Budowa cieczy,

Budowa cieczy,

ciał stałych i

ciał stałych i

gazów

gazów

Zmiany stanów skupienia

Zmiany stanów skupienia

CIEC

ZE

CIEC

ZE

Ciecze zbudowane są z cząsteczek. Każda

cząsteczka cieczy oddziałuje z otaczającymi ją
cząsteczkami siłami spójności.

Siły działające na cząsteczkę znajdującą się w głębi

cieczy równoważą się.

Natomiast siły działające na cząsteczkę znajdującą

się na powierzchni cieczy nie równoważą się, a
ich wypadkowa skierowana jest w głąb cieczy.
Powoduje to ,że ciecze dążą do przyjmowania
takich kształtów, aby ich powierzchnia była jak
najmniejsza (np. krople wody przyjmują kształt
kuli).

Cząsteczki cieczy oddziałują nie tylko między

sobą siłami spójności, ale także z cząsteczkami
ścianek naczynia, w którym ciecz się znajduje.
Siły te nazywamy siłami przylegania.

Jeśli siły spójności działające między cząsteczkami

cieczy są mniejsze od sił przylegania cieczy do
ścianek naczynia – powierzchnia cieczy tworzy
menisk wklęsły (np. powierzchnia wody w
szklanym naczyniu).

W przeciwnym wypadku – kiedy siły spójności są
większe od sił przylegania – powierzchnia cieczy
tworzy menisk wypukły (np. powierzchnia rtęci w
szklanym naczyniu).

WŁAŚCIWOŚCI

CIECZY

•Ciecze zmieniają swój kształt w
zależności od kształtu naczynia, w którym
się znajdują. Łatwo więc zmienić ich
kształt.

•Trudno jest zmienić ich objętość,
ponieważ są mało ściśliwe.

•Ciecze tworzą samorzutnie swoją
górną powierzchnię, która nazywa się
powierzchnią swobodną. Powierzchnia
swobodna cieczy tworzy zawsze
płaszczyznę poziomą.

•Ciecze są najczęściej złymi
przewodnikami ciepła.

•Niektóre ciecze przewodzą
prą elektryczny. Nazywa się
je elektrolitami. Są nimi
między innymi wodne
roztwory kwasów (np. octu)
lub soli (np. soli kuchennej).

•Ciecze, które nie przewodzą
prądu elektrycznego –
nieelektrolity – to np. woda
destylowana, olej,
denaturat, nafta, roztwór
cukru.

•Cząsteczki cieczy w porównaniu z
ciałami stałymi słabiej się przyciągają.
Znajdują się w nieco większych
odległościach od siebie i dlatego ciecze
nie mają określonego kształtu (kształt
nadaje naczynie, w którym się ona
znajduje).

•Konwekcja - jest to zjawisko
przenoszenia ciepła polegające na
samorzutnym wypływaniu cieplejszej
cieczy ku górze

.

Ciecze, podobnie jak ciała stałe, charakteryzują się dużą
rozszerzalnością temperaturową. Ciecze, pod wpływem
temperatury zmieniają swoją objętość. Zjawisko to
znalazło zastosowanie w produkcji termometrów.

W zbiorniczkach
termometrów znajduje się
najczęściej alkohol etylowy
zabarwiony na

niebiesko

lub

czerwono.

Rtęć używana

jest najczęściej w
termometrach lekarskich.

GAZY

GAZY

Ciało w tym stanie nie ma st

ałego kształtu ani

objętości, momentalnie rozp

rzestrzenia się w całej

dostępnej mu przestrzeni. W

ynika to z własności

cząsteczek gazu, które pra

wie w ogóle na siebie nie

oddziałują i dzięki temu p

oruszają się zupełnie

swobodnie, oddalając się o

d siebie na dowolne

odległości ze znacznymi prę

dkościami. Cząsteczki

gazu, nawet gdy "opanują" j

uż przydzieloną im

przestrzeń, nadal intensyw

nie się przemieszczają i

zderzają ze ściankami ogra

niczającymi ich dalsze

powiększanie swojej objętoś

ci. Takie naciskanie na

ścianki nazywamy ciśnieni

em, dla konkretnego

naczynia i konkretnego gazu

ma ono stałą wartość.

