Rys historyczny
Rys historyczny
i podstawowe
i podstawowe
definicje
definicje
epidemiologii
epidemiologii
A. Michalska
A. Michalska
M. Łyłysz
M. Łyłysz
Gr. 5A
Gr. 5A
Walka z chorobami znana była już
Walka z chorobami znana była już
cywilizacjom:
cywilizacjom:
babilońskiej
babilońskiej
egipskiej
egipskiej
hinduskiej
hinduskiej
chińskiej
chińskiej
Medycynę pozbawioną
Medycynę pozbawioną
mistycyzmu, ukierunkowaną
mistycyzmu, ukierunkowaną
metodologicznie znajdujemy
metodologicznie znajdujemy
dopiero u
dopiero u
Hipokratesa
Hipokratesa
(460-377 p.n.e.)
(460-377 p.n.e.)
Hipokrates:
Hipokrates:
używa terminu
używa terminu
epidemia
epidemia
podaje opisy chorób zakaźnych
podaje opisy chorób zakaźnych
zna pojęcie zaraźliwości
zna pojęcie zaraźliwości
szuka przyczyn epidemicznego
szuka przyczyn epidemicznego
szerzenia się chorób
szerzenia się chorób
używa pojęcia
używa pojęcia
miazmatów
miazmatów
Miazmaty:
Miazmaty:
są przyczyną epidemicznego
są przyczyną epidemicznego
szerzenia się chorób
szerzenia się chorób
zatruwają powietrze
zatruwają powietrze
powstają w procesach gnicia i w
powstają w procesach gnicia i w
wodach bagiennych
wodach bagiennych
W I wieku n.e. Varro uznaje
W I wieku n.e. Varro uznaje
za przyczynę szerzenia się
za przyczynę szerzenia się
chorób drobne, niewidzialne
chorób drobne, niewidzialne
robaczki.
robaczki.
Średniowiecze
Średniowiecze
cofnięcie się medycyny na
cofnięcie się medycyny na
pozycje astrologii, demonologii
pozycje astrologii, demonologii
oraz zaniedbanie higieny
oraz zaniedbanie higieny
osobistej i środowiska
osobistej i środowiska
Frakastorius (1473-1513
Frakastorius (1473-1513
r.)
r.)
Podjął próbę wytłumaczenia
Podjął próbę wytłumaczenia
szerzących się w Europie epidemii
szerzących się w Europie epidemii
chorób zakaźnych (w tym kiły).
chorób zakaźnych (w tym kiły).
Czynnik zakaźny =
Czynnik zakaźny =
contagium vivum
contagium vivum
Sposoby szerzenia się zakażeń na
Sposoby szerzenia się zakażeń na
człowieka.
człowieka.
Wprowadził określenie
Wprowadził określenie
syfilis.
syfilis.
Prawdziwy rozkwit nauki o
Prawdziwy rozkwit nauki o
chorobach zakaźnych rozpoczął się
chorobach zakaźnych rozpoczął się
dopiero od genialnych odkryć
dopiero od genialnych odkryć
Pasteura
Pasteura
. Jego badania nad
. Jego badania nad
fermentacją i zakażeniami przez
fermentacją i zakażeniami przez
beztlenowce, nad procesami
beztlenowce, nad procesami
gnicia, uzyskanie skutecznych
gnicia, uzyskanie skutecznych
szczepionek były fundamentem dla
szczepionek były fundamentem dla
rozwoju bakteriologii i
rozwoju bakteriologii i
epidemiologii.
epidemiologii.
Kolejnym badaczem, którego odkrycia
Kolejnym badaczem, którego odkrycia
zadecydowały o szybkim rozwoju
zadecydowały o szybkim rozwoju
bakteriologii i nauki o chorobach
bakteriologii i nauki o chorobach
zakaźnych był
zakaźnych był
Koch.
Koch.
