Przywództwo i procesy oddziaływania na pracowników

Istota przywództwa

Przywództwo

- jako proces jest to wykorzystywanie nie polegającego

na przymusie wpływu do kształtowania celów grupy

lub organizacji, motywowania zachowań nastawionych

na osiągnięcie tych celów oraz pomagania w ustalaniu

kultury grupy lub organizacji

- jako właściwość jest to zestaw cech przypisywany

jednostkom, które są spostrzegane jako przywódcy

Przywódcy

- osoby, które potrafią oddziaływać na zachowania

innych bez potrzeby uciekania się do użycia siły; osoby

akceptowane przez innych w roli przywódcy

Wiadomości ogólne

DO ŚREDNIOWIECZA

WIELKIE REWOLUCJE

CZASY WSPÓŁCZESNE

WŁADZA

WPŁYWY

USTALENIE

WSPÓLNYCH

CELÓW

Koncepcja przywództwa

OGÓLNA DEFINICJA

WPŁYWAĆ NA POSTĘPOWANIE

INNYCH

•

HAROLD KOONTZ: “

SZTUKA

LUB PROCES WPŁYWANIA NA

INNE OSOBY TAK, ABY DOBROWOLONIE I Z ENTUAZJAZMEM

REALIZOWAŁY CELE GRUPOWE

”.

•

JAMES MCGREGOR BURNS: “

O PRZYWÓDZTWIE MOŻNA

MÓWIĆ, KIEDY ZA SPRAWĄ LIDERÓW ZWOLENNICY ZABIEGAJĄ

O CELE, KTÓRE REPREZENTUJĄ WARTOŚCI I MOTYWACJE

WSPÓLNE JEDNYM I DRUGIM, WARTOŚCI LIDERÓW ORAZ

WARTOŚCI GRUPY LUB ORGANIZACJI

”.

OGÓLNA DEFINICJA

WPŁYWAĆ NA POSTĘPOWANIE

INNYCH

•

HAROLD KOONTZ: “

SZTUKA

LUB PROCES WPŁYWANIA NA

INNE OSOBY TAK, ABY DOBROWOLONIE I Z ENTUAZJAZMEM

REALIZOWAŁY CELE GRUPOWE

”.

•

JAMES MCGREGOR BURNS: “

O PRZYWÓDZTWIE MOŻNA

MÓWIĆ, KIEDY ZA SPRAWĄ LIDERÓW ZWOLENNICY ZABIEGAJĄ

O CELE, KTÓRE REPREZENTUJĄ WARTOŚCI I MOTYWACJE

WSPÓLNE JEDNYM I DRUGIM, WARTOŚCI LIDERÓW ORAZ

WARTOŚCI GRUPY LUB ORGANIZACJI

”.

ZWYCIĘSKA

WIZJA

ZWYCIĘSKA

WIZJA

CIEKAWOŚĆ

I ODWAGA

CIEKAWOŚĆ

I ODWAGA

ZAUFANIE

UCZCIWOŚĆ

PAS

PODSTAWOWE

CECHY

PRZYWÓDCY

PODSTAWOWE

CECHY

PRZYWÓDCY

Koncepcja przywództwa

Różnice między zarządzaniem a

przywództwem

Zarządzanie

Planowanie i

sporządzanie budżetu



Ustalanie

szczegółowych kroków i

harmonogramów do

osiągania potrzebnych

wyników; alokacja

zasobów niezbędnych

do uzyskania tych

wyników

Przywództwo

Ustalanie kierunków



Wypracowanie wizji

przyszłości, często

odległej, oraz strategii

mającej doprowadzić

do zmian potrzebnych

do urzeczywistnienia

tej wizji

Różnice cd.

Zarządzanie

Organizowanie i zatrudnianie



Ustalenie pewnej struktury do

spełnienia wymogów planu,

obsadzenie jej ludźmi,

delegowanie odpowiedzialności

formalnej do wykonywania

planu, zapewnienie polityki i

procedur pomagających

kierować ludźmi oraz tworzenie

metod lub systemów

obserwacji wykonania

Przywództwo

Nadawanie kierunku

działaniom ludzi



Przekazywanie kierunku

słowami i czynami

wszystkim tym, których

współpraca może być

potrzebna, tak by wpłynąć

na tworzenie zespołów i

koalicji, które będą

rozumiały i akceptowały

wizję i strategię

Różnice cd.

