Anatomia

Układ nerwowy

Obwodowy UKŁAD NERWOWY

• Układ nerwowy to zespół

ośrodków i dróg nerwowych
mających zdolność przyjmowania
informacji i wykorzystywania ich
do sterowania zachowaniem i
czynnościami

FUNKCJE:

• Odbieranie bodźców które działają

na organizm z otoczenia lub z
samego ustroju

• Przekształcanie tych bodźców w

impulsy nerwowe które są
przewodzone do ośrodków
nerwowych

• Przesyłanie pobudzenia nerwowego

do narządów całego ciała

Dzielimy go na części:

• Informacyjną: w której wyróżniamy drogi

przewodzenia aferentne i eferentne

• Ruchową: komórki nerwowe-neurony

przewodzą impulsy do mięśni szkieletowych

Układ somatyczny

• Autonomiczną: pobudzenia komórek

nerwowych są przekazywane do mięśni

gładkich mięśnia sercowego, gruczołów

Układ Autonomiczny

• Integracyjno-Nadrzędna: za pobudzenie

odpowiadają neurony pośredniczące które

łączą układ somatyczny z autonomicznykm i

aferentnym

Podział Topograficzny

• Ośrodkowy Układ Nerwowy
• Obwodowy Układ nerwowy

Obwodowy Układ

Nerwowy



• W skład jego wchodzą nerwy

czaszkowe i nerwy rdzeniowe

• Nerwy czaszkowe łączą się ściśle

z mózgowiem

• Nerwy rdzeniowe łącza się z

rdzeniem kręgowym

NERWY:

• Występują 2 pęczki włókien

nerwowych otoczonych luźna
tkanką łączną : NANERWIE

• Gdy tkanka łączna jest zbita:

ODNERWIE

• Włókna czuciowe somatyczne

ruchowe autonomiczne

Nerwy czaszkowe.

• Jest ich 12 par.

• Dzielimy ja na czuciowe, ruchowe, mieszane

• I Nerw węchowy

• II nerw wzrokowy

• III nerw okołoruchowy

• IV nerw bloczkowy

• V nerw trójdzielny

• VI nerw odwodzący

• VII nerw twarzowy

• VIII nerw przedsionkowo-ślimakowy

• IX nerw językowo-gardłowy

• X nerw błędny

• XI nerw dodatkowy

• XII nerw podjęzykowy

• I, II, VIII Nerwy czuciowe
• III, IV, VI, XI, XII nerwy ruchowe
• V VII IX X  Nerwy mieszane

Nerwy Rdzeniowe

• Jest ich 31 par
• 8 par szyjne
• 12 par piersiowe
• 5 par lędźwiowe
• 5 par krzyżowe
• 1 para guziczne
• Powstają w kanale kręgowym z połączenia

korzenia brzusznego z grzbietowym

• Posiadają włókna ruchowe, czuciowe,

autoniczne

• Każdy nerw rdzeniowy dzieli się na gałęzie

grzbietowe brzuszną oponową i łączącą

Gałąź Grzbietowa

• Unerwia skórę grzbietu, mm

głębokich grzbietu, i częściowo
szkielet kręgosłupa

Gałąź brzuszna

• Nerwu rdzeniowego
Tworzy parzyste sploty tj szyjny, ramieniowy,

lędźwiowy, krzyżowy

• Nerwów szyjnych
Tworzą 2 sploty szyjny i ramienny
SPLOT SZYJNY: unerwia szyję obręcz kończyny

górnej i mm szyi

SPLOT RAMIENNY: unerwia skórę kończyny górnej

dół pachowy, mm stawów kończyny górnej

SPLOT LĘDŹWIOWY I KRZYŻOWY: unerwia skórę

obręczy kończyny dolnej mm dna miednicy i

skórę narządów płciowych zewnętrznych oraz

całą kończynę dolną

Gałąź Oponowa

• Unerwia czuciowo i ruchowo

opony rdzenia okostną i naczynia
kanału kręgowego

Układ Autonomiczny

• Reguluje czynności życiowe

wegetatywne

• Kontroluje pracę układu

oddechowego trawiennego,
przemiany materii, rozmnażania i
wszystkich układów i narządów
wewnętrznych ustroju.

• Dzieli się na część przywspółczulną

i współczulną.

Część Współczulna

• Posiada ośrodki które zlokalizowane są w drogach

bocznych istoty szarej odcinka piersiowego rdzenia

• Do tych ośrodków należą:

• Ośrodek naczyniowo-ruchowy

• Ośrodek wydzielania potu

• Ośrodek włoso-ruchowy

• Ośrodek rzęskowo-rdzeniowy

• Ośrodek hamujący wydzielanie moczu

• Występuje również parzysty pień współczulny który

składa się z 3 zwoi szyjnych 10-12 zwoi piersiowych,

3-5 zwoi lędźwiowych 4 zwoje krzyżowe i 1 zwój

guziczny

• Wyróżniamy następujące sploty: śródpiersiowy,

trzewny, międzykrezkowy, miedniczny

Część przywspółczulna

• Występują w niej neurony

obwodowe, ośrodkowe włókna
zazwojowe w większej ilości niż w
części współczulnej

• Do ośrodków tej części należą:

jądro nerwu okołoruchowego,
twarzowego, językowo-gardłowego,
błędnego

• Sploty są takie same.

