Żubr (Bison bonasus) -

gatunek łożyskowca z rodziny krętorogich, rzę

du parzystokopytnych. W 2009 roku światowe

zasoby gatunku wynosiły około 4230

osobników, z czego jedna trzecia przebywała

w hodowlach zamkniętych, pozostałe tworzyły

32 całkowicie lub częściowo wolne populacje.

Według danych z 2010 roku w Polsce żyły

Według danych z 2010 roku w Polsce żyły

1224 żubry, z czego 191 w ośrodkach

1224 żubry, z czego 191 w ośrodkach

hodowlanych i ogrodach zoologicznych.

hodowlanych i ogrodach zoologicznych.

Prawie połowa polskiej wolnej populacji

Prawie połowa polskiej wolnej populacji

skupiona jest w Puszczy Białowieskiej,

skupiona jest w Puszczy Białowieskiej,

ponadto dzikie żubry w Polsce spotkać

ponadto dzikie żubry w Polsce spotkać

można w Bieszczadach, Puszczy

można w Bieszczadach, Puszczy

Knyszyńskiej, Puszczy Boreckiej oraz w

Knyszyńskiej, Puszczy Boreckiej oraz w

rejonie Mirosławca i Drawska

rejonie Mirosławca i Drawska

Pomorskiego w województwie

Pomorskiego w województwie

zachodniopomorskim.

zachodniopomorskim.

Taksonomia

Żubr został opisany naukowo

przez Karola Linneusza jako Bos
bonasus. Obecnie klasyfikowany jest
w rodzaju Bison razem z
północnoamerykańskim bizonem (Bis
on bison). Wyróżnia się podgatunki:

Żubr nizinny (Bison bonasus

bonasus)

Przed I wojną światową zamieszkiwał w

stanie dzikim jedynie Puszczę
Białowieską. W wyniku działań
wojennych i kłusownictwa do 1920 nie
dotrwał żaden osobnik tej populacji.
Odtworzono ją dzięki osobnikom
trzymanym w niewoli.

Żubr kaukaski (górski)

(Bison bonasus caucasicus)

Mniejszy od żubra nizinnego. Zamieszkiwał
niegdyś Kaukaz. Na górze Alous zostały
zabite ostatnie trzy sztuki w 1927 roku.
Obecnie trwają prace nad odtworzeniem
podgatunku na podstawie żyjących
mieszańców z żubrem nizinnym. Do
podgatunku zalicza się osobniki fenotypowo
odpowiadające cechom żubra górskiego.

Żubr węgierski (karpacki)

(Bison bonasus hungarorum)

Żył na terenie południowych
Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około 1790
lub w 1762 roku. Istnienie tego podgatunku
nie jest jednak pewne, ponieważ został on
opisany na podstawie fragmentu
mózgoczaszki jednego dorosłego samca.

Głowa żubra jest stosunkowo duża i ciężka o

Głowa żubra jest stosunkowo duża i ciężka o

szerokim i wypukłym czole, oczy małe, krótkie

szerokim i wypukłym czole, oczy małe, krótkie

rogi skierowane do góry i zagięte do środka.

rogi skierowane do góry i zagięte do środka.

Szyja żubra jest gruba, krótka z wyraźnym

Szyja żubra jest gruba, krótka z wyraźnym

podgardlem. Przód tułowia wygląda na bardzo

podgardlem. Przód tułowia wygląda na bardzo

potężny na skutek silnie rozwiniętego kłębu i

potężny na skutek silnie rozwiniętego kłębu i

porastającej go kasztanowo-brunatnej sierści,

porastającej go kasztanowo-brunatnej sierści,

która w zimie jest ciemniejsza niż latem. Sierść

która w zimie jest ciemniejsza niż latem. Sierść

w dolnej części głowy, przodu i szyi jest długa,

w dolnej części głowy, przodu i szyi jest długa,

na głowie, karku i kłębie występuje grzywa

na głowie, karku i kłębie występuje grzywa

złożona z włosów ościstych.

złożona z włosów ościstych.