Zarządzanie

Kontrolowanie i rozwią-

zywanie problemów



Szczegółowa obserwacja

wyników na tle planów,

identyfikowanie odchyleń, a

następnie planowanie i

organizowanie rozwiązywania

tych problemów

Przywództwo

Motywowanie i

inspirowanie



Wyzwalanie energii ludzi w

celu przezwyciężania

głównych barier

politycznych,

biurokratycznych i barier

po stronie zasobów, przez

zaspokajanie bardzo

podstawowych, lecz często

niezaspokojonych potrzeb

ludzkich

Różnice cd.

Zarządzanie



Stwarza pewien zakres

przewidywalności i

porządku i może w sposób

systematyczny wytwarzać

podstawowe wyniki

oczekiwane przez różnych

zainteresowanych (np.

klientów – zawsze

mieszcząc się w

harmonogramie,

akcjonariuszy – zawsze

mieszcząc się w budżecie)

Przywództwo



Powoduje zmianę często

decydującą; umożliwia

uzyskanie niezwykle

użytecznych zmian (np.

nowych wyrobów

oczekiwanych przez

klientów, nowych podejść

do stosunków pracy, które

pomagają zwiększyć

konkurencyjność firmy)

Władza a przywództwo

Władza – zdolność wpływania na

zachowania innych

Pięć rodzajów władzy:

Władza prawomocna (formalna)

Władza nagradzania

Władza wywierania przymusu

Władza przypisywana

Władza ekspercka

Rodzaje władzy



Władza prawomocna –

władza przyznawana przez

hierarchię organizacyjną ludziom zajmującym konkretne

stanowiska



Władza nagradzania –

władza udzielania lub

cofania nagród, takich jak podwyżki płac, premie, awanse,

pochwały, wyrazy uznania i ciekawe zadania w pracy



Władza wywierania przymusu –

władza

umożliwiająca wymuszenie stosowania się do wymagań

przy użyciu zagrożenia psychicznego, emocjonalnego i

fizycznego



Władza przypisywana –

przypisywana komuś

osobista władza oparta na utożsamianiu się,

naśladownictwie, lojalności lub charyzmie



Władza ekspercka –

osobista władza przysługująca

komuś z racji posiadanych informacji lub kompetencji

Wykorzystywanie władzy

Metody używania władzy:



Uprawomocnione żądanie



Instrumentalne podporządkowanie się



Przymus



Racjonalna perswazja



Osobiste utożsamianie się



Inspirujący apel



Zniekształcanie informacji

Zachowania przywódcze



Badania w uniwersytecie stanu

Michigan

–

Zachowania przywódcze skoncentrowane

na zadaniach

–

Zachowania przywódcze skoncentrowane

na pracownikach



Badania w uniwersytecie stanu Ohio

–

Zachowania inicjujące strukturę

–

Zachowania mające wzgląd na innych

AUTO

RYTARNY

AUTO

RYTARNY

DEMO

KRATYCZNY

DEMO

KRATYCZNY

LIBER

ALNY

LIBER

ALNY

JAK INNI ODBIERAJĄ ZACHOWANIE PRZYWÓDCY

Style przywódcze

Siatka przywództwa

Troska o zadania

Mała

Duża

Zarządzanie klubowe

Przemyślana

dbałość

potrzeby  ludzi  i  utrzymanie
„zadowalających  stosunków”
prowadzi  do  powstania  w
organizacji

przyjemnej,

przyjacielskiej atmosfery do
pracy w dogodnym tempie.

Zarządzanie zespołowe

Wyniki osiągane w pracy są
skutkiem zaangażowanej
postawy ludzi. Współzależność
poprzez traktowanie celów
organizacji jako „wspólnej
sprawy” sprzyja powstawaniu
stosunków nacechowanych
zaufaniem i szacunkiem.

Zarządzanie zrównoważone

Odpowiednie  wyniki  organizacji
są  możliwe  przez  wyważenie
potrzeby  egzekwowania  pracy  i
utrzymania  morale  na  zadowa-
lającym poziomie.

