestników,
 wyniku oględzin ich odzieży,
 wyniku oględzin pojazdu z uwzględnieniem
wszelkich biologicznych śladów w jego obrębie,
 wyniku badań śladów biologicznych,
zabezpieczonych w obrębie pojazdu i w miejscu
zdarzenia,
 wyniku oględzin miejsca,

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK

PODSTAWY PRAWNE
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO

art. 209. § 1. Jeżeli

zachodzi

podejrzenie

przestępnego

spowodowania

śmierci,

przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok.
§ 2. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w
postępowaniu sądowym sąd, z udziałem
biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu
medycyny

sądowej.

W

wypadkach

nie

cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z
obowiązkiem

niezwłocznego

powiadomienia

prokuratora.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK

PODSTAWY PRAWNE
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO

art. 209. c.d. § 3. Oględzin zwłok dokonuje się na

miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia

biegłego oraz prokuratora lub sądu przemieszczać

lub poruszać zwłoki można tylko w razie

konieczności.
§ 4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecności

prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed

sądem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje się

odpowiednio.
§ 5. Do obecności przy oględzinach i otwarciu

zwłok można, w razie potrzeby, oprócz biegłego,

wezwać lekarza, który ostatnio udzielił pomocy

zmarłemu. Z oględzin i otwarcia zwłok biegły

sporządza opinię z zachowaniem wymagań art. 200

§ 2.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK
PODSTAWY PRAWNE:
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości i

Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 lipca
1929 r. o wykonywaniu oględzin sądowo -
lekarskich zwłok ludzkich.

§ 1. Oględziny sądowo lekarskie zwłok ludzkich

mają na celu wyjaśnić według zasad wiedzy
rodzaj i przyczynę zgonu w wypadkach, gdy
istnieje

pewność

lub

gdy

zachodzi

podejrzenie, że przyczyną zgony było
przestępstwo w szczególności zaś:

a. jeżeli przyczyną zgonu był uraz zewnętrzny,

otrucie przez działanie wewnętrzne lub
zewnętrzne

jakiejś

substancji

trującej,

wstrząs wszelkiego rodzaju itp.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK

PODSTAWY PRAWNE:

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości i

Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 lipca 1929
r. jw.:

§ 1. c.d. b. w razie śmierci człowieka z powodu

błędu lekarskiego lub śmierci człowieka
leczonego

przez

osobę

niepowołana,

w

wypadkach śmierci w związku z poronieniem,

c. w razie śmierci nagłej wśród podejrzanych

okoliczności,

d. gdy znaleziono zwłoki osoby nieznanej wśród

podejrzanych okoliczności, w szczególności
zwłoki noworodka,

e. we wszystkich innych przypadkach gdy władza

wymiaru sprawiedliwości tego zażąda.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK
CEL SEKCJI – USTALENIE:

 czasu śmierci,
 przyczyny śmierci,
 rodzaju obrażeń z określeniem narzędzi

od których powstały,

 charakteru obrażeń i okoliczności w

jakich mogły powstać,

 udzielnie odpowiedzi na konkretne

pytania prokuratury.

SEKCJA ZWŁOK ADMINISTRACYJNA

PODSTAWY PRAWNE
Ustawa o zawodzie lekarza (Dz. U. 21, poz.201, 2002 r.)

Art. 43. 1. Lekarz może stwierdzić zgon na
podstawie osobiście wykonanych badań i
ustaleń, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w
odrębnych przepisach.
2. W uzasadnionych przypadkach lekarz może
uzależnić

wystawienie

karty

zgonu

od

przeprowadzenia sekcji zwłok.
3. Lekarz może wystawić kartę zgonu na
podstawie dokumentacji badania pośmiertnego,
przeprowadzonego osobiście przez innego
lekarza lub inną uprawnioną osobę.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO PRACY ZAROBKOWEJ
KODEKS KARNY

Art. 209. § 1. Kto uporczywie uchyla się od
wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub
orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez
niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub
innej osoby i przez to naraża ją na niemożność
zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO PRACY ZAROBKOWEJ

ZDOLNOŚĆ DO PRACY ZAROBKOWEJ
jest to stan fizyczny człowieka
umożliwiający mu wykonywanie pracy
nie wymagającej szczególnych
umiejętności i przygotowania - jest to
przeciętna zdolność do pracy
zarobkowej każdego zdrowego
człowieka, bez względu na jego zawód
(„surowa” zdolność do pracy
zarobkowej)

