Collegium Nobilium
Collegium Nobilium
szkoła wyższa,
szkoła wyższa,
założona w
założona w
Warszawie przez
Warszawie przez
pijara Stanisława
pijara Stanisława
Konarskiego w 1740,
Konarskiego w 1740,
początkowo jako
początkowo jako
Collegium Novum
Collegium Novum
W Polsce w XVIII w.
W Polsce w XVIII w.
większość szkół
większość szkół
należała do jezuitów
należała do jezuitów
i pijarów.
i pijarów.
Collegium Nobilium było przezanczone
Collegium Nobilium było przezanczone
głównie dla synów magnatów i synów
głównie dla synów magnatów i synów
bogatej szlachty.
bogatej szlachty.
System naucznia:
System naucznia:
-
5 klas, gdzie nauka trwała 8 lat
5 klas, gdzie nauka trwała 8 lat
-
Realizowano 3 cele: miłość ojczyźnie,
Realizowano 3 cele: miłość ojczyźnie,
posłuszeństwo oraz cnotę
posłuszeństwo oraz cnotę
sprawiedliwości
sprawiedliwości
-
W program nauczania wchodziły:
W program nauczania wchodziły:
Łacina, języki nowożytne, artmetyka,
Łacina, języki nowożytne, artmetyka,
historia Polski, geografia, fizyka.
historia Polski, geografia, fizyka.
- W szkole działał też teatr.
- W szkole działał też teatr.
Wychowanie fizyczne
Wychowanie fizyczne
Obejmowło:
Obejmowło:
1. Naukę kunsztów:
1. Naukę kunsztów:
- szermierka, jazda konna, gimnastyka na
- szermierka, jazda konna, gimnastyka na
koniu, zapasnictwo, tańce
koniu, zapasnictwo, tańce
2. Ćwiczenia wojskowe:
2. Ćwiczenia wojskowe:
- bęben, musztra, proponec
- bęben, musztra, proponec
3. Wypoczytek młodzieży:
3. Wypoczytek młodzieży:
- Gry i zabawy: w piłkę, krąg, bieganie do
- Gry i zabawy: w piłkę, krąg, bieganie do
mety, palcaty, kręgle i kakuły.
mety, palcaty, kręgle i kakuły.
Szkoła Rycerska
Szkoła Rycerska
Akademia Szlacheckiego Korpusu
Akademia Szlacheckiego Korpusu
Kadetów – szkoła państwowa
Kadetów – szkoła państwowa
założona 15 marca 1765 w Warszawie
założona 15 marca 1765 w Warszawie
przez króla Stanisława Augusta
przez króla Stanisława Augusta
Poniatowskiego, utrzymywana przez
Poniatowskiego, utrzymywana przez
skarb państwa. Mieściła się w Pałacu
skarb państwa. Mieściła się w Pałacu
Kazimierzowskim. Zamknięta w
Kazimierzowskim. Zamknięta w
grudniu 1794, po upadku insurekcji
grudniu 1794, po upadku insurekcji
kościuszkowskiej.
kościuszkowskiej.
Adam Kazimierz Czartoryski
Adam Kazimierz Czartoryski
Szefem korpusu
Szefem korpusu
Szkoły był król,
Szkoły był król,
komendantem
komendantem
książę
książę
Czartoryski,który
Czartoryski,który
napisał także
napisał także
Katechizm kadecki,
Katechizm kadecki,
który był jednym z
który był jednym z
podstawowych
podstawowych
podręczników.
podręczników.
Poglądy
Poglądy
przedstawicieli
przedstawicieli
oświecenia na
oświecenia na
wychowanie fizyczne
wychowanie fizyczne
Stanisław Konarski
Stanisław Konarski
Był twórcą szkoły dla młodzieży
Był twórcą szkoły dla młodzieży
szlacheckiej pod nazwą Collegium
szlacheckiej pod nazwą Collegium
Nobilium, w której wprowadził szeroki
Nobilium, w której wprowadził szeroki
zakres fizyczny.
zakres fizyczny.
Proponując bogaty program nauczania i
Proponując bogaty program nauczania i
wychowania, Konarski wymagał
wychowania, Konarski wymagał
jednocześnie pełnej dyscypliny.
jednocześnie pełnej dyscypliny.
Wychowankowie musieli ściśle
Wychowankowie musieli ściśle
przestrzegać porządku dnia oraz zasad
przestrzegać porządku dnia oraz zasad
obowiązujących w zachowaniu i ubiorze.
obowiązujących w zachowaniu i ubiorze.
Opornych spotykały kary. Nie były to
Opornych spotykały kary. Nie były to
jednak zazwyczaj kary cielesne, które
jednak zazwyczaj kary cielesne, które
Konarski pragnął całkowicie usunąć jako
Konarski pragnął całkowicie usunąć jako
środek hańbiący człowieka. Uważał, że
środek hańbiący człowieka. Uważał, że
skuteczniejsze od rózgi jest
skuteczniejsze od rózgi jest
oddziaływanie osoby nauczyciela.
oddziaływanie osoby nauczyciela.