Zarządzanie zubożone

Poprzestawanie na minimum
wysiłku

potrzebnego

wykonania pracy wystarczy,
aby utrzymać przynależność
do organizacji

Zarządzanie autorytarne

Wydajność pracy zawdzięcza
się takiemu zorganizowaniu
jej

warunków,

że

rola

czynnika

ludzkiego

jest

minimalna

9,1

1,1

1,9

9,9

5,5

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Sytuacyjne podejścia do

przywództwa

Przywództwo skoncentrowane na szefie

Przywództwo skoncentrowane na podwładnym

Wykorzystanie przez
menedżera formalnych
uprawnień

Obszar swobody
podwładnych

Menedżer
podejmuje
decyzję i
ogłasza ją

Menedżer
„sprzedaje”
decyzję

Menedżer
przedstawia
pomysł i
zachęca do
pytań

Menedżer
przedstawia
projekt
decyzji,
który może
ulec zmianie

Menedżer
przedstawia
problem,
zbiera
propozycje i
podejmuje
decyzję

Menedżer
określa
granice
kompetencji,
prosi grupę o
decyzję

Menedżer
pozwala
podwładnym,
na działania
w granicach
określonych
przez
przełożonego

Ciągła skala zachowań przywódczych według Tannenbauma i Schmidta

Teorie przywództwa



Teoria najmniej preferowanego współpracownika

(NPW) – teoria przywództwa, według której właściwy

styl przywództwa zmienia się wraz z sytuacją, która

może być bardziej lub mniej korzystna



Teoria ścieżki do celu – teoria przywództwa, według

której główną funkcją przywódcy jest zapewnienie

dostępności w miejscu pracy cenionych lub

pożądanych nagród i wyjaśnienie podwładnym,

jakiego rodzaju zachowania prowadzą do ich

osiągnięcia



Model Vtooma-Yettona-Jago – model ten przewiduje,

jakiego stopnia uczestnictwa grupy wymagają różnego

rodzaju sytuacje



Inne – model wymiany, teoria cyklu życia

Najmniej preferowany

współpracownik

Jest to skala pomiaru, na której

przywódcy mają opisać osobę, z

którą współpraca układa się

najgorzej, uwzględniając zestaw 16

skal.

Irytujący _ _ _ _ _ _ _ _ Pomocny

1 2 3 4 5 6 7 8

Spięty _ _ _ _ _ _ _ _ Rozluźniony

1 2 3 4 5 6 7 8

Nudny _ _ _ _ _ _ _ _ Interesujący

1 2 3 4 5 6 7 8

Teoria najmniej preferowanego

współpracownika – wg F.Fidlera

Czynniki warunkujące

Sytuacje

Stosunki przywódcy z

członkami grupy

Konstrukcja zadania

Pozycja władcza

Dobre

Złe

Dobra

Zła

Dobra

Zła

Silna Słaba Silna Słaba Silna Słaba Silna Słaba

Najbardziej

korzystna

Umiarkowanie

korzystna

Najbardziej

niekorzystna

Zorientowane

na zadania

Zorientowane na

stosunki międzyludzkie

Zorientowane

na zadania

Stopień korzystności
sytuacji

Odpowiednia zachowania
przywódcy

Teoria ścieżki do celu

Zachowania przywódcy:

Nakazowe zachowanie

– wyznaczanie celów

Wspierające zachowanie

– troska o

podwładnych

Partycypacyjne zachowanie

– zasięganie

rad u podwładnych

Przywódca zorientowany na

osiągnięcia

– wyznaczanie ambitnych celów

Teoria ścieżki do celu

Cechy osobowe
podwładnych:

-Postrzegane zdolności

-Poczucie umiejscowienia
kontroli

Zachowania
przywódcze:

-Nakazowe

-Wspierające

-Partycypacyjne

-Zorientowane na osiągnięcia

Cechy otoczenia

-Konstrukcja zadań

-System formalnych
uprawnień władczych

-Grupa robocza

Motywacja podwładnych do osiągania wyników

Założenia koncepcyjne teorii ścieżki do celu

Model Vrooma-Yettona-Jago

Styl decyzji

Definicja

Menedżer sam podejmuje decyzję.