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO PRACY ZAROBKOWEJ

UTRATA ZDOLNOŚCI DO PRACY
ZAROBKOWEJ
tj. niezdolność do pracy może być:

 całkowita lub częściowa
 trwała lub czasowa

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO PRACY ZAROBKOWEJ
CEL OGLĘDZIN – USTALENIE:

- zdolności do pracy zarobkowej w określonym

przez prokuraturę czasie (w przeszłości) przy

braku realizacji alimentacji,
- aktualnej zdolności do pracy zarobkowej,
- charakteru ewentualnej niezdolności do pracy

zarobkowej (trwała, czasowa, całkowita -

częściowa, w pewnych przypadkach),
- zdolności do pracy zawodowej (pojęcie węższe od

zdolności do pracy zarobkowej),
- w pewnych przypadkach zdolności do pracy

zawodowej (pojęcie węższe od zdolności do pracy

zarobkowej).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO PRACY ZAROBKOWEJ
PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ OPINIODAWCZYCH:



zgłaszanie stanów chorobowych nie dających

się w sposób jednoznaczny potwierdzić (lub
wykluczyć) w badaniu fizykalnym,
 zaniechanie przez podejrzanego wszelkich
badań diagnostycznych i leczniczych w
określonym czasie,
 brak jakiejkolwiek dokumentacji lekarskiej
mimo zgłaszania w wywiadzie leczenia w
określonych ośrodkach (konieczność
ewentualnego uzupełnienia akt sprawy),
 niemożność ustalenia w określonych
przypadkach stanu zdrowia na podstawie
jednorazowego badania i dokumentacji lekarskiej
(konieczność obserwacji szpitalnej).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED
SĄDEM
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO:

Art. 117. § 4

Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi,
w drodze rozporządzenia, warunki i tryb
usprawiedliwienia niestawiennictwa oskarżonych,
świadków i innych uczestników postępowania z
powodu choroby oraz sposób wyznaczania lekarzy
uprawnionych do wystawiania zaświadczeń
potwierdzających niemożność stawienia się na
wezwanie lub zawiadomienie organu
prowadzącego postępowanie (...).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED
SĄDEM

Rozporządzenie Ministrów Sprawiedliwości z dn. 24.06.2003 r. w
sprawie warunków i trybu usprawiedliwiania niestawiennictwa
oskarżonych, świadków i innych uczestników postępowania
karnego z powodu choroby... (Dz.U. 2003 r. nr 110, poz. 1049).

§ 1.
Rozporządzenie określa warunki i tryb
usprawiedliwienia niestawiennictwa na wezwanie
lub zawiadomienie w postępowaniu karnym, z
powodu choroby, oskarżonych, świadków i innych
uczestników procesu karnego, (...) których
obecność była obowiązkowa lub którzy wnosili o
dopuszczenie do czynności, będąc uprawnionymi
do wzięcia w niej udziału (...).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED
SĄDEM

Rozporządzenie Ministrów Sprawiedliwości z dn. 24.06.2003 r. w
sprawie warunków i trybu usprawiedliwiania niestawiennictwa
oskarżonych, świadków i innych uczestników postępowania
karnego z powodu choroby... (Dz.U. 2003 r. nr 110, poz. 1049).

§ 2. 1. Organ prowadzący postępowanie karne
usprawiedliwia niestawiennictwo uczestników
tego postępowania z powodu choroby, po
przedłożeniu przez nich zaświadczenia (...)
wystawionego przez: 
1) lekarza publicznego zakładu opieki zdrowotnej
wyznaczonego w sposób wskazany w §6,
udzielającego świadczeń zdrowotnych na
obszarze, na którym mieszka lub przebywa
uczestnik postępowania;

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED

SĄDEM

Rozporządzenie Ministrów Sprawiedliwości z dn. 24.06.2003 r. w

sprawie warunków i trybu usprawiedliwiania niestawiennictwa

oskarżonych, świadków i innych uczestników postępowania

karnego z powodu choroby... (Dz.U. 2003 r. nr 110, poz. 1049).