Adolf Kamieński
Adolf Kamieński
„
„
Co do edukacji dzieci to
Co do edukacji dzieci to
najpierwszą być ma i od samego
najpierwszą być ma i od samego
urodzenia się zaczynać powinna,
urodzenia się zaczynać powinna,
postępując ostrożnie z powolnością
postępując ostrożnie z powolnością
tak w utrzymaniu i stwierdzeniu
tak w utrzymaniu i stwierdzeniu
zdrowia, jako też uzmacniania sił i
zdrowia, jako też uzmacniania sił i
czerstwości ciała”.
czerstwości ciała”.
Cytat z dzieła: „Edukacja obywatelska”
Cytat z dzieła: „Edukacja obywatelska”
Grzegorz Piramowicz
Grzegorz Piramowicz
Twórca dzieła „ Powinność
Twórca dzieła „ Powinność
nauczyciela”.
nauczyciela”.
Dzieło składa się z 4 części :
Dzieło składa się z 4 części :
W pierwszej szkicuje sylwetkę
W pierwszej szkicuje sylwetkę
wzorowego nauczyciela szkoły
wzorowego nauczyciela szkoły
parafialnej, w drugim mówi o
parafialnej, w drugim mówi o
fizycznym wychowaniu dzieci, w
fizycznym wychowaniu dzieci, w
trzeciej o sprawach wychowawczych,
trzeciej o sprawach wychowawczych,
czwartą poświęca problemom
czwartą poświęca problemom
metodycznym.
metodycznym.
Bardzo wysoko ustanawia wymarzony
Bardzo wysoko ustanawia wymarzony
przez siebie wzór nauczyciela
przez siebie wzór nauczyciela
parafialnego „Jest zatem powinnością
parafialnego „Jest zatem powinnością
twoją- zwraca się Piramowicz do
twoją- zwraca się Piramowicz do
nauczyciela- sposobić się do tej
nauczyciela- sposobić się do tej
wielkiej wagi posługi dla ludzi. Nie
wielkiej wagi posługi dla ludzi. Nie
rozumiej, że kiedy umiesz czytać,
rozumiej, że kiedy umiesz czytać,
pisać i liczyć, już jesteś zdatny, jak
pisać i liczyć, już jesteś zdatny, jak
należy dawać wychowanie dzieciom”.
należy dawać wychowanie dzieciom”.
Nauczyciel musi się również poczuwać
Nauczyciel musi się również poczuwać
do solidarności z ludem, „bronić ich
do solidarności z ludem, „bronić ich
krzywdy upominając krzywdzicielowi
krzywdy upominając krzywdzicielowi
od dworu i urzędu”.
od dworu i urzędu”.
Stanisław Staszic
Stanisław Staszic
Edukacja według Staszica miała być
Edukacja według Staszica miała być
podporządkowana nadrzędnym
podporządkowana nadrzędnym
celom narodowym. Ważną rolę miało
celom narodowym. Ważną rolę miało
zaszczepienie cech społecznych,
zaszczepienie cech społecznych,
warunkujące przygotowanie młodego
warunkujące przygotowanie młodego
człowieka do życia w zbiorowości
człowieka do życia w zbiorowości
ludzkiej. Żądał upaństwowienia
ludzkiej. Żądał upaństwowienia
szkolnictwa w myśl Komisji Edukacji
szkolnictwa w myśl Komisji Edukacji
Narodowej, ale wbrew jej woli
Narodowej, ale wbrew jej woli
postulował rozpoczęcie nauki od
postulował rozpoczęcie nauki od
problemów moralności społecznej,
problemów moralności społecznej,
akcentując potrzebę rozszerzenia
akcentując potrzebę rozszerzenia
zajęć praktycznych,
zajęć praktycznych,
przygotowujących do życia
przygotowujących do życia
publicznego i zawodowego. Za
publicznego i zawodowego. Za
najmniej produktywne Staszic uważał
najmniej produktywne Staszic uważał
wychowanie klasztorne, dowodził
wychowanie klasztorne, dowodził
bezsensowności teologicznych
bezsensowności teologicznych
twierdzeń o nagrodzie w życiu po
twierdzeń o nagrodzie w życiu po
życiu. Przydatność religii motywował
życiu. Przydatność religii motywował
istnieniem Najwyższej Istoty,
istnieniem Najwyższej Istoty,
rozumianej w duchu deistycznym,
rozumianej w duchu deistycznym,
sprawiedliwej, karzącej i
sprawiedliwej, karzącej i
nagradzającej.
nagradzającej.