Odkrywca prątka
Odkrywca prątka
gruźlicy, przecinkowca cholery,
gruźlicy, przecinkowca cholery,
pojęcia nosicielstwa. Odkrywca nowej
pojęcia nosicielstwa. Odkrywca nowej
metodyki bakteriologicznej (podłoża
metodyki bakteriologicznej (podłoża
płynno-stałe, barwienie, technika
płynno-stałe, barwienie, technika
mikroskopowania).
mikroskopowania).
Ojcowie epidemiologii w
Ojcowie epidemiologii w
Polsce
Polsce
Ożywienie w dziedzinie medycyny
Ożywienie w dziedzinie medycyny
odnotować można dopiero od XVI w.
odnotować można dopiero od XVI w.
Na uwagę zasługują: Miechowita,
Na uwagę zasługują: Miechowita,
Struś, Oczko, Petrycy
Struś, Oczko, Petrycy
Od końca XIX w. wzrasta
Od końca XIX w. wzrasta
znaczenie szpitalnictwa
znaczenie szpitalnictwa
zakaźnego.
zakaźnego.
Definicja:
Definicja:
Epidemiologia
Epidemiologia
jest nauką o
jest nauką o
rozpowszechnianiu i
rozpowszechnianiu i
uwarunkowaniach występowania
uwarunkowaniach występowania
chorób wśród ludności.
chorób wśród ludności.
badanie rozpowszechniania chorób
badanie rozpowszechniania chorób
poszukiwanie czynników
poszukiwanie czynników
warunkujących obserwowane
warunkujących obserwowane
rozpowszechnianie (determinantów).
rozpowszechnianie (determinantów).
Badanie rozpowszechniania
Badanie rozpowszechniania
chorób
chorób
opisuje zależności stanu zdrowia
opisuje zależności stanu zdrowia
od wieku, płci, rasy, położenia
od wieku, płci, rasy, położenia
geograficznego itd. (może być
geograficznego itd. (może być
uważane za rozszerzenie pojęcia
uważane za rozszerzenie pojęcia
demografii na zagadnienia
demografii na zagadnienia
zdrowia i choroby).
zdrowia i choroby).
Poszukiwanie czynników
Poszukiwanie czynników
warunkujących
warunkujących
obserwowane
obserwowane
rozpowszechnianie
rozpowszechnianie
badanie modeli rozpowszechniania
badanie modeli rozpowszechniania
chorób przy uwzględnieniu
chorób przy uwzględnieniu
czynników przyczynowych
czynników przyczynowych
Epidemiologia
Epidemiologia
jest wykorzystywana
jest wykorzystywana
do poznania częstości i
do poznania częstości i
rozpowszechniania chorób w
rozpowszechniania chorób w
populacji.
populacji.
Nie ogranicza się ona do badania
Nie ogranicza się ona do badania
nagłych wybuchów epidemii chorób.
nagłych wybuchów epidemii chorób.
W przeszłości termin epidemia używany
W przeszłości termin epidemia używany
był głównie do określenia nagłego
był głównie do określenia nagłego
wybuchu choroby zakaźnej.
wybuchu choroby zakaźnej.
Współczesne definicje podają jako istotę
Współczesne definicje podają jako istotę
epidemii zjawisko nadmiernej
epidemii zjawisko nadmiernej
zapadalności.
zapadalności.
Np. USA są obecnie opanowane przez epidemie
Np. USA są obecnie opanowane przez epidemie
min. dwóch chorób uważanych za niezakaźne –
min. dwóch chorób uważanych za niezakaźne –
miażdżycę nacz. wieńcowych i raka płuc.
miażdżycę nacz. wieńcowych i raka płuc.
Odpowiada to w pełni kryteriom nadmiernej
Odpowiada to w pełni kryteriom nadmiernej
zapadalności.
zapadalności.
Za zasadniczy element pojęcia
Za zasadniczy element pojęcia
epidemii nie należy już uważać
epidemii nie należy już uważać
tego, że nadmierna częstość
tego, że nadmierna częstość
zachorowań powinna pojawić się
zachorowań powinna pojawić się
w ciągu tak krótkiego czasu, jak
w ciągu tak krótkiego czasu, jak
kilka dni lub tygodni.
kilka dni lub tygodni.