AII

Menedżer prosi podwładnych o informację,
jednak decyzję podejmuje sam. Podwładni
mogą być informowani o sytuacji lub nie.

Menedżer informuje poszczególnych podwładnych
o sytuacji oraz prosi o informację i ocenę.
Podwładni nie spotykają się jako grupa, a
menedżer podejmuje decyzję sam.

KII

Menedżer i podwładny spotykają się jako grupa
dla omówienia sytuacji, jednak decyzję

podejmuje menedżer.

GII

Menedżer i podwładni spotykają się jako grupa
dla omówienia sytuacji, decyzję podejmuje
grupa.

A = styl autokratyczny; K= styl konsultacyjny; G = styl grupowy

Drzewo decyzyjne dla problemu

grupowego z istotą czasu dla

modelu VYJ

GII

KII

GII

KII

AII

CII

AII

GII

tak
nie

wysokie
niskie

Postawienie
problemu

Pokrewne podejścia do

przywództwa



Substytuty przywództwa

Substytuty przywództwa – koncepcja identyfikująca

– koncepcja identyfikująca

sytuacje, w których zachowania przywódcze są

neutralizowane lub zastępowane cechami

podwładnych, zadania i organizacji



Przywództwo charyzmatyczne

Przywództwo charyzmatyczne – jego podstawą jest

– jego podstawą jest

charyzma, czyli szczególne cechy osobowości

przywódcy, pozwalające mu oddziaływać na innych



Transformacyjne

Transformacyjne – przywództwo wykraczające poza

– przywództwo wykraczające poza

zwykłe oczekiwania i przekazujące poczucie misji,

pobudzające proces uczenia się i inspirujące do

nowych sposobów myślenia

Zachowania polityczne w

organizacjach

Działania podejmowane w szczególnym celu zdobycia,

rozszerzenia i wykorzystania władzy i innych zasobów

po to, aby uzyskać pożądane wyniki.

Formy zachowania politycznego:

Obiecanie nagrody

Perswazja

Stworzenie zobowiązania

Przymus

Zarządzanie przez wywieranie wrażenia – bezpośredni i

zamierzony wysiłek menedżera mający na celu

poprawę jego wizerunku w oczach innych

Sposoby na zostanie dobrym

przywódcą

Sposoby na zostanie dobrym

przywódcą

NIE MIESZAJ PRZYCZYN ZE SKUTKAMI

BĄDŹ ELASTYCZNY

PAMIĘTAJ O PRACY ZESPOŁOWEJ

STWÓRZ DOBRĄ ATMOSFERĘ PRACY

WYKORZYSTAJ SWOJĄ INTUICJĘ

UWAŻNIE SŁUCHAJ

ZAPOZNAJ SIĘ ZE STRATEGICZNĄ KARTĄ WYNIKÓW

ROZWIJAJ SWOJĄ OSOBOWOŚĆ

BĄDŻ SKROMNY, LUDZKI I MIEJ POCZUCIE HUMORU

ROZTACZAJ AURĘ SUKCESU I ZWYCIĘSTWA

KOMUNIKACJA - KLASYFIKACJA

ZE WZGLĘDU NA ZASIĘG

•

Wewnętrzne

•

Zewnętrzne

ZE WZGLĘDU NA ZASIĘG

•

Wewnętrzne

•

Zewnętrzne

ZE WZGLĘDU NA FORMĘ

•

Pisemne

•

Werbalne

•

wizualne

ZE WZGLĘDU NA FORMĘ

•

Pisemne

•

Werbalne

•

wizualne

ZE WZGLĘDU NA ILOSĆ OSÓB

•

dywidualna

•

Grupowa

•

Ogólna

ZE WZGLĘDU NA ILOSĆ OSÓB

•

dywidualna

•

Grupowa

•

Ogólna

Komunikacja w organizacjach

DEFINICJA KOMUNIKACJI:

- Proces w wyniku, którego jedna osoba wpływa, a także
znajduje się pod wpływem innych osób..

- Proces polegający na przekazie informacji i zrozumieniu jej
przez inną osobę

DEFINICJA KOMUNIKACJI:

- Proces w wyniku, którego jedna osoba wpływa, a także
znajduje się pod wpływem innych osób..