§ 2. 1. c.d. 2) ordynatora oddziału szpitala, w

którym uczestnik postępowania przebywa na

leczeniu, 
3) lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych

w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie

pielęgnacyjno-opiekuńczym, sanatorium,

prewentorium, innym zakładzie opieki zdrowotnej

przeznaczonym dla osób, których stan zdrowia

wymaga udzielania całodobowych lub

całodziennych świadczeń zdrowotnych w

odpowiednim stałym pomieszczeniu, w których

uczestnik przebywa na leczeniu.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED

SĄDEM

Rozporządzenie Ministrów Sprawiedliwości z dn. 24.06.2003 r. w

sprawie warunków i trybu usprawiedliwiania niestawiennictwa

oskarżonych, świadków i innych uczestników postępowania

karnego z powodu choroby... (Dz.U. 2003 r. nr 110, poz. 1049).

§. 3. Zaświadczenie może być wydane po okazaniu

wezwania lub zawiadomienia organu

prowadzącego postępowanie karne i dokumentu

potwierdzającego tożsamość uczestnika

postępowania oraz po przeprowadzeniu badania

lekarskiego.
§ 5. 1. Lekarze, o których mowa w paragrafie 2

ust. 1 pkt. 1, przyjmują osoby ubiegające się o

wydanie zaświadczeń w określonych dniach i

godzinach uzgodnionych z kierownikami zakładów

opieki zdrowotnej, a w razie obłożnej choroby

tych osób - odwiedzić je w domu.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED
SĄDEM

Rozporządzenie Ministrów Sprawiedliwości z dn. 24.06.2003 r. w
sprawie warunków i trybu usprawiedliwiania niestawiennictwa
oskarżonych, świadków i innych uczestników postępowania
karnego z powodu choroby... (Dz.U. 2003 r. nr 110, poz. 1049).

§. 6. 1. Kierownicy zakładów opieki zdrowotnej
przekazują prezesowi sądu okręgowego, na jego
wniosek, listy zawierające proponowany wykaz
lekarzy, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt. 1,
obejmujące także miejsce, dni i godzin przyjęć, a
nadto niezwłocznie informują go o wszelkich
zmianach w tym zakresie.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED
SĄDEM
OGLĘDZINY POLEGAJĄ NA:

dokonaniu ogólnego badania
lekarskiego,
w razie konieczności dokonanie
specjalistycznych badań lekarskich i
badań dodatkowych,
zapoznanie się z dokumentacją
lekarską, posiadaną przez badanego,
dokonanie oceny, czy stan zdrowia
badanego zezwala na określone
czynności w procesie karnym.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED
SĄDEM
UPRAWNIENIE DO WYDANIA
„USPRAWIEDLIWIENIA” POSIADAJĄ:

lekarz publicznego zakładu opieki
zdrowotnej,
ordynator oddziału, na którym w dniu
dokonywania określonych czynności
wezwany przebywa,
biegły lekarz, którego na podstawie
postanowienia powołał do wydania
stosownej opinii organ procesowy

.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY
POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO

Art. 15.
§ 1.

Policja i inne organy w zakresie

postępowania karnego wykonują polecenia sądu i
prokuratora oraz prowadzą pod nadzorem
prokuratora śledztwo lub dochodzenie w
granicach określonych w ustawie.

§

2. Wszystkie instytucje państwowe,

samorządowe i społeczne są obowiązane w
zakresie swego działania do udzielania pomocy
organom prowadzącym postępowanie karne.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA

WOLNOŚCI

I

TYMCZASOWEGO

ARESZTOWANIA
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO

Art. 259.
§ 1. Jeżeli szczególne względy nie stoją temu na
przeszkodzie, należy odstąpić od tymczasowego
aresztowania, zwłaszcza gdy pozbawienie
oskarżonego wolności:
1) spowodowałoby dla jego życia lub zdrowia
poważne niebezpieczeństwo,
2) pociągałoby wyjątkowo ciężkie skutki dla
oskarżonego lub jego najbliższej rodziny.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO

Art. 260. Jeżeli stan zdrowia
oskarżonego tego wymaga, tymczasowe
aresztowanie może być
wykonywane tylko w postaci
umieszczenia w odpowiednim zakładzie
leczniczym.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA
KODEKS KARNY WYKONAWCZY

Art. 15.
§ 1. Sąd umarza postępowanie wykonawcze w

razie przedawnienia wykonania kary, śmierci

skazanego lub innej przyczyny wyłączającej to

postępowanie. 
§ 2. Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda

uniemożliwiająca postępowanie wykonawcze,

a w szczególności jeżeli nie można ująć

skazanego albo nie można wykonać wobec

niego orzeczenia z powodu choroby

psychicznej lub innej przewlekłej ciężkiej

choroby, postępowanie zawiesza się w całości

lub w części na czas trwania przeszkody.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO

ARESZTOWANIA
KODEKS KARNY WYKONAWCZY

Art. 63.
§ 1. Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia

wykonanie kary ograniczenia wolności, sąd

udziela przerwy w odbywaniu kary do czasu

ustania przeszkody.
§ 2. Sąd może udzielić przerwy w odbywaniu kary

ograniczenia wolności do roku ze względów, o

których mowa w art. 62 § 1. Przepisy art. 62 § 2 i

3 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Przerwa w wykonywaniu kary ograniczenia

wolności może być orzeczona również na wniosek

sądowego kuratora zawodowego.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA
KODEKS KARNY WYKONAWCZY

Art. 150.

§

1. Wykonanie kary pozbawienia wolności w

wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej
choroby uniemożliwiającej wykonanie tej kary sąd
odracza do czasu ustalenia przeszkody.

§

2. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan

skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie
karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla
jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA
KODEKS KARNY WYKONAWCZY

Art. 153.

§

1. Sąd penitencjarny udziela przerwy w

odbywaniu kary pozbawienia wolności w
wypadku określonym w art. 150

§

1 do

czasu ustania przeszkody.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY POZBAWIENIA

WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

(Rozporządzenie rady Ministrów w sprawie sposobu

postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień

policjantów (Dz. U. Nr. 141, poz. 1186, 2005 r)

§ 9. 1. Policjant jest obowiązany udzielić, w granicach

dostępnych środków, pierwszej pomocy medycznej osobie

zatrzymanej, która ma widoczne obrażenia ciała lub

utraciła przytomność.
2. Osobie zatrzymanej należy zapewnić badanie lekarskie w

przypadku:

1)

wymienionym w ust. 1;

2)

żądania

przez

osobę

zatrzymaną

niezwłocznego zbadania przez lekarza;

3)

oświadczenia osoby zatrzymanej, że cierpi ona

na schorzenia wymagające stałego lub okresowego

leczenia, którego przerwanie zagrażałoby życiu lub

zdrowiu;

4)

gdy z posiadanych przez Policję informacji lub

z okoliczności zatrzymania wynika, że osoba zatrzymana

jest chora zakaźnie;

5)

zatrzymania kobiety ciężarnej.

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO

ARESZTOWANIA

(Rozporządzenie rady Ministrów w sprawie sposobu

postępowania

przy

wykonywaniu

niektórych

uprawnień policjantów (Dz. U. Nr. 141, poz. 1186,

2005 r)

§ 21. 1. Policjant zwraca się o niezbędną

pomoc od instytucji państwowych, organów

administracji

publicznej

oraz

jednostek

gospodarczych prowadzących działalność w

zakresie użyteczności publicznej, zgłaszając

żądanie udzielenia pomocy do osób pełniących

funkcje tych organów albo kierowników tych

instytucji lub jednostek gospodarczych albo

innych osób upoważnionych do podejmowania

decyzji koniecznych do udzielenia żądanej

pomocy lub w danym czasie dysponujących

możliwościami jej udzielenia. (…)

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY POZBAWIENIA

WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

(Rozporządzenie rady Ministrów w sprawie sposobu postępowania przy

wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. Nr. 141, poz.

1186, 2005 r)

§ 22. 1. Żądanie, o którym mowa w § 21, może być

zgłoszone

ustnie

przez

każdego

policjanta

potrzebującego niezbędnej pomocy:

1)

w sytuacjach niecierpiących zwłoki, a

zwłaszcza w przypadku wykonywania przez policjanta

czynności służbowych w celu ratowania życia, zdrowia

lub wolności człowieka albo ochrony mienia oraz w

trakcie pościgu za sprawcą czynu zabronionego pod

groźbą kary;

2)

jeżeli

policjant

wykonuje

czynności

służbowe na pisemne polecenie sądu, prokuratora lub

organu administracji publicznej.
§ 24. W nagłych wypadkach policjant zwraca się

ustnie do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy,

powiadamiając tę osobę o nagłym wypadku oraz

przekazując jej informacje, o których mowa w § 21 ust.

3.