Ośrodkowy Układ

nerwowy

Anatomia

Rdzeń kręgowy

• Długość 40-45 cm, średnica od 1,5-2cm, waga 28g

• Leży w kanale kręgowym zakończony jest stożkiem

rdzeniowym który przechodzi w nić końcową

• Otoczony jest oponami

• Zawieszony jest na więzadłach

• Dzieli się na odcinek szyjny ( 8 segmentów),

piersiowy(12), lędźwiowy(5), krzyżowy(5), guziczny

• Z każdego segmentu wychodzi jedna para nerwów

rdzeniowych

• W sumie jest 31 par

• Segmenty rdzenia z 1 parą nerwów rdzeniowych

nazywamy NEUROMEREM

• Składa się z istoty szarej i białej

Drogi nerwowe rdzenia

•

Drogi własne rdzenia

•

Drogi mózgowo-rdzeniowe

a) Drogi wstępujące sznura tylnego
b) Drogi rdzeniowo-wzgórzowe
c) Drogi rdzeniowo-móżdżkowe
•

Drogi odmózgowe komorowo-rdzeniowe

a) Piramidowe
b) Pozapiramidowe
c) Z ośrodków autonomicznych mózgowia
•

Występują 2 zgrubienia: w odcinku szyjnym

i lędźwiowym

W rdzeniu wyróżniamy

• Szczelinę pośrodkową przednią

• Bruzdę pośrodkową tylną
KTÓRE:

• Dzielą rdzeń na 2 połowy i każda połowa ma :

• Bruzdę boczno-przednią

• Bruzdę pośrodkową tylną

• Istota szara m kształt motyla ciągnie się przez całą długość

rdzenia w postaci kolumny wyróżniamy w niej słupy parzyste

przednie, tylne, boczne.

• Część środkowa nazywana jest istotą pośrednio-środkową i

przechodzi w pośrednio-boczną

• Słupy istoty szarej tworzą rogi istoty szarej przednie tylne

boczne

• W rogach przednich są nerwy ruchowe nerwów rdzeniowych

• W rogach tylnych są jądra informacyjne

• W rogach bocznych są skupienia jąder pośredniobocznych

Zadania 

• Rdzeń jest narządem

odruchowym i przewodzenia

ISTOTA BIAŁA

• Obejmuje istotę białą
• Między słupem tylnym i bocznym istota biała

przenika w istotę szarą i tworzy twór

siateczkowaty

• Składa się z włókien nerwowych które

posiadają osłonkę mielinową i tworzy ona

tzw. Układ przewodzący rdzenia

• Dzielimy je na: parzyste sznury przednie

tylne i boczne

• w sznurach tylnych są drogi informacji a wn

przednich i bocznych ruchowe i

autonomiczne

MÓZGOWIE

• Mieści się w jamie czaszki
• Wyróżniamy w nim powierzchnię podstawną i

wypukłą

• Powierzchnia wypukła podzielona jest

szczeliną podłużną mózgu i tworzy 2 półkule

• W głębi szczeliny podłużnej jest ciało

modzelowate

• W dole tylnym czaszki znajduje się móżdżek

który oddzielony jest od półkul szczeliną

poprzeczną mózgu

• Na podstawie czaszki ku przodowi spoczywa

pień mózgu.

RDZENIOMÓZGOWIE

• Odcinek przejściowy między mózgowiem a

rdzeniem kręgowym

• Na brzusznej jego powierzchni znajduje się

szczelina pośrodkowa przednia

• Po obu stronach szczeliny znajdują się piramidy

po których po bokach są oliwki z jądrem oliwki

• Na grzbietowej powierzchni jest bruzda

pośrodkowa tylna. Po obu jej stronach znajdują

się parzyste wyniosłości zwane Pęczkiem

smukłym i klinowatym

• Dolny odcinek rdzenia odcinek podoliwkowy
• Pozostały odcinek oliwkowy

MOST

• Wchodzi w skład tyłomózgowia
• Powierzchnię grzbietową mostu stanowi dno

komory

• Powierzchnia brzuszna jest uwypuklona a w

powierzchni grzbietowej występuje twór

siatkowy oraz jądra nerwów czaszkowych od

5-8

• Znajduje się odcinek pneumotaksyczny

połączony z ośrodkiem oddechowym w

rdzeniu przedłużonym

• Ośrodek pneumotaksyczny odgrywa role w

regulacji rytmicznego oddychania

MÓŻDŻEK

• Znajduje się po stronie grzbietowej

komory IV

• Składa się z parzystych półkul

połączonych robakiem

• Istota szara tworzy korę a biała jądra
• Kora składa się z warstwy

drobinowej, zwojowej ziarnistej

• Jądra parzyste : czopowate, zębate,

kulowate, wierzchu

ZADANIA MÓŻDŻKU

• Móżdżek otrzymuje informacje

dotyczące ruchów aktualnie
wykonywanych i ruchów
zamierzonych

• Zapewnia ważną rolę w

utrzymywaniu np. mm równowagi
oraz koordynacji ruchowej
poszczególnych mięśni

ŚRÓDMÓZGOWIE

• Najmniej rozbudowana część mózgowia

• Leży między przodomózgowiem a tyłomozgowiem

• Składa się z pokrywy, konarów mózgu i z wodociągu

mózgu

• Pokrywa składa się z blaszki na której są 2 pary

wzgórków: górne zawierające ośrodki wzrokowe oraz

dolne zawierające ośrodki słuchowe.

• Granicę miedzy pokrywami stanowi wodociąg mózgu

• Konary mózgu podzielone są na : istotę czarną,

nakrywkę, odnogi mózgu

• Na nakrywce znajdują się jądra ruchowe nerwów

czaszkowych III. IV, jądra autonomiczne nerwu III.

Jądro czerwienne, komórki tworu siatkowego,

wstępujące i zstępujące drogi pozapiramidowe

ZADANIA:

• Ośrodek koordynacji ruchowej
• Jądro czerwienne jest ogniwem

scalającym impulsy
pozapiramidowe z impulsami kory
mózgu i móżdżku oraz jąder
przedsionka

• Wpływa na regulację postawy

ciała