Samiec

Samiec

Obserwuje się dymorfizm płciowy wyrażony

rozmiarami ciała:

• Samce

– masa ciała średnio 700, minimalnie 440,

maksymalnie 920 kg

wysokość w kłębie średnio 172, maksymalnie 188

cm

• Samice

– masa ciała średnio 420-460, minimalnie 320,

maksymalnie 640 kg

wysokość w kłębie średnio 152 cm

Ponadto cechą

Ponadto cechą

charakterystyczną 

charakterystyczną 

byków jest znaczna

byków jest znaczna

dysproporcja między

dysproporcja między

przednią a tylną częścią

przednią a tylną częścią

ciała. Przód mają szeroki,

ciała. Przód mają szeroki,

masywny, z wyraźnym

masywny, z wyraźnym

garbem, porośnięty

garbem, porośnięty

długą, kudłatą grzywą,

długą, kudłatą grzywą,

tył zaś stosunkowo mały i

tył zaś stosunkowo mały i

pokryty krótką sierścią

pokryty krótką sierścią

Żubry zjadają wiele gatunków roślin. Podstawę diety

stanowią rośliny zielne i trawy znajdowane na dnie

lasu i na zrębach oraz na łąkach i polach uprawnych

w jego pobliżu. Niechętnie zjadane są turzyce o

ostrych liściach. Uzupełnienie diety, zwłaszcza w

okresie późnej zimy i wczesną wiosną stanowią kora

oraz pędy niektórych drzew i krzewów. Szczególnie

chętnie spałowane są dąb, jesion i grab. Ponadto

zimą zjadane są żołędzie oraz kasztany potrzebne

źródło. W Bieszczadach poza okresem wegetacyjnym

ważnym pokarmem są zimozielone liście jeżyn.

Dorosły żubr zjada od 40 do 60 kg paszy

na dobę. Żerowanie zajmuje mu 50-

80% czasu od wschodu do zachodu

Słońca.

Na stanowiskach niektórych wolnych populacji żubrów

praktykuje się dokarmianie zimowe. Wszędzie

podstawą karmy zimowej jest siano łąkowe, a w

Puszczy Białowieskiej dodatkowo ścina się całe

drzewa topoli osiki ułatwiając zwierzętom dostęp do

kory oraz pędów.Udostępnianie żubrom dodatkowego

pokarmu z jednej strony pozwala ograniczyć

śmiertelność, ale stanowi też pewne zagrożenie.

Wokół miejsc dokarmiania formują się duże stada, co

może sprzyjać przenoszeniu się chorób. Ponadto

zaburzone zostają naturalne zachowania, w tendencje

do migracji i zasiedlania nowych terenów.

Rozród

Samice dojrzewają płciowo w drugim

lub trzecim roku życia, zazwyczaj rok

później rodzą pierwsze młode. Samce

osiągają dojrzałość w trzecim roku

ale uczestniczą w rozrodzie

przeważnie pomiędzy siódmym a

dwunastym rokiem życia.

Ruja u samic występuje najczęściej od sierpnia do

Ruja u samic występuje najczęściej od sierpnia do

października. W czasie jej trwania przez dwa do

października. W czasie jej trwania przez dwa do

trzech dni towarzyszy jej jeden samiec odpędzający

trzech dni towarzyszy jej jeden samiec odpędzający

rywali. Ciąża trwa około dziewięciu miesięcy,

rywali. Ciąża trwa około dziewięciu miesięcy,

średnio 264 dni. Przed porodem samica opuszcza

średnio 264 dni. Przed porodem samica opuszcza

stado i wraca do niego dopiero z kilkudniowym

stado i wraca do niego dopiero z kilkudniowym

cielakiem. Rodzi zazwyczaj jedno ciele raz na dwa

cielakiem. Rodzi zazwyczaj jedno ciele raz na dwa

lata a okres karmienia trwa co najmniej rok. Młode

lata a okres karmienia trwa co najmniej rok. Młode

po przyjściu na świat ważą od 16 do 35 kg.

po przyjściu na świat ważą od 16 do 35 kg.

Byki walczące w Puszczy Białowieskiej

Numizmatyka,

Numizmatyka,

filatelistyka

filatelistyka

100 tałonów Litwa(1991)

100 tałonów Litwa(1991)

100 rubli, Białoruś (1992)

100 rubli, Białoruś (1992)