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY POZBAWIENIA

WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

(Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję,

Dz.U.02.97.880)

§ 1. 1. Osobie zatrzymanej przez Policję, zwanej dalej

"osobą

zatrzymaną",

udziela

się

niezwłocznie

pierwszej pomocy medycznej lub poddaje niezbędnym

badaniom lekarskim w przypadku, gdy osoba ta

znajduje się w stanie zagrażającym życiu lub zdrowiu,

w szczególności gdy osoba ta:

1) ma widoczne obrażenia ciała lub utraciła

przytomność,

2)

oświadcza,

że

cierpi

na

schorzenia

wymagające stałego lub okresowego leczenia,

3) żąda udzielenia jej pierwszej pomocy

medycznej i przeprowadzenia niezbędnych badań

lekarskich.

2. Pomocy, o której mowa w ust. 1, udziela się

również, gdy z posiadanych przez Policję informacji

lub okoliczności zatrzymania wynika, że osoba

zatrzymana może być chora na choroby zakaźne.

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA

WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

(Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w

sprawie

badań

lekarskich

osób

zatrzymanych

przez

Policję,

Dz.U.02.97.880

)

§ 3. 1. Pierwszej

pomocy

medycznej

osobie

zatrzymanej udziela lub badanie lekarskie tej osoby

przeprowadza lekarz najbliższego zakładu opieki

zdrowotnej.
2. Przewiezienie osoby zatrzymanej do publicznego

zakładu opieki zdrowotnej w celu udzielenia pierwszej

pomocy lub przeprowadzenia badania lekarskiego, z

zastrzeżeniem ust. 3, zapewnia Policja.
3. Jeżeli stan zdrowia osoby zatrzymanej wskazuje na

potrzebę użycia do jej przewiezienia specjalnego

środka

transportu

sanitarnego,

przewiezienia

dokonuje się takim środkiem, a w szczególności

środkiem pogotowia ratunkowego.
.

OCENA

ZDOLNOŚCI

DO

ODBYWANIA

KARY

POZBAWIENIA

WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

(Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję,

Dz.U.02.97.880

)

4. Po udzieleniu pierwszej pomocy medycznej lub

przeprowadzeniu

badania

lekarskiego

osoby

zatrzymanej lekarz wydaje zaświadczenie lekarskie

o istnieniu lub braku przeciwwskazań medycznych

do zatrzymania i umieszczenia w pomieszczeniu dla

zatrzymanych lub wystawia skierowanie do innego

zakładu opieki zdrowotnej celem wykonania badań

diagnostycznych

lub

leczenia.

Zaświadczenie

dołącza się do dokumentacji sporządzonej w

związku z zatrzymaniem osoby.
5. W przypadku gdy osoba zatrzymana nie wyraża

zgody na udzielenie jej pierwszej pomocy medycznej

lub

przeprowadzenie

niezbędnego

badania

lekarskiego albo swoim zachowaniem uniemożliwia

wykonanie tych czynności, lekarz okoliczność tę

odnotowuje w zaświadczeniu lekarskim, o którym

mowa w ust. 4, a dyżurny jednostki organizacyjnej

Policji dokonującej zatrzymania - w książce

wydarzeń jednostki

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY

POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO

ARESZTOWANIA
TRYB POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ ZATRZYMANĄ:

w razie uczestniczenia przez nią w jakimś

zdarzeniu (np. wypadku drogowym, bójce),

istnienia u niej zewnętrznych śladów urazów lub

zgłaszania poważnych schorzeń - powodowanie

przeprowadzenia lekarskich oględzin jego ciała,
oględziny przeprowadza się w Izbach Przyjęć

szpitala lub w ambulatoriach Stacji Pogotowia

Ratunkowego,
oględziny mają na celu ustalenie lub

wykluczenie wskazań do hospitalizacji, co

skutkuje albo przyjęciem badanego do szpitala

albo oddania go do dyspozycji funkcjonariuszy

Policji,

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY
POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA

PRZY ORZECZENIU KARY POZBAWIENIE
WOLNOŚCI:



wykonanie kary może być

odroczone,
 może być udzielona przerwa w
wykonywaniu kary

,

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY
POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA

OGLĘDZIN SKAZANYCH DOKONUJĄ:

komisje lekarskie przy Zakładach
Karnych,
biegli sądowi, powoływani przez
Sąd (są nimi niejednokrotnie medycy
sądowi).