- Proces polegający na przekazie informacji i zrozumieniu jej
przez inną osobę

WAŻNA ROLA KOMUNIKACJI W ORGANIZACJACH

ZNACZENIE SKUTECZNEGO PROCESU KOMUNIKACJI:

- Treść wiadomości powinna dotrzeć do adresata.

- Sens wiadomości powinien zostać odczytany w poprawny
sposób

- Odbiorca powinien zareagować na wiadomość w oczekiwany
sposób

ZNACZENIE SKUTECZNEGO PROCESU KOMUNIKACJI:

- Treść wiadomości powinna dotrzeć do adresata.

- Sens wiadomości powinien zostać odczytany w poprawny
sposób

- Odbiorca powinien zareagować na wiadomość w oczekiwany
sposób

PODSTAWOWE CELE

Koordynacja różnych departamentów/działów

Informowanie członków organizacji

Motywowanie członków organizacji

PODSTAWOWE CELE

Koordynacja różnych departamentów/działów

Informowanie członków organizacji

Motywowanie członków organizacji

Komunikacja werbalna skierowana w dół

CZYNNIKI NEGATYWNE:

Nie

wystarczająca

ilość

informacji.

- Wolne tempo komunikacji.

- Nadmiar informacji

CZYNNIKI NEGATYWNE:

Nie

wystarczająca

ilość

informacji.

- Wolne tempo komunikacji.

- Nadmiar informacji

Kierunki komunikacji w

organizacji

Kierunki komunikacji w

organizacji

GŁÓWNE FUNKCJE

Sprawdzenie czy wiadomości od

kierownictwa doszły i czy zostały

zrozumiane

Sprzężenie zwrotne

Inform

uje o postrzeganiu funkcjonowania

firmy,

nowych inicjatywach i konstruktywnej

krytyce

Ustanawia kanał partycypacji podwładnych

GŁÓWNE FUNKCJE

Sprawdzenie czy wiadomości od

kierownictwa doszły i czy zostały

zrozumiane

Sprzężenie zwrotne

Inform

uje o postrzeganiu funkcjonowania

firmy,

nowych inicjatywach i konstruktywnej

krytyce

Ustanawia kanał partycypacji podwładnych

Kierunki komunikacji w

organizacji

Kierunki komunikacji w

organizacji

Komunikowanie się podwładnych ze zwierzchnikiem

KOMUNIKACJA WERBALNA SKIEROWANA W GÓRĘ

Kierunki komunikacji w

organizacji

Kierunki komunikacji w

organizacji

Rodzaje

Intera

kcje między kolegami z tej

samego samego zespołu

Intera

kcje między członkami różnych

jednostek/ komórek w tej samej

organizacji

Inter

akcje między komórkami liniowymi i

sztabowymi/administracyjnymi

Rodzaje

Intera

kcje między kolegami z tej

samego samego zespołu

Intera

kcje między członkami różnych

jednostek/ komórek w tej samej

organizacji

Inter

akcje między komórkami liniowymi i

sztabowymi/administracyjnymi

Wymiana informacji na tym samym poziomie hierarchicznym

KOMUNIKACJA POZIOMA

Kierunki komunikacji w

organizacji

Kierunki komunikacji w

organizacji

ZALETY W STOSUNKU DO KOMUNIKACJI

FORMALNEJ

Bardziej spontaniczna i najczęściej

bardziej zadowalająca.

Szybsza.

Dostarcza większej ilości informacji

ponieważ przekazuje uczucia i wartości

Uzupełnia komunikacje formalną

(

tym

sposobem mamy więcej informacji)

ZALETY W STOSUNKU DO KOMUNIKACJI

FORMALNEJ

Bardziej spontaniczna i najczęściej

bardziej zadowalająca.

Szybsza.

Dostarcza większej ilości informacji

ponieważ przekazuje uczucia i wartości

Uzupełnia komunikacje formalną

(

tym

sposobem mamy więcej informacji)

ystem komunikacji nie ustanowiony przez organizację w sposób

formalny

ystem komunikacji nie ustanowiony przez organizację w sposób

formalny

ZNACZENIE KOMUNIKACJI NIEFORMALNEJ

Document Outline