Zatrucia chlorkiem sodu

1. Laboratoryjna diagnostyka zatruć solą

kuchenną

2. Zatrucia solą kuchenną : źródła

narażenia,

obraz kliniczny i sekcyjny, leczenie

Dr n. rol. Agnieszka Chałabis-Mazurek

Oznaczanie jonów chloru (chlorków) w paszach,
treści pokarmowej i tkankach

Zasada: Rozpuszczalne w wodzie chlorki wiążą się z
azotanem srebra w reakcji:

NaCl + AgNO

3

→ AgCl ↓ + NaNO

3

z wytrąceniem białego nierozpuszczalnego osadu chlorku
srebra, który wskazuje na obecność chlorków w badanym
materiale (potwierdza to próba na rozpuszczalność osadu
w nadmiarze wody amoniakalnej, a nie rozpuszczenie się
w

kwasie

azotowym).

Wykrycie

chlorków

jest

niewystarczające

w

laboratoryjnej

diagnostyce

toksykologicznej – potrzebne jest oznaczenie ich poziomu
(ilości) w badanym materiale.

Ilościowe oznaczenie chlorków – miareczkowanie
metodą Volharda

Obecne w roztworze jony chloru reagują z AgNO3 wg
reakcji opisanej powyżej. Jednakże ilości jonów są takie,
że nie dochodzi do wytrącenia się osadu, a wystąpi
tylko zmętnienie roztworu. Biorące w reakcji AgNO3
dodane jest w nadmiarze w stosunku do obecnego w
nim NaCl. Nadmiar nie związanego AgNO3 miareczkuje
się roztworem rodanku amonowego (NH4CNS) w
obecności wskaźnika zmiany zabarwienia.

Odczynniki:

1. Roztwór azotanu srebra (AgNO

3

) o stęż. 0,1 mol/L

2. Roztwór rodanku amonowego (NH

4

CNS) o stęż. 0,1

mol/L

3. Stężony kwas azotowy (HNO

3

)

4. Nasycony roztwór siarczanu żelazowo-amonowego

Fe(NH

4

)(SO

4

)

2

– wskaźnik

Wykonanie:

1. Dokładnie odważyć 2g badanego materiału (pasza), umieścić

w naczyniu i uzupełnić wodą destylowaną do objętości 50 ml.

2. Przeprowadzić proces ekstrakcji w celu przeprowadzenia

jonów chloru do roztworu wodnego – wstrząsanie przez 5

min.

3. Roztwór poekstrakcyjny przesączyć przez bibułę filtracyjną.

4. Pobrać 10 ml przesączu do kolby stożkowej i zakwasić 1 ml

HNO

3

– odcz. 3

5. Dodać 1 ml nasyconego roztworu siarczanu żelazowo-

amonowego Fe(NH

4

)(SO

4

)

2

– odcz. 4 – wskaźnik zmiany

zabarwienia

6. Dodać w nadmiarze – 2 ml AgNO3 – odcz. 1 - wystąpi

zmętnienie roztworu w wyniku powstania zawiesiny AgCl.

7. Zawiesinę, w której znajduje się pozostałość

niezwiązanego

AgNO

3

zmiareczkować roztworem rodanku

amonowego

(NH

4

CNS) – odcz. 2.

Momentem zakończenia miareczkowania jest

pojawienie się różowej barwy użytego roztworu

wskaźnikowego.

Obliczanie wyników procentowej zawartości jonu
Cl lub chlorku sodu NaCl w próbce:

X = (A·B / C) · 100

gdzie:

A – współczynnik dla Cl

-

= 0,0035457 lub NaCl =

0,00585

B – różnica między ilością dodanego roztworu AgNO

3

o

stęż.
0,1 mol/L a ilością zużytego do miareczkowania
roztworu
NH

4

CNS o stęż. 0,1 mol/L

C – ilość badanego materiału znajdująca się w
pobranym do
miareczkowania przesączu

Przykład oznaczenia:
Część azotanu srebra związała się z chlorkami na
nierozpuszczalny chlorek srebra, a część niezwiązaną
miareczkowano. Do tego celu zużyto 1,28 ml roztworu
rodanku amonowego. Różnica 2,00 – 1,28 = 0,72
określa ilość azotanu srebra zużytego do związania
chlorków w 10 ml przesączu. Procentowa zawartość
jonu Cl- wynosi:

%Cl = (0,0035457 · 0,72 / 0,4) · 100

Zatrucia solą kuchenną – zatrucie
jonem sodu w wyniku braku podaży
wody.

Przyczyny zatruć:

- brak wody,
- zbyt duże zagęszczenie zwierząt u
wodopoju,

- nieznajomość lokalizacji wodopoju,
- zamarzanie wody,
- dodanie do wody leków,

Mechanizm toksycznego działania:

Chlorek sodu spożyty w dużej ilości przy
niedostatecznym poborze wody wywołuje zaburzenia w
równowadze jonowej i gospodarce wodnej.

NaCl szybko przechodzi do płynów pozakomórkowych →
wzrost ciśnienia osmotycznego → woda przechodzi do
przestrzeni międzykomórkowych powodując obrzęki.

Między krwią a płynem mózgowo-rdzeniowym istnieje
selektywna bariera utrudniająca przenikaniu nadmiaru
elektrolitów do mózgu. Przy utrzymującym się wysokim
poziomie NaCl we krwi dochodzi do przerwania bariery
ochronnej i jony Na biernie dyfundują do płynu
mózgowo-rdzeniowego,

w

którym

poziom

Na

gwałtownie

wzrasta

–

pojawiają

się

objawy

odwadniającego działania soli, po czym pojawiają się
objawy nerwowe.

Objawy kliniczne:

W ostrym przebiegu zatrucia obserwuje się:

-objawy ze strony układu pokarmowego: brak
apetytu, silne pragnienie, ślinotok, wymioty,
wodniste biegunki, zwiększone wydalanie moczu;

- tętno i oddechy przyspieszone,

- objawy nerwowe: zgrzytanie zębami,
podniecenie, drgawki, ataki skurczów, wytrzeszcz
oczu, parcie na przeszkody, kręcenie się na jednej
nodze wokół własnej osi, ruchy przymusowe,
ślepota, chwiejny chód, niedowłady, brak
równowagi, ogólne porażenia.

Zmiany anatomopatologiczne:

Nie są charakterystyczne!!!!

- przewodzie pokarmowym można zaobserwować:
przekrwienie błon śluzowych, zwiększoną ilość śluzu,
wybroczyny, nadżerki w żołądku;

- przekrwienie narządów wewnętrznych (wątroba, nerki,
płuca),

- przekrwienie i obrzęk mózgu – podoponowe wylewy
krwi,
okołonaczyniowe nacieki granulocytów
eozynochłonnych,

- u przeżuwaczy: przekrwienie błon śluzowych
przedżołądków,
ogniska martwicze w żwaczu, krwotoczne zapalenie
trawieńca,
nieżyt jelit cienkich,

Leczenie:

- podawanie wody małymi porcjami, w celu
uniknięcia
obrzęku mózgu,

- w terapii objawowej: środki osłaniające, oleje
przeczyszczające

- pozajelitowo: leki nasercowe i uspokajające, sole
wapnia

Nie podawać soli przeczyszczających –
pogłębiają odwodnienie organizmu!!!