Prędkość poruszania się czą

steczek w gazie zależy od

jego temperatury oraz masy

molowej gazu. Im niższa

temperatura, tym mniejsza

temperatura cząsteczek i

większa tendencja do skropl

enia lub resublimacji.

WŁAŚCIWOŚCI

GAZÓW

•Gazy przyjmują
kształt naczynia, w
którym się znajdują.

•Łatwo zmieniają

objętość, tzn. są ściśliwe

i rozprężliwe.

•Samorzutnie wypełniają

całą dostępną im

przestrzeń.

•Gazy są złymi
przewodnikami ciepła i
prądu elektrycznego

•Wywierają nacisk na ciała,
które się w nich znajdują.

• W gazach siły przyciągania się

cząsteczek, czyli siły
wzajemnego oddziaływania, są
niewielkie. Słabo związane ze
sobą cząsteczki znajdują się w
dużych odległościach od siebie i
szybko się poruszają.

•Taka budowa
cząsteczkowa sprawia, że
gazy rozprzestrzeniają się
swobodnie we wszystkich
kierunkach i docierają
wszędzie.

Przy podwyższaniu temperatury gazów,
wzrasta ich objętość, ponieważ odległości
między cząsteczkami zwiększają się.

Przekonał się o tym niejeden
kierowca, który podczas upalnego
lata zostawił samochód na słońcu.
W takiej sytuacji wzrasta objętość
powietrza w oponach samochodu.

Ciała s

tałe

Ciała s

tałe

Ciała stałe

Ciała stałe

charakteryzu

ją się

charakteryzu

ją się

twardością

kruchością

sprężystośc
ią

plastycznośc
ią

Wszystkie ciała stałe mają określony kształt.
Ale nie wszystkie zachowują się jednakowo,
gdy ten kształt chcemy zmienić.Wiele ciał nie
zmienia swojego kształtu, mimo wywieranego
na nie nacisku. Tę cechę nazywamy

twardością

. Twardość ciał stałych jest

pojęciem względnym. Najczęściej porównuje
się twardość materiału względem drugiego,
np. poprzez zarysowanie powierzchni danego
ciała przedmiotem wykonanym z innego
materiału.

Ciała sprężyste

to takie,

które wracają do
swojego początkowego
kształtu po ustąpieniu
działania na nie siły.

Np. gumka, trampolina,
sprężyna, cięciwa w
łuku, gąbka - to
przykłady ciał
wykazujących
właściwości sprężyste.

Właściwości ciał stałych wynikają z ich budowy
cząsteczkowej.

W ciałach stałych cząsteczki przyciągają się
wzajemnie bardzo silnie i są ciasno ułożone.
Wykonują tylko ruchy drgające wokół położenia
równowagi, nie przemieszczają się. Z tego
powodu ciała stałe mają swój własny określony
kształt i określoną objętość, które trudno zmienić.

P R Z E W O D N I K I

I Z O L A T O R Y

Z e w z g lę d u n a p r z e w o d n ic t w o c ie p ln e i e le k tr y c z n e

c ia ła s ta łe m o ż n a p o d z ie lić n a :

PRZEWODNIK- to ciało
dobrze przewodzące
prąd elektryczny, np.
miedź, aluminium,
srebro, grafit.

IZOLATOR - to ciało,
które nie przewodzi
prądu elektrycznego, np.
szkło, tworzywa
sztuczne, porcelana.

W pewnych warunkach możliwa jest zmiana kształtu i objętości
ciał stałych.

Jeżeli pod wpływem temperatury ciało stałe zmienia

swoją długość to takie zjawisko nazywamy

rozszerzalnością

liniową

.

Jeżeli pod wpływem temperatury
ciało stałe zmienia swoją objętość
to mówimy wtedy o

rozszerzalności objętościowej

.

Zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał
stałych ma olbrzymie znaczenie praktyczne. Ze
względu na występujące w naszym klimacie różnice
temperatur, musi być ona uwzględniona np. przy
budowie konstrukcji budowlanych, przewodowych
linii napowietrznych. Stalowe przęsła mostu mogą
być latem nawet o pół metra dłuższe niż zimą.