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

KARNYCH

OCENA ZDOLNOŚCI DO ODBYWANIA KARY
POZBAWIENIA WOLNOŚCI I TYMCZASOWEGO
ARESZTOWANIA
CEL OGLĘDZIN - USTALENIE:

aktualnego stanu zdrowia skazanego,
istnienia ciężkiej choroby w rozumieniu art.
150 kkw,
możliwości pobytu i leczenia skazanego w
szpitalu Zakładu Karnego,
konieczność leczenia w warunkach
wolnościowych,
trybu postępowania lekarskiego ze skazanym,
w razie stwierdzenia u niego schorzeń nie
będących „ciężką chorobą”.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

PODSTAWY PRAWNE

KODEKS POSTĘPOWANIA

CYWILNEGO

art. 278. § 1. W

sprawach

wymagających

wiadomości

specjalnych

sąd

po

wysłuchaniu wniosków strony co do liczby
biegłych i ich wyboru może wezwać
jednego lub kilku biegłych w celu
zasięgnięcia ich opinii.

§ 2. Sąd orzekający może pozostawić prawo

wyboru biegłego sędziemu wyznaczonemu
lub sądowi wezwanemu.

§ 3. Sąd oznaczy, czy opinia ma być

przedstawiona ustnie, czy na piśmie

.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

ZAKRES ROSZCZEŃ POSZKODOWANYCH

KODEKS CYWILNY

art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu

szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Art. 363. § 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według

wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu
poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy
pieniężnej.

Jednakże

gdyby

przywrócenie

stanu

poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za
sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty,
roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia
w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu,

wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen
z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne
okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen
istniejących w innej chwili.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

ZAKRES ROSZCZEŃ POSZKODOWANYCH

KODEKS CYWILNY

Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi

odpowiedzialność tylko za normalne następstwa
działania lub zaniechania, z którego szkoda
wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego

przepisu ustawy lub postanowienia umowy,
naprawienie szkody obejmuje straty, które
poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które
mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie
wyrządzono.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

ZAKRES ROSZCZEŃ POSZKODOWANYCH

KODEKS CYWILNY

art. 444. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania

rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje
wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie
poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody
powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty
leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą,
także sumę potrzebną na koszty przygotowania do
innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo

zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły
się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia
na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do
naprawienia szkody odpowiedniej renty.

§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się

dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być
przyznana renta tymczasowa

.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

ZAKRES ROSZCZEŃ POSZKODOWANYCH

KODEKS CYWILNY

art. 445. § 1. W wypadkach przewidzianych

w artykule poprzedzającym sąd może
przyznać poszkodowanemu odpowiednią
sumę

tytułem

zadośćuczynienia

pieniężnego za doznaną krzywdę.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

ZAKRES ROSZCZEŃ POSZKODOWANYCH

KODEKS CYWILNY

art. 447. Z ważnych powodów sąd może na

żądanie poszkodowanego przyznać mu
zamiast

renty

lub

jej

części

odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w
szczególności

wypadku,

gdy

poszkodowany

stał

się

inwalidą,

a

przyznanie jednorazowego odszkodowania
ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

CEL BADANIA – USTALENIE :

 stałego lub długotrwałego uszczerbku na

zdrowiu,

 rokowań na przyszłość,
 konieczności dodatkowego odżywiania się,
 konieczności specjalistycznego leczenia

poza ubezpieczeniem,

 stopnia i długotrwałości odczuwania bólu,
 zmniejszenia szans życiowych,
 odpowiedzi na wszelkie pytania sądu.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

USZCZERBEK NA ZDROWIU

 Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się

takie naruszenie sprawności organizmu,
lub narządu, które powoduje upośledzenie
ich czynności nie rokujące poprawy.

 Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu

uważa

się

upośledzenie

czynności

organizmu lub narządu, trwające powyżej
6 miesięcy, ale mogące ulec poprawie.

ORZECZNICTWO W SPRAWACH

CYWILNYCH

USTALANIE USZCZERBKU NA ZDROWIU
PODSTAWY PRAWNE:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY, PŁAC I

SPRAW SOCJALNYCH ORAZ MINISTRA ZDROWIA I
OPIEKI SPOŁECZNEJ

z dnia 17 października 1975

r.

w sprawie zasad i trybu orzekania o

uszczerbku

na

zdrowiu

oraz

wypłacania

świadczeń

z

tytułu

wypadków przy pracy, w drodze do
pracy i z pracy oraz z tytułu chorób
zawodowych.

(Dz. U. NR 36, poz. 199, z dnia 10 listopada

